انتخاب سومین میراث زمین‌‌شناختی ایران در گزینش ۱۰۰ سایت برتر جهانی

به گزارش سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، «جعفر عمرانی» گفت: اتحادیه بین‌المللی علوم زمین‌ (IUGS) فهرست ۱۰۰ جایگاه دوم برتر میراث زمین‌‌شناختی جهان را در سی و هفتمین کنگره بین‌‌المللی زمین‌‌شناسی (IGC) در بوسان کره جنوبی اعلام کرد که بر این اساس گنبدهای نمکی و نمکشارهای کمربند چین‌خورده و راندگی زاگرس ایران (Salt domes and Glaciers of the Zagros Fold and Thrust Belt, Iran) در فهرست ۱۰۰ اثر دوم اتحادیه بین‌المللی علوم زمین مورد پذیرش و معرفی قرار گرفت.

وی بیان‌داشت: این اعلامیه از سوی «جان لادِن» رئیس IUGS، «استنلی فینی» دبیر کل IUGS و «آسیر هیلاریو» رئیس کمیسیون بین‌‌المللی میراث زمین‌‌شناختی در ۲۷ آگوست در جریان رویداد ویژه سی و هفتمین کنگره بین‌‌المللی زمین‌‌شناسی اعلام شد. بیش از ۷۰۰ کارشناس از ۸۰ کشور و ۱۶ سازمان بین‌‌المللی در این هم‌‌افزایی جهانی برای به رسمیت شناختن و ثبت میراث زمین‌‌شناختی از سوی IUGS شرکت داشتند.

عمرانی با بیان این‌که اتحادیه بین‌المللی علوم زمین (IUGS) با برگزاری رای‌گیری از میان سایت‌های نامزد از همه کشورهای جهان، ۱۰۰ سایت را به عنوان مهمترین و شاخص‌ترین مکان‌های زمین‌شناسی جهان معرفی کرد، افزود: در مرحله آخر و پس از غربالگری های اولیه، ۱۷۴ سایت از ۷۴ کشور جهان در دومین برنامه ۱۰۰ سایت میراث زمین شناختی نامزدهای کسب این عنوان بودند.

وی با تاکید بر این‌که همه کاندیداها توسط گروهی متشکل از ۸۹ متخصص از سراسر جهان در تمام گرایش‌های زمین‌شناسی، ارزیابی و همه سایت‌ها را امتیاز و رتبه بندی کردند، تصریح‌کرد: در نتیجه این ارزیابی و پس از ارزیابی مجدد و بررسی، در نهایت توسط ۲۰ نفر از اعضای رای‌دهنده کمیته گزینش که نماینده ۱۶ سازمان بین‌المللی در این تلاش جهانی هستند، انتخاب شده‌اند و فهرست نهایی توسط کمیته اجرایی IUGS در ۲۱ فوریه ۲۰۲۴ تصویب شد.

به گفته معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، این آثار ارزشمند در کتاب دومین ۱۰۰ سایت میراث زمین‌شناسی IUGS به شکل جذابی به تصویر کشیده و توضیح داده شده‌اند و در وب سایت کمیسیون بین‌المللی میراث زمین‌شناختی نیز بیشتر تبلیغ خواهند شد.

وی ادامه‌داد: انتشار این کتاب جذاب در سی و هفتمین کنگره بین‌المللی زمین‌شناسی در بوسان کره‌جنوبی در ۲۷ آگوست ۲۰۲۴ باعث شد که این مکان‌ها برای نخستین بار برای تعداد زیادی از زمین‌شناسان و عموم شناخته شوند.

شایان ذکر است این چالش جهانی هر دو سال یک‌بار توسط IUGS رهبری می‌شود و سومین برنامه ۱۰۰ ژئوسایت برتر در سال ۲۰۲۶ و چهارمین آن در سال ۲۰۲۸ انجام خواهد شد و اعلام دومین فهرست ۱۰۰ میراث زمین‌‌شناختی برتر یکی از رویدادهای اصلی دومین روز سی و هفتمین کنگره بین‌‌المللی زمین‌‌شناسی بود.

این کنگره، اصلی‌‌ترین گردهمایی مرتبط با علوم زمین است که هر چهار سال یک بار جامعه زمین‌‌شناسان را از سراسر جهان گرد هم می‌‌آورد و اعلام ۱۰۰ جایگاه نخست میراث زمین‌‌شناختی در طی رویداد شصتمین سالگرد IUGS در سال ۲۰۲۲ میلادی در Zumaia (ساحل باسک، اسپانیا) آغاز شد و هدف اصلی این برنامه مشترک این است که جایگاه‌‌های زمین‌‌شناسی را که دارای بالاترین ارزش از دیدگاه میراث جهانی هستند، مورد شناسایی قرار گرفته و به جهانیان معرفی شود.

شایان ذکر است؛ در نخستین دوره گزینش ۱۰۰ اثر جهانی در سال ۲۰۲۲، دو اثر غار نمکدان جزیره قشم و بیابان لوت از ایران توسط «علیرضا امری‌ کاظمی» کارشناس پیشین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور و عضو کمیته علوم‌زمین و ژئوپارک‌های کمیسیون ملی یونسکو- ایران و عضو شورای جهانی ژئوپارک‌ها با همکاری گروهی از اساتید و کارشناسان متخصص مستقل در فهرست ۱۰۰ اثر اول یاد شده قرار گرفت.

در دوره جدید نیز یک اثر برجسته با عنوان گنبدهای نمکی و نمکشارهای کمربند چین‌خورده و راندگی زاگرس، ایران به اتحادیه بین‌المللی علوم زمین‌شناسی معرفی شد که این اثر مورد پذیرش و معرفی قرار گرفت. در این دوره نیز امری‌کاظمی با همکاری «محمدرضا قاسمی» از پژوهشکده سازمان و جعفر عمرانی معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور مستندات و مدارک علمی لازم برای این اثر یادشده را تهیه کردند.

امید می‌‌رود با ادامه این تلاش‌‌ها، آثار ملی دیگری ایران نیز در فهرست‌های آینده IUGS مورد پذیرش و معرفی به علاقه‌مندان علوم زمین در سراسر جهان قرار گیرد.