نوازنده پیشکسوت دف از ایده‌ای کودکی تا ساخت ساز انقلابی «دف حرارتی» می‌گوید:
مهرداد کریم‌خاوری: «دف حرارتی» تحولی در موسیقی اصیل ایران
تهران (پانا) - مهرداد کریم‌خاوری، نوازنده و مدرس پیشکسوت دف، پس از سال‌ها تحقیق و تلاش، موفق به ساخت ساز انقلابی «دف حرارتی» شده است. این ساز که در برابر رطوبت مقاوم است، مشکل اصلی نوازندگان دف را حل کرده و تحولی بزرگ در موسیقی اصیل ایران ایجاد کرده است.
مهرداد کریم‌خاوری، متولد ۲۵ مهر ۱۳۴۷ در سنندج، از نوازندگان و مدرسان برجسته دف در ایران است. او از سال ۱۳۶۱ تدریس دف را در تهران آغاز کرد و در سال ۱۳۷۲ با استاد محمدرضا لطفی آشنا شد. در آلبوم «یادواره نورعلی برومند» به سرپرستی استاد لطفی، کریم‌خاوری به عنوان نوازنده دف حضور داشت و به پیشنهاد ایشان، تدریس دف را در مکتب‌خانه میرزا عبدالله ادامه داد. او همچنین با استاد مهدی کمالیان، از اساتید برجسته موسیقی، همکاری کرد، هرچند این همکاری به دلیل درگذشت استاد کمالیان کوتاه بود. از آثار او می‌توان به آلبوم‌های «حلقه هستی» و «کتاب آیین دف‌نوازی» اشاره کرد. او در آلبوم‌های «دردی کشان»، «باز باران» و «خروش بحر» از ساخته‌های برادرش، فردین کریم‌خاوری، به عنوان نوازنده سازهای کوبه‌ای حضور داشته است.
با او گفت‌وگویی داشتیم که در مطلب ذیل می‌خوانید.
از ایده‌ای کودکی تا تحقق یک رویا
آقای کریم‌خاوری، لطفاً در مورد انگیزه‌تان برای ساخت ساز «دف حرارتی» توضیح دهید.
انگیزه ساخت این ساز به دوران کودکی‌ام برمی‌گردد. زمانی که در مجالس عرفانی شرکت می‌کردم، می‌دیدم که پوست دف در برابر رطوبت شل می‌شود و نوازندگان مجبور بودند ساز را با حرارت کوک کنند. این فرآیند زمان‌بر و خسته‌کننده بود. از همان زمان، این ایده در ذهنم شکل گرفت که راه‌حلی برای این مشکل پیدا کنم.
چالش‌های ساخت ساز انقلابی
چه مراحلی را برای ساخت این ساز طی کردید؟
این پروسه بسیار سنگین بود. ابتدا باید چوب مناسب برای کمون ساز را پیدا می‌کردم. پس از آزمایش‌های فراوان، چوب درخت بید را انتخاب کردم، زیرا انعطاف و مقاومت بالایی در برابر رطوبت و گرما دارد. سپس، با نصب یک المنت حرارتی داخل کمون، توانستم گرما را به‌صورت کنترل‌شده به پوست دف منتقل کنم. این المنت از خارج از ایران تهیه شد، زیرا کیفیت مورد نظر من در ایران وجود نداشت.
پوست دف: قلب تپنده ساز
در مورد پوست دف هم توضیح دهید. چه ویژگی‌هایی دارد؟
پوست دف باید از گوسفند جوان و سالم تهیه شود، ترجیحاً در فصل بهار یا تابستان. این پوست باید به‌صورت طبیعی دباغی شود، زیرا مواد شیمیایی باعث کاهش عمر پوست و افت کیفیت صدا می‌شوند. پوستی که من استفاده می‌کنم، در برابر رطوبت و گرما مقاوم است و در مناطق مختلف ایران، از شمال تا جنوب، عملکرد مطلوبی دارد.
استقبال بین‌المللی از «دف حرارتی»
این ساز در کشورهای دیگر هم مورد استقبال قرار گرفته است؟
بله. در ترکیه، این ساز با استقبال بسیار خوبی مواجه شد. حتی در شرایط رطوبت بالای آنجا، پوست دف شل نشد و عملکرد عالی داشت. همچنین، نمایندگی‌هایی در کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس داریم که این ساز را به نوازندگان عرضه می‌کنند.
آینده‌ای روشن برای موسیقی اصیل
آینده این ساز را چگونه می‌بینید؟
امیدوارم این ساز بتواند جایگزین سازهای مصنوعی شود که صدای ناخوشایندی تولید می‌کنند. هدف من بازگرداندن اصالت به موسیقی ایرانی است. همچنین، قصد دارم این فناوری را روی سازهای کوبه‌ای دیگر مانند تنبک و دهل نیز پیاده‌کنم تا مشکل رطوبت در این سازها نیز حل شود.
گامی کوچک برای موسیقی بزرگ
سخن پایانی؟
از همه کسانی که در این راه حمایت‌ام کردند، تشکر می‌کنم. امیدوارم این ساز بتواند گامی کوچک در جهت حفظ و گسترش موسیقی اصیل ایران باشد.
فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه