آداب روزه‌داری در مزاج‌های گرم و خشک چگونه است؟
عملیات پاکسازی بدن
تهران (پانا) ـ هر ساله با شروع ماه رمضان از سوی متخصصان طب سنتی توصیه‌های تغذیه‌ای زیادی در شبکه‌های‌مجازی و وب گاه‌ها منتشر می‌شود.
به گزارش روزنامه جام‌جم؛ توصیه‌هایی که برخی تکراری و تعدادی جالب و چالش‌برانگیزند. در میان این توصیه‌ها مواردی مطرح است که روزه‌دار را به انجام یا نفی عملی ترغیب می‌کند، اما دلیل قانع‌کننده‌ای در آن باب مطرح نشده است. اهمیت موضوع ما را بر آن داشت تا برای دستیابی به پاسخ‌هایی علمی پای صحبت‌های دکتر سیدمهدی میرغضنفری، متخصص فیزیولوژی و مدیر گروه طب‌سنتی دانشگاه علوم پزشکی ارتش و کارشناس طب اسلامی بنشینیم.
رعایت تدابیر مزاج و نوع تغذیه در ماه رمضان با ماه‌های دیگر تفاوت چندانی ندارد و اگر هر فرد مزاج خود را بشناسد و تدابیر تغذیه‌ای مناسب مزاجش را مورد توجه قرار دهد، می‌تواند روزه‌داری خوب و بانشاطی داشته و بدن را از موادی که باعث بیماری می‌شود پاکسازی کند.
هشدار به مزاج‌های گرم و خشک
ریشه بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها رطوبت‌هایی است که در بدن تجمع می‌یابد. روزه به‌دلیل مزاج گرم و خشکی که دارد می‌تواند قسمتی از مواد رطوبتی را دفع و اصطلاحا سبب پاکسازی بدن شود. روزه می‌تواند فرد را کم‌اشتها، لاغر و معده را کوچک کند و از پف‌آلودگی و التهابات بدنی بکاهد. از دیدگاه طب‌سنتی و از نظر جسمانی با توجه به حرارت بالا و مزاج خشک روزه، مزاج‌های گرم و خشک باید در حین روزه‌داری تدابیر تغذیه‌ای را رعایت کنند تا از بروز یکسری علائم ناخوشایند جلوگیری شود. در این افراد چون مزاج به سمت خشکی پیش می‌رود و حرارت بدن زیاد می‌شود احتمال خشکی پوست، یبوست و... وجود دارد.
راهکار پیشگیری از خشکی مزاج
برای کاهش خشکی و گرمی ناشی از روزه‌داری بهخصوص در افراد دارای این مزاج باید پس از افطار تا هنگام خواب بیشتر از سبزی و میوه‌هایی همچون کاهو و مرکبات و کمتر از آب استفاده شود. در مزاج گرم و خشک عطش ناشی از خشکی بدن می‌تواند آزاردهنده باشد واستفاده از عرقیات خنک مانند کاسنی و شاتره در حد یک لیوان یا مصرف خاکشیر و مواد ترش نظیر آبلیمو و آب‌آلبالو و همچنین استفاده از یک قاشق چایخوری تخم خرفه در آب یا عرقیات هنگام سحر برای رفع عطش مفرط و کم‌آبی توصیه می‌شود. برای رفع گرمازدگی در این ایام مصرف انواع سالاد، خیار، آبغوره، سکنجبین و چرب کردن بدن با روغن بنفشه و کدو بهخصوص در زمان سحر را از یاد نبرید. مطالعات نشان داده مصرف تخم شربتی در زمان افطار می‌تواند سبب بروز اسپاسم (گرفتگی) در بدن شود و مصرف آن توصیه نمی‌شود.
بهترین زمانمصرف سبزی
انواع سبزی خوردن نظیر تره، ترخون، پیازچه و... به‌دلیل ترکیبات تندی که دارند، می‌توانند با افزایش حرارت بدن سبب تشنگی شوند. توصیه بر این است که سبزی‌خوردن را از وعده سحر حذف و کاهو و سالاد را جایگزین آن کنید. البته می‌توانید در فواصل افطار تا زمان خواب از انواع سبزی خوردن و منافع سرشار آن بهره‌مند شوید.
افطار با شربت سکنجبین!
باز کردن روزه با آب یا شیر گرم همراه با خرما توصیه همیشگی کارشناسان است، اما به گفته دکتر میرغضنفری افرادی که معده و مزاج گرم دارند بهتر است روزه را با شربت سکنجبین تهیه شده با آب معمولی و در حجم مناسب (در حد یک فنجان یا حداکثر نصف یک لیوان معمولی) باز کنند. این نوشیدنی مزاج متعادلی دارد و برای کاهش عطش و آماده کردن معده برای پذیرش غذای بعدی بسیار مناسب است. یادآوری می‌کنیم در مزاج‌های مرطوب، خوردن هر خوراکی تری‌بخش که باعث افزایش رطوبت و سردی معده شود با نفخ معده خود را نشان می‌دهد. از آنجا که درحین روزه‌داری معده گرم می‌شود نباید هنگام افطار از آب سرد استفاده کرد، زیرا آب سرد وارد معده‌گرم و خشک می‌شود و به آسیب دیدن معده و همچنین کبد به‌دلیل مجاورت با معده منجر می‌شود. مانند آب سردی که با ریخته شدن در یک ظرف شیشه‌ای داغ باعث شکستن و آسیب دیدن آن ظرف می‌شود.
زمان مناسب مصرف ملین‌ها
هنگام روزه‌داری بروز یبوست شایع است، ولی باید بدانید برای رفع این مشکل بهتر است از تمام ملین‌ها، مسهل‌ها و مدرها هنگام سحر اجتناب و هنگام افطار استفاده شود. البته مصرف ملین‌های ضعیف هنگام سحر مشکلی ایجاد نمی‌کند و می‌تواند برای جلوگیری از یبوست روزه‌دار مفید باشد. راهکار طب سنتی جهت رفع یبوست پرهیز از گرمی‌جات و موادغذایی شور و سرخ‌کرده و مصرف کاهو، خیار، آلو و انجیرخشک است. خیس کردن حدود پنج آلو بخارا همراه با دو عدد انجیرخشک در یک فنجان آب از شب قبل و خوردن آن هنگام سحر به‌دلیل مزاج متعادلی که دارد برای اکثر مزاج‌ها مناسب است.
آش‌های لعاب‌دار نخورید
برای افطار بهتر است از غذاهای غلیظ یا غذاهایی که هضم سخت دارند پرهیز شود. مثلا باید از مصرف بعضی از انواع آش که دارای لعاب و مقدار زیادی حبوبات، روغن، پیاز و نعناداغ و سیرسرخ کرده هستند اجتناب یا در حجم خیلی کم از آنها میل یا آنها را به‌صورت سبک تهیه و مصرف کرد. مثلا آش‌های سبک بدون رشته که حاوی مقداری لپه، کمی برنج و گوشت چرخکرده یا مختصری گوشت سینه‌مرغ و مقدار بیشتر سبزی و لعاب کمی داشته باشند توصیه می‌شود.
افراد عصبی مزاج چه بخورند؟
چون میزان رطوبت‌های مغز و قند خون کاهش می‌یابد، بروز ضعف اعصاب و تندخویی بهخصوص در روزهای اول روزه‌داری تا حدودی طبیعی است. افرادی که دچار ضعف اعصاب می‌شوند بهتر است بعد از افطار دمنوش سنبله‌طیب یا گل‌گاوزبان و در طول روز از بخور سرد با مخلوط گلاب با غلظت کم استفاده کنند.
جالب است بدانید:
از دیدگاه طب‌سنتی علت اصلی کند‌ذهنی رطوبت‌های مغزی است و چون روزه این رطوبت‌ها را از بین می‌برد باعث تقویت حافظه می‌شود. البته برای دستیابی به این عملکرد باید تدابیر اصلاح تغذیه در ایام روزه‌داری رعایت شود تا مشکلاتی مانند افت قند یا کاهش فشار خون سبب عدم تمرکز و ضعف حافظه نشود. توجه داشته باشید که روزه و حجامت هر دو از عوامل پاکسازی بدن است و این دو عمل به‌طور همزمان باعث بروز مشکلاتی در سلامت افراد می‌شود و توصیه این است که در ماه رمضان از انجام این عمل اجتناب شود.
ارسال دیدگاه