نهضت بزرگ و کار جهادی آموزش و پرورش در حوزه تربیت بدنی

«ساحت» در لغت‌نامه‌های فارسی داری معانی مختلفی است از جمله خانه، درگاه و آستانه اما منظور از ساحت در حوزه تعلیم و تربیت به محدوده و دامنه خاصی اشاره دارد که مجموعه‌ای از رفتارها و فعالیت‌های تعلیم و تربیت را در خود جای داده است.

هنگامی که از تعلیم و تربیت سخن می‌گوییم در واقع به نوعی از قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها اشاره داریم که در ابعاد مختلف روح و بدن انسان قرار دارند و انسان برای رسیدن به کمال مطلوب خود نیازمند آن است که با یاری دیگران آن‌ها را به فعلیت برساند یا تصحیح، تعدیل، تقویت و هدایت کند. در نتیجه تعلیم و تربیت دارای حوزه‌های گوناگونی است؛ حوزه‌هایی که در آن‌ها نیازهای مشترک هم‌عرض انسان‌ها قرارگرفته است و برای آن‌ها از اصطلاح (ساحت های تربیتی) استفاده می‌شود.

در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش ساحت‌های شش‌گانه در تربیت دانش‌آموزان موردتوجه جدی قرار گرفته‌اند و هرکدام از این‌ساحت‌ها دربرگیرنده مجموعه‌ای از راهکارها برای پرورش و تربیت نسل‌های آینده است و به صورت جدی تربیت جسمی و روانی دانش‌آموزان مورد تاکید قرار گرفته اما در ساحت زیستی و بدنی به‌طور ویژه به این مهم پرداخته شده است و در بخش اهداف و راهکارهای تحقق آن‌ها به لزوم ایجاد زیرساخت‌ها و اهمیت توجه به تربیت‌بدنی و ورزش به دفعات اشاره داشته است. از جمله:

• راهکار ۱۴؛ ایجاد و متناسب‌سازی فضاهای تربیتی و اقتضائات فرهنگ اسلامی ایرانی و شرایط اقلیمی و جغرافیایی.

• راهکار ۳ـ۱۴؛ اهتمام به طراحی و ساخت و تجهیز مناسب و فضای ورزشی در تمام مدارس.

• راهکار ۲ـ۵؛ ایجاد سازوکارهای لازم برای تقویت آداب و سبک اسلامی ایرانی در تمام ساحت‌های تربیتی (از جمله زیستی و بدنی).

• در بند ۱۰ از فصل دوم سند تحول بنیادین مربوط به بیانیه ارزش‌ها به سلامت جسمانی، نشاط و تقویت اراده اشاره شده است. همچنان‌که در بخش ساحت زیستی و بدنی آمده است این ساحت «بخشی از جریان تربیت رسمی و عمومی است که ناظر به حفظ و ارتقای سلامت و رعایت بهداشت جسمی و روانی متربیان در مقابل خود و دیگران، تقویت قوای جسمی و روانی، مبارزه با عوامل ضعف و بیماری، حفاظت از محیط‌زیست و احترام به طبیعت است.»

هدف اصلی تربیت‌بدنی، تربیت همه‌جانبه کودکان و نوجوانان است

حوزه تربیت‌بدنی با تأکیدی که بر پرورش جسمی، ذهنی، هیجانی و برازندگی اجتماعی دارد، در صورت آموزش صحیح می‌تواند نقش قابل توجهی را در فرایند تعلیم‌وتربیت ایفا کند؛ آموزش تربیت‌بدنی باید بر مبنای یک برنامه همه‌جانبه به شکلی برنامه‌ریزی شود که در رشد و پرورش کودکان مؤثر باشد و در نتیجه هدف اصلی تربیت‌بدنی، تربیت همه‌جانبه کودکان و نوجوانان به‌عنوان افراد مفید و مسئولیت‌پذیر جامعه است.

در دوره جدید وزارت آموزش و پرورش و با تغییر در رویکردهای مدیریتی این وزارت‌خانه، به‌منظور تحقق اهداف تربیت‌بدنی در مدارس با عنایت به اهداف بالادستی از جمله سند تحول بنیادین، راهکارهای زیادی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و برنامه‌ریزی‌های بسیاری انجام شد که در حال حاضر شاهد به ثمر نشیدن راهکارهای ارائه شده هستیم.

استعدادیابی ورزشی

استعدادیابی و پرورش استعدادها از جمله راهکارهایی بود که در گذشته نیز در زمره برنامه‌های توجه به امر تربیت‌بدنی قرار داشت اما در مواقعی به دست فراموشی سپرده شده بود و اهمیت شناخت استعدادهای ورزشی دانش‌آموزان و به‌ویژه پرورش و شکوفایی این استعدادها کمرنگ‌تر شده بود.

حال یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش از آغاز برنامه استعدادیابی برای دانش‌آموزان خبر داده و در مراسم آغاز چهلمین دوره مسابقات ورزشی درون مدرسه‌ای بیان کرده است: «بحث استعدادیابی آغاز شده و شروع آن در استان اصفهان بوده است؛ بر این اساس دانش‌آموزان به رشته‌هایی که تمایل دارند هدایت می‌شوند تا سریعتر نتیجه مطلوب حاصل شود و پس از آن تحت تعلیم وزارت ورزش و جوانان قرار گیرند.»

ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان با فعالیت‌های تربیت‌بدنی

استمرار فعالیت‌های ورزشی در مدارس از جمله دیگر راهکارهای مدنظر وزارت آموزرش و پرورش برای توجه ویژه به ساحت زیستی و بدنی است و حسین بابوئی در گفت‌وگو با پانا اظهار داشت: «برنامه‌ریزی‌های لازم برای گسترش ویژه رشته‌های توپی و غیرتوپی در مقاطع متوسطه اول و دوم انجام شد و همچین مبحث برگزاری جشنواره‌های ورزشی را برای مقطع ابتدایی در دستور کار قرار دادیم تا شاهد برگزاری مسابقات رشته‌های متنوع در درون مدارس و کانون‌ها باشیم.»

رئیس فدارسیون ورزش‌های دانش‌آموزی در ادامه با اشاره به هدف برگزاری این مسابقات گفت: «هدف ما ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان است تا با این انگیزه بتوانند به‌صورت مستمر ورزش و فعالیت‌های تربیت‌بدنی را انجام دهند. زمانی که انگیزه در دانش‌آموزان به وجود آید، آن‌ها می‌توانند به عضویت تیم‌های دانش‌آموزی مدرسه، منطقه، استان و کشور درآیند و در نهایت نیز شاهد حضور آن‌ها در تیم‌های ملی باشیم. امیدواریم بتوانیم نقش خوبی را در جهت معرفی کردن ورزشکاران آینده ایران داشته باشیم و این عزیزان برای کشورمان افتخارآفرینی کنند.»

نهضت بزرگ و کار جهادی آموزش و پرورش در حوزه تربیت بدنی

همچنین تجهیز مدارس محروم و ایجاد فضاهای ورزشی مناسب از دیگر راهکارهای ارائه شده در راستای اهمیت به مبحث ورزش و تربیت بدنی است که بسیار مورد توجه وزارت آموزش و پرورش قرار گرفته است و در حال حاضر شاهد شکوفایی طرح‌ها و برنامه‌های ارائه شده در این زمینه هستیم؛ راهکارهایی که در کمتر از 6 ماه با افتتاح 1017 پروژه ورزشی از 2100 پروژه در دست احداث، به ثمر نشست.

صادق ستاری‌فرد، معاون تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش در این باره بیان کرده است: «حقیقتا کارهایی که در این ۶ ماه انجام شد با عنایت به مزین شدن آن به نام شهید حاج‌قاسم سلیمانی، یک نهضت بزرگ و کار جدی و جهادی بود که توسط مدیران مدارس و همکاران تربیت بدنی در استان ها محقق شد. در مدت ۶ ماه، نیمی از این پروژه بزرگ به بهره‌برداری رسید و این امر تحقق نمی‌یافت جز با مشارکت خانواده‌های دانش‌آموزان، خیرین عزیز و نهادهای انقلابی، مجموعه استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و همه نهادهایی که در این مسیر با ما همراه بودند و پای کار آمدند تا تلاش خود را برای ایجاد محیطی پرنشاط و جذاب در مدارس و برای دانش‌آموزان به کار گیرند.»

سخنگوی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برای کیفیت‌بخشی به درس تربیت بدنی باید فضای ورزشی مناسب را ایجاد کنیم، عنوان کرد: «خداراشکر با حمایت وزیر آموزش و پرورش این امر محقق شد. رویکرد تمام‌ساحتی که مدنظر و مورد تاکید دکتر نوری بود، باعث شد تا حوزه تربیت بدنی رشد چشمگیری داشته باشد و رنگ و بوی متفاوت و تازه‌ای به خود بگیرد. نگاه ما این است که مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان را از طریق تربیت بدنی و سلامت جسمانی تقویت کنیم. همچنین در حاشیه این مراسم ان‌شالله تفاهم‌نامه همکاری وزارت آموزش و پرورش و وزارت ورزش و جوانان در حوزه ورزش بانوان و ورزش همگانی منعقد خواهد شد تا بتوانیم ۱۲۰۰ دبیرستان شبانه‌روزی دخترانه را به پایگاه ورزش قهرمانی و همگانی تبدیل کنیم و استعدادیابی و پرورش استعداد دانش‌آموزان دختر را با هدف تقویت جامعه ورزش بانوان انجام دهیم.»

باتوجه به همه موارد ذکر شده می‌توان گفت در آِینده‌ای نه‌چندان دور شاهد توسعه‌یافتگی در بخش تربیت بدنی و توجه به ساحت تربیت زیستی و بدنی خواهیم بود و هرگونه شکوفایی استعدادها توسط وزارت آموزش و پرورش موجب بالندگی ایران خواهد شد.