صباح زنگنه: رسانه‌ها یاری‌دهنده دستگاه دیپلماسی باشند

صباح زنگنه کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با پانا درباره کارکردهایی که شبکه پرس تی وی در میدان دیپلماسی عمومی دارد، گفت: کارکرد اصلی شبکه پرس تی وی، برقراری ارتباط با افکارعمومی و درنتیجه رساندن پیام همکاری، دوستی و گریز از سلطه گری یا سلطه جویی است.
وی ادامه داد: میدان دیپلماسی این رسانه با توجه به مخاطبانش مشخص می شود؛ وقتی مردم یا نخبگان دایره مخاطبان را تشکیل می‌دهند، نحوه برنامه‌سازی و تولید برنامه متناسب با نیاز مخاطب معین می شود. لذا با توجه به محیط فکری، ذهنی و فرهنگی آن مخاطبان باید محتوایی را تعریف کرد که بتواند دغدغه ی عموم جامعه مخاطب را در نظر بگیرد و پاسخگوی آن نیازها و بیان افق های جدیدی برای آن ها باشد. پرس تی وی نه تنها باید به دغدغه ها توجه داشته باشد، بلکه باید به ارائه افق‌های جدید فکر و اندیشه، رویه، رفتار و زندگی مردم کشورمان و سایر کشورها بپردازد؛ با تلفیقی از این ها می‌تواند در سپهر افکارعمومی مخاطبان جا پیدا کند.
این کارشناس بین الملل در پاسخ به این سوال که پرس تی وی در راستای انتقال گفتمان انقلاب اسلامی چه امکاناتی در دست دارد، گفت: جامعه مخاطب متنوع است از شرق تا غرب عالم، از قاره امریکا تا اروپا و آسیا و افریقا را شامل می‌شود، بنابراین شکل این پیام رسانی باید متناسب با مخاطب تعریف شود. گفتمان انقلاب اسلامی گرچه گفتمان واحدی است اما روش انتقال این پیام و مرحله تاریخی فهم جامعه مخاطب در دریافت این پیام موثر است، لذا فهم آن مرحله تاریخی و فهم فرهنگی جوامع مخاطب در تنظیم نحوه رساندن این پیام مهم است.
زنگنه با تاکید بر اینکه پرس تی وی باید مسئله یابی کند و سپس به تولید محتوا برای جامعه مخاطب بپردازد، گفت: پرس تی وی باید به کشف دغدغه و مسائل مخاطبان بپردازد، با داشتن این کلید فهم از مسائل انسانی باید بتواند برای مخاطب فرهنگ و زبانی تعریف کند که آن فرهنگ و زبان کلید دستیابی به دل و اندیشه مخاطب خواهد بود .
وی تصریح کرد: بهره‌برداری از شخصیت‌های فرهیخته، نخبگان و مردم موثر در جوامع مختلف باعث جذب مخاطب خواهد شد. این شبکه باید در کنار طرح دغدغه‌های مردم جهان به بیان زیبایی‌های جامعه اسلامی - ایرانی خودمان هم بپردازد. از ساز و کارها، ابزارهای جدیدتر و از فضای مجازی گسترده‌تر بتواند بهره ببرد؛ یعنی خود رسانه نیازمند رسانه‌های دیگری است که آن رسانه‌ها به معرفی رسانه مادر بپردازند تا احاطه و ارتباط این مخاطبان را گسترده‌تر کند.
زنگنه با توجه به نقش ایران در منطقه خاورمیانه، رسانه‌های برون مرزی را مثابه یک ابزار گفتمان ساز یاری‌دهنده دستگاه دیپلماسی دانست و گفت: در ابتدا یکی از روش‌هایی که باید مورد توجه قرار بگیرد، از یک سو فهم هنر دیپلماسی و از سویی دیگر محدودیت هنر دیپلماسی است.دیپلماسی می‌تواند مکمل عملکرد رسانه ها باشد و رسانه ها هم می توانند مکمل عملکرد دیپلماسی باشند، اما در جایی که اختلاف دیدگاه و اختلاف جهت و سیاست پیش می آید حتما باید به آثار و پیامدهای عملکرد رسانه توجه کرد.
وی ادامه داد: در دنیا رسانه‌های ایران را رسانه های نظام و جمهوری اسلامی ایران می دانند و لذا هر گونه عملکردی و هرگونه سخنی بلافاصله به حساب دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران گذاشته خواهد شد، اگر با رسانه های کشورهای غربی مقایسه کنیم، می بینیم آن رسانه ها هرگز به دفاع مستقیم از سیاست ها و دیپلماسی کشور خودشان نمی پردازند، اما از طریق زبان دیگران این کار را انجام می دهند و چه بسا این دیگران با ایجاد ساز و کار های جدید و ابزارهای جدید بدون انتساب به آن کشور، محیط جدیدتری برای اثرگذاری در محیط دیپلماسی کشورشان باز می‌کنند، بدون اینکه نامی از آن کشور بیاورند.