باید چرخه عملیاتی میان دانش، تولید و اقتصاد کشاورزی ایجاد شود

علی‌محمد شریعتی مقدم، نائب رئیس اول کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در گفت‌وگو با پانا درباره اینکه چرا از نیروهای آموزش‌دیده در هنرستان‌های کشاورزی به خوبی استفاده نمی‌شود، گفت: «یکی از دلایل این است که بخش کشاورزی از نیازهای خودش فاصله گرفته است. درواقع کشاورزی در حوزه اقتصادی بسیار مهجور بوده و کشاورزی از تولید، تغییرات تورمی و تحولات بازارهای مختلف کمتر سود برده است. بازار سرمایه و خلق سرمایه به سمت فعالیت‌های واسطه‌گری و دلالی سوق پیدا کرده است. در حوزه کشاورزی هم بخش دلالی است که سودآور است و درنتیجه حوزه‌های تولید و دانش‌محور کمرنگ شده و افراد متخصصی که بر پایه دانش فعالیت می‌کنند درصحنه حضور ندارند.»

اهمیت فرهنگ‌سازی برای تربیت تکنسین در حوزه کشاورزی

این تولیدکننده و صادرکننده نمونه ملی درباره کمبود تربیت تکنسین در حوزه کشاورزی و اهمیت‌دادن به مدرک در این حوزه گفت: «باید برای تربیت تکنسین در بخش کشاورزی فرهنگ‌سازی کرد. درحالی‌که حاضر مهندس‌ین حوزه کشاورزی دریافت مدرک در درجات مختلف برایشان اهمیت پیدا کرده است، البته واقعیت این است که اگر منافعی ایجاد شود آن مهندس خودش را به سمت تکنسین‌شدن هم می‌برد و عملیاتی کار می‌کند.»

وی افزود: «اگر شرایط تولید فراهم باشد آن تحصیل‌کرده حوزه کشاورزی به‌عنوان مسئول فنی حتی اگر فوق‌لیسانس باشد، حاضر به همکاری است. در تمام دنیا افراد فنی در هر سطحی از دانش که باشند دست به آچار هستند و باید به‌گونه‌ای این فرهنگ ایجاد شود.»

شهرک‌های گلخانه‌ای فرصت خوبی برای انگیزه به مهندسین کشاورزی است

شریعتی‌مقدم درباره دلیل دیگر کمبود تکنسین در حوزه کشاورزی اظهار کرد:‌ «وقتی برای مهندس کشاورزی کار و سودی وجود ندارد و این فرهنگ به وجود نیامده که صنعت کشاورزی از افراد متخصص استفاده کند، فاصله ایجاد می‌شود.»

وی افزود: «این موضوع درباره هنرستان‌های کشاورزی هم همین است اما اصل کار دست «اگرو بیزینس‌های» بخش کشاورزی است که می‌توانند کمک کنند کار کشاورزی توسعه پیدا کند. هم در حوزه عملیاتی و در مزرعه این توسعه انجام شود و هم در حوزه‌های معطوف به تجارت محصولات کشاورزی که نیاز به یک نقطه عطف است. در شرایط فعلی هر روز به سمت قهقهرا می‌رویم و مهندسین کشاورزی ما از عمری که برای کسب دانش و تجربه دانش گذرانده‌اند به‌اندازه کافی بهره‌مند نیستند. اگر به آب به‌عنوان اولویت اول اقتصادی و اجتماعی کشور نگاه کنیم، شاید شهرک‌های گلخانه فرصت مناسبی برای این کار باشند.»

باید بسترهایی برای سرمایه‌گذاری در حوزه کشاورزی ایجاد کنیم

این عضو اتاق بازرگانی ایران درباره اینکه چگونه می‌توان بازار کار را مدیریت کرد تا دانش‌آموزان انگیزه بگیرند و جذب رشته‌های مرتبط شوند، گفت:‌ «باید بسترهایی برای سرمایه‌گذاری در حوزه کشاورزی ایجاد کنیم و بازآموزی‌های عملیاتی در دستور کار قرار بگیرد و پروژه‌محور جلو برویم. برای مثال در حوزه میگو می‌توانیم سودآور باشیم در مورد پرورش ماهی در قفس و تولید خاویار می‌توانیم اثربخش عمل کنیم. در نهایت برای آموزش‌ها و بازآموزی‌ها از شرکت‌های پیشرو در میدان عمل کمک بگیریم. می توانیم در کشاورزی قراردادی مشوق‌هایی را برای حوزه کشاورزی در زنجیره ارزش شرکت‌های بزرگ تولیدی قرار دهیم، برای مثال از هر ۳۰ شرکت بزرگ کشور ۳۰ هلدینگ ایجاد کنیم تا خودشان کمک کنند نیروها تربیت شوند.»

ایجاد چرخه عملیاتی میان دانش، تولید و اقتصاد کشاورزی

رییس کمیسیون کشاورزی اتاق خراسان رضوی درباره جایگاه هنرستان‌ها و دانشگاه‌های علمی کاربردی در اتصال چرخه دانش و بازار کار اظهار کرد: «مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای، مدرک بین‌المللی دارند و همچنین دانشگاه‌های علمی کاربردی از مدل‌هایی هستند که نقش بهتری می‌توانند نسبت به دانشگاه‌هایی که صرفاً تئوری فکر می‌کنند، داشته باشند. همچنین شرکت‌هایی که پیشرو د رصنایع غذایی یا حوزه کشاورزی هستند باید توسعه پیدا کند. بدین ترتیب چرخه عملیاتی میان دانش، تولید و اقتصاد کشاورزی ایجاد می‌شود.»

وی افزود: «می‌توان برای هرکدام مأموریت‌های مشخصی تعریف کرد که از جنس ارزش‌افزوده باشد. برای مثال ثبت و استفاده از گواهی‌های آموزشی و استفاده از ترکیب افرادی که در حوزه بازرگانی خارجی و یا تولید موثراند، شکل داده شود. همچنین در اگرو بیزینس و اگرو توریسم هم متخصصینی آموزش ببینند که زبان مسلطی داشته باشند و ارتباطات بین‌المللی جذب کنند و نوعی بازاریابی معکوس که خریدارها به سمت مزارع و روستاها برای خرید محصولات تولیدی بروند.»

شریعتی مقدم گفت: «مواردی مانند گواهی ارگانیک کمک می‌کند در عرصه بین‌المللی حرف برای گفتن داشته باشیم و مدل‌هایی قدیمی‌تر هم مانند شرکت‌های سهامی زراعی یا کشت و صنعت‌ها تجربه خوبی هستند و می‌توانند عملی کار کنند.»