طرح جایگزین!

آمریکا بر این مبنا ادعا کرده است که ایران در دور قبلی مذاکرات وین نشان داد که باید اقدامات هزینه‌زای بیشتری به دلیل توسعه برنامه هسته‌ای کشورمان اتخاذ شود. از طرفی، روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» به‌تازگی اعلام کرده است که دولت بایدن تصمیم دارد در صورت شکست مذاکرات، تحریم‌های ایران را سخت‌گیرانه‌تر کند. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که مقامات دولت فعلی و سابق آمریکا و همچنین کارشناسان و ناظران بین‌المللی رسماً اعلام کرده‌اند که کارزار تحریم و فشار حداکثری به‌سختی شکست‌خورده و نتوانسته ایران را به تسلیم وادارد.

کارشناسان حوزه تحریم آمریکا اعتقاد دارند که تحریم‌ها پس از یک دوره اوج، به‌تدریج کارایی خود را از دست می‌دهند و اقتصادهای تحت تحریم به‌مرور زمان، جایگزین‌ها و راه‌حل‌هایی برای مقابله با فشارهای اقتصادی می‌یابند. به همین دلیل، پیش از آنکه نمودار تحریم‌ها به نقطه مقاومت برخورد کند و مسیر نزولی را در پیش بگیرد، باید آن‌ها را تحت عناوین جدید رونمایی کرد و رفعشان را به‌صورت امتیاز به‌طرف مقابل فروخت!

کاخ سفید افزون بر این، گزینه‌های منسوخ و دست چندم را از بایگانی‌های خود بیرون آورده و به‌صورت مضحکی مطرح می‌کند. «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با ادعای اینکه واشنگتن کماکان معتقد به گزینه دیپلماسی است، ایران را غیرمستقیم به حمله نظامی تهدید کرد و گفت «ما با نزدیک‌ترین متحدانمان از جمله اسرائیلی‌ها درباره گزینه‌های دیگر رایزنی می‌کنیم تا اطمینان حاصل نمائیم تهران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نخواهد کرد.»

گزینه‌های اقتصادی و تهدید تلویحی نظامی در حالی مطرح می‌شوند که منابع خبری پیش از این، از دست‌خالی واشنگتن و تل‌آویو در این دو حوزه خبر داده و اذعان کرده بودند که عملاً راهی جز جنگ روانی و هیاهوی تو خالی علیه قدرت فزاینده ایران ندارند. یک مقام بلندپایه وزارت جنگ رژیم صهیونیستی که به «بنی گانتز»، وزیر جنگ اسرائیل نیز نزدیک است، به «المانیتور» گفته بود «در حال حاضر هیچ برنامه جایگزینی در صورت شکست مذاکرات علیه ایران وجود ندارد و آمریکا و اسرائیل پلان B ندارند.»

از سوی دیگر، حقیقت توخالی بودن به‌اصطلاح گزینه‌های روی میز آمریکا و متحدانش را باید از کف مذاکرات وین و گفتگوهای طرف غربی با مقامات ایرانی دریافت و استخراج کرد. به‌این‌ترتیب که در بطن فضاسازی‌های تروئیکای اروپایی و آمریکا مبنی بر اینکه اگر ایران با آن‌ها به توافق دست نیابد، برجام به ایستگاه پایانی می‌رسد، شکلی از واهمه و به تعبیر رسانه‌های آمریکایی، «التماس» وجود دارد.

دموکرات‌ها همان جناحی بودند که بیشترین تحریم‌ها را علیه جمهوری اسلامی اعمال کردند و طراح قوانینی همچون «کاتسا» هستند اما حالا ایران را از به قدرت رسیدن جمهوری‌خواهان در سال ۲۰۲۴ می‌ترسانند و به مذاکره‌کنندگان ما با التماس گفته‌اند که «اگر با ما به توافق نرسید، دیگر نمی‌توانید به توافق برسید»!

افزون بر این، نقش‌آفرینی «رافائل گروسی» دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌منظور فضاسازی بیشتر علیه جمهوری اسلامی حاکی است که طرف غربی حاضر به پذیرش شرایط ایران برای رفع تحریم‌ها نیست و همچنان بازی فریب را در پیش گرفته‌اند. در سال ۲۰۱۵ وقتی برجام وارد ریل اجرا شد و شرکت‌های خارجی برای ورود به بازار ایران با یکدیگر رقابت می‌کردند، وزارت خارجه وقت آمریکا با صدور بیانیه‌ای آن‌ها را تهدید کرد که اگر از قوانین تحریمی آمریکا تخطی کنند، با انبوهی از محدودیت‌ها مواجه خواهند شد و خود آن‌ها نیز در معرض تحریم قرار می‌گیرند. با این حال، مقامات وقت کشورمان و همچنین مسئولان آمریکایی از رفع همه محدودیت‌های اقتصادی سخن گفته بودند و آن اتفاق ثابت کرد که آمریکا روی دست چدنی خود، دستکش مخملی پوشیده و بعدازآنکه به هدفش دست یافت، چهره واقعی خود را در ممانعت از تبادلات تجاری با کشورمان نشان داد.

گویا این سناریو امروز هم در حال تکرار است اما به‌صراحت اعلام کرده‌ایم که دور جدید مذاکرات در خصوص راستی آزمایی اقدامات ایران و عمل به تعهداتش در قبال آژانس نیست بلکه این ما هستیم که باید لغو تحریم‌ها و عمل به تعهدات برجامی اروپایی‌ها را راستی آزمایی کرده و سپس به نقطه پیش از خروج آمریکا از برجام بازگردیم.

در همین راستا مقامات غربی اذعان دارند که ایران دست برتر را در اختیار دارد و با تنوع‌بخشی به روابط خارجی خود از دیپلماسی متوازنی برخوردار شده است. علاوه بر این، مؤلفه‌های اقتصادی و داخلی کشورمان پالس‌های بسیار روشنی برای اندیشکده‌ها و کارشناسان معاند آمریکایی ارسال کرده است. «ریچ گلدبرگ» مشاور ارشد بنیاد ضدایرانی «دفاع از دموکراسی‌ها» در گفتگو با شبکه فاکس نیوز اقرار کرده بود «اینکه اقتصاد ایران به ثبات رسیده و غنی‌سازی را به ۲۰ و بعداً به ۶۰ درصد افزایش داده و در منطقه به اقدامات آمریکا واکنش سریع نشان می‌دهد و... همه این‌ها نشان می‌دهد که ما در این مذاکرات حتی قبل از شروع، شکست خوردیم».

و بالاخره این‌که مسیر پر خسارت گره زدن برجام به اقتصاد دوباره تکرار نخواهد شد و درصورتی‌که مذاکرات به دلیل عدم پذیرش شرایط ایران برای رفع تحریم‌ها به نتیجه نرسد، این آمریکا و اروپا هستند که بیش و پیش از همه، دچار شکست سنگین خواهند شد.

*تحلیلگر سیاست خارجی

منبع: حمایت