پایان جدال بر سر سند مالکیت «برگ سبز» خودرو

بیش از ۹ سال است که بر سر صدور سند رسمی و برگ سبز خودرو میان نیروی انتظامی و سازمان ثبت اسناد، اختلافی جدی وجود دارد. بر طبق قانون، سند رسمی ثبت‌شده در دفاتر اسناد رسمی کشور به‌عنوان ملاک فعالیت‌های قانونی به شمار می‌آید اما ناجا همچنان برگ سبز را به‌عنوان سند رسمی می‌داند.

با تصویب قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، پلیس راهور نیروی انتظامی موظف به صدور پلاک به نام مالک خریدار و صدور شناسنامه خودرو یا همان برگ سبز شد که ناجا معتقد است همان سند رسمی است.

ماده ۲۹ همان بند قانونی مورد استناد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کانون سردفتران و دفتریاران برای اثبات الزام تنظیم سند رسمی در دفاتر اسناد است اما از مواد مختلف قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی از جمله ماده ۲۹ آن تفسیرهای متعددی شده است و همین مبنای اختلاف چند ساله ناجا و کانون سردفتران و دفتریاران است که هر کدام خود را نهاد صالح برای صدور سند رسمی می‌دانند و هر چقدر پلیس برگ سبز را سند رسمی می‌داند، کانون سردفتران اصالتی برای آن قائل نیست و سند صادره از سوی دفاتر را سند رسمی می‌داند و معتقد است؛ محاکم این سند را به رسمیت می‌شناسد.

این اختلاف نظرها موجب سردرگمی مردم شده بود و در این میان خریداران و فروشنده‌گان خودرو سر‌درگم بودند و این سوال مهم مطرح بود که آیا برگ سبز حکم سند قطعی خودرو را دارد یا نه؟ آیا ثبت سند در دفاتر اسناد رسمی الزامی است یا نه؟

البته اختلافات بین پلیس و کانون سردفتران و دفتریاران به نوعی در داخل قوه در زیرمجموعه‌های مختلف آن نیز وجود داشت و هر نهاد مسئول قضایی یک نظر درباره رسمیت داشتن یا نداشتن برگ سبز صادره از ناجا اعلام می‌کرد. به‌طوری که اواخر اسفند ماه سال گذشته بود که دیوان عدالت اداری رأیی مبنی بر رسمی بودن برگ سبز خودرو صادر و به نوعی اعلام کرد؛ دیگر نیازی به تنظیم سند در دفاتر اسناد نیست. حجت‌الاسلام محمد مصدق، رئیس وقت دیوان عدالت اداری در آخرین نشست خبری خود با خبرنگاران به مناسبت هفته قوه قضاییه، موضوع سند رسمی خودرو را مطرح و در آن بر رسمی بودن برگ سبز صادره از سوی ناجا تأکید کرده و گفته بود: «تردیدی در سند رسمی بودن برگ سبز خودرو وجود ندارد و‌ محل ابهام لزوم یا عدم لزوم مراجعه به دفترخانه پس از تعویض پلاک است.»

مصدق در پاسخ به سؤال که مردم برای سند خودرو باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند یا همان برگ سبز کفایت می‌کند؟ گفته بود: «گاهی اوقات انعکاس محتویات یک پرونده تحت عنوان رأی هیئت عمومی غیر از آن چیزی است که در داخل رأی آمده است و در موضوع سند خودرو هم همین بحث مطرح است؛ قطعا آنچه در نیروی انتظامی تحت عنوان سند مالکیت خودرو صادر می‌شود، سند است چرا که نزد مقامات مسئول نوشته شده است و هیچ حقوقدانی در سند بودن آن شک ندارد. بحث اینجاست که آیا پس از صدور سند خودرو در نیروی انتظامی الزامی برای رفتن به دفترخانه‌های ثبت اسناد هست یا نیست؟»

مصدق همچنین گفته بود: «اگر کسی برگ سبز نیروی انتظامی را گرفت الزاماً باید به دفاتر اسناد رسمی هم مراجعه کند بر اساس قانون دارای ابهام است چرا که ما چند قانون داریم و برداشت‌های متفاوتی می‌شود و کاری پژوهشی و تحقیقی در حال انجام است که به زودی نتیجه ان اعلام می‌شود؛ اما برگ سبز خودرو قطعاً سند رسمی است و هیچ شبهه‌ای از این بابت نداریم.»

این اختلاف نظرها همچنان وجود داشت تا اینکه روز گذشته حجت‌الاسلام جعفر منتظری، دادستان کل کشور با ارسال نامه‌ای به دادستان‌های عمومی و انقلاب سراسر کشور، تکلیف نهایی و قطعی ثبت سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی را مشخص و اعلام کرد: برگ سبز صادر شده از سوی نیروی انتظامی، سند رسمی خودرو محسوب می‌شود و متعاملین الزامی برای حضور در دفاتر اسناد رسمی برای تنظیم سند ندارند. به این ترتیب از این پس متعاملین خودرو هیچ الزامی برای تنظیم سند خودرو در دفاتر اسناد رسمی نخواهند داشت.

دادستان کل کشور همچنین تاکید کرد که در هیچ کجای قانون الزام نیست و قانون به نحوی است که این آقایان یک نوع برداشت می‌کنند و نیروی انتظامی نوعی دیگر برداشت می‌کند. آنچه که الزام‌آور بوده بخشنامه سازمان ثبت بود که این بخشنامه ابطال شد و بدلیل ابطال این بخشنامه، برای همه تبعیت از رای هیات عمومی لازم است و مسلما وقتی که به مراجع قضایی مراجعه می‌کنند، مراجع قضایی هم تبعیت از رای هیات عمومی بر آنها لازم است و نمی توانند تخلف کنند و تخلف از رای هیات عمومی هم برای آنها تخلف خواهد بود.