خودکشی در کودکان کمتر از ده سال تلخ اما واقعی

به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت، شیوا دولت آبادی روان شناس و نائب رئیس انجمن روانشناسی ایران در گفتگو با برنامه نیم نگاه گفت: آنچه که علل خودکشی در کودکان به شمار می رود همان مواردی است که کنترل آنها در پیشگیری از خودکشی کودکان موثراست. دلایلی مانند فقر و مشکلات اقتصادی در کنترل مستقیم خانواده ها نیست. اما مسائلی مانند گسستگی خانواده، نوسانات خلقی کودکان از جمله عواملی است که می تواند تحت کنترل خانواده ها در بیاید. احساس دوست نداشته شدن، طرد شدگی و شنیدن جملات با بار منفی مانند «تو بی عرضه هستی» می توانند کودکان را تا آستانه خودکشی پیش ببرد. نشانه هایی مانند تغییر خلق به صورت آشکار، تغییر الگوی خواب و تغذیه، بی علاقگی به مسایلی که قبلا مورد علاقه کودک بوده، افسردگی و پرخاشگری های زیاد می تواند نشانه هایی از تمایل کودکان به نبودن باشد.

وی ادامه داد: البته خانواده ها توجه داشته باشند که این نشانه ها، دلیل قطعی خودکشی در کودکان نیست اما لازم است که این موارد جدی گرفته شود.خودکشی ناگهانی کودکان به علت خشم های فروخورده مخصوصا در بحران کرونا یک معضل اساسی است.

دولت آبادی در این رابطه توضیح داد که طبق پژوهش ها در بحران کرونا، خانواده هایی بیشتر آسیب دیده اند که از قبل دچار آسیب هایی مانند گسستگی، خشونت، عدم تفاهم و نداشتن ارتباط پویا و... بوده اند. آسیب های ناشی از کرونا مانند از دست دادن کار نیز این آسیب ها را تشدید کرده است و باعث ایجاد یک وضعیت مداوم و مزمن استرس در خانواده شده است. نقش وضعیت روانی خانواده و انتقال آن به کودکان در ایجاد این معضل بسیار پر رنگ است. به دلیل این که نیازهای عاطفی کودکان در این شرایط نادیده گرفته می شود، حمایت عاطفی و روانی خانواده از کودکان بسیار مهم است.

دولت آبادی در رابطه با علت خودکشی های دسته جمعی نوجوانان تحت تاثیر بازی های رایانه ای و شبکه های اجتماعی توضیح داد که در سنین نوجوانی به دلیل الگو گیری و تاثیرپذیری نوجوانان از همسالان و فاصله گرفتن از خانواده، این اتفاق رخ می دهد. مهم ترین دستورالعملی که خانواده ها باید به آن توجه کنند این است که همیشه یک قدم جلوتر از فرزندانشان به مسائل مربوط به آنان توجه کنند و نقش ایجاد فضای گفتگوی همدلانه و درک متقابل فرزاندانشان را در پیشگیری از بروز این آسیب ها جدی بگیرند.تکالیف سختگیرانه و فشارهای زیاد خانواده در رابطه با عملکرد تحصیلی کودکان نیز از عوامل زمینه ساز بروز خودکشی در کودکان است.

وی در رابطه با نقش مدرسه در سلامت روان کودکان نیز یادآوری کردند که مدرسه و اولیای مدرسه هم از جهت توضیح مسائل مرتبط با سلامت روان برای کودکان هم از جهت توجه به تغییرات رفتاری کودکان، نقش بسیار تاثیرگذاری دارند. متاسفانه در شرایط آموزش مجازی متاثر از شیوع کرونا، نبود فضای گفتگو محور و عدم آموزش مهارت های زیستی از جمله نکات مهمی است که حتما باید بدان توجه کرد.

دولت آبادی در خصوص نقش برنامه های تلویزیونی و انیمیشن ها در انگیزه خودکشی در کودکان، توضیح داد که ممکن است کودکان تصور کنند با خودکشی به دنیای بهتری خواهند رفت بنابراین تهدید به خودکشی و صحبت در مورد آن بایستی جدی گرفته شود و فضایی برای کودکان ایجاد شود که در کودکان احساس تعلق به دنیا و حس دوست داشته شدن و امید به آینده زیباتر به وجود آید.