غلامحسین اسلامی‌فرد*
آنچه هست و آنچه می‌پنداشتیم
نگاهی به وضعیت امریکا، چین، کانادا، ایتالیا، بریتانیا و ... نشان می‌دهد که سیاستمداران و حاکمان محال است دیگر بتوانند حتی خواب کنترل کامل رسانه‌ای را ببینند . فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای بسیاری از زمامداران پنهانکار، به کابوسی تمام ناشدنی تبدیل شده است.
۱-هر چقدر که یک قدرت، بزرگ و سیطره‌دار باشد، نمی‌تواند برخی از امور اجتماعی و جاری جامعه‌اش را پنهان کند. البته شاید تا ۱۰ سال پیش، قدرت‌های نسبتاً کوچک هم می‌توانستند چنین کاری کنند، اما از دهه گذشته به این طرف و با ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی، هیچ قدرتی از برملا شدن امور اجتماعی‌اش مصون نیست. این امر مهم خود را در معضل شیوع ویروس کرونا در ابعاد منطقه‌ای و جهانی، بیش از هر زمان دیگری نمایان ساخت.
۲-در ماجرای بیماری کرونا هیچ قدرتی نتوانسته است وضع خود را در پس دیوارهای بلند قدرت خویش، پنهان کند.
۳-شیوع ویروس کرونا یک آزمون برای دولت‌ها و ملت‌ها بود. فاجعه‌های انسانی و اخلاقی رخ داده در نیویورک، انگلستان و بسیاری از کشورهای اصطلاحاً توسعه‌یافته، چنان قدرت‌گریزانه خود را از دریچه شبکه‌های اجتماعی عیان کردند که هنوز هم بسیاری از سیاستمداران و زمامداران این کشورها، حیرت‌زده و ناباورانه، بازنمایی جامعه و وضعیت سیاست‌ورزی‌های اجتماعی‌شان را در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند و از کنش‌های پنهان‌کارانه بیشتر عاجزند.
۴-در میان انبوهی از این بازنمایی‌ها، آنچه بیش از هر چیز دیگر خودنمایی کرد و چونان پتکی از واقعیت بر سر اوهام پیشاکرونایی کوبیده شد، تصویری بود که از رشد فرهنگ، سبک زندگی و اخلاق‌مداری اجتماعی در کشورهای توسعه‌یافته و عقب‌ماندگی تمدنی و بی‌اخلاقی و وحشیگری کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه ارائه شده بود و باور بعضی‌ها را می‌ساخت ، همه دیدیم و دیدند که چه شد و حقیقت، خود را نشان داد.
جهانیان به عینه دیدند که فرهنگ اسلامی و زنجیره ارزش‌های اسلامی در مردم ایران قوی و راسخ است.
۵- فرهنگ، تمدن و اخلاق در وضعیت کرونایی است که از پس حرف‌ها و سخنرانی‌ها و مقاله‌ها و میزگردها و ... نمایان می‌شوند و در برابر چشمان جهانیان قرار می‌گیرند. «موقعیت» و «وضعیت» است که می‌گوید که هر کسی چگونه است و چطور رفتار می کند. چه آنکه در «بی‌موقعیتی»، همه خوبند و خوبی‌ها مثل شعرهای زیبایی در گوش‌ها نجوا می‌شود و همه را در خواب شیرین متمدن بودن فرو می‌برد.
۶- ایرانیان با فرهنگ و نجیب و کشورهای اسلامی نشان دادند که در دوران پساکرونایی باید بر میزگردها و سخنرانی‌ها و کتاب‌ها و ادعاها و گفته‌ها و شنیده‌ها و... درباره اخلاق‌مداری و رفتارهای متمدنانه اجتماعی در کشورهای توسعه یافته با تردیدهای بسیاری نگریست و بر بسیاری از آنها خط بطلان کشید. یک بار دیگر وضعیت خود را مرور کنیم و از پوسته‌های حقارت‌های دشمن ساخته دویست‌ساله و سیصد‌ساله، عبور کنیم و خوب بنگریم.
فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی فرصتی هستند برای دیدن و شناختن. گمان نکنیم این رسانه‌های نوپدید برای ما فقط مخاطرات و تهدیدهایی را به ارمغان می آورند، بلکه اگر خوب بنگریم، همین شبکه‌های پیچیده رسانه‌ای، محملی هستند برای بازنگری و بازخوانی در آنچه تا کنون از جوامع توسعه‌یافته می‌پنداشتیم و در پرتو این شناخت می‌توانیم خود را نیز بهتر بشناسیم.
*روزنامه‌نگار
منبع: ایران
ارسال دیدگاه