روایت طباطبایی‌نژاد از دوره سی ونهم جشنواره فجر

مهدی طباطبایی نژاد در ابتدای این میز گفت: نزدیک هفت هشت ماه قبل از دوره سی و نهم ماجرای کرونا اتفاق افتاد و به تعطیلی سینماها منجر شد. شرایطی بود که آمار کشته‌های کرونا بسیار بالا بود. در همان روزها اعضای شورا گفتند که جشنواره باید تعطیل شود. شرایط سینما بسیار سخت بود و آقای انتظامی نظر من را پرسیدند و من گفتم پیشنهادم این است به صورت آنلاین برای داوران برگزار کنیم و اگر شرایط بهبود یافت در مرحله دوم جشنواره را برای اهالی رسانه و عوامل برگزار کنیم. این اتفاق افتاد و با ظرفیت محدود با حضور مردم پیش رفتیم. برای هر بار نمایش سالن را ضدعفونی کردیم و جشنواره برگزار شد و بالغ بر ۴ هزار و ۲۰۰ بار سالن را ضدعفونی می‌کردیم. در آن دوران هیچ اتفاق ناگواری پیش نیامد ولی متاسفانه در آن زمان آقای علی انصاریان فوت کردند.

وی ادامه داد: جشنواره قدم بلندی بود که سینمای کشور دوباره رونق بگیرد و احیا شود. خوشبختانه جشنواره ۳۹ نقطه عطفی برای بازگشت مردم به سینماها بود.

این مدیر بیان کرد: با وزارت بهداشت تعامل داشتیم و توافق کرده بودیم ولی نگران وزارت کشور بودیم. در آن زمان استاندار تهران گفت ما زورمان به جشنواره فجر نرسید ولی با نظم و ترتیب بی نظیر برگزار شد. تمام مساله من مراقبت از مردم و مخاطبان بود. در آن زمان تذکراتی گرفتیم ولی تیم جشنواره آنقدر خوب و حرفه ای کار را انجام دادند که بسیار از ما تقدیر شد. بلاشک بحرانی ترین دوره جشنواره بود ولی دوره قبل هواپیمای اوکراینی رخ داد. در سال های دهه شصت شکل اجرایی تغییر آنچنانی نداشت ولی در دوره ما مدل جشنواره به کلی تغییر پیدا کرد. هیات داوری و انتخاب هم یکی شد. 

طباطبایی نژاد گفت: آقای انتظامی و صالحی گفتند چون شرایط محدودی داریم به مدل جدیدی برسیم و جمع بندی این شد که فقط فیلم هایی که کاندید بخشی از جشنواره هستند، بالا بیایند و گمان کردیم چون زمان کرونا بود شاید تعداد آثار بالا نباشد و به این دلیل هیات انتخاب و داوری را یکی کردیم. حدود ۶۴ فیلم انتخاب شد و خوشبختانه دوستان داوری آن دوره پیوسته فیلم ها را دیدند و ۱۶ فیلم انتخاب شدند. شاید حدود ۲۰ فیلم به شکلی به کرونا خورده بودند.

وی افزود: خیلی از دوستان خودم را که به کاخ جشنواره می آمدند هم حذف کردیم و ظرفیت ما سی درصد بود. دوره ۳۹ مهمان بی‌ربط و بیکار نداشت و هر فردی که به جشنواره آمده بود جریان ساز و مهم بود.

مدیر اسبق مرکز گسترش درباره زمان مدیریت خود در این نهاد سینمایی گفت: زمانی که من در مرکز گسترش بودم، فیلم های اول سینمایی و تجربی هم در آنجا ساخته می‌شد و در زمان من بیش از ۵۰ فیلم ساخته شد. فیلم عروس، خاکستر سبز جزو این فیلم ها بودند و یکی از مهم ترین فیلم ها، فیلم ناهید خانم آیدا پناهنده بود. این نکته مهم است که ایران بالاترین جوایز بین المللی را بین سال‌های ۹۴ تا ۹۶ گرفت که بخش عمده آن مربوط به تولیدات مرکز گسترش بود.

وی ادامه داد: ما قصد داشتیم انیمیشن قلب سیمرغ را تولید کنیم و اولین فیلمی بود که تولید آن را شروع کردیم و در آن زمان بضاعت انیمیشن ما بسیار محدود بود ولی امروز می بینیم که سه فیلم سینمایی انیمیشن در حال اکران است و چهار فیلم در جشنواره حضور دارند و ۱ انیمیشن هم نماینده ما در اسکار است. یکی از مهم ترین کارهای مرکز نیز تولید انیمیشن بوده است. 

طباطبایی‌نژاد بیان کرد: دیدگاه همیشه اینطور بوده که دوستان فیلمساز از حوزه دستیاری و فیلم کوتاه می‌توانند به فیلم سینمایی ورود پیدا کنند ولی در آن دوران بسیاری از بچه های مستند به حوزه فیلمسازی ورود پیدا کردند.

سید مهدی طباطبایی نژاد در بخش دیگری از این برنامه گفت: به آقای شاهسواری خداقوت می‌گویم. البته نقدهایی به مدل انتخاب آثار دارم. بیش از سی دوره از جشنواره فیلم فجر را تجربه کردم و فکر می‌کنم جایزه و سیمرغ سی درصد جشنواره است و عمده دستاورد آن آغوش باز به مخاطب است. اگر آثار را به گونه ای انتخاب کنیم که مخاطب با آن ارتباط نگیرد، زده می شود. هیچ ایرادی ندارد که جشنواره سختگیر باشد. قطعا تعداد آثار زیاد است و چنین چیزی به مخاطب سینما آسیب می زند و آن ها را از سینما می راند. همیشه پنج شش فیلم خوب در جشنواره هست و اگر دوره ای خوش شانس باشد یکی دو شاهکار هم می آید. اشکال کار جایی است که فیلم های ضعیف را برای مصلحت اندیشی به جشنواره می آورند.

وی درباره حضور آثار مستند در جشنواره فیلم فجر گفت: ما سال هاست جرات نداریم مستند را از جشنواره فجر خارج کنیم اما در بدترین شکل ممکن آثار را با بی احترامی کامل پخش می‌‌کنیم. از این بابت به آقای شاهسواری گله نمی کنم ولی معمولا برای مصلحت اندیشی کارهای عجیب انجام می دهیم. امسال فیلمی در جشنواره دیدم که واقعا نمی دانم چرا در این رویداد بود. ولی فیلم خوبی هم دیدم که مناسب هنروتجربه بود به اسم سونسوز ولی در کل نباید تعداد این‌ نوع فیلم‌ها بالا برود. نکته دیگر این است که نیمی از فیلم ها قابلیت جذب مخاطب را ندارند و مخاطب را ناراحت می کنند. 

این مدیر هنری درباره کیفیت آثار این دوره بیان کرد: در جشنواره کن می بینیم که در انتخاب آثار سخت گیری می کنند و از ۴۰۰ اثر فیلم‌های خیلی محدودی را انتخاب می کنند. در این روزها دیدم و شنیدم که درباره یک فیلم هم انتقادهای غیرمنصفانه ای بیان شد. فیلم آقای جلیلی اتفاقا باید در جشنواره باشد. فیلم داد جزو آثار درجه یک اوست و نقدها به این دلیل است که سینمای او را نمی شناسند ولی کارهایی در جشنواره امسال بودند که ارزش حضور نداشتند.

طباطبایی‌نژاد تاکید کرد: به نظر من امسال هم باید سخت‌گیری بیشتری در انتخاب آثار می‌شد. آمار کیفیت آثار دوره ۳۹ در بالاترین سطح بود به این دلیل که تعداد آثار ۱۶ فیلم بود و آثار واقعا غربال شدند.

وی درباره جایزه دستاورد فنی و هنری عنوان کرد: یکی از مهم ترین بخش های انیمیشن صداگذاری است و چرا باید نادیده گرفته شود. ما جرات نمی کنیم دستاورد فنی و هنری بدهیم. به آقای شاهسواری هم گفتم واقعا جایزه دستاورد هنری بدهید و برخی می‌گویند که در این صورت دوستان صنوف توقع می‌کنند. ما به شورای سیاست‌گذاری غیر تعارفی نیاز داریم. این شورا باید آیین نامه را بنویسد و قاطعانه تصمیم بگیرد.

وی ادامه داد: تنوع بیش از اندازه جایزه اشکال دیگر این رویداد است. اگر یک بار دیگر این اشتباه را می کردم و این مسئولیت را می پذیرفتم یک بار برای همیشه تصمیم می گرفتم که مستند و فیلم کوتاه را به جشنواره تخصصی خود ببرم. به طور مثال سبد جشنواره سینماحقیقت خیلی قوی تر از جشنواره فیلم فجر بود. ما به یک سری چیزها عادت کردیم و صنوف هم آن‌ها را حق خودشان می‌دانند. قطعا من هم با چنین چیزی موافقم که باید جایزه فیلمنامه اقتباسی و اورجینال را جدا کنیم. همچنین شورای سیاستگذاری قوی باید داشته باشیم تا در تمام امور دخیل باشند.

طباطبایی نژاد درباره کیفیت بد سالن برج میلاد تصریح کرد: در آن دوران هم خیلی تلاش کردیم سیستم صوتی برج میلاد را تنظیم کنیم و سال ۹۹ نزدیک ۹۰۰ میلیون هزینه می‌شد اما اشکال مربوط به سازه است و نمی توان در طراحی فضا دست برد.