دفاع از حق، بهترین راه رسیدن به کرامت انسانی

در یکی از فرازهای طلایی این زیارت ارزشمند، این چنین اشاره شده است: «فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی أَکْرَمَ مَقَامَکَ وَ أَکْرَمَنِی (بِکَ) أَنْ یَرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِکَ مَعَ إِمَامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ؛ از خداوندی که مقامت را گرامی داشت و مرا به واسطه تو گرامی داشت، درخواست می‌کنم خونخواهی تو همراه با امام نصرت شده از اهل‌بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله را روزی‎ ام کند.»[۱] در این فرازبه سه مطلب اشاره شده است.
اولین نکته این که می‌فرماید: حسین جان! خداوند به تو کرامت داد و مقام تو را بالا برد. دیگر آنکه به خاطر تو خداوند من را نیز مورد اکرام قرار داد؛ و حال که این طور است و تو دارای مقام ویژه‌ای هستی و من نیز به خاطر تو کرامت دارم، خدایا! از تو می‌خواهم که به من توفیق دهی تا در حکومت امام زمان علیه السلام جزو خون‌خواهان امام حسین باشم. در این نوشتار کوتاه تلاش داریم تا یکی از راه های رسیدن به کرامت را مورد بررسی قرار دهیم.

جایگاه ویژه کرامت
چقدر خوب است که انسان به نقطه‌ای برسد که مورد اکرام و احترام خداوند متعال قرار بگیرد و او را بالا ببرد. از جمله کسانی که خداوند متعال آنان را مورد اکرام خود قرار داده است ملائکه الهی هستند. قرآن کریم در وصف آنان می‌فرماید: «بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَ؛[۲][فرشتگان، فرزند خدا نیستند] بلکه بندگانی گرامی و ارجمندند.» مکرم یعنی کسانی که خدا او را اکرام کرده، عزت، قدرت و خیر کثیر داده است. خداوند متعال چنان مقام او را بلند کرده است که هیچ کس قادر نخواهد بود او را زمین بزند چرا که خداوند متعال حامی و نگهبان او است. به راستی اگر خداوند متعال کسی را خوار و ذلیل گرداند چه کسی می‌تواند او را عزیز گرداند: «وَمَنْ يُهِنِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ مُكْرِمٍ؛[۳] و هر کس را خدا خوار کند، کسی او را گرامی نخواهد داشت!» اگر تمام امکانات عالم بسیج و به خط شوند کسی قادر نخواهد بود عزت را به بنده ذلیل شده برگرداند.

دفاع از حق یکی از راه های رسیدن به کرامت
یکی از مهمترین چیزی که باعث می‌شود تا خداوند انسان را اکرام کند گفتن حق است. یعنی بتواند از حق دفاع کند و آن جایی که ظلمی پایمال می‌شود و حقی ضایع می‌گردد به دفاع از آن قیام کند. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در این‌باره فرمودند: «إِذَا أَكْرَمَ اَللَّهُ عَبْدا أَعَانَهُ عَلَى إِقَامَةِ اَلْحَق؛[۴]هر گاه خداوند بخواهد بنده‌اى را گرامى بدارد، او را براى برپاداشتن حق یارى مى‌کند.»

حبیب نجار نماد مدافع حقوق مظلومان
یکی از کسانی که با تمام توان خود توانست از حق دفاع کند، حبیب نجار است. وقتی که عده ای از فرستادگان الهی، برای امر تبلیغ رهسپار منطقه‌ای شده بودند با برخورد تند مردم مواجه شدند و آنان را دروغگو و شوم دانستند و مورد تمسخر قرار دادند. در اینجا حبیب نجار که انسان متدینی بود دوید و گفت: این‌ها آدم‌های خوبی هستند و به حرف‌شان گوش بدهید و با نمایندگان حضرت عیسی برخورد نکنید: «وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِینَةِ رَجُلٌ يَسْعَى قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِینَ؛[۵] و مردی (با ایمان) از دورترین نقطه شهر با شتاب فرا رسید، گفت: «ای قوم من! از فرستادگان (خدا) پیروی کنید!» اما این مردم به سخنان حبیب نجار گوش ندادند و او را کشتند و از آن جا که حبیب از حق دفاع کرده بود خداوند او را مورد اکرام خود قرار داد: «قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِی يَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ لِی رَبِّی وَجَعَلَنِی مِنَ الْمُكْرَمِینَ؛[۶] ای کاش قوم من می‌دانستند که پروردگارم مرا آمرزیده و از گرامی‌داشتگان قرار داده است!» یعنی خداوند متعال هم گذشته و سابقه حبیب نجار را پاک کرد و او را مورد رحمت و مغفرت خود قرار داد و هم مقام و رفعت عطا کرد.

دفاع جانانه یزید بن زیاد از امام حسین
در حادثه عاشورا «یزید بن زیاد بن مهاصر کندی» از سپاه عمر سعد و یکی از کسانی بود که به همراه حربن یزید ریاحی راه را بر امام حسین بستند. زمانی که پیک ابن زیاد به نزد حر می‌آید، دید که ابن زیاد نامه نوشته بر حسین سخت بگیر و او را محاصره کن و اگر تمرد کرد او را به قتل برسان! در اینجا یزید بن زیاد متعجب شد و به حر گفت: ای حر تو می‌دانی حسین بن علی کیست؟! او فرزند پیغمبر خدا صلی الله علیه وآله و مادرش زهرای مرضیه است. تو می‌دانی که ابن زیاد چه کسی است؟ ابن زیاد مصداق این آیه است: «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ؛[۷] و آنان را پیشوایانى که به سوى آتش مى‌خوانند گردانیدیم» او ابن زیاد را مصداق امام نار معرفی می‌کند و قبل از حضرت حر به امام حسین می‌پیوندد.[۸]

پرداخت هزینه در دفاع از حق
«یزید بن زیاد بن مهاصر کندی» زمانی که به خدمت امام حسین علیه السلام می‌رسد این چنین وفاداری خود را نشان می‌دهد؛ گفت: آقا جان صد تا تیر با خودم آوردم یکی یکی این‌ها را به دفاع از شما به قلب دشمن می‌زنم. امام هم دعایش کرد: خدایا تیرهایش به خطا نرود و خودش را هم اهل بهشت قرار بده. روی زانوهایش می‌نشست و تیر اندازی می‌کرد. خودش خدمت امام حسین علیه السلام رسید و گفت: آقا پنج موردش به هدف نخورد ولی نود و پنج موردش به هدف خورد.[۹] تا توانست سواره می‌جنگید وقتی هم بی رمق گردید، پیاده شد و شمشیر دست گرفت تا اینکه به درجه‌ی رفیع شهادت نائل گشت و اسمش را بالا سر امام حسین علیه السلام نوشته اند.[۱۰]
اگر بخواهیم مورد اکرام خدا قرار بگیریم باید بتوانیم از حق دفاع کنیم. نباید فراموش کرد که دفاع از حق هزینه‌بردار است گاهی باید مال را و گاهی جان را تقدیم کرد و امروز جمهوری اسلامی برای دفاع از حق و مظلومان عالم هزینه های بسیاری را پرداخت کرده است و در این مسیر جان بهترین فرزندان و عزیزان خود را نیز تقدیم این انقلاب نموده است؛ اما امروز این عزتمندی و اقتدار منحصر به فرد را به دست آورده است.

پی نوشت
[۱]. بحار الانوار: ج۹۸، ص۲۹۳.
[۲]. سوره انبیاء: آیه ۲۶.
[۳]. سوره حج: آیه ۱۸.
[۴]. غرر الحکم: حدیث ۹۸۲.
[۵]. سوره یس: آیه ۲۰.
[۶]. سوره یس: آیات ۲۷-۲۶.
[۷]. سوره قصص: آیه ۴۱.
[۸]. بحار الانوار: ج۴۴، ص ۳۸۰.
[۹]. ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین: ص ۴۲۷.
[۱۰]. بحارالانوار: ج ۴۴، ص۳۲۰.