کمبود انسولین در بازار با قاچاق به کشورهای همسایه

به‌گزارش ایران، بعد از ماجرای پر حاشیه سهمیه‌بندی انسولین و اخبار متناقض درباره کمبود این دارو، سراغ بیماران و داروخانه داران رفتیم تا بدانیم آیا دسترسی به انسولین در بازار محدود شده است و یا اینکه این اقدام وزارت بهداشت صرفاً به‌منظور توزیع مناسب‌تر انسولین است.
البته ماجرا از آنجا آغاز شد که حدود یک هفته پیش وزارت بهداشت در خبر کوتاهی اعلام کرد؛ وزارت بهداشت برای حمایت از بیماران، انسولین را به‌شکل کنترل شده توزیع خواهد کرد و زین‌پس بیماران مبتلا به دیابت باید هر ماه برای دریافت انسولین مراجعه کنند. یعنی بیمار باید ماهانه بین مطب پزشک برای دریافت نسخه مجدد و سازمان‌های بیمه‌گر برای گرفتن تأییدیه داروهایش در رفت و آمد باشد و بیمار مثل گذشته نمی‌تواند برای یک دوره سه ماهه دارو دریافت کند.

البته گلایه آنها متوجه تصمیم مسئولان حوزه سلامت‌ برای در نظر گرفتن کف حداقلی سهمیه انسولین این بیماران است. موضوعی که باعث شده بیماران، انسولین به‌مراتب کمتری از حد تأیید بیمه را از داروخانه‌ها دریافت کنند. آقای نادری که پدرش مبتلا به دیابت است، می‌گوید: قبلاً به تعداد نیاز می‌توانستیم انسولین قلمی تهیه کنیم الان چند داروخانه رفتیم انسولین «نوومیکس» پیدا نشده است تا اینکه فهمیدیم باید به داروخانه ۲۹ فروردین برویم البته آنجا هم گفتند باید به مرکز اسناد پزشکی و پایگاه‌های تعیین شده دیگر مراجعه کنید و پس از تأییدیه مجدد از تأمین اجتماعی می‌توانید سهمیه دارویی‌تان را دریافت کنید. بعد از این مراحل داروخانه هم انسولین کمتری از تعداد موجود در نسخه را تحویل می‌دهد.»

خانم خدامی یکی دیگر از بیماران مبتلا به دیابت می‌گوید: «وقتی تحریم شروع شد انجمن به ما اعلام کرد احتمالاً مجبور خواهیم شد از انسولین رگولار استفاده کنیم و ممکن است انسولین قلمی وارد نشود. پرونده ما در هلال‌احمر ثبت بود و پزشک تعداد انسولین نوورپید مورد نیازم را تجویز و با بیمه تهیه می‌کردم. حتی اگر بیشتر نیاز داشتم انسولین را آزاد می‌گرفتم. متأسفانه در حال‌حاضر آزاد هم نمی‌فروشند. من روزی چهار بار نوورپید می‌زنم و روزهایی که قندم بالا باشد مجبورم مجدداً تکرار کنم همان زمان هم که دکتر به اندازه نیاز مصرفم تجویز می‌کرد خیلی زودتر تمام می‌شد. هفته قبل به داروخانه مراجعه کردم که گفتند پرونده‌تان بسته شده و باید مجدداً مراجعه کنید. به ما هیچ اطلاع‌رسانی در این‌باره نشده بود.»

او که هیچ اطلاعی از داروخانه‌های منتخب وزارت بهداشت ندارد، ادامه می‌دهد: داروخانه‌ها تعداد دارویی که می‌دهند کمتر از تعداد نسخه پزشک است آنها می‌گویند، به ما گفته‌اند بیشتر از دو قلم دارو ندهید، تعداد کم است و باید دارو به همه برسد. وقتی دکتر ۴ قلم نوورپید می‌نویسد مجبورم برای تهیه مابقی داروهایم نسخه‌ام را تجدید کنم. وزارت بهداشت هم می‌گوید که کمبودی نداریم اما به‌نظرم دروغ می‌گویند حتی داروخانه‌ها اجازه فروش آزاد دارو را هم ندارند. ما مدام در چالش هستیم. نمی‌دانیم اگر انسولین پیدا نشود چکار باید بکنیم؟

قیمت۲۸۰ هزار تومانی یک قلم انسولین در کشورهای همجوار
علت این نابسامانی‌ها و نحوه توزیع انسولین را از سخنگوی وزارت بهداشت سؤال می‌کنیم. البته «کیانوش جهانپور» از اساس وجود بی‌نظمی در توزیع انسولین را انکار می‌کند و می‌گوید: «قاچاق معکوس انسولین به کشورهای همجوار و فروش آن به قیمت چند ده برابر در آن سوی مرزها وزارت بهداشت را بر آن داشت تا انسولین را به‌شکل کنترل شده‌ای بین بیماران توزیع کند.»
او در ادامه «سهمیه‌بندی انسولین» را نادرست می‌خواند و اعلام می‌کند ارجاع غیرضرور و توزیع انسولین از بازار به قاچاق معکوس این دارو در آن سوی مرزها دامن زده است و هم اینک هر یک قلم انسولین در کشورهای همجوار ۲۸۰ هزار تومان فروخته می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف غیرمنطقی انسولین ۱۰ تا ۱۵ درصد رشد داشته است.

او می‌افزاید: سیاست وزارت بهداشت در رابطه با تجویز انسولین، توزیع کنترل شده دارو است. در واقع این اقدام به‌نوعی ایجاد محدودیت برای افرادی بود که نیاز واقعی به انسولین نداشتند. قیمت ارزان انسولین قلمی در ایران موجب قاچاق معکوس این دارو به خارج از مرزها شده است. به‌گفته او، قیمت هر یک قلم انسولین ۳۵۰۰ تومان است نشت دارو موجب شده هر یک قلم انسولین در آن سوی مرزها ۲۸۰ هزار تومان به فروش برسد. در واقع ایران ارزان‌ترین انسولین قلمی را بر اساس قدرت خرید در اختیار بیماران قرار می‌دهد. قیمت انسولین به‌صورت آزاد ۳۵ هزار تومان است که بیماران فقط ۱۰ درصد آن را پرداخت می‌کنند.

او در ادامه از ممنوعیت فروش آزاد انسولین قلمی از سوی داروخانه‌ها خبر می‌دهد و می‌افزاید: به‌تازگی به داروخانه‌ها ابلاغ شده است فروش انواع انسولین قلمی به‌صورت آزاد ممنوع است. بر این اساس چنانچه فرد مبتلا به دیابت بیمه نباشد و مجبور شود انسولین را آزاد تهیه کند باید در سامانه ثبت دارو، اطلاعات و کد ملی‌اش را ثبت کند.

‌توزیع انسولین نوومیکس در بازار
جهانپور در پاسخ به اینکه آیا توزیع سهمیه‌ای انسولین صرفاً به‌منظور توزیع مناسب‌تر این دارو است یا به‌جهت رفع کمبود آن در بازار، وزارت بهداشت چنین سیاستی را در پیش گرفته است؟ می‌گوید: در مقطعی ۲ تا۳ هفته کمبود انسولین داشتیم. تصمیم گرفتیم انسولین را با توجه به تعداد نسخ و مصرف بیماران توزیع کنیم چرا که وقتی انسولین بر اساس جمعیت توزیع می‌شود دچار کمبود می‌شویم. از طرفی ما با روند رشد بی‌رویه مصرف انسولین مواجه هستیم به‌طوری که حتی سرعت رشد مصرف غیرمنطقی انسولین قلمی «نوومیکس» نیز بالا است.
او در ادامه به این نکته هم اشاره می‌کند که توزیع کنترل شده انسولین اگرچه ممکن است بیماران را به زحمت بیندازد اما وقتی برای مردم تبیین شود این اقدام به منظور تداوم دسترسی بیماران به انسولین صورت گرفته آنوقت برایشان قابل پذیرش است.

سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه از توزیع نوومیکس در دو روز گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: بخشی از محموله انسولین نوومیکس به اندازه مصرف یک ماه در بازار توزیع شد و بیش از این مقدار نیز ذخیره استراتژیک آن برای هفته‌های آتی وجود دارد.
جهانپور کمبود انسولین در برخی شهرها از جمله خوزستان و استان‌های مرزی را کاذب می‌خواند و می‌افزاید: تنها سهمیه استان‌های اصفهان، کاشان و یزد پایین بود که سهمیه‌شان را بالا بردیم. مردم کمبود انسولین را از سامانه ۱۹۰ جویا شوند همچنین آنها می‌توانند از طریق این سامانه از داروخانه‌های منتخب توزیع انسولین مطلع شوند.‌

تحریم‌ها به بیماران دیابتی هم رسید
عینک‌چی که در خیابان کریم‌خان تهران داروخانه دارد حرف‌های سخنگوی وزارت بهداشت را تأیید می‌کند و علت کمبود مقطعی انسولین را ناشی از قاچاق کانتینری این دارو می‌داند. او می‌گوید: به‌نظرم تحریم‌ها در دسترسی به انسولین اثر‌گذار نبوده است چرا که قبل از آنکه داستان قاچاق به عراق مطرح شود ما مشکل دسترسی به انسولین نداشتیم. گزارش‌های متعدد زیادی از حمل کانتینری انسولین به کشورهای همجوار اعلام شد که ناشی از سوء‌مدیریت‌ها بوده است حالا هم که آب از سر گذشته با کاهش دسترسی بیمار به انسولین به فکر چاره افتاده‌ایم.

جنیدی جعفری که در ورامین داروخانه دارد هم مشکل تأمین انسولین را ناشی از انتقال ارز می‌داند و می‌گوید: به‌دلیل تحریم‌ها وارد‌کننده و تأمین‌کننده دارو نتوانستند روند یکنواختی را در توزیع انسولین انجام دهند و طبیعتاً دچار کمبود موقتی شدیم. برای همین هم نظارت‌های وزارت بهداشت در توزیع دقیق‌تر شد و توزیع انسولین به داروخانه‌های دولتی و برخی از شبانه روزی‌ها واگذار شد تا به‌شکل مناسب‌تری دارو دست بیماران برسد با این‌حال داروخانه‌ها به‌دلیل مدیریت توزیع، تعداد انسولین کمتری از مقدار تجویز شده نسخه را به بیمار می‌دهند تا دارو نایاب نشود. قبلاً به اندازه مصرف یک ماه انسولین به داروخانه‌ها توزیع می‌شد اخیراً به اندازه مصرف ۱۰ روز انسولین به ما می‌دهند. با این حال مردم نگران نباشند داروهای ایرانی رگولار به مقدار کافی در دسترس است و خطری حیات بیماران را تهدید نمی‌کند.‌‌