‌مزاحمت در فضای مجازی و تبعات قانونی آن

مزاحمت انواع مختلفی دارد اما می‌توان گفت بحث مزاحمت تلفی و فضای مجازی می‌تواند دغدغه بسیاری از افراد در سنین مختلف باشد. کلمه مزاحمت در فرهنگ دهخدا معانی گوناگونی دارد به عنوان مثال برخی از معنی‌های آن زحمت دادن، رنج رسانیدن و زحمت رسانیدن است.

به طور کلی به هر مانعی که بر سرراه آسایش مشروع افراد قرار گیرد مزاحمت گفته می‌شود. حال مزاحمت تلفنی عبارت‌اند از اینکه کسی با استفاده از تلفن یا سایر وسایل مخابراتی، ضمن اشغال خط تلفن متعلق به اشخاص حقیقی یا حقوقی، موجبات اذیت و آزار و سلب آسایش طرف دیگر را فراهم و فعالیت روز مره افراد را مختل کند.

همانطور که می دانیم فضای مجازی کاربرد و مزایای بسیاری برای همه افراد در سنین مختلف دارد اما نمی‌توان تبعات منفی آن را نادیده گرفت.

مجازات مزاحمت در فضای مجازی
طبق ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)

هر کس به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت کند، علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا ۶ ماه محکوم خواهد شد.

مزاحمت تلفنی و فضای مجازی با مختل کردن فعالیت روزمره افراد می‌تواند علاوه برتبعات حقوقی آثار معنوی هم به دنبال داشته باشد.

امروزه مزاحمت به هر نوع و روشی شایع شده است. این موضوع بر حقوق معنوی افراد هم تاثیر گذار است با توجه به اینکه ایجاد مزاحمت فعالیت روزمره افراد را مختل می‌کند و باعث ناراحتی شدن فرد می‌شود می‌توان گفت آثار معنوی هم به دنبال دارد.

مطابق ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)
هر کس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شوون و حیثیت به آنان توهین نماید به حبس از دو تا شش ماه و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

هر کس ممکن است به دلایل مختلف برای اذیت و آزار، کلاهبرداری و غیره دست به این کار بزند و با توجه به اینکه قانون برای حقوق افراد در این مورد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است در صورت اثبات جرم توسط شاکی مجازات‌های را برای متهم در نظر گرفته است.

ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)
هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت نماید علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت مخابرات، مرتکب به حبس از پانزده روز تا سه ماه محکوم خواهد شد.

برای ایجاد مزاحمت تلفنی حتما نباید حرفی زده شود، قطع کردن و یا صحبت نکردن هم نوعی مزاحمت است.

همه افراد به نوعی درگیر مزاحمت شده‌اند و یا در اطراف خود شاهد آن بوده‌اند. بعضی از افراد با ایجاد حساب کاربری با هویت جعلی دست به اقدامات گوناگونی می‌زنند و باعث به وجود آمدن حس ترس و اضطراب در فرد مقابل می‌شوند حتی می‌توان گفت برای ایجاد مزاحمت تلفنی حتما نباید در این اقدام صحبت و یا حرفی زده شود، قطع کردن و یا صحبت نکردن هم نوعی مزاحمت تلقی می‌شود.

ماده ۱۴ قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران مصوب ۱۳۵۰
‌ماده واحده - تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون تأسیس شرکت مخابرات ایران به شرح زیر اصلاح می‌شود:
‌تبصره ۲ - هر کس وسیله مخابراتی در اختیار خود را، وسیله مزاحمت دیگری قرار دهد، یا با عمد و سوء نیت ارتباط دیگری را مختل کند، برای بار اول‌ پس از کشف، ارتباط تلفنی او به مدت یک هفته همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم پرداخت هزینه‌های مربوطه خواهد بود. برای بار دوم‌ پس از کشف، ارتباط تلفنی او به مدت سه ماه همراه با اخطار کتبی قطع و تجدید ارتباط مستلزم تقاضای مشترک و پرداخت هزینه‌های مربوطه خواهد‌بود. و برای بار سوم، شرکت ارتباط تلفنی وی را به طور دائم قطع و اقدام به جمع‌آوری منصوبات تلفن نموده و ودیعه مربوط به مشترک را پس از تسویه‌حساب مسترد خواهد نمود.
‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه روز سه‌شنبه نهم تیر ماه یک هزار و سیصد و شصت و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۶۶.۴.۲۱ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

از زمان فراگیری ویروس کرونا و ترکیبی شدن آموزش مجازی و حضوری تا کنون برای دانش‌آموزان، خوب است که والدین این موضوع را جدی بدانند و بهتر است نظارت کافی را به عمل آورده و فرزندان خود را از این امر آگاه کنند تا در صورت وقوع امر مزاحمت فرد دچار ترس و اضطراب نشود و بتواند این مشکل را با والدین خود در میان بگذارد.

پلیس فتا یکی از بزرگترین مراجع رسیدگی به جرایم رایانه‌ای است و مزاحمت تلفنی موضوعی است که امکان پیگیری از سوی شرکت مخابرات و دادسرا را دارد افراد می‌تواند درخواست خود را در قالب شکایت کیفری در این موضوع پیگیری کند.

*خبرنگار پانا و دانشجوی حقوق