ماشین تولیدکننده کار کودک متوقف شود

روز جهانی مبارزه با کار کودکان بهانه‌ای است تا جامعه جهانی را نسبت به خطراتی آگاه کند که کار کودکان می‌تواند بر روح و جسم آنها باقی بگذارد. پدیده کار کودک از بعد زمانی، پدیده‌ای تاریخی و از حیث گستره پدیده‌ای جهانی است و مختص جوامع در حال توسعه نیز نمی‌باشد بلکه همه جوامع با سطوحی از آن دست و پنجه نرم می‌کنند. از حیث نظری پدیده کار کودکان پدیده‌ای اجتماعی، چند وجهی، چند سببی و با ماهیتی پیچیده است.

حتما باید سیاست‌های حمایتی از کودکان کار را با جدیت تدوین و اجرا کرد (که سازمان بهزیستی کشور در این زمینه اقدامات متعددی را در حال اجرا دارد) چرا که این کودکان در معرض آسیب‌های جدی‌تری هستند اما نباید فراموش کرد که مهمترین اقدام برای مقابله با کار کودک این است که ماشین تولیدکننده کار کودک متوقف شود. عواملی نظیر: فقر، خشونت، آسیب‌های خانواده، مهاجرت، شهرنشینی و بحران‌های اقتصادی.

تفاهم نظری و هماهنگی اجرایی دو عامل کلیدی برای موفقیت سیاست‌های معطوف به کنترل و کاهش کودکان کار هستند که باید اذعان کنیم در هر دوی این موارد نیازمند هماهنگى‌ها و تلاش‌هاى جدی‌تری از سوى همه قواست. باید همه دستگاه‌های مسئول با رویکردی واحد و متفاهم با پدیده کارکودکان روبرو شوند. نباید کودکان کار را تنها یک تهدید براى جامعه تلقی کرد بلکه باید این کودکان را به عنوان انسان‌هایى که داراى حقوق مسلم شهروندی تضییع شده هستند و حق شهروندی آنها مورد تعرض قرار گرفته است به آنها نگریست.

رویکرد عائله محوری به آسیب‌دیدگان اجتماعی که کودکان کار یکی از مصادیق آنها هستند باید در تمام در دستگاه‌ها و نهادهای مسئول نهادینه شود. در کنار ایجاد تقویت و تجهیز ساختارهای حمایتی آموزشی، پرورشی، مشاوره‌ای و پرهیز از موازی کاری و برخورد قهری باید با ارتقاء عملکرد نهادهای نظارتی و امنیتی مبارزه با آندسته از باندهایی که کار کودکان را دستاویز منافع خود قرار داده اند نیز برخورد شود.

کودکان حق دارند از استانداردهای مطلوب زندگی برخوردار باشند و لذا سرمایه‌گذاری برای توسعه جامعه به این معنی است که بر روی مهمترین سرمایه آن یعنی سرمایه انسانی و به گونه‌ای بسیار ویژه بر روی کودکان سرمایه‌گذارى کنیم.

همواره تاکید کرده‌ام که صدای رساى فقرا و گروه‌های خاموش خواهم بود . اشاره کردم که هم گوش شنوا و هم شنونده همراه و همدل برای اقشار آسیب‌پذیر و فقرا خواهم بود. همراه با آنها و با گفت‌وگو و شنود با این عزیزان مسایل و مشکلات آنها را احصاء و پیگیری خواهم کرد. در همین چارچوب هم بود که همزمان با روزجهانی کار کودک با کودکان کاری که در مرکز نگهدارى کودکان کار یاسر بهزیستی زندگی می‌کنند دیدار و گفت‌وگو کردم. ویژگى خاصى که پدیده کار کودک در ایران را از سایر کشورها جدا می‌کند اینست که در قرنطینه اولیه در مراکز کودکان کار در مى‌یابیم که بیش از پنجاه درصد (برخی آمارها تا هفتاد درصد را بیان می‌کند) آنها را کودکان کار از کشورهاى افغانستان، عراق، پاکستان، بنگلادش و حتى برخى کشورهاى دور دست به خود اختصاص می‌دهد هر چند توجه به حقوق کودکان ملیت نمى‌شناسد و یک تعهد در جامعه بشرى است اما حضور کودکان کار از حدود ۱۵ کشور جهان در ایران بر پیچیدگى و در نتیجه ضرورت اتخاذ راه‌هاى متنوع براى مقابله با این پدیده مى‌افزاید. همکارى وزارت کشور و وزارت امور خارجه درباره کودکان کار مهاجر به عنوان یک پدیده جانبى مهم در دستور کار و برنامه عملیاتى ماست.

گفت‌وشنودها با گروه‌های آسیب‌پذیر با فعالان مدنی و با NGOهای مرتبط ادامه خواهد داشت چرا که به باور اینجانب دوره سیاست‌گذاری آمرانه به پایان رسیده است و باید برای حل مسائل و آسیب‌های اجتماعی سیاست‌گذاری مشارکتی داشته باشیم. بیان این مطالب به ویژه با این هدف است که رویکرد وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مواجه با مسائل اجتماعی صریح و شفاف در حوزه عمومی بیان شود. حضور و همراهی فعالان حقوق کودکان، نخبگان و پژوهشگران در کنار سیاستمداران، فعالیت به دور از حاشیه نهادهای مدنی، آگاهی بخشی به جامعه از سوی نهادهای مدنی، تلاش خیریه‌ها و اگاهی بخشی به جامعه در کنار انسجام و هماهنگی نهادهای مسئول می‌تواند مسیری روشن برای مقابله با کار کودک را تضمین کند.

نکته آخر اینکه ما وظیفه داریم شرایطی فراهم کنیم که کودکان به جای کار در محیط‌های نامناسب به سمت تحقق رویاهایشان گام بردارند.

* وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی