بطحایی: فضای آموزشی خانواده دوم دانش‌آموزان است

سیدمحمد بطحایی صبح امروز در آیین اولین همایش بین‌المللی مدرسه ایرانی معماری ایرانی که در دانشگاه یزد برگزار شد، اظهار داشت: علی‌رغم شرایط سخت اقتصادی که با آن مواجه هستیم، با توجه نمایندگان مجلس ‌به آموزش و فضاهای آموزشی، اعتبارات خیلی خوبی برای سال آینده ما دیده شده که امیدوارم با تحقق این اعتبارات، سال آینده یکی از موفق‌ترین سال‌ها در عملکرد بهینه‌سازی و کیفیت‌بخشی به فضاهای آموزشی باشد.

وی تصریح کرد: بسیاری از مولفه‌ها و مفاهیم دنیای امروز با گذشته تغییر کرده و محیط‌های ‌آموزشی هم به عنوان یکی از این متغیرها با ‌تغییرات زیادی روبه‌رو بوده و محیط آموزشی الان به معنایی بسیار فراگیرتر از گذشته دست پیدا کرده است.

وی با اشاره به اینکه محیط‌‌‌های آموزشی امروز فاقد دیوار و حد و حصری برای کنترل هستند گفت: مدرسه به عنوان محیطی که یادگیری در آن رخ می‌دهد بی‌تاثیر از این اتفاقات نبوده و نیست.

وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: پایداری در این تغییر یکی از ویژگی های مهم یادگیری است و در صورتی که یادگیری از پایداری و ثبات برخوردار نباشد و تغییرات ایجاد شده مانا نباشد، اطلاق یادگیری به آن مناسب نیست.

بطحایی گفت: با این تعریف ساده از یادگیری، الان باید یک علامت سئوال بسیار بزرگ روی بسیاری از فعالیت‌هایمان بگذاریم چون بخشی از فعالیت‌های ما منجر به تغییرات و ماندگاری این تغییرات نمی‌شود.

وی خاطرنشان کرد: مدرسه مرکب از ارکانی است که امروزه محیط یادگیری را می‌سازد و بر روی بچه‌ها در آن محیط با تعریف ارائه شده یادگیری اتفاق می‌افتد.

به گفته وزیر آموزش و پرورش اگر ما باید به فضای آموزشی توجه کنیم، اولین ضرورت پیش رو این است که فضای آموزشی یکی از عوامل موثر در یادگیری است.

بطحائی با بیان اینکه تجهیزات آموزشی ما در مدرسه باید مرتبا مورد واکاوی و تجدید نظر قرار گیرند و بروز شوند، گفت: ما در تاریخ کشورمان به ویژه بعد از اسلام سیر رو به جلویی را داشتیم و تغییرات عمده‌ای در آن اتفاق افتاده است.

وی با اشاره به اینکه در گذشته مساجد و مدارس یکی بودند گفت: به ترتیب مدارس از مساجد جدا شدند اما همچنان با مساجد یک مجموعه را ترتیب می‌دادند و در همین شهر یزد بسیاری از این مجموعه‌ها همچنان وجود دارد و خیلی از مواقع بین این دو مکان تعامل وجود داشت.

وی خاطرنشان کرد: بعد از آن و در دوره دیگری به ترتیب مدرسه با الهام گرفتن از کاروانسراها حجره حجره شد و پس از آن مکتب‌خانه‌ها شکل گرفت و مجدد این مکاتب کنار همدیگر مدارس جدید را شکل داد و مجموعه‌ای از کلاس‌ها یک مدرسه را شکل داد.

وزیر آموزش و پرورش عنوان کرد: این سیر نشان می‌دهد آن چیزی که ما بعد از ورود اسلام به عنوان مدرسه از آن یاد می‌کردیم یک سری ویژگی‌هایی بودند که متاسفانه در سیر تغییر و تحولات، بخشی از این ویژگی‌ها از بین رفت.

بطحایی خاطرنشان کرد: یکی از این ویژگی‌ها وجود محل عبادت و نیایش بود که سمت و سوی یادگیری را هدایت می‌کرد و موضوع دوم این بود که در گذشته نشانه‌ها و نمادهای خلقت در مدرسه به وضوح قابل مشاهده بود و الان هم در مدارسی که همچنان از گذشته باقی مانده مشاهده می‌کنیم که آب و حوض، گلخانه، گیاه، درختان و موارد مختلف دیگر که نمادهای موثر در تربیت هستند را داشتیم ولی امروز به دلایل مختلف این موارد جای خود را به موزائیک و آسفالت داده‌اند.

وی با اشاره به وسعت فضاهای آموزشی در گذشته گفت: زیاد بودن این وسعت سبب می‌شد که اولا مزاحمت برای یادگیری افراد توسط دیگر یادگیرندگان به وجود نیاید و به همین دلیل آرامشی در این فضاها وجود داشت.

وی تصریح کرد: بیان این موارد به معنای آن نیست که باید همه ویژگی‌ها و شاخصه‌ها عینا الگوبرداری شده و در مدارس جدید ایجاد شود بلکه موضوع مهم این است که یکی از مهمترین تغییرات در فضاهای آموزشی امروز کالبدی نبودن صرف آن است و فضای آموزشی امروز دارای روح است و خودش یک ارگانیسم است و به همین دلیل به شدت و سرعت در یادگیری بچه‌های امروز موثر است.

وزیر آموزش و پرورش فضای ‌آموزشی امروز را یک معلم دانست و با بیان اینکه دانش‌آموزان باید در مدارس مهارت‌های لازم برای زندگی را بیاموزند گفت: تکیه نظام آموزشی کشور بر همین است که دانش آموزان مهارت‌های زندگی را بیاموزند اما یادگیری به معنای تغییر در رفتار که نسبتا پایدار باشد اتفاق نمی‌افتد و دانش‌آموز ما از درسی که می‌آموزد نمره ۲۰ می‌گیرد ولی وقتی در صحنه زندگی قرار می‌گیرند مدل رفتار و تصمیمی کاملا متفاوت با آن چیزی که آموزش می‌بینند متفاوت است.

وی خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین چالش‌هایی که با این مفهوم در یادگیری داریم این است که کارایی نظام آموزشی ما خیلی بالاست ولی آن چیزی که به عنوان اثربخشی نظام آموزشی محل تردید است، یکی از موارد غفلت در بحث فضاهای آموزشی است.

بطحائی گفت: باید باور کنیم که فضای آموزشی ما اطلاق کالبدی ندارد و در واقع این فضا خودش معلمی است که بر یادگیری فرزندان ما اثرگذار است و ما از آن غفلت می‌کنیم.

وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: این باعث تاسف است که در کنار یک مجموعه اداری بسیار شیک و خوب، یک محلی وجود دارد که نام آن مدرسه است ولی روی آن تنها می‌توان نام دخمه را گذاشت.

وی بیان کرد: اینکه مدارس ما از سرویس بهداشتی به اندازه لازم و با کیفیت مناسب بهره‌مند نباشند یا حیاط آن بسیار کوچک باشد که بچه‌های ما نتوانند از آن استفاده کنند اصلا نمی‌تواند اهداف نظام آموزشی را محقق کند.

بطحایی سواد حرکتی را یکی از مهم‌ترین الزامات نظام آموزشی دانست و گفت: یکی از مهمترین چالش‌هایی که ما در مدارس داریم، چالش محرمیت به ویژه در مدارس دخترانه است و در این سالها با تغییراتی که در بافت شهرسازی کشور رخ داده و خانه‌های یک طبقه تبدیل به برج های چند طبقه شده، مدارس ما با همین فضاهای اندک و محدود، امکان تحرک را به دانش‌آموزان نمی‌دهد.

وی با بیان اینکه دانش آموزان ما کاملا در یک فقر حرکتی قرار گرفته و امکان دویدن‌های ساده را هم در مدارس ندارد گفت: هر چقدر هم بتوانیم اعتبارات و منابع بگیریم، حتما و حتما از عهده این کار بر نمی آییم البته وزارتخانه به دنبال این است که سالن‌های کوچک را بتوانیم با اولویت مدارس دخترانه سالن های ۲۰۰ متر سرپوشیده بسازی و دانش‌آموزان در این سالن‌ها سواد حرکتی را کسب کنند.