جمعه خبر: نزدیکی تهران و اروپا، انزوای واشنگتن و زخمی که بر چهره CFT نشست
۳۹ سال بعد؛ ماجرای تسخیر سفارت آمریکا چه بود؟
تهران (پانا) – تحریمهای آمریکا علیه مردم و حکومت ایران در حالی آغاز شد که تهران و اروپا در حال تجربه دور جدیدی از روابط خود با چاشنی دوستی هستند ولی از سوی دیگر شورای نگهبان با دست رد به سینه یکی از لوایح در ارتباط با FATF نشان داد که همچنان در بر همان پاشنه قدیمی میچرخد.
تحولات سیاسی در کشور به واسطه آنچه در میان احزاب و گروههای مختلف روی میدهد و البته بر اساس آنچه در جهان هر روز شاهد آن هستیم، دستخوش تغییر است. آنچه در طول یک هفته در عرصه سیاست روی میدهد، گاه چنان پرشتاب مسیر را میپیماید که فرصت را برای تأمل و تفکر از اهل فن و مخاطبان اصلی سیاست میگیرد. مرور مهمترین رویدادهای هفته بهانهای است تا با نگاهی گذرا به روزهای گذشته بتوانیم برای روزهای پیش رو مهیا شویم.
خبرگزاری پانا با چنین رویکردی گزارشی از نه رویداد مهم سیاسی کشور برای هر هفته در پیش روی مخاطبان قرار خواهد داد.
هفته گذشته از ۱۱ تا ۱۷ آبان ماه برای ایران و ایرانی با خبرهای نه چندان خوشی همراه بود. آغاز دور دوم تحریمهای ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران آن هم در روزهای ریاستجمهوری مردی مخالف تحریم در تهران خبری سخت برای خواهانان اصلاحات در کشور بود ولی امید به توافقات شکل گرفته با اروپاییها برای اجرای مکانیزم مالی ویژه ایران و برخی تغییرات ایجاد شده در مجلس نمایندگان آمریکا، امیدها به آینده را همچنان زنده نگه داشته برای مردمی که نه در مقابل آتش خمپارهها و بوی بادام تلخ بعثیها سر خم نکرد و در دوران اوباما و تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا نشکست.
دور دوم تحریمهای ایالات متحده آمریکا از روز چهاردهم آبان ماه به صورت رسمی آغاز شد و چند ده بانک، موسسه و شرکت ایرانی در لیست تحریمهای کاخ سفید قرار گرفتند.
دولتمردان آمریکایی پیشتر اعلام کرده بودند که با دور تازه تحریمهای خود قصد به صفر رساندن فروش نفت ایران را دارند ولی در بدو راه با اعطای معافیت نفتی به ۸ کشور ایتالیا، یونان، ژاپن، چین، هند، تایوان، ترکیه و کرهجنوبی نه تنها در جهت نقض اظهارات خود گام برداشتند بلکه صحت اظهارات مقامات اروپایی و ایرانی مبنی بر ناتوانی واشنگتن از تحقق این وعده را ثابت کرد.
نکته اینجاست که مقامات آمریکایی اعلام کردهاند که از ۸ کشور مذکور خواستهاند واردات نفت خود از تهران را به صورت حداقلی و برای مدت زمانی ۶ ماهه تا پیدا کردن جایگزین، ایجاد برخی تغییرات در پالایشگاهها و ثبات بازار طلای سیاه انجام دهند.
در این بین و با شدت گرفتن تکاپوها بر سر بازار نفت، همواره انتقاداتی از سوی تهران به مسئولان مسکو وارد بوده است. بهروز نعمتی، یکی از اعضا تیم مذاکره کننده نفتی کشورمان در همین رابطه پیش از این به پانا گفته بود که اقدامات وزیر نفت روسیه در جهت منافع ایالات متحده آمریکاست.
کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در هیات عامل اوپک نیز روز گذشته با انتقاد از نقش روسیه و عربستان در کاهش قیمت جهانی نفت، میگوید: «روسیه و عربستان با افزایش تولید نفت خود، قیمتهای جهانی این کالای راهبردی را ظرف یک ماه گذشته تا ۱۵ دلار کاهش دادهاند و این مسئله تنها و تنها سبب ارزان شدن بنزین در آمریکا شد که این مهم به سود ترامپ است. آنها میلیاردها دلار از درآمدهای نفتی خود را از دست دادهاند و این مسئله را نیز به کشورهای کوچکتر تولید کننده نفت به ویژه کشورهای آفریقایی تحمیل کردهاند. عربستان و روسیه هیچ چارهای جز کاهش تولید یک میلیون بشکهای نفت خود ندارند.»
با این حال مقامات آمریکایی معتقدند تحریمها علیه مردم ایران صورت نگرفته ولی مسئولان ایرانی و اروپایی با استناد به حکم دیوان بینالمللی دادگستری ادعای فوق مسئولان آمریکایی را رد کرده و متذکر میشوند که اقلام دارویی و غذایی نیز با تحریم دولت آمریکا مواجه شده است. مسئولان ایرانی همچنین در اظهارات متفاوتی تحریمهای آمریکا علیه مردم ایران را جنایت حقوق بشری توصیف کرده و از جامعه جهانی خواستار ایستادگی دربرابر این قبیل اقدامات یکجانبه شدهاند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده آمریکا اردیبهشت ماه بعد از حدود ۲ سال لفاظی و تهدید به صورت رسمی از توافق هستهای ۶ قدرت جهانی با جمهوری اسلامی ایران به صورت یکجانبه خارج شد و به تبع آن انتظار به آتش کشیده شدن برجام در تهران را داشت.
برخلاف جمعی از نمایندگان دلواپس مجلس شورای اسلامی که در صحن علنی برجام را به آتش کشیدند، مسئولان عالیرتبه ایران به ویژه حضرت آیتالله خامنهای، رهبر انقلاب اسلامی با تاکید بر «لزوم تامین منافع ملت ایران» به حضور خود در برجام مشروط به تامین منابع تهران توسط طرفهای اروپایی و روسیه و چین ادامه دادند.
رویکرد تهران، واشنگتن را برای اولین بار در عرصه جهانی و افکار عمومی به انزوا کشاند به طوریکه جز عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی ، عملا هیچ کشوری در جهان حاضر به همراهی علنی و رسمی با آنان نیست.
برونو لومر، وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه در همین زمینه با ابراز تاسف از تحریمهای آمریکا علیه ایران، تاکید کرد که اتحادیه اروپا اجازه نخواهد داد ایالات متحده آمریکا به پاسبان تجاری جهان تبدیل شود.
او همچنین متذکر شده که با راهاندازی سازوکار ویژه مالی اتحادیه اروپا، هرکشوری این توانایی را خواهد داشت تا با تمام کشورهای جهان هرنوع کالایی را مبادله کنند.
گاردین در همین زمینه روز گذشته در گزارشی به نقل از یک مقام دیپلماتیک اروپایی نوشت که از بین کشورهای آلمان یا فرانسه یک کشور میزبانی SPV را برعهده خواهند گرفت.
سیدحسین نقوی حسینی، نماینده اصولگرا و عضو جبهه پایداری مردم ورامین در مجلس شورای اسلامی در همین زمینه با مثبت ارزیابی کردن اجرای مکانیزم ویژه مالی اروپا برای ایران، به پانا گفته بود که باید مشخص شود کدام کشور وظیفه میزبانی بر SPV را عهدهدار است و کدام نهاد به این مکانیزم مالی نظارت خواهد کرد.
گاردین در ادامه گزارش خود نوشت: «مقامات مشغول بررسی راهکارهایی هستند که بر اساس آن از شرکت ها (بهطور مثال از یک شرکت آلمانی فعال در آمریکا) از تحریمهای ثانویه محافظت شود.»
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته است که تجارت، یکی از ابعاد اصلی حقوق ایران در ازای پایبندی به برجام است.
مخالفت شورای نگهبان
سیزدهم آبان ماه، همزمان با دور دوم تحریمهای آمریکا بود که عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان ۲ دقیقه بعد از انتشار گفتوگوی خود با خبرگزاری فارس، در توئیتر خود با تایید این خبر نوشت که این شورا لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بینالمللی مقابله با تامین مالی تروریسم را رد کرده است.
چندی بعد مشخص شد که ایرادهای شورای نگهبان به CFT دقیقا ۲۲ مورد است که بیشتر آنها شامل متن این کنوانسیون بینالمللی و مربوط به مواردی است که ایران با اتخاذ شروط ۷ گانه اقدام به دفع مضرات کرده است.
با اقدام شورای نگهبان به سرعت روند بورس منفی و قیمت دلار در بازار آزاد روند صعودی به خود گرفت. بهروز نعمتی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در همین زمینه به پانا گفت که قطعا اثر اقدامات مسئولان کشوری در بازار لغزانی چون بازار سرمایه دیده خواهد شد و این مسئله امری طبیعی است.
نکته عجیب اینجا بود که شورای نگهبان متن ایرادات خود به کنوانسیون CFT را ششم آبان ماه به مجلس شورای اسلامی ارسال کرده بود ولی از اعلام عمومی این مهم تا سیزدهم آبان ماه خودداری کرده است. مسئلهای که نه کدخدایی به عنوان قائم مقام و نه آیتالله جنتی به عنوان دبیر و نه هیچ یک از فقها و حقوقدانان عضو این شورا تا کنون توضیحی برای آن ارائه نکردهاند.
نعمتی در همین زمینه به پانا میگوید: «چه اشکالی داشت شورای نگهبان و سخنگوی این شورا نظر خود درباره CFT را در همان زمان یعنی ششم آبان به صورت رسمی اعلام میکرد؟ باید اعضای شورای نگهبان پاسخگو باشند که چرا این اقدام را انجام ندادهاند.»
حالا و با تمام این تفاسیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی مامور بررسی ایرادات شورای نگهبان به لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بینالمللی مقابله با تامین مالی تروریسم شده تا شاید از اتلاف بیشتر زمان جلوگیری کند.
گفتنی است که نخستین بار حدود دو سال پیش که مسئله الحاق دولت به کنوانسیونهای بینالمللی گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF مطرح شد ولی با مخالفتهایی مواجه شد، مخالفتهای که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در صحن علنی مجلس و در جریان پاسخ به سوالات حسینعلی حاجیدلیگانی، نماینده عضو جبهه پایداری شاهینشهر آن را «اتلاف وقت ۲ ساله» توصیف کرد.
ایستادگی مجلس مقابل هیات نظارت
بر اساس اصل ۹۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، شورای نگهبان حداکثر ۲۰ روز برای اعلام نظر در مورد لوایح ارسالی از سوی مجلس شورای اسلامی فرصت دارد و در صورت امتناع لایحه مذکور برای ابلاغ اجرا از سوی رئیسمجلس برای رئیسجمهوری ارسال خواهد شد.
هیات نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از دخالت در مورد لوایح در ارتباط با FATF و اعلام نظر مشورتی خود همزمان با نظر شورای نگهبان به مجلس شورای اسلامی که با انتقادات بسیاری همراه شد، عملا همان مدت ۲۰ روزه قانونی را برای اعلام نظر فرصت دارند.
نامه هیات مذکور درباره لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به CFT روز سیزدهم آبان ماه یعنی ۷ روز بعد از اتمام مهلت ۲۰ روزه به مجلس رسیده بنابراین بر اساس قانون مجلس نباید به ایردات این هیات رسیدگی کرده و آن را مدنظر قرار دهد.
بهروز نعمتی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس در همین زمینه و با تاکید این مسئله به پانا میگوید: «نامهای است که هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در تاریخ ۱۳ آبان ارسال کرده که آن نامه بر اساس قانون مسموع نیست چراکه از مهلت قانونی اعلام نظر، یعنی آن ۲۰ روز گذشته است بنابراین مجلس آن ایرادات را بررسی نخواهد کرد.»
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در نامهای به آیتالله جنتی ، دبیر شورای نگهبان بر صحه گذاشت و تاکید کردکه قوهمقننه به ایرادات هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام به لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون CFT رسیدگی نخواهد کرد.
با این تفاسیر حال امیدواریها برای رفع ایرادات شورای نگهبان و تبیین شروط هفت گانه کشورمان برای الحاق به این کنوانسیون برای فقها و حقوقدانان این شورا در مجلس شورای اسلامی افزایش یافته است و باتوجه به اینکه اجرای شروط FATF نقشی مستقیم و تاثیرگذار در اجرای SPV دارد، به نظرمیرسد اعضا شورای نگهبان یا در نهایت مجمع تشخیص با درک بهتر از مسائل و ملزومات اقتصادی کشور، در جهت تصویب این لوایح برآیند.
سیزدهم آبان ماه سال ۱۳۵۸ حدود ۴۰۰ تن از دانشجویان انجمن اسلامی دانشگاههای شریف، تهران، پلیتکنیک و ملی (شهید بهشتی امروز) با حضور افرادی چون میردامادی، اصغرزاده و معصومه ابتکار اقدام به تسخیر سفارت ایالات متحده آمریکا در تهران کردند.
این اقدام در همان زمان با اندک مخالفتی از سوی گروههای مختلف فعال در کشور مخالف نشده و امام (ره) نیز آن را «انقلاب دوم» میخواند.
لعیا پورانصاری در آن سالها دانشجوی ترم اول فیزیک دانشگاه پلیتکنیک تهران بود و ۴۸ روز بعد از ورود به دانشگاه در نقش یک دانشجوی انقلابی به سفارت آمریکا در تهران راهیافته بود در گفتوگویی تفصیلی با پانا از آن روزها سخن میگوید.
او در بخشی از گفتههای خود به ماجرای ورود سخت دانشجویان به سفارت آمریکا اشاره کرده و تاکید میکند: «ما به سختی وارد ساختمان مرکزی سفارت شدیم و باتوجه به شلیک گاز اشکآور عملا امکان راه رفتن وجود نداشت ولی اتاقهای عالی در داخل سفارت بود که بسیار محکم ساخته شده و دارای موکت بودند.»
پورانصاری که امروز به کلی از قدرت فاصله گرفته در پاسخ به مخالفتهای امروزی با موضوع تسخیر سفارت آمریکا، متذکر میشود که هر اقدامی را باید در ظرف زمانی خود سنجید. او تاکید میکند که با این اقدام تمام گروههای مخالف جمهوری اسلامی نظیر مارکسیستها و تجزیهطلبان در داخل کشور خلع سلاح شدند.
از سوی دیگر نیز معصومه ابتکار، معاون امور بانوان فعلی رئیسجمهوری کشورمان که همواره با توجه به اقدام خود در زمینه سفارت آمریکا مورد انتقادات بسیاری قرار گرفته است، در گفتوگویی تاکید میکند که او هرگز از دیوار سفارت آمریکا بالانرفته است.
رهبر انقلابصبح شنبه در آستانه ۱۳ آبان روز ملی مبارزه با استکبار در دیدار هزاران نفر از دانشآموزان و دانشجویان با تجلیل از حضور پرمعنا و عظیم مردم در «رزمایش بینظیر، توصیف ناپذیر و شگفتیساز اربعین»، سه حادثه ۱۳ آبانِ ۴۳، ۵۷ و ۵۸ را نشانههایی از چالش عمیق و مستمر ملت ایران و آمریکا خواندند و با اشاره به شکست شیطان بزرگ در تحقق هدف اصلی توطئههای ۴۰ سال اخیر آن یعنی بازگشت به سیطره دوران رژیم ستم شاهی در ایران، اظهار کردند: «اکنون نه تنها اقتدار معنوی و قدرت نرم آمریکا رو به افول است بلکه اقدامات رئیسجمهوری عجیب و غریبِ فعلی آمریکا، لیبرال دموکراسی را نیز که پایه تمدن غرب است، بیآبرو کرده است.»
ایشان با اشاره به سخنان چندین سال قبل یک محقق معروف دنیا مبنی بر اینکه وضع کنونی آمریکا، «نقطه نهایی تکامل تاریخی بشر است»، گفتند: «همین جامعهشناس، اکنون سخنان قبلی خود را پس گرفته و مطالبی بیان میکند که نشانگر ضعف و افول آمریکا و لیبرال دموکراسی است.»
رهبر انقلاب اسلامی، «قدرت سخت» آمریکا در زمینههای نظامیگری و اقتصاد را نیز رو به افول خواندند و افزودند: «آنها ابزار نظامی دارند اما به علت افسردگی، سردرگمی و تردید سربازانشان مجبورند از سازمانهای جنایتکاری نظیر بلک واتر برای تحقق اهدافشان در کشورهای دیگر کمک بگیرند.»
ایشان بدهی افسانهای آمریکا و کسری بودجه ۸۰۰ میلیارد دلاری این کشور در سال جاری را از نشانههای روند زوال اقتصادی آمریکا برشمردند و خاطرنشان کردند: «آنها این واقعیات را با ظاهرسازی و شعار میپوشانند اما در زیر این زرق و برق، افول اقتصادی مشهود است.»
حضرت آیت الله خامنهای با جلب توجه کشورهای منطقه به واقعیت افول آمریکا متذکر شدند: «کسانی که به پشتیبانی آمریکا حاضرند مسئله فلسطین را بهکلی به فراموشی بسپارند، متوجه باشند که آمریکا حتی در منطقه خودش هم رو به زوال است اما ملتهای این منطقه و حقایق آن، زنده و پابرجا هستند.»
لیبرال دموکراسی به آزادی برخواسته از قانون به ویژه قانون اساسی اطلاق میشود که باتوجه به اقدامات مغایر قانون اساسی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری فعلی ایالات متحده آمریکا و خروج او از معاهدات بینالمللی، رهبر انقلاب ترامپ را موجب بیآبرویی «لیبرال دموکراسی» دانستهاند.
مرکز ارتباطات و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح روز سهشنبه (۱۵ آبان) در بیانیهای خبری خوش را برای مدالآوران مسابقات جهانی و آسیایی به ارمغان آورد.
در متن این اطلاعیه آمده است: «با موافقت مقام معظم فرماندهی کل قوا، علاوه بر نفرات اول تا سوم مسابقات المپیک و نفرات اول و دوم مسابقات جهانی، اول مسابقات آسیایی، نفرات سوم مسابقات جهانی و نفرات دوم و سوم آسیایی نیز در شمول مقررات سرباز قهرمان قرار گرفته، از انجام خدمت دوره ضرورت معاف می شوند.»
تا قبل از این صرفا نفرات اول تا سوم مسابقات المپیک، نفرات اول و دوم مسابقات جهانی و نفرات اول بازی های آسیایی مشمول تسهیلات سرباز قهرمان بوده و از انجام خدمت ضرورت معاف می شدند.
بعد از تصویب اصلاحیه جدید قانون منع بهکارگیری بازنشستگان در قوهمقننه و مهر تایید شورای نگهبان بر این لایحه و ابلاغ رئیسجمهوری برای اجرا، تلاشهای محمدعلی افشانی، دومین شهردار تهران و حامیان او در مجلس شورای اسلامی برای مستثنا شدن او از قانون آغاز شد.
در نخستین گام استفساریهای با هدف مستثنا شدن افشانی از قانون مذکور تهیه و در صحن علنی مجلس به صورت تک فوریت مطرح شد که با مخالفت نمایندگان مجلس شورای اسلامی مواجه شد.
این استفساریه در نهایت برای بررسی و تایید نهایی راهی کمیسیونهای اجتماعی و شوراها شد که بازهم توفیقی در پی نداشت در هردو کمیسیون مجلس با مخالفت نمایندگان مواجه شد.
حامیان اصلاحطلب و اصولگرای شهردار تهران اما از پای ننشستند و با تقدیم استفساریه دیگری به هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی که در جلسه علنی روز یکشنبه اعلام وصول شد، نشان دادند از هیچ اقدامی برای نیل به مقاصد خود کوتاهی نخواهند کرد.
تفاوت استفساریهای که تازه در بهارستان اعلام وصول شده با استفساریهای که پیش از این با مخالفت نمایندگان مواجه شده بود، در این است که در استفساریه جدید به جای لفظ «شهردار تهران» از واژه «شهرداران کلانشهرها» استفاده شده است.
الیاس حضرتی، عضو فراکسیون امید که از جمله حامیان افشانی در مجلس محسوب میشود در همین زمینه متذکر شده که شهردار تهران اسیر برخی اقدامات سیاسی شده است.
با تمام این تفاسیر شورای شهر تهران روند انتخاب شهردار تهران را آغاز کرده است و به ۵ گزینه نهایی تصدی این مقام نیز دست یافته است چرا که شنیدهها از بهارستان چندان بر وفق مراد شهردار و مشتاقان خدمت در «بهشت» نیست.
مقامهای دانمارک تایید کردند که سه تن از اعضای گروهک تروریستی الاحوازیه که روز گذشته در این کشور بازداشت شده بودند، آزاد شدهاند.
پلیس دانمارک اعلام کرد که این سه نفر که به اتهام حمایت از حمله تروریستی گروه الاحوازیه به مراسم رژه در ایران در روز ۳۱ شهریور بازداشت شده بودند، پس از بازجویی آزاد شدهاند.
دادستانهای دانمارک اعلام کردند هیچ دلیلی برای در بازداشت نگه داشتن این سه نفر تا پیش از محاکمه دادگاه وجود ندارد.
این افراد بهاتهام نقض ماده ۱۳۶ قانون جزایى دانمارک محاکمه خواهند شد. این سه نفر که روز چهارشنبه در دانمارک دستگیر شده بودند، متهم به حمایت از عملیات تروریستى در ایران در روز ۳۱ شهریور شدهاند.
حمله تروریستی اهواز ۲۵ شهید و دهها زخمی بهجای گذاشته بود.
این مسئله و اظهارنظر دادستانهای دانمارکی مبنی بر نبود مدارک لازم برای ادامه بازداشت این سه تروریست درست در زمانی رخ میدهد که وزارت امور خارجه این کشور «بدون داشتن مدارک مستند» انگشت اتهام خود را به سمت یکی از سازمانهای اطلاعاتی کشورمان بلند کرده است.
فین بورچ اندرسون، رئیس سازمان اطلاعات دانمارک در همین زمینه چندی پیش با اعلام دستگیری یک ایرانی تبار، مدعی شد که نهادهای اطلاعاتی ایران پشت این طراحی بودهاند.
این نهاد اطلاعاتی در گزارش خود یک فرد ایرانی- نروژی را به جرم «زیر نظر گرفتن خانه اعضای گروه الاحوازیه» متهم کرده است.
همزمان نیز اناس سموئلسن، وزیر امور خارجه و لارس لوگه راسموسن، نخست وزیر دانمارک با تکرار این اتهام گفتند که این موضوع را در اتحادیه اروپا پیگیری میکنند. در حالی که مقام های دانمارکی برای این ادعای خود هیچ مدرکی ارائه ندادهاند.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در همین زمینه ضمن تکذیب صریح و روشن این ادعاها، آن را توطئهای از سوی دشمنان برای تحت تاثیر قرار دادن روابط رو به گسترش کشورمان با اروپا در آستانه اجرای مکانیزم مالی ویژه این اتحادیه برای ایران موسوم به SPV با هدف ایستادگی در برابر تحریمهای یکجانبه ایالات متحده آمریکا ارزیابی کرد.
ارسال دیدگاه