آرش نورآقایی*
گردشگری و مرزها
عبور از مرزهای قراردادی کشورها در جریان یک تور، یکی از جذابیت‌های گردشگری است. به‌طور کلی عبور از نقطه صفر مرزی برای گردشگران بسیار جذاب است و غالبا سعی می‌کنند لحظه عبور و توقف در مرز زمینی بین کشورها را در عکس‌های یادگاریشان ثبت کنند.
در کشورهایی که صنعت گردشگری در آنها رونق دارد، مکانیزمی ایجاد شده است که در آن گردشگر می‌تواند در طول سفر خود به راحتی از مرز کشورهای مختلف عبور کند و به‌طور مثال صبحانه را در یک کشور، ناهار را در کشور همسایه و شام را هم در یک کشور دیگر میل می‌کند. این امکان شاید در نظر اول ساده به نظر برسد اما در دنیا به عنوان یک جاذبه مطرح است. امکانی که می‌تواند در میان کشورهای همسایه ایران که ما محدوده جغرافیایی آن را با عنوان «ایران فرهنگی» می‌شناسیم هم فراهم شود.
اگر ایران پروتکل‌های دیپلماتیک خود را به شکلی با کشورهای همسایه تنظیم کند که بتواند ایران فرهنگی را احیا و امکان برگزاری تور مشترک با کشورهای همجوار خود را ایجاد کند، جاذبه‌ای نو را به جذابیت‌های دیگر گردشگری خود اضافه کرده است. در صورت تحقق این امر می‌توان بسته‌های متنوعی برای سفر طراحی کرد که در آن گردشگر فارغ از مساله مرز بتواند با «ایران فرهنگی» در یک تور آشنا شود. به‌طور مثال با همکاری کشورهای همسایه تورهایی مشترک طراحی شود که مسیر تور از محل تولد مولانا آغاز و در محل تدفین مولانا به پایان برسد. یا تور احیای جاده ابریشم می‌تواند موجب رونق گردشگری میان چند کشور شود. به این ترتیب که از شمال افغانستان و تاجیکستان و ازبکستان مسیری تعریف شود، از ایران عبور کند و به ترکیه و عراق منتهی شود. تجربه اجرای تورهای مشترک بین چند کشور در کشورهای اروپایی بسیار موفق بوده است.
دیپلماسی نوروز و عبور از مرزها
علاوه بر جذابیتی که مرز در گردشگری دارد، مرزهای ایران ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که می‌توان از آنها به بهترین شکل بهره‌برداری کرد. به‌طور مثال جاده ابریشم با تاریخی که دارد و پیشینه ارتباطی که به واسطه این راه بین چند کشور برقرار می‌شده، می‌تواند به عنوان یک جاذبه مشترک بین کشورها معرفی شود و مکانیزم مشخصی برای اجرای تورهای مشترک بین آنها طراحی و اجرا شود. این مکانیزم مستلزم این است که سازمان میراث فرهنگی پیشنهادی را بر همین اساس بین کشورهای همسایه مطرح کند و برای طراحی و برگزاری تورهای گردشگری در «ایران فرهنگی» اعلام آمادگی کند. علاوه بر پیشینه تاریخی، این کشورها ویژگی‌های مشترکی در حوزه دین و زبان و آداب و رسوم دارند. و نکته مهم‌تری که می‌تواند به عنوان یک وجه مشترک مد نظر قرار گیرد این است که تمام این کشورها در حوزه جغرافیایی نوروز قرار دارند و نوروز را جشن می‌گیرند.
با همین رویکرد پیشنهادی را برای نخستین‌بار به صورت رسانه‌ای مطرح می‌کنم و امیدوارم مسوولان فرهنگی کشور برای تحقق آن اقدامات لازم را انجام دهند. در نوروز ١٤٠٠ طبق تقویم شمسی، قرن جدید آغاز می‌شود. به همین بهانه در این سال و با ابتکار ایران می‌توان نوروز را با مشارکت تمام کشورهای حوزه نوروز برگزار کرد. سه سال برای فراهم کردن اقدامات لازم جهت رقم زدن یک اتفاق خوب فرصت داریم. کشورهای حوزه نوروز می‌توانند در سال ١٤٠٠ یک پروتکل گردشگری مشترک با هم داشته باشند و جهان را برای حضور در آیین‌های مرتبط با نوروز به حوزه جغرافیایی نوروز دعوت کنند. در صورت اجرای این طرح تمام این کشورها می‌توانند در توسعه و رونق گردشگری این حوزه جغرافیایی نقش داشته باشند و ایران به عنوان مبتکر این طرح می‌تواند بهره‌برداری بسیار خوبی از اجرای این طرح داشته باشد. با توجه به اینکه پرونده نوروز هم به‌طور مشترک با ١٢ کشور و با مدیریت ایران در یونسکو به ثبت رسیده است، می‌توان پکیج تور کشورهای حوزه نوروز را طراحی کرد و به عنوان یک رویداد بین‌المللی از امروز برای آن برنامه‌ریزی کرد. در اجرای این برنامه باید از توانایی‌ها و آیین‌هایی که هر کدام از کشورها در نوروز برگزار می‌کنند بهره گرفت. تور بزرگ نوروز می‌تواند در دنیا تبلیغ شود تا همه علاقه‌مندان برای شرکت در این تور به ایران فرهنگی و حوزه جغرافیایی نوروز سفر کنند. اما تا زمان رسیدن به این هدف باید مسوولان سعی کنند ارتباطات خود را با کشورهای همسایه به شکل دیگری تعریف کنند. در صورت نیاز تفاهمنامه‌هایی با کشورهای همسایه در زمینه گردشگری منعقد شود. می‌توانیم برای احیای دوباره «ایران فرهنگی» مرزهای سیاسی را در نوروز ١٤٠٠ لختی فراموش کنیم و اقدامی مشترک برای معرفی این آیین کهن انجام دهیم. مطرح کردن دیپلماسی نوروز در سال ١٤٠٠ می‌تواند از همین رهگذر ما را در ایجاد یک ایده نو، قرن نو و سال نو و روز نو یاری کند، به ویژه اگر این اقدام را با گردشگری که همواره پیام‌آور صلح بوده گره بزنیم.
منبع: اعتماد
*کارشناس گردشگری
ارسال دیدگاه