مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی:
بازیابی هویت نوجوانان در بستر فضای مجازی امری مهم است
اراک (پانا) - مسئله بازیابی هویت در بستر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی توسط نوجوانان یا به عبارتی دیگر دیده شدن در فضای مجازی یکی از موضوعات مهمی است که دانش‌آموزان با آن درگیر هستند.
با توجه به اهمیت مسئله هویت و تاثیر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بر هویت نوجوانان، میزگردی با حضور احسان منصوری، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی و پژوهشگر حوزه فلسفه به همراه سید محمد الحسینی، دبیر علمی همایش هویت و پیشرفت در استان مرکزی و استاد دانشگاه با حضور خبرنگاران پانا برگزار شد.
هویت متشکل از لایه‌های مختلف است
احسان منصوری با اشاره به لایه‌های هویت اظهار کرد: «به‌طور کلی مسئله هویت، چندلایه‌ای است و اگر در زمانی شخص، حال خوبی داشته باشد به معنای سالم بودن هویت آن فرد نیست و این لایه‌های بیرونی هستند که هویت آن فرد را به نمایش می‌گذارند و عمیق‌ترین لایه هویتی انسان با توجه به معارف دینی و اسلامی ما یعنی فطرت آن شخص است.»
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی بیان کرد: «تمام وقت به فرزندان خود و نوجوانان می‌گوییم وظیفه تو فقط درس خواندن است و بس در حالی که این واقعاً نقشی نیست که نوجوانان می پسندد و همین علت نوجوان دست به ساخت نقش می‌زند و با توجه به ابزارهای اجتماعی و رسانه‌‌‌ها و با توجه به موقعیت رسانه‌ای که یک نوجوان دارد و در حقیقت مورد هجوم فضای مجازی و رسانه است و می‌گوید من این نقش را انتخاب می‌کنم.»
هویت، شیوه‌ای برای حل مسائل است
سیدمحمد الحسینی با بیان تعریف هویت اظهار کرد: «اگر بخواهیم هویت را به شکل خیلی ساده تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم شیوه‌هایی است که ما در زندگی اجتماعی در دو راهی‌ها برای حل مسائل استفاده می‌کنیم و هر مسئله‌ای که به وجود می‌آید باید ببینیم که این مسئله به چه چیزی رجوع می‌کند و مجموعه آن چیزهایی که به آن رجوع می‌کنیم هویت ما را تشکیل می‌دهند.»
وی افزود: «اگر هویت بر مبنای آموزه‌های دینی، اجتماعی و نظام آموزشی در مدارس پایه گذاری شود، معمولاً دوگانگی در زمینه هویت کمتر است و نوجوان بر اساس فطرتی که دارد هر چیزی را سعی می‌کند خودش تجربه کند و این رفت و برگشت با شرایط و مرجعیت فکری که داراست در مجموع آن هویت لایه لایه را تشکیل می‌دهد.»
دبیر علمی همایش هویت و پیشرفت در استان مرکزی ادامه داد: «باید دید هرکس چه لایه هایی را انتخاب می‌کند و به صورت عمومی در چه زمینه‌هایی مشترک هستند و نظام هویتی ما نمی‌تواند نظام هویتی مناسبی باشد، زیرا بسیاری از نوجوانان و جوانانی که ما با آنها در ارتباط هستیم در طول زندگی دچار ضعف تشخیص هستند و وقتی می‌گوییم ضعف تشخیص یعنی نمی‌دانند باید چه کاری انجام دهند و اصلاً نمی‌دانند شرایط به این شکل است.»
وی تصریح کرد: «در بعضی از جلسات نوجوانان یادداشت‌هایی را به دست ما می‌رسانند که خاطر انسان را آزرده می‌کند به عنوان مثال در یکی از یادداشت‌ها نوجوانی این گونه نوشته بود که از رفتارهای خانواده غمگین می‌شود و در نهایت منزوی شدن را ترجیح می‌دهد و این یعنی این نوجوان کنشگری خود را از دست داده است.»
الحسینی بیان کرد: «هویت را ما در ارتباط با هم خلق می‌کنیم، انسان بر اساس کنشگری، خلاقیت، درک و فهم به این نتیجه می‌رسد که این راه، بهترین راه است و این می‌تواند انسان را به جایی برساند که قلب آن گواهی دهد که زندگی برای آن معنا دارد و اعتقادات آنها در بزنگاه‌های زندگی به دادشان می‌رسد.»
وی ادامه داد: «وقتی تاریخ در زندگی ما حذف می‌شود یعنی ریشه‌های تفکر اجتماعی ما قطع شده و نظام آموزشی جوری غذا به خورد نوجوانان ما داده است که اتفاقات عاشورا را می‌دانند اما از اثربخشی آن در زندگی اجتماعی خبر و اطلاعی ندارند و در این مورد نمی‌توانیم خوب تحلیل کنیم و صحبت کنیم.»
این استاد دانشگاه خطاب به نوجوانان عنوان کرد: «فیلم‌های آموزشی رافقط نگاه نکنید بلکه درباره آنها گفتگو کنید چون این کار باعث می‌شود تصور و درک شما در معرض امتحان و آزمایش دیگران قرار بگیرد و به واسطه همین اقدامات فرد ساخته می‌شود و کسی که با شما در حال گفت‌وگو است به خودش اجازه ندهد هر طوری با شما رفتار کند زیرا می‌داند شما برای هر چیزی پشتوانه فکری دارید.»
وی تصریح کرد: «برخی از پشتوانه‌های فکری نادیده گرفته می‌شوند و تبدیل به کلیشه‌های باور نکردنی شدند مانند آثار شهید مطهری که هیچ‌وقت به صورت جدی خوانده نشده و باید تلاش شود که نظام آموزشی قوی‌تر شود و در مدرسه باید فضای گفت‌وگو به دست خود دانش‌آموزان ایجاد شود.»
قضاوت امری مهم برای نوجوانان است
منصوری بیان کرد: «در نوجوانی فرد از خود مرکز بینی دوران کودکی خارج می‌شود، در واقع در کودکی همه چیز رو برای خودش می‌خواد ولی در نوجوانی کم کم از این حالت خارج می‌شود و در تعامل اجتماعی می‌تواند نقش پیدا کند و در کودکی قضاوت برای فرد مهم نیست ولی در نوجوانی قضاوت از طرف دیگران برای فرد ارزش بیش‌تری دارد.»
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی افزود:« گاهی قضاوت‌ها منجر به ساختن فرد می‌شود و روی انسان تاثیر می‌گذارد و نوجوان از تصمیمات خود اطمینان ندارد و دچار تردید می‌شود و وقتی وارد شبکه‌های اجتماعی می‌شود به او آسیب می‌زند و خروجی آن دوگانگی فکر و عمل نوجوان است به طور مثال دانش‌آموزی در فضای مجازی پستی درباره حفاظت از محیط زیست منتشر کرده ولی خودش به آن عمل نمی‌کند و برعکس نوشته‌هایش عمل می‌کند، پس وقتی این نوجوان وارد فضای مجازی شود کاملاً دچار مشکل می‌شود.»
وی عنوان کرد: «نوجوانان دوست دارند زودتر به استقلال فکری برسد، یعنی حرف‌های بزرگ بزند یا با بقیه درباره موضوعی بحث کنند و این استقلال فکری برای نوجوانی که وارد شبکه اجتماعی شده مشکل ساز می‌شود و آنها را دچار آسیب می‌کند زیرا نقش نوجوان باید درست انتخاب شود یعنی نقشی که به او داده می‌شود متناسب و صحیح باشد و اگر به نوجوان نقش درستی داده شود در شبکه‌های اجتماعی نه تنها به او آسیب نمی‌زند بلکه به او کمک هم می‌کند.»
منصوری ادامه داد: «اگر نقش خوب و درست به نوجوان داده شود، در ضریب شبکه اجتماعی در راستای آن نقش به او کمک می‌کند تا آسیبی به او نرسد و او را از هویت خود دور نکند، در واقع نقش اصلی شبکه‌های اجتماعی دور کردن از هویت است و سعی می‌کند نقش درستی به نوجوانان داده نشود و نوجوانان خودشان را در فضای مجازی نشان بدهند ولی با انتخاب نقش درست این اتفاق صورت نمی‌گیرد و پیشنهاد بنده این است که همین نکات به صورت فرهنگ به گوش همه برسد تا درجامعه رواج پیدا کند.»
مدیر کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که نقش آموزش و پرورش در شکل.گیری هویت دانش آموزان چیست؟ اظهار کردند: «سازمان آموزش و پرورش ما دیگر یک سازمان آموزش و پرورشی نیست بلکه یک سازمان خدماتی است و ما نمی‌توانیم از یک سازمان خدماتی انتظار کارکرد‌های حقوقی داشته باشیم زیرا آنها درگیر کارهایی مثل رتبه‌بندی‌های کنکور، معلم مدارس فرزانگان و... هستند و دیگر نمی رسند به فکر هویت دانش‌آموزان باشند.»
وی با بیان اهمیت معرفی مشاهیر به کودکان و نوجوانان در قالب قصه و داستان خاطرنشان کرد: «کسی که می‌آید و قصه‌ای را از دل و جان تعریف می کند، یک عنصر هویتی درون او شکل می‌گیرد، برای مثال شخصی مانند امیرکبیر با آن ویژگی، به خوبی به عنوان یک الگو برای نوجوان و کودک ما معرفی نشده در حالی که ما با ابزارهای آسانی که داریم می‌توانیم چنین کارهایی را گسترش دهیم و خیلی از کارها را می توان در بستر آموزش و پرورش انجام داد، حتی بدون هزینه و در اینجا نیروی انسانی نیز از اهمیت والایی برخوردار است یعنی معلم، مدیر، کارشناس و ... تمام تمرکز خود را روی این موضوع بگذارد تا بتواند با مخاطب خود در حوزه هویت ارتباط بگیرند.»
الحسینی بیان کرد: «انسان موجودی کنجکاو و صاحب اراده است و می‌تواند دائماً خودش را بروزرسانی کند و
فرض می‌کنیم که خانواده با فرد نوجوان مشکلی ندارد و نظام آموزشی هم کاملا درست است، آیا باز هم هویت فرد دچار تغییراتی می شود؟»
تربیت دارای اضلاع مختلف است
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان مرکزی تصریح کرد: «تربیت چند ضلع دارد، یک ضلع خود فرد است و دیگر ضلع‌ها خانواده یا محیط، حوزه آموزش و حوزه ژنتیک است، یعنی چیزی که هویت را تشکیل می‌دهد عبارت است از آن کنش یا واکنشی که فرد با توجه به این مولفه‌های مذکور، درون فرد شکل می‌گیرد.»
دانش‌آموزان خبرنگار: حنانه صالحی، ریحانه طیبی، ثناسادات کوچکی
ارسال دیدگاه