تبدیل ۲۵ درصد مدارس کشور به مدارس هیأت امنایی بدون اخذ شهریه خواهد بود

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، علی پارسانیا در پاسخ به این سوال در مورد اینکه برای سال آینده قرار است ۲۵ درصد مدارس کشور به‌صورت هیئت‌امنایی اداره شوند و خانواده‌ها در این مورد نگرانی‌هایی را داشته‌اند، اظهار کرد: در سند انتظارات رئیس‌جمهور از وزارت آموزش‌وپرورش، مجموعه‌‌ای از اقدامات تحولی مطرح شده است که یکی از آن‌ها تبدیل ۲۵ درصد مدارس دولتی در طول سه سال به مدارس هیات امنایی است، لذا در سال تحصیلی آینده ۲۵ درصد مدارس کشور هیات امنایی نخواهند شد و این کار در طول سه سال انجام می‌شود.

هیات امنایی شدن مدارس با سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش سازگاری جدی دارد.

وی ادامه داد: در خصوص اداره مدارس به صورت هیأت امنایی، بین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند انتظارات دولت اشتراک نظر وجود دارد. اولاً مبانی نظری سند تحول می‌‌گوید عموم مدارس کشور در صورت امکان باید به صورت هیأت امنایی مطرح شوند. ثانیاً هدف عملیاتی ۱۳ سند تحول بنیادین و راهکارهای آن بر افزایش نقش شوراهای مدرسه تأکید دارد که اداره هیأت امنایی مدارس یکی از سازوکارهای اجرای این راهکارهای سند است. ثالثاً پیش‌نویس الگوی مفهومی مدرسه تراز سند می‌‌گوید که یکی از مهمترین ویژگی‌های مدیریت مدرسه تحول‌یافته، مدیریت شورایی مبتنی بر خرد جمعی است که هم در سطح طراحی برنامه‌های مدرسه باید فعال شود و هم در اجرای برنامه‌ها و هم نظارت بر برنامه‌ها.

با این حساب، تبدیل ۲۵ درصد مدارس کشور به مدارس هیأت امنایی در طول سه سال، گام نخست است و هدف این است که تمام مدارس کشور که امکانش را دارند به صورت هیأت امنایی اداره شوند. این دقیقاً همان چیزی است که در مبانی نظری سند بدان تصریح شده است و خود سند نیز زمینه آن را فراهم کرده است.

ذکر این نکته مفید است که به زودی پیش‌نویس الگوی مفهومی مدرسه تراز سند تحول پس از اعتبارسنجی درونی منتشر خواهد شد تا در معرض نقد عموم خبرگان و معلمان و مدیران قرار بگیرد و پس از اصلاحات لازم، مبنای عملکرد مدارس شود

الگوی گذشته برای اداره مدارس هیات امنایی اشتباه بود

پارسانیا با تشریح نگاه سند تحول به مدارس هیئت‌امنایی اظهار کرد: تفاوت جدی بین منظور سند تحول از هیئت‌امنایی شدن مدارس با مدارس هیئت‌امنایی فعلی وجود دارد و الگویی که اکنون در اداره مدارس هیئت‌امنایی استفاده می‌شود، اشتباه است و منجر به تحقق اهداف سند تحول نمی‌شود. مدارس هیئت‌امنایی موجود در فعال‌سازی ظرفیت‌های کم‌نظیر خانواده‌ها، نیروهای معتمد جامعه محلی، خبرگان، کارشناسان و صاحب‌نظران و حتی معلمان در اداره مدرسه موفق نبوده‌اند و از سوی دیگر این مدارس بهانه‌ای برای اخذ وجه از دانش آموزان شده‌اند. مدارس هیئت‌امنایی که مدنظر سند تحول انتظارات و مبانی نظری سند تحول بنیادین است با مدارس هیئت‌امنایی که اکنون فعال هستند، اشتراک لفظی دارد.

هدف از هیات امنایی کردن مدارس؛ حرکت به سمت مدارس تحولی است

مشاور وزیر آموزش‌وپرورش اظهار کرد: موفقیت در اجرای این بند از سند تحول دولت، مستلزم مطالعه دلایل انحراف مدارس هیأت امنایی فعلی از اهداف اولیه است که باید توسط سازمان مشارکت‌ها انجام شود و بر اساس آن الگوی پیاده‌سازی هوشمندانه و کارشناسی‌شده‌ای ارائه شود که تجربه ناموفق گذشته دوباره تکرار نشود.

آقای وزیر مسئولیت این طراحی را به سازمان مشارکت‌های مردمی داده‌اند تا به نحوی نشود که به یک باره تابلوی مدارس دولتی به عنوان هیأت امنایی تغییر کند، بدون اینکه روح حاکم بر این الگو پیاده شود.

در مدارس هیأت امنایی ایده‌آل، مدیر باید بر اساس پیشنهاد هیأت امنا انتخاب شود

مشاور وزیر آموزش‌وپرورش در اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین ادامه داد: لازمه یک مدرسه تحولی داشتن، تفویض اختیارات به مدرسه و هیأت امنای مدرسه است، تا جایی که مبانی نظری سند تحول می‌‌گوید هیأت امنا می‌تواند مدیر مدرسه را به منطقه پیشنهاد دهد. البته این موارد را می‌توان به تدریج و با اصلاح قوانین و مقررات پیگیری کرد و اینگونه نیست که به محض هیأت امنایی شدن یک مدرسه، تمام اختیارات در وضعیت ایده‌آل به هیأت امنا داده شود. این یک حرکت تدریجی هوشمندانه است که باید به مرور و با اصلاح قوانین و مقررات انجام شود.

حدود و اختیارات هیات امنا مدارس باید افزایش یابد

وی در پاسخ به این پرسش که امروز هم مدارس هیئت‌امنایی از بین افراد واجد شرایط که در سند تحول آمده است، انتخاب می‌شوند، اما عملاً هیئت‌امنا نقشی در مدیریت مدرسه ندارد و چگونه می‌خواهید در آینده این کار را ممکن نمایید، اظهار کرد: دو تفاوت عمده در منظور سند تحول دولت از هیئت‌امنایی شدن مدارس وجود دارد. اولین تفاوت این است که در مدارس هیئت‌امنایی فعلی، هیات امنا به‌صورت بایسته و شایسته در برنامه‌های مدرسه نقش ندارد و برای اصلاح این کار باید حدود اختیارات هیئت‌امنا افزایش پیدا کند. این کار از طریق تغییر قوانین و مقررات امکان‌پذیر است تا هیئت‌امنای مدارس اختیار عمل داشته باشند. البته برای انجام این کار باید در مورد مدارس هیات امنایی، گفتمان سازی انجام شود و معلمان، مدیران و خانواده‌ها، به صورت مستقیم و غیر مستقیم آموزش ببینند و آماده شوند.

اخذ شهریه در مدارس هیات امنایی یک انحراف است

پارسانیا در مورد تفاوت دوم مدارس هیات امنایی مدنظر سند تحول با مدارس فعلی گفت: که در حال حاضر مدارس هیات امنایی فعلی به‌نوعی به سمت گرفتن شهریه از اولیا رفتند، در حالی‌ که همه مدارس ما باید به‌صورت هیئت‌امنایی و با مشارکت اولیا، نیروهای محلی و معتمد و معلمان مدرسه اداره شود و این موضوع ارتباطی به گرفتن شهریه که اکنون توسط مدارس هیئت‌امنایی گرفته می‌شود، ندارد و این کار یک انحراف است، لذا آنچه در سند تحول دولت مدنظر است هیئت‌امنایی شدن مدارس بدون اخذ شهریه از اولیا است.

البته مشارکت خیرین در تأمین منابع مالی مدرسه، بحث دیگری است که هیأت امنا می‌تواند پیگیری کند، اما این کار نباید در قالب دریافت شهریه الزامی انجام شود.

به این هم توجه داشته باشید که وقتی به سمت هیأت امنایی شدن عموم مدارس حرکت کنیم، اساساً اخذ شهریه از همه مردم ممکن نیست، چه رسد به اینکه مطلوب هم باشد.

در مدارس هیات امنایی جدید شهریه اخذ نخواهد شد و چه بسا این مدارس دارای عنوان دیگری شوند

مشاور وزیر آموزش‌وپرورش در اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین در پاسخ به این پرسش که مدارس هیات امنایی فعلی از دانش آموزان شهریه می‌گیرند، آیا مدارس هیئت‌امنایی جدید می‌توانند بدون گرفتن شهریه اداره شوند اظهار کرد: همان طور که عرض کردم، هدف از هیئت‌امنایی شدن مدارسِ مد نظر سند تحول دولت، افزایش کیفیت مدارس از طریق افزایش مشارکت عوامل سهیم و مؤثر در تربیت است و این ربطی به اخذ شهریه ندارد. چه بسا در طرح سازمان مشارکت‌های مردمی، برای اینکه مدارس هیأت امنایی فعلی با مدارس هیأت امنایی مدنظر دولت سیزدهم اشتباه نشوند، از نمانام دیگری برای این مدارس استفاده شود. البته باید منتظر ماند تا طرح پیاده‌سازی همکاران این سازمان آماده شود.