سنجش نوآموزان با رویکرد تحولی منجر به مداخله به‌هنگام رشدی و تربیتی دانش‌آموزان می‌شود

حمید طریفی حسینی در نشست خبری که با موضوع برنامه تحولی سنجش نوآموزان بدو ورود به دبستان در سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور برگزار شد، اظهار کرد: در آستانه سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و ایام الله دهه فجر قرار داریم و به همین مناسبت یاد و خاطره شهدا و امام خمینی(ره) را گرامی می‌داریم و امیدواریم در هر جایگاهی که هستیم، بتوانیم در مسیر تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی به اندازه وسع خود قدم‌هایی برداریم.

وی با اشاره به برنامه تحولی سنجش بدو ورود نوآموزان خاطرنشان کرد: امروز آغاز رسمی این برنامه را با رویکرد جدید در کشور داریم البته پیش از این هم به صورت آزمایشی انجام می‌شد.

طریفی حسینی با اشاره به اقدامات این حوزه گفت: برنامه تحولی در مجموعه سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور تنظیم شد که ۳ محور اصلی داشت. محور اول، اصلاح فرآیندهای نظام آموزش و پرورش استثنایی و بازمهندسی در فرآیندهای مرتبط با ساماندهی نیروی انسانی را شامل می‌شد. سعی کردیم ریل‌گذاری جدیدی با تامین زیرساخت‌های لازم اتفاق بیافتد تا برنامه‌ها را با رویکرد جدید ادامه دهیم.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با بیان اینکه محور دوم این طرح، عدالت تربیتی و نصیب برابر آموزشی است که پوشش تحصیلی در آن هدفگذاری شده، اظهار کرد: با رویکرد جدید این امکان وجود دارد که دانش‌آموزان واجد شرایط حضور در مدرسه، شناسایی شوند. سال گذشته ۸۰ هزار و ۸۵۷ نفر را شناسایی کردیم که این میزان در سال تحصیلی جاری با حدود 3 درصد افزایش به بیش از ۸۲ هزار نفر رسیده و آمار دانش‌آموزان تلفیقی هم بیش از ۲۱ هزار نفر است.

وی خاطرنشان کرد: با اطلاعاتی که از سنجش استان‌ها به دست آوردیم، پیگیری برای ثبت نام این دانش‌آموزان انجام شد ضمن اینکه شیوع ویروس کرونا هم باعث افزایش تعداد ثبت‌نامی‌ها شده است.

طریفی حسینی با بیان اینکه افزایش فضای آموزشی توسط آموزش و پرورش استثنایی دنبال شده است، خاطرنشان کرد: 40 فضای آموزشی از سال گذشته تاکنون به بهره‌برداری رسید و ۱۰۵ مرکز آموزشی و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری در نظر گرفته شد که سنجش‌ها را با افزایش سطح دسترسی‌ها انجام خواهند داد و مقرر شد در مناطقی که مرکز آموزشی و توانبخشی نداشتیم، حداقل یک مرکز راه‌اندازی شود.

وی افزود: عنوان مراکز ارتقا یافته و به عنوان مراکز جامع سنجش، آموزش و مداخله به‌هنگام رشدی و تربیتی تغییر یافته که این مراکز، مشکلات مختلف را رسیدگی و مشاوره‌های مورد نیاز برای دانش‌آموزان و خانواده‌ها را ارائه خواهند داد ضمن اینکه سنجش بدو ورود نوآموزان را انجام می‌دهند، انواع و اقسام سنجش‌ها در آینده نزدیک نیز در این مراکز انجام خواهد شد و شناسنامه الکترونیکی رشدی - تربیتی برای تمام دانش‌آموزان خواهیم داشت و این شناسنامه الکترونیک حسب تکلیف دولت از سال آینده برای همه کودکان از بدو تولد تشکیل می‌شود.

طریفی حسینی افزود: علاوه بر 40 فضای آموزشی که برای دانش‌آموزان فراهم شده، طبق برنامه‌ریزی‌ها ۳۵ فضای ورزشی درون‌مدرسه‌ای نیز پیش‌بینی شده که در دهه فجر افتتاح شود که به ارتقای سرانه فضاهای ورزشی دانش‌آموزان استثنایی کمک می‌کند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور ادامه داد: اتاق‌های تاریک برای دانش‌آموزان اوتیسم و مدارس خاص داریم همچنین ۱۵ فضای ویژه در مدارس خاص نابینایان ایجاد کرده‌ایم که به توسعه عدالت تربیتی و افزایش سطح دسترسی دانش‌آموزان به خدمات آموزشی کمک می‌کند. ضمن اینکه ۱۰ کلاس از طریق کمک‌های خیرین، هوشمندسازی شد و حدود ۱۰۲ عنوان کتاب درسی را به صورت خط بریل، برای دانش‌آموزان نابینا مناسب‌سازی کردیم و ۳۸ هزار جلد کتاب را برای دانش‌آموزان کم‌بینا به صورت درشت‌خط کردیم.

وی با اشاره به اجرای طرح جبران و تثبیت یادگیری در فصل تابستان گفت: ۹۳۰۰ نفر از دانش‌آموزان استثنایی در این طرح شرکت کردند و حدود ۹ هزار نفر از دانش‌آموزان نیز در پایگاه‌های تابستانی، فعالیت‌های تربیتی را دنبال کردند.

طریفی حسینی اظهار کرد: محور سوم طرح تحولی، توسعه کیفیت آموزشی و روزآمدسازی و کارآمدسازی برنامه‌های آموزشی و پرورشی سازمان بود که در این راستا ۳۵ فضای دوره آموزشی متوسطه دوم در کاردانش ایجاد شد و ۲۳ رشته - محل جدید را در مدارس اینجا کردیم که این امر در راستای سیاست معاونت آموزش متوسطه تحت عنوان «بازاندیشی و توزیع متوازن رشته‌ها مبتنی بر آمایش سرزمین» و برای اولین بار برای ایجاد شد.

وی تصریح کرد: برای ایجاد هر رشته ۱۰۰ میلیون تومان به مدارس کمک کردیم در حالی که این میزان در سال‌های گذشته کمتر از ۵ میلیون تومان بود.

طریفی حسینی گفت: در حوزه توانبخشی، تفاهمات خوبی با سازمان‌های بیمه سلامت و بهزیستی داشتیم‌ و قرار بر این شد مبتنی بر بیمه پایه ۵۹ خدمت توانبخشی با ۷۰ درصد بخش خصوصی به صورت رایگان در مراکز خصوصی، خدمات توانبخشی دریافت کنند. سازمان بهزیستی هم به استان‌ها ابلاغ کرد که دانش‌آموزان مقطع ابتدایی و پیش‌دبستانی را در اولویت دریافت خدمات حمایتی مثل عینک و ویلچر قرار دهند.

وی با بیان اینکه رویکرد مجموعه آموزش و پرورش استثنایی استحقاق‌سنجی دقیق مبتنی بر نوع و شدت معلولیت و همچنین ضریب محرومیت منطقه است، افزود: حدود ۱۰ میلیارد تومان طی ۲ ماه اخیر بابت توانبخشی خارج از مدرسه و خدمات حمایتی در اختیار استان‌ها قرار داده شده و سقف ۵ میلیون تومان هم در نظر گرفته شده که از خدمات بتوانند برخوردار شوند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با اشاره به اقدامات حوزه سنجش نوآموزان بدو ورود به مدرسه گفت: روال در سال‌های گذشته اینطور بود که فراخوان در فصل تابستان منتشر می‌شد و سنجش نیز همزمان با ثبت نام بود و در طول تابستان انجام می‌شد به‌طوری که دانش‌آموزان پیش‌ثبت‌نام را انجام و برای سنجش نوبت می‌گرفتند اما در مدلی که الان انجام می‌شود به این شکل است که خانواده بدون مراجعه به مدرسه از طریق ورود به سامانه اینترنتی my.medu.ir احراز هویت شده و سپس ثبت نام کاملا به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و در واقع در مدل جدید، جای پیش‌ثبت‌نام و سنجش تعویض شده است.

وی با بیان اینکه ستاد ثبت نام، برنامه‌ریزی کرده که ثبت نام‌ها قبل از تابستان انجام شود، خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی بر این است که ثبت نام هم الکترونیکی شود و اگر این اتفاق بیفتد، یکی از مهمترین چالش‌هایی که آموزش و پرورش با آن مواجه بوده یعنی ثبت نام را حل خواهیم کرد.

طریفی حسینی با بیان اینکه تغییر جدی دیگر این است که قبلا سنجش در فصل تابستان انجام می‌شد اما الان در طول سال تحصیلی انجام می‌شود، افزود: تغییر دیگر نیز این است که در گذشته نیرو از بیرون می‌آوردیم اما الان نیروهای متخصص ما این کار را در مراکز انجام می‌دهند لذا کیفیت فرآیند کار در مدل جدید بسیار متفاوت است. همچنین تغییر دیگر این است که سنجش به صورت کاملا الکترونیکی انجام می‌شود یعنی در سال گذشته که یک میلیون و 700 هزار دفترچه که نتایج تست‌ها در آن ثبت شده بود، امسال این دفترچه‌ها حذف می‌شود و فرآیندها کاملا الکترونیکی است.

وی ادامه داد: هزینه سنجش در سال گذشته از طریق دستگاه‌های کارتخوان در پایگاه‌ها دریافت می‌شد اما امسال به صورت الکترونیکی و از طریق درگاه‌های الکترونیکی امکانپذیر است و هیچ وجهی به صورت نقد یا از طریق دستگاه کارتخوان دریافت نمی‌شود.

طریفی حسینی ابراز کرد: اگر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، داده‌های دهک‌بندی خانوارها را در اختیار ما قرار دهد، سنجش مربوط به خانواده‌های ۳ دهک اول را رایگان انجام می‌دهیم. سال قبل، مناطق محروم و عشایری را رایگان انجام می‌دادیم اما الان به دنبال دهک‌بندی اقتصادی خانوارها هستیم.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور گفت: به لحاظ محتوا آیتم‌هایی که مورد سنجش قرار می‌دهیم نسبت به گذشته اضافه شده تا مواردی مثل اختلال زبان و شایستگی‌های حرکتی را هم بسنجیم و نتایج آن در اختیار معاونت تربیت بدنی و سلامت قرار گیرد تا بتوانند نسبت به نتایج به دست آمده، برنامه‌ریزی کنند.

وی با اشاره به تسریع در انجام امور در طرح جدید اظهار کرد: تا یک ماه قبل، درگیر پرونده‌های مربوط به سنجش سال گذشته بودیم اما الان این امکان فراهم شده که مراکز جامع از هم‌اکنون آماده پذیرش نوآموزانی هستند که از اول مهر سال آینده وارد مدرسه خواهند شد همچنین بنا بر این است که کودکان از سن ۴ سالگی به بعد بتوانند در این سنجش شرکت کنند و در واقع سنجش از بدو ورود به مدرسه به پیش‌دبستانی یک و 2 انتقال داده شده است.

طریفی حسینی با اشاره به اهدافی که این طرح دنبال می‌کند، خاطرنشان کرد: رویکرد ما تشخیص و مداخله به‌هنگام است که اگر مشکلی را تشخیص دادیم، مداخله به‌هنگام در سن رشد دانش‌آموزان انجام بدهیم. اگر دانش‌آموزی شناسایی شود که مشکل دارد، می‌توانیم بسته‌های خدمتی آماده کنیم که برای ورود به مدرسه آماده شود. از طرف دیگر افزایش نیروی انسانی نیز مهم است که در گذشته با حداقل‌ها کار می‌کردند اما الان مرکاز به صورت جامع به فعالیت خود ادامه می‌دهند و خدمات مختلفی ارائه می‌کنند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور افزود: در واقع کیفیت آموزش و تحصیل در مدارس عادی را از طریق این کار دنبال می‌کنیم و در کنار این مراکز، سامانه جامع یکپارچه و هوشمند هم داریم که خدمات مربوط به توانبخشی و غربالگری در سامانه مذکور انجام و ثبت می‌شود تا بتوانیم هدایتگری درست در مسیر تحصیل و زندگی دانش‌آموزان داشته باشیم و در آینده بتوانند در رشته متناسب و مورد علاقه خود تحصیل کنند.

وی گفت: با توجه به ثبت تمام فرآیندها درشناسنامه الکترونیکی، یک شناسنامه جامع از دانش‌آموزان در ساحت‌های مختلف در اختیار داریم که در اختیار بخش‌های مختلف آموزش و پرورش قرار می‌گیرد تا با توجه به اطلاعات موجود در آن بتوانند برای حوزه خود برنامه‌ریزی کنند.

طریفی حسینی اظهار کرد: یکی از تفاوت‌های طرح جدید این است که قبلا خانواده‌ها در جریان جزئیات سنجش قرار نمی‌گرفتند و سطح دسترسی دائمی به پروفایل دانش‌آموز در سامانه سنجش نبود اما اکنون این امکان ایجاد شده که خانواده‌ها پروفایل دانش‌آموز را به صورت مستمر داشته باشند.

وی ابراز کرد: امیدواریم با رویکرد جدید برنامه تحولی بتوانیم دوره گذار از رویکرد سنتی به رویکرد جدید را با کمک استان‌ها و با کمترین مشکلی پشت سر بگذاریم.

طریفی حسینی با بیان اینکه تحولات کیفی است که در حوزه سنجش انجام شده است، خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین مشکلات پروژه مهر این بود که دانش‌آموزان، سنجش را به روزهای پایانی فصل تابستان موکول می‌کردند و تست‌های تخصصی حتی تا آذرماه هم ادامه پیدا کرده و باعث اختلال در ثبت نام، کلاس‌بندی و چاپ و توزیع کتاب‌های درسی می‌شد.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با اشاره به فرآیند سنجش تحولی گفت: خانواده‌ها به نشانی اینترنتی my.medu.ir مراجعه کرده و از طریق سامانه مذکور که متصل به سازمان ثبت احوال است، احراز هویت شده و اقدامات را انجام می‌دهند و لازمه آن داشتن یک خط موبایل به اسم خود فرد است.

وی اظهار کرد: حدود ۴۴۰ پایگاه سنجش در نوبت صبح به صورت فعال داریم که به حدود ۶۵۰ مرکز جامع با محورهای جدید توسعه می‌دهیم ضمن اینکه در ادامه این مراکز در نوبت بعداز ظهر هم فعال خواهند شد. همچنین حدود ۱۲۰۰ پایگاه هم داریم که سنجش تخصصی در این پایگاه‌ها مستقر خواهند شد و پایگاه‌های سیار در روستاها هم تشکیل می‌شوند.

طریفی حسینی در خصوص سنجش دانش‌آموزان اتباع خارجی گفت: در سال گذشته ۹۰ هزار نفر از اتباع خارجی را مورد سنجش و ارزیابی رایگان قرار دادیم که 86 هزار و 518 نفر از افغانستان و بقیه از سایر کشورها بودند و امسال هم آن‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند، سنجش آن‌ها به صورت رایگان انجام می‌شود.

وی در خصوص ساماندهی نیروی انسانی با بیان اینکه امسال خود سازمان آموزش و پرورش استثنایی به صورت مستقیم به این موضوع ورود کرده است، اظهار کرد: حدود 21 هزار و 500 نفر نیرو داریم که اکثر آن‌هایی که استخدام شده‌اند با عنوان آموزگار استثنایی هستند و دبیران و هنرآموزان تخصصی نداشتیم که از ظرفیت همکاران مدارس عادی استفاده می‌کردیم اما استخدامی که از طریق ماده ۲۸ توسط دانشگاه فرهنگیان انجام شد، جذب فقط آموزگار استثنایی بود. اکنون حدود ۵۵۰ نیروی توانبخشی داریم که اکثرا در سن بازنشستگی هستند.

طریفی حسینی افزود: امیدواریم در آزمون استخدامی آتی وزارت آموزش و پرورش با هر ساز و کاری که انجام می‌شود بتوانیم نیروی انسانی خوب تخصصی جذب کنیم،‌درحال حاضر درخواست یک هزار نفر را داده‌ایم اما با 950 نفر آن موافقت شده است. از استخدام سال گذشته نیز از ۸۵۰ نفری که پذیرفته شده بودند فقط توانستیم ۴۵۰ نفر را جذب کنیم و بقیه بنا به دلایلی جذب نشدند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور گفت: ما متولی تعلیم و تربیت افراد دارای معلولیت هستیم که حمایت از این افراد مانند تردد رایگان درون‌شهری در قانون به دستگاه‌های دیگر سپرده شده و ما در نظام تعلیم و تربیت نباید به دنبال این کارها باشیم.

وی در خصوص بودجه سازمان ابراز کرد: بودجه پیشنهادی امسال سازمان ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته اما این افزایش در مجموع نسبت به میانگین افزایش بودجه کل وزارت آموزش و پرورش، پایین است.

طریفی حسینی با اشاره به آمار ثبت نامی‌های امسال دانش‌اموزان استثنایی اظهار کرد: امسال 82 هزار و 827 نفر در مدارس خاص ثبت‌نام کرده‌اند که 13 هزار و 120 نفر در دوره پیش‌دبستانی، 49 هزار و 284 نفر در دوره ابتدایی، 2 هزار و 748 نفر در دوره اول و دوم متوسطه، 9 هزار و 931 نفر در دوره اول متوسطه پیش‌حرفه‌ای، 7 هزار و 582 نفر در دوره متوسطه کاردانش خاص تحصیل می‌کنند و 21 هزار و 850 نفر از دانش‌آموزان استثنایی هم در مدارس عادی تحصیل می‌کنند.