در گفت‌وگو با پانا
عبدالله علیخانی: سینماگران دهه ۶۰ «برزخیها» را بیشتر و بهتر درک می‌کنند
در مستند برزخیها «حقیقت» دوباره زنده شد
تهران (پانا) - عبدالله علیخانی تهیه‌کننده سینما معتقد است مستند «برزخیها» که به اولین فیلم توقیفی بعد از انقلاب پرداخته، روایتی حقیقی و درست از شرایط سینمای دهه ۶۰ و سینماگرانی دارد که مورد ظلم واقع شدند.
عارف افشار روزنامه‌نگار و کارگردان سینمای مستند در مستند خود با عنوان «برزخیها» که به همت سازمان هنری رسانه‌ای اوج تولید شده است، نگاه ویژه‌ای به فیلم سینمایی «برزخیها» ساخته زنده‌یاد ایرج قادری داشته است و دلایل مخالفت با این اثر را به عنوان اولین فیلم توقیفی سینمای بعد از انقلاب در گفت و گو با برخی از سینماگران و مدیران فرهنگی وقت واکاوی کرده است.
عبدالله علیخانی تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با پانا درباره این مستند عنوان کرد: «باید ابتدا به سازمان اوج و عوامل سازنده این مستند به خاطر ساخت آن و انتخاب چنین سوژه‌ای تبریک بگویم. وقتی این فیلم را که دیدم گویی تاریخ زنده‌ای برای من درباره سینمای دهه ۶۰ رقم خورد.»
وی افزود: «این تاریخ درباره کسانی است که به سینما و سینماگران ظلم کردند و کسانی مظلوم واقع شدند و به نظرم در این مستند بسیار خوب و درست، روایت‌هایی از شرایط سینمای اوایل انقلاب برای تماشاگر بازگو شده است که به ویژه مخاطب آشنا با حال و هوای آن دوران را به دهه ۶۰ برمی‌گرداند، دست‌کم تماشای این اثر برای من اینطور بود که گویی به طور زنده و روی صحنه داشت این ماجراها دوباره اتفاق می افتاد. نمی‌دانم چطور می‌توانم حس و حالم را بیان کنم درباره این که چقدر در این مستند از «حقیقت» به خوبی صحبت شده است و شاید این نکته را تنها کسانی که آن دوران را دیده و شرایط سینمای دهه ۶۰ را تجربه کرده‌اند، بتوانند بهتر درک کنند.»
مستند «برزخیها» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی عارف افشار در باشگاه رویاد تولید شده، محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج و متقاضی حضور در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت است.
داستان فیلم «برزخی ها»
در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ گروهی مجرم عادی از زندان می‌گریزند. آن‌ها که قصد دارند از کشور خارج شوند، در دهکده‌ای مرزی با مردی به نام سید یعقوب آشنا می‌شوند که می‌کوشد با اعمال و گفتارش زندانیان را از فرار بازدارد. آن‌ها ابتدا موعظه‌های سید یعقوب را به ریشخند می‌گیرند، اما به مرور پس از تجاوز ارتش بیگانه به خاک میهن، تحت تأثیر فداکاری سید یعقوب و اهالی دهکده قرار می‌گیرند و از روستا دفاع می‌کنند و جان خود را از دست می‌دهند. محمدعلی فردین، ناصر ملک مطیعی، حسن گل نراقی، ایرج قادری، سعید راد، محمدعلی کشاورز، توران مهرزاد، خسرو شجاع زاده، آذر مهدی‌قلی‌خانی (ثریا حکمت)، حسین شهاب، حسین ملکی، عباس مختاری و علی وفادار در این فیلم مقابل دوربین مازیار پرتو بازی کردند.
نقش محسن مخملباف در توقیف «برزخی ها»
ایرج قادری، کارگردان شناخته شده سینمای ایران بعدها در مصاحبه‌ای درباره نقش محسن مخملباف در توقیف فیلم برزخی ها اینطور گفت: «فیلمبرداری برزخیها تمام شد… و فیلم را اکران گذاشتیم… آن‌وقت آقای محسن مخملباف یک روز جمعه با عده‌ای راه افتادند و طوماری درست کردند مبنی بر اینکه انقلاب شده و ما انقلاب کردیم، اما اینها هنرپیشه های طاغوتی هستند. این آدم‌ها می‌گفتند بروید دم در سینماها ببینید چقدر غلغله است، آن‌وقت مراسم روز جمعه خلوت است. این شد که فیلم من را از اکران کشیدند پایین. امثال آقای محسن مخملباف چنین بساط‌هایی را زیاد سر من آورده‌اند.»
روایت وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی از توقیف «برزخی ها»
عبدالمجید معادی خواه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت در گفت‌وگویی که سال ۹۲ با خبرآنلاین داشته است، روایت جالبی از این اتفاقات دارد: «آن زمان دعوای مفصلی به وجود آمد که از آقای مخملباف تا آقای مسیح مهاجری در آن شرکت داشتند و علیه من موضع می‌گرفتند. دعوا بر سر اکران فیلم «برزخیها» بود. این مسئله خودش یک پرونده است که جنجال زیادی درست کرد و به همه جا از جمله مجلس هم کشیده شد. بسیجی هم علیه بنده راه افتاد که بخشی از آن در مطبوعات آن دوران هست؛ هم مطبوعاتی که آقای خاتمی اداره می‌کردند، مثل کیهان به ما می‌تاختند و هم امثال آقای مخملباف فریاد «وا اسلاما» سر می‌دادند. در آن هیاهو هیچکس نیامد ببیند که اصلاً داستان فیلم «برزخیها» چیست.»
روایت اولین فیلم توقیفی سینمای ایران در مستند «برزخی ها»
معادی خواه در آن زمان به دو دلیل از اکران فیلم حمایت می‌کند؛ نخست به دلیل محتوای فیلم که اعلام همکاری بازیگران سرشناس سینمای پیش از انقلاب با مردم و انقلاب اسلامی بود و دلیل دوم هم حفظ حرمت امضای وزیری بود که به تهیه‌کننده مجوز ساخت این فیلم را داده بود و تهیه‌کننده به اعتبار این امضا ۱۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرده بود.
معادی خواه روایتی هم از جلسه‌ای که با آیت‌الله خامنه‌ای که آن زمان رئیس‌جمهوری بودند، داشته است، ارائه می‌دهد. او می‌گوید: «ایشان را در جریان مسئله قرار دادم و فشارها را هم توضیح دادم. نظر ایشان این بود که به صرف حضور یک بازیگر در فیلم نباید جلوی اکران آن گرفته شود و اگر فیلم اشکالی از نظر محتوایی ندارد، می‌تواند اکران داشته باشد.»
مهدی کلهر نیز در گفت‌وگویی با سینمارسانه گفته است، روزی که ما جلوی فیلم برزخیها را گرفتیم، وزیر وقت که آقای معادیخواه بود، رفت پیش حضرت آقا که آن زمان رئیس‌جمهوری بودند. با من تماس گرفت و گفت: «آقای خامنه‌ای می‌گویند به دلیل بازی‌کردن فردین نباید جلوی فیلم گرفته شود. اگر فیلم اشکالی دارد، اشکالش را برطرف کنید و فیلم را نشان بدهید. بازی‌کردن فردین اشکالی ندارد»
ارسال دیدگاه