در گفت‌وگو با پانا عنوان شد؛
روایت کارگردان نمایش «آهنگ مرگ» از هنردوستی و هنردوست کردن یک جامعه
نویسنده، خالق یک جهان در متن خودش است/حقیقت این است که کرونا آسیب زیادی به‌ویژه به پیکره اجتماعی هنر وارد کرد/هنرمندلاجرم باید به‌سوی تعالی بخشی هنر در اذهان جامعه درحرکت باشد
تهران (پانا) - فاطیما جودکی کارگردان نمایش «آهنگ مرگ» معتقد است هنردوستی و هنردوست کردن یک جامعه هدفی والاست که در وهله نخست، نیازمند تبلیغات گسترده است که این مهم باید در ارکان قدرتی جامعه به عنوان یک نیاز مهم دیده شود و برای آن اقداماتی صورت بگیرد.
نمایش «آهنگ مرگ» نوشته لارش نورن با ترجمه محمد حامد و به کارگردانی فاطیما جودکی از خردادماه اجرایش را در خانه هنر آبان آغاز کرده است و در حال حاضر، روزهای پایانی را پشت سر می‌گذارد. به بهانه اجرای این نمایش، با فاطیما جودکی کارگردان اثر به گفت‌وگو نشستیم و او در سخنانی عنوان کرد که هنردوستی و هنردوست کردن یک جامعه هدفی والاست که در وهله نخست، نیازمند تبلیغات گسترده است که این مهم باید در ارکان قدرتی جامعه به‌عنوان یک نیاز مهم دیده شود و برایش اقداماتی صورت بگیرد. اگر این تلاش برای ارتقای ذوق هنردوستی مردم اتفاق بیافتد، بی‌شک چشم‌انداز تئاتر روشن خواهد بود.
فاطیما جودکی داری مدرک کارشناسی رشته کارگردانی از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز است و در نخستین تجربه کارگردانی اجرای صحنه‌ای، نمایش «آهنگ مرگ» را به روی صحنه برده است.
فاطیما جودکی در گفت‌وگو با پانا درباره نخستین اجرای صحنه‌ای نمایشنامه‌ای از بارش نورن نویسنده مشهور سوئدی در ایران و انتخاب این نمایشنامه برای اجرای صحنه‌ای گفت: «در سال ۱۴۰۰ پس‌ازاینکه تصمیم جدی مبنی بر فعالیت در عرصه تئاتر گرفتم، نمایشنامه‌های متعدد ایرانی و خارجی را موردمطالعه قراردادم تا اینکه به شکل کاملاً تصادفی با نمایشنامه‌های «لارش نورن» با ترجمه شیوای آقای محمد حامد مواجه شدم که خب به نظرم رسید به لحاظ ساختار، نوشتار و محتوا دارای یک تازگی خاصی هستند که شاید در سایر نمایشنامه‌ها من به آن‌ها نرسیده بودم و نیاز دیدم که چنین آثار نوینی بایستی دیده شوند. سپس با تمرکز بر روی چند نمایشنامه خاص ایشان و درنهایت با مشورت با شخص خود آقای حامد و نظرات مفیدی که ایشان داشتند، نمایشنامه «نماز میت» بانام فعلی «آهنگ مرگ» انتخاب شد و برای اولین بار در ایران به روی صحنه رفت.»
وی درباره چالش به روی صحنه بردن نمایشنامه‌ای تازه برای مخاطبان که تابه‌حال اجرانشده است در مقابل آثاری که تماشاگران دیگر با آن‌ها خو گرفته‌اند، افزود: «معتقدم هر مسیری اگر قرار باشد به‌سوی موفقیت گام بردارد، باید ریسک‌پذیری را نیز در خودپذیرا باشد. اگر ما برای تغییر و ارائه آثار نوین آغازی نداشته باشیم، به سبب ترس از دیده شدن یا دیده نشدن به تکرار می‌رسیم، و تکرار در درازمدت رکود به همراه دارد که خب ما در حیطه هنر به نظرم با رکود دست‌به‌گریبان هستیم. البته این رکود دلایل متعددی دارد که شاید یکی از آن دلایل، ترس از ریسک کردن است. دلایل اقتصادی متأسفانه ابعادی بزرگ‌تر دارند.»
جودکی درباره تعامل کارگردان با نویسنده/ مترجم اثر، نقش آن در شیوه اجرایی یک نمایش و تأثیرش بر خروجی یک اثر عنوان کرد: «من به‌شدت شیفته تعامل هستم. تعامل با اقشار جامعه در هر زمینه و به هر شکلی از هر کلاس و مکتبی ارزشمندتر است، نویسنده و مترجم که دیگر جایگاه ویژه خود را دارند.»
وی در ادامه توضیح داد: «نویسنده، خالق یک جهان در متن خودش است، او روابطی را میان شخصیت‌ها خلق کرده که در ابتدایی‌ترین نقطه آغاز، فقط خودش آن را دیده و سپس ساخت و پرداخت کرده پس معتمدترین فرد برای هدایت ذهن خالق دوم که کارگردان است، قطعاً شخص نویسنده است و به نظرم اصلاً منطقی نیست که نادیده گرفته شود. لارش نورن در پاندمی تلخ کرونا از میان رفتند و خب جناب آقای حامد عزیز که ترجمه‌های ایشان به سبب زیست در سوئد، تسلط بر متن و ساختار زندگی مردمان آن سرزمین و درعین‌حال، ریشه عمیقی که در ایران خودمان دارند، بسیار دل‌چسب و قابل‌درک است بنابراین در فقدان آقای نورن، ایشان معتبرترین فرد جهت تعامل بوده‌اند بخصوص اینکه ایشان در حیطه تئاتر نیز فعالیت می‌کرده و با محیط این حرفه آشنایی کامل دارند. ما باید بدانیم که اگر یک اثر از نگاه نویسنده در مسیر اجرایی‌اش در اندازه‌ای معقول مدد گرفته شود، بی‌شک نتیجه نهایی برازنده‌تر خواهد شد.»
تهیه‌کننده نمایش «برادرها می‌میرند» در ارزیابی مخاطب شناسی تماشاگران تئاتر در دو سال گذشته و با عبور از موج‌های کرونا، تغییرات رخ‌داده در مرکز هنرهای نمایشی و وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم گفت: «حقیقت این است که کرونا آسیب زیادی به‌ویژه به پیکره اجتماعی هنر وارد کرد. بخصوص در سال اول که رسماً خیلی از محافل هنری تعطیل بود و تا بتواند جانی تازه کند، به امروز رسیده که همچنان اسیر رخوت است. به لحاظ اقتصادی و اجتماعی که کاملاً شرایط مشخص است و در هر دو زمینه دچار رکودیم. البته امیدوارم که این رخوت به‌مرورزمان و با خروج از وضعیت حاد کرونایی که الان داخلش هستیم، کاهش پیدا کند و البته باز امیدوارم مسیر تبلیغاتی در جامعه به سمت و سویی برود که ذائقه هنردوستی بین ایرانیان را تقویت کند و مردم این مسئله را دریابند که گره خوردنشان با هنر و به‌ویژه هنرهای نمایشی مانند تئاتر اگر از نان شب واجب‌تر نیست از آن کمتر نیز نیست؛ زیرا که هنر روشن کننده نقطه تفکر در انسان است و زاویه دید را گسترش می‌دهد.»
وی درباره چشم‌اندازی که برای آینده تئاتر متصور است، خاطرنشان کرد: «همیشه در تلاشم که مثبت نگر باشم. فقط می‌دانم که ما لاجرم باید به‌سوی تعالی بخشی هنر در اذهان جامعه درحرکت باشیم. در حال حاضر، هنر آن جایگاه شایسته خود را در میان مردم ندارد، شاید همه در دنیای درونی خود فکر می‌کنیم که هنرمند و هنردوست هستیم اما در عمل به‌شدت اسیر ضعفیم و پیگیری‌ها آن‌چنان قدرتی ندارد. هنردوستی و هنردوست کردن یک جامعه هدفی والاست که در وهله نخست، نیازمند تبلیغات گسترده است که این مهم باید در ارکان قدرتی جامعه به‌عنوان یک نیاز مهم دیده شود و برایش اقداماتی صورت بگیرد. اگر این تلاش برای ارتقای ذوق هنردوستی مردم اتفاق بیافتد، بی‌شک چشم‌انداز تئاتر روشن خواهد بود.»
جودکی درباره امکان تمدید اجراهای نمایش «آهنگ مرگ» عنوان کرد: «این مسیری هست که باعلاقه و عشق وافری آغازش کردم و قطعاً رهایش نخواهم کرد. تئاتر، هنری بسیار ارزشمند و جاودانه است که نباید تنها گذاشته شود و هرکسی که ادعای هنردوستی دارد، باید به‌اندازه ظرف خودش در جهت بسط و گسترشش تلاش کند. در حال حاضر، به تمدید نمایش «آهنگ مرگ» فکر نکرده‌ام اما اگر در آینده، اتفاقی در این حیطه بیافتد، حتماً خواهم گفت.»
تهیه‌کننده نمایش «آهنگ مرگ» در پایان ابراز امیدواری کرد: «امیدوار به همکاری تمامی اقشار جامعه برای تزریق خوراک‌های خوب هنری هستم تا قدرت خردورزی میان مردم ما تقویت شود؛ یکی از مهم‌ترین رسالت‌های هنر ایجاد فضایی برای تفکر است.»
ارسال دیدگاه