کاسنی؛ از روده و قندخون تا پوست و کاهش وزن

به گزارش عصر ایران، کاسنی معمولی با نام علمی Cichorium intybus L، گیاهی است از تیره گل ستاره ای ها که چندین گونه کِشتی و وحشی از آن وجود دارد. این گیاه با گل های آبی یا ارغوانی از دیرباز به واسطه خواص دارویی ارزشمند خود مورد توجه فراوان بوده است.

قرن هاست که از این گیاه شگفت انگیز در آشپزی و طب سنتی استفاده می شود. کاسنی همچنین برای تهیه جایگزین قهوه نیز مورد مصرف است، زیرا طعم و رنگ مشابهی دارد.

محققان معتقدند که فیبر موجود در ریشه کاسنی دارای فواید متعددی برای سلامتی است و اغلب به منظور استفاده به عنوان افزودنی و یا تهیه مکمل های غذایی و دارویی استخراج می شود. امروزه پودر ریشه یا در صورت تمایل عرق کاسنی را می توان از عطاری ها خریداری و به راحتی مصرف کرد.

فواید فوق العاده ای که در ادامه توضیح داده خواهند شد، با استناد به مقالات منتشر شده از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند:

غنی از فیبر پری بیوتیک اینولین

ریشه کاسنی تازه از ۶۸ درصد اینولین تشکیل شده است. اینولین نوعی فیبر است که تحت عنوان فروکتان یا فروکتوالیگوساکارید شناخته می‌شود، کربوهیدراتی که از زنجیره کوتاهی از مولکول‌ های فروکتوز ساخته شده و بدن ما آن را هضم نمی‌ کند.

اینولین در قالب یک پری بیوتیک عمل می کند. به این معنی که باکتری های مفید روده را تغذیه خواهد کرد. این باکتری های مفید در کاهش التهاب، مبارزه با باکتری های مضر و بهبود جذب مواد معدنی نقش دارند. بنابراین فیبر ریشه کاسنی می تواند به طرق مختلف سلامت روده را بهبود ببخشد.

کمک به افزایش حرکات روده

از آنجایی که اینولین موجود در فیبر ریشه کاسنی بدون هضم از بدن عبور و باکتری های روده را تغذیه می کند، ممکن است هضم سالم را هم تقویت کند.

تعدادی از مطالعات معتبر نشان می دهند که اینولین می تواند یبوست را برطرف کند. برای نمونه بر اساس یک پژوهش ۴ هفته ای روی ۴۴ بزرگسال مبتلا به یبوست، مصرف ۱۲ گرم اینولین کاسنی در روز به نرم شدن مدفوع و افزایش قابل توجه دفعات حرکت روده در مقایسه با مصرف دارونما کمک می کند.

در مطالعه ای دیگر روی ۱۶ نفر با مشکل دفع، مصرف روزانه ۱۰ گرم اینولین کاسنی تعداد دفعات دفع مدفوع را به طور متوسط از ۴ به ۵ بار در هفته افزایش داد. البته بیشتر مطالعات انجام شده تا به امروز با تمرکز بر مکمل های اینولین کاسنی بوده اند. از این رو به تحقیقات کامل تری در خصوص این فیبر گیاهی به عنوان یک افزودنی مستقل نیاز است.

کمک به سلامت پوست

الیگوساکاریدهای به دست آمده از ریشه کاسنی با تشکیل یک لایه روی سطح پوست، به ایجاد بافتی صاف، از بین بردن تدریجی خطوط ایجاد شده و همچنین تاثیرگذاری شبه لیفت کمک می کنند.

طبق مطالعات علمی این ترکیبات ضمن آن که سبب جوان سازی پوست می شوند، به آن درخشندگی بخشیده و از بروز آکنه نیز جلوگیری می کنند.

بهبود کنترل قند خون

فیبر ریشه کاسنی ممکن است کنترل قند خون را به ویژه در افراد مبتلا به دیابت بهبود ببخشد. چنین رویکرد مفیدی به احتمال زیاد به دلیل اینولین موجود در آن است که باعث رشد باکتری‌ های مفید درگیر در متابولیسم کربوهیدرات می شود.

علاوه بر این فیبر ریشه کاسنی حاوی ترکیباتی مانند اسید شیکوریک و کلروژنیک است که در مطالعات حیوانی توانسته اند با موفقیت حساسیت عضلانی به انسولین را افزایش دهند.

یک مطالعه ۲ ماهه روی ۴۹ زن مبتلا به دیابت نوع ۲ نشان داد که مصرف ۱۰ گرم اینولین در روز سبب کاهش قابل توجهی در سطح قند خون و هموگلوبین A۱c در مقایسه با دارونما می شود.

قابل ذکر است که اینولین مورد استفاده در این مطالعه به عنوان اینولین با کارایی بالا شناخته و اغلب در قالب جایگزین شکر به محصولات پخته شده و نوشیدنی ها اضافه می شود. ترکیب شیمیایی آن کمی متفاوت از سایر انواع اینولین است. بنابراین همچنان به تحقیقات بیشتری در مورد فیبر ریشه کاسنی و اینولین موجود در آن نیاز است.

حمایت از کاهش وزن

برخی از مطالعات نشان می دهند که فیبر ریشه کاسنی می تواند اشتها را تنظیم کند و کالری دریافتی را کاهش دهد و احتمالا از این دو مسیر باعث کاهش وزن شود.

یک مطالعه ۱۲ هفته ای روی ۴۸ بزرگسال با اضافه وزن مشخص کرد که مصرف ۲۱ گرم اولیگوفروکتوز مشتق شده از کاسنی در روز که بسیار شبیه به اینولین است، سبب کاهش قابل توجه ۱ کیلوگرمی وزن بدن می شود. این در حالی است که گروه دارونما وزن اضافه کردند.

این مطالعه همچنین نشان داد که اولیگوفروکتوز به کاهش سطح گرلین (هورمونی که باعث تحریک احساس گرسنگی می شود) کمک می‌ کند.

تحقیقات دیگر هم نتایج مشابهی را به همراه داشته اند، اما در بیشتر آنها مکمل‌ های اینولین یا الیگوفروکتوز آزمایش شدند و نه فیبر ریشه کاسنی. به منظور تایید قطعی این فواید به مطالعات تکمیلی نیاز خواهد بود.

دوزینگ و عوارض جانبی احتمالی

ریشه کاسنی برای قرن هاست که در راستای اهداف آشپزی و دارویی استفاده می شود و به طور کلی ترکیبی بی خطر به شمار می رود. با این حال، مصرف بیش از حد فیبر آن ممکن است منجر به ایجاد گاز و نفخ شود.

اینولینی که در غذاهای بسته بندی شده یا مکمل ها استفاده می شود، گاهی اوقات از نظر شیمیایی تغییر می یابد تا شیرین تر شود. اگر اینولین اصلاح نشده باشد، معمولاً به آن "اینولین بومی" می گویند. مطالعات نشان می دهند که اینولین بومی بهتر تحمل می شود و عوارض جانبی کمتری دارد.

در حال حاضر دوز رسمی توصیه شده ای برای مصرف ریشه کاسنی و یا عرق کاسنی وجود ندارد. از این رو بهتر است پیش از مصرف این دسته ترکیبات گیاهی با پزشک و یا داروساز خود مشورت کنید.

زنان باردار و شیرده نیز باید قبل از مصرف کاسنی نظر پزشک معالج خود را جویا شوند، زیرا تحقیقات در مورد ایمنی آن در این جمعیت ها محدود است.