یک روانشناس بالینی عنوان کرد:
نکاتی درباره آسیب‌های روانی کنکور
تهران (پانا) - یک روانشناس بالینی، ضمن اشاره به نقش تعیین کننده کنکور در سرنوشت و آینده دانش‌آموزان، از آسیب‌های روانی و جبران‌ناپذیر آن سخن گفت.
افسانه فیروزی؛ روانشناس بالینی در گفت و گو با پانا گفت: «یکی از دغدغه های اصلی هر نوجوانی، پذیرفته شدن در دانشگاه در رشته مطلوب خود است و این امر باعث شده است که خانواده ها نیز بر موفقیت فرزندانشان در آزمون سراسری تأکید کنند و سالانه میلیون ها تومان، هزینه تدریس خصوصی، شرکت در آزمون‌های آزمایشی و خرید کتاب های تست و نکته را به راحتی پرداخت می‌کنند تا شاید فرزندانشان با پذیرش در دانشگاه، شأن اجتماعی پیدا کند. این امر باعث شده است تا خانواده ها در هر شرایطی فرزندان خود را بدون توجه به شرایط فردی (استعداد و علاقه) و نیازهای جامعه، راهی دانشگاه کنند.»
وی افزود: «اکثر خانواده‌ها در حال تربیت دانش‌آموزان کتاب و درس‌محور هستند. بدون اینکه توجه کافی به استعداد‌ها و علایق دانش‌آموزان خود داشته باشند. خانواده‌ها نقش اساسی در استرس کنکور دارند. زیرا با دانستن این موضوع که فرزندشان چه مقدار ظرفیت دارد، به آنان برای بهترین بودن در مسیری که استعدادش را ندارند فشار می‌آورند.»
فیروزی گفت: «تأثیرات روانی کنکور را از چند جنبه می توان بررسی کرد. آسیب های پیش از کنکور که بیشتر از نوع واکنش های اضطرابی، تنشی و هراس آمیز هستند. در این دسته، مشکلاتی همچون فشارهای روانی برآمده از گستردگی و حجم کتاب های سه دوره تحصیلیِ متوسطه دوم، درسنامه ها و کتاب های تست و نکته و ... که باید خوانده شود، به صورت دلهره، ترس، نگرانی، آسیب های شخصیتی، ناهنجاری های خانوادگی، تشدید مشکلات بلوغ و بحران هویت، مشکلات آموزشی و یادگیری و بیماری‌ها و پیامدهای جسمی همچون سردرد، بی اشتهایی عصبی، مشکلات گوارشی و ... و همچنین بحران‌های اجتماعی پدیدار می شود.»
وی ادامه داد: «آسیب های پس از کنکور؛ تأثیر روانی پس از کنکور، بر راه یافتگان و راه نیافتگان به دانشگاه ها به گونه ای متفاوت وجود دارد. شماری از آنها که در کنکور سراسری پذیرفته می شوند، به گونه ای دچار خود برتربینی و خودپسندی می شوند. گاهی نیز که فرد در رشته دلخواه خود پذیرفته نشده، هر چند در آغاز شاید واکنش هایی مثبت بروز دهد، اما با گذر زمان و رویارویی با واقعیتِ رشته ای که مجبور به تحصیل در آن است، احساس زیان و درماندگی در او افزایش می یابد. اما کسانی که در کنکور سراسری شکست خورده اند، اندک اندک به درون گرایی و کناره گیری کشیده می شوند و تحت تأثیر تجربه شکستی که داشته اند، ممکن است احساس کمبود عزت نفس و ناامیدی در آنها شکل بگیرد.»
وی خطاب به داوطلبین کنکور به تکنیک هایی برای کاهش استرس و اضطراب در زمان کنکور اشاره کرد و گفت: «بعضی از داوطلبان کنکور در هفته‌های منتهی به آزمون‌ها دچار اضطراب می‌شوند و همین استرس و اضطراب‌مانع موفقیت آنها در آزمون می‌شود. اگر می‌خواهید از استرس و اضطراب در امان باشید پیش از هر چیز باید راه و روش جلوگیری از استرس قبل از کنکور را بدانید. برای مثال به برخی از آنها اشاره می کنیم: ۱)برنامه‌ریزی کنید؛ برنامه ریزی می‌تواند یکی از مهم‌ترین مهارت‌های یک دانش‌آموز موفق باشد. تصمیم بگیرید هفته آینده درس خواهید خواند و هدف خود را به قسمت‌های کوچک و قابل اجرا تقسیم کنید. مثلاً هر روز از ساعت ۴ تا ۷ عصر یک فصل از کتاب درسی را بخوانید. ۲)از اینترنت دوری کنید؛ وقتی برای آزمونی مهم آماده می‌شوید، شبکه‌های اجتماعی می‌تواند حواس شما را به کلی پرت کند. بنابراین برای مدتی از شبکه‌های اجتماعی دوری کنید. ۳)خواب کافی داشته باشید؛ تحقیقات اثبات کرده‌اند که شب بیداری با اختلال در عملکرد شناختی و افزایش استرس ارتباط دارد. در روز‌های نزدیک به امتحان، ٧ تا ٩ ساعت بخوابید.»
وی در ادامه افزود: «از دیگر تکنیک ها می توان به موارد ذیل اشاره کرد: ۴) یادداشت کنید؛ مطالب مهم را یادداشت کنید تا در ذهن شما باقی بماند. ۵) بلند بخوانید؛ وقتی متنی را بلند می‌خوانید به دو شکل دیدن و شنیدن آن را در ذهن خود ذخیره می‌کنید. این کار به یادگیری شما کمک می کند. ۶) نوشیدنی‌ها را فراموش نکنید؛ نوشیدنی های کافئین دار می‌توانند انتخاب های مناسبی باشند. تحقیقات نشان می‌دهد که قهوه و چای می‌توانند شما را هوشیار نگه دارند. ۷) تغذیه مناسب؛ خوب است شب قبل از کنکور، بعد از خوردن یک غذای مقوی و کم حجم در حدود ساعت 10 شب بخوابید. تجربه برای شما هم ثابت شده که بعضی غذاها باعث می شوند دیرتر به خواب بروید بنابراین شب قبل از آزمون این را رعایت کنید.»
فیروزی گفت: «نقش حمایتی والدین، یکی از ارزشمندترین نقش هایی است که شجاعت را در دانش آموزان تقویت می کند. ممکن است فرزندان در برخی فعالیت ها تلاش کنند اما نتیجه مطلوبی نگیرند. قدردانی از تلاش آنها سبب خواهد شد تا فرزندان بیشتر و بهتر در ساختن آینده گام بردارند. قطعاً سرمایه گذاری در امر آموزش، تربیت و فرهنگ فرزندان، بهترین سرمایه گذاری است که در بلند مدت منتج به نتایج مطلوب خواهد شد.»
دانش آموز خبرنگار؛ فاطمه آبروش
ارسال دیدگاه