اهدای عضو، اقدامی حیات‌بخش و نیازمند فرهنگ‌سازی‌ است

لیلا اسمی؛ رییس اداره سلامت منطقه ۱۴، با بیان اینکه اهدای عضو، سنت حسنه‌ ای است که از پشتوانه فتاوی شرعی نیز برخوردار است و می‌تواند به تعالی و انسانی‌تر شدن جامعه‌ و افزایش زیستی عاطفی و فداکارانه بین مردم کمک کند، در گفت و گو با پانا گفت: «انسان، موجودی اجتماعی است و همواره علاقه‌مند و مشتاق یاری‌ رساندن به هم نوعان خود است. از آنجا که افراد از طرق مختلفی به یکدیگر کمک می‌کنند و برخی با ساختن اماکن عمومی همچون مدرسه یا اعطای کمک های معیشتی به خانواده‌ های نیازمند به وظیفه هم نوعی خود کمک می‌کنند. گروهی نیز پس از مرگ، با اهدای عضو به دیگری، جان دوباره می‌بخشند. این دسته از افراد با پایان زندگی خود شخص دیگری را به زندگی باز می‌گردانند.»

وی در خصوص اینکه ارزیابی برای اطمینان پزشک ‌نسبت به رضایت کامل فرد برای اهدا ضروری است، عنوان کرد: «زمانی که همه انسانها تفاوت بین مرگ مغزی و کما را دریابند بدون شک بیماران کمتری در صف اهدا جان خود را از دست می دهند. زیرا هر یک از این افراد در انتظار خبری برای پیوند هستند تا به زندگی دوباره امیدوار شوند در صورت تأیید مرگ مغزی توسط چهار پزشک متخصص در زمینه های: داخلی، بیهوشی، مغز و اعصاب، پزشکی قانونی و رضایت خانواده فرد متوفی اعضای حیاتی فرد به بیمار نیازمند اهدا می شود. در ضمن برای اهدا کنندگان زنده قبل از اهدا آزمایش های گسترده‌ای گرفته شده و مهم تر اینکه ارزیابی روانی روی افراد اهدا کننده انجام‌ می گیرد. این ارزیابی برای اطمینان پزشک ‌نسبت به رضایت کامل فرد برای اهدا است و در روزی که پزشک مشخص می‌کند فرد اهدا‌ کننده و فرد نیازمند عضو در بیمارستان برای عمل پیوند حاضر می‌شوند.»

رییس اداره سلامت منطقه ۱۴ با اشاره به اینکه برای نجات یک زندگی، حتی لحظه‌ها هم مهم هستند، عنوان کرد: «باید به این نکته توجه داشته باشیم که برای نجات یک زندگی، حتی لحظه‌ها هم مهم هستند. طبق آمارهای اعلام شده، هم اکنون ۲۵ هزار نفر در انتظار پیوند هستند. پیوندی که از مسیری تلخ اما فداکارانه می‌گذرد و می‌تواند سرنوشت زجرآور تعدادی از انسان‌های منتظر پیوند را تغییری بنیادی دهد. این مسیر که از اهدای عضو افراد دچار مرگ مغزی که هرگونه تدبیری برای زنده ماندنشان بی‌نتیجه مانده می‌گذرد، به همت والا و آگاه‌سازی برای گرفتن تصمیمی منطقی و انسانی نیازمند است که افراد اجازه دهند اعضای عزیز از دست رفته‌شان در بدنی دیگر، ادامه حیات دهد. مرگ مغزی، تنها یک درصد از مرگ‌ها را شامل می‌شود و ۹۹ درصد دیگر، ‌مرگ قلبی است.»

وی در تکمیل سخنانش در خصوص زمان سرنوشت ساز اهدای عضو گفت: «مرگ مغزی مانند مرگ معمولی، نوعی مرگ و غیر قابل برگشت است. البته در مرگ مغزی،‌ به دلیل اکسیژن رسانی مصنوعی با دستگاه، ضربان قلب وجود دارد. اما این وضعیت نهایتا دو هفته طول می کشد؛ بنابراین این دو هفته فرصتی است برای اینکه خانواده‌ها تصمیم سرنوشت‌سازی برای اهدای عضو بگیرند. تصمیمی که می‌تواند برای دیگران زندگی‌ساز باشد. البته حتما تصمیم‌ سختی برای خانواده‌ها است، اما می‌تواند باعث شود تا خانواده‌ها از مرگ عزیزانشان برای آنان جاودانگی، صدقه جاریه و نامی‌نیک‌تر بیافرینند.»

وی با تأکید بر اینکه ایران رتبه سی‌ و یکم اهدای عضو در جهان را دارد و در پیوند کبد، دارای رتبه اول جهان است و رتبه دوم پیوند کبدی را ایالت کالیفرنیای آمریکا دارد، گفت: «تاکنون در بیست سال گذشته، با رضایت حدود ۹۰۰ خانواده به اهدای عضو، حدود ۷۰ هزار بیمار نیازمند، پیوند شده‌ و به زندگی و آغوش خانواده و جامعه بازگشته‌اند. علاوه بر آنکه انجام عمل پیوند، باعث رهایی بیماران و خانواده‌هایشان از تحمل درد و رنج بیماری‌ شده، انجام پیوند در داخل کشورمان و عدم عزیمت بیمار به سایر کشورها باعث شده تا ذخیره ارزی‌ به میزان ۱۰۰ هزار میلیارد ریال در طول این سال‌ها برای کشور انجام گیرد.»

اسمی در پایان، مهمترین دلایل عدم رضایت خانواده‌ ها به اهدای عضو را عدم باور برگشت‌ ناپذیری مرگ مغزی و عدم شناخت آن به عنوان مرگ قطعی و همچنین نهادینه نبودن فرهنگ اهدای عضو در جامعه دانست و اذعان کرد: «به همین خاطر لازم است تا نهادها و دستگاه‌های مختلف مسئول، به توسعه دانش و آگاهی بیشتر درباره مرگ مغزی اقدام کنند. در عین حال همه ما نیز در کنار آنها وظیفه داریم به ترویج فرهنگ ایثار و نوع‌ دوستی از طریق اهدای عضو بپردازیم تا باورمان شود فقط از طریق اهدای عضو است که داستان همه ما در این کره خاکی، اینگونه و البته بسیار زیبا به پایان می‌رسد: «یکی بود و همیشه هست.»

دانش آموز خبرنگار : عطیه چوپانی