بهبود التهاب روده با مصرف بذر کتان

به گزارش ایسنا، بیماری التهابی روده (IBD) یک بیماری التهابی مزمن است که باعث التهاب مخاط روده می‌شود. این بیماری دارای دوره‌های عود و بهبود است. به همین دلیل می‌تواند برای مدتی شدت پیدا کند و برای مدتی بهبود یابد.

این بیماری به شکل بیماری «کرون» و یا بیماری «کولیت اولسراتیو» تظاهر پیدا می‌کند. در بیماری کرون تمام قسمت‌های دستگاه گوارش و در بیماری کولیت اولسراتیو بافت مخاطب روده بزرگ دچار التهاب می‌شود.

با وجود این‌که علت اصلی بیماری التهابی روده مشخص نشده‌است، اما عوامل محیطی، عفونت‌ها، شرایط ایمنی و ژنتیکی افراد، به عنوان دلایل اصلی بروز این بیماری مطرح شده‌اند.

پاسخ ایمنی بدن و وجود تعادل بین فاکتورهایی که در التهاب نقش دارند، در فعالیت این بیماری نقش مهمی دارند. در سال‌های اخیر نیز بر نقش آنتی‌اکسیدان‌های غذایی، غذاهای مفید و تعادل باکتری‌های مفید روده در درمان التهاب روده تاکید زیادی شده است.

بررسی‌ها نشان داده که بذر گیاه کتان، دارای ترکیباتی است که فعالیت آنتی‌اکسیدانی دارد و می‌تواند پاسخ التهابی را کاهش دهد. مطالعه بر روی حیوانات تاثیر مشتقات بذر کتان را در کاهش شدت بیماری IBD و بهبود باکتری‌های مفید روده، تایید کرده است؛ ولی با وجود این هیچ مطالعه انسانی تاثیر آن را بر وضعیت بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو بررسی نکرده است.

بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه تاثیر بذر کتان آسیاب‌شده و روغن بذر کتان را در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو بررسی کردند.

برای بررسی تاثیر این ماده میزان پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (hs-crp) و اینترلوکین-۱۹ در خون به عنوان نشانگرهای زیستی التهاب، کیفت زندگی بیماران و شاخص میزان فعالیت بیماری و بیان یک ژن دخیل در این بیماری (ژن TLR-۴)، قبل از شروع و بعد از پایان مطالعه در بیماران دچار کولیت اولسراتیو اندازه‌گیری شد.

برای انجام این مطالعه، پژوهشگران از بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو برای شرکت در این تحقیق دعوت کردند و ۹۰ بیمار دچار انواع خفیف تا متوسط فعال که شرایط لازم را داشتند، انتخاب شدند و در نهایت ۷۵ بیمار، مطالعه را به پایان رساندند.

شرکت‌کنندگان در این تحقیق به صورت تصادفی به سه گروه، روغن بذر کتان، بذر کتان آسیاب‌شده و گروه کنترل تقسیم شدند. برای افراد گروه کنترل مداخله‌ای انجام نشد و از آن‌ها خواسته شد که تنها پروتکل درمانی معمول خود را ادامه دهند. اعضای گروه بذر کتان آسیاب‌شده، ۱۵ گرم بذر کتان آسیاب‌شده را در یک وعده با یک لیوان آب بلافاصله بعد از صبحانه و ۱۵ گرم را در یک وعده عصرانه به مدت ۱۲ هفته مصرف کردند. همچنین شرکت‌کنندگان گروه روغن بذر کتان نیز ۱۰ گروه از روغن این گیاه را به تنهایی و همراه با سالاد به مدت ۱۲ هفته مصرف کردند.

یافته‌های این مطالعه نشان داد که بذر کتان آسیاب‌شده و روغن بذر کتان می‌توانند نشانگرهای التهابی را کاهش دهند. همچنین مصرف بذر کتان، به هر دو شکل، می‌تواند شدت بیماری را کاهش داده و باعث بهبود کیفیت زندگی افراد شود. ولی تفاوت معنی‌داری در سطوح بیان ژن مرتبط با این بیماری ایجاد نشد.

پژوهشگران این مطالعه عنوان می‌کنند که این تحقیق اولین مطالعه انسانی در مورد تاثیر بذر کتان بر شاخص‌های التهابی، کیفیت زندگی، شدت بیماری و سطوح بیان ژن TLR۴ در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط محسوب می‌شود.

این محققان پیشنهاد می‌کنند که در مطالعات آینده از بذر کتان در دوره طولانی‌تر و با دزهای بالاتر استفاده کنند تا تاثیر آن بر میزان TLR۴ مشاهده شود.

در انجام این مطالعه، نوا مرشدزاده از گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی کرمان، شبنم شاهرخ، وحید چالشی و محمدرضا زالی؛ پژوهشگران پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سهیلا کریمی، پروین میرمیران؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات تغذیه و غدد درون‌ریز دانشگاه علوم‌ پزشکی شهید بهشتی با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این تحقیق به صورت مقاله علمی با عنوان «اثرات مکمل بذر کتان بر بیان ژن و التهاب در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو» در نشریه بین‌المللی Clinical Practice منتشر شده است.