لطفعلی بخشی*
لزوم گرد کردن ارقام
در سالهای اخیر در اعلام برخی نرخها و ارقام مورد عمل در زندگی روزمره مردم، مانند نرخ آب، برق، عوارض شهرداری و برخی پرداختهای دولتی و امثال آن، بدون توجه به واقعیتهای اقتصادی در مبادلات روزمره، اعدادی اعلام میشود که عمل به آنها، به دلیل کاهش مداوم ارزش ریال و نبود پول خرد مربوطه، عملا امکان پذیر نیست. آخرین مورد این روش نادرست اعلام حداقل دستمزد نیروی کار برای سال ۱۴۰۱ است.
شورای عالی کار طبق روال سنواتی حداقل دستمزد نیروی کار برای سال ۱۴۰۱ را تعیین و اعلام کرد. بحث مبانی و فلسفه تعیین این ارقام و اثرات مستقیم و جانبی آن در اقتصاد و جغرافیای نیروی کار مجال دیگری میطلبد؛ اما لازم است نکاتی در باب ارتباط ارقام اعلام شده با واقعیتهای روزمره زندگی اقتصادی، متذکر شد. بهمنظور محاسبه حداقل دستمزد سال ۱۴۰۱، عدد حداقل دستمزد روزانه ۱۴۰۰ در ضریبی که روی آن توسط شورای عالی کار توافق میشود ضرب شده و مبنای دستمزد روزانه ۱۴۰۱ به دست میآید. به عنوان مثال، حداقل دستمزد روزانه از ۸۸۵هزار و ۱۶۵ریال در سال ۱۴۰۰ با افزایش ۴/ ۵۷درصدی به یکمیلیون و ۳۹۳هزار و ۲۵۰ریال برای سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. مشکل اینجاست که عدد اعلامشده فقط در سیستم حسابداری کاربرد دارد و در دنیای واقعی و مبادلات بین افراد، محلی از اعراب ندارد. میدانیم که سالهاست حتی کسر هزار ریال در معاملات روزانه و قیمتهای واقعی کالاها محاسبه نمیشود و حذف چهارصفر از پول ملی تقریبا عملی شده است.
در چنین وضعیتی و کاهش مداوم ارزش و قدرت خرید ریال، ذکر چنین عددی با ریال به عنوان دستمزد روزانه، غیر از پیچیدگی حسابداری و دشواری محاسبات برای دستمزدبگیران چه دردی دوا خواهد کرد؟ بهویژه آنکه با کاربرد این ارقام به عنوان مبنای محاسبه و پرداخت حق بیمه ۷درصد، ۲۳درصد و ۳درصد سازمان تامین اجتماعی و مالیات حقوق، موجب تولید اعداد ریز و غیرواقعی دیگری در مبادلات مالی خواهد شد که باید در دفاتر و حسابها درج و نگهداری شوند. حال اگر دستمزد روزانه سال ۱۴۰۱ قدری رند شود و از عدد یکمیلیون و ۳۹۳هزار و ۲۵۰ریال، با افزایش ۶.۷۵۰ریال، به عدد یکمیلیون و ۴۰۰هزار ریال افزایش یابد محاسبه آن برای کارفرما و کارگر و سیستم حسابداری و سیستم بانکی وکسورات مربوطه بسیار سهلتر خواهد بود. در صورت رندسازی اعداد، حق اولاد هر فرزند نیز از ۴میلیون و ۱۷۹هزار و ۷۵۰ریال به ۴میلیون و ۲۰۰هزار ریال افزایش خواهد یافت که محاسبات آن را سادهتر میسازد. ضروری است در اعلام سایر نرخها، نظیر برق، آب، عوارض شهرداری و... نیز این رندسازی اعداد انجام شود تا اعداد واقعیتر شده و محاسبات مربوطه نیز سادهتر انجام شود.
* اقتصاددان
*منبع: دنیای اقتصاد
ارسال دیدگاه