ضرورت بازنویسی و بازنگری طرح اتقان

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، کارگروه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برگزار شد.

در ابتدای جلسه، حسن ملکی، از همراهی و هم اندیشی حاضران در جلسه تقدیر و تشکر کرد و گفت: مسئولانی که با هوشیاری لازم از فرهنگ قرآن، دفاع می‌کنند و می‌دانند که ما باید در دفاع از قرآن و ترویج فرهنگ قرآنی از پیوند عقل و عاطفه استفاده کنیم، بسیار با ارزش هستند. این نکته بسیار حکیمانه است که ما تعلیمات قرآن را در مناسبات انسانی خود، مورد توجه قرار دهیم و نکته ظریف پیوند عقل و عاطفه است چرا که عقل سرمایه بزرگی است و در عقلانیت انضباط وجود دارد البته ضروری است که این بخش همراه با عاطفه باشد و یک پیوند معقول در این بخش ایجاد شود.

ملکی افزود: بدیهی است که اگر منادیان قرآن، اسوه مودت و مهربانی باشند، آثار مهم و مطلوبی، به دنبال دارد؛ به همین خاطر نیز ما از خداوند بزرگ طلب می‌کنیم که در راه پیوند مودت، عقلانیت، در دفاع از فرهنگ قرآن، ما را یاری کند.

در ادامه جلسه حسن فلاح به توضیح موضوع جلسه پیش رو پرداخت، و گفت: موضوع جلسه امروز اصلاح و بازبینی طرح ملی اتقان است. همانطور که می‌دانید، در طرح ملی اتقان، استادان کشوری، که تقریبا ۱۱ نفر هستند، توسط سازمان پژوهش انتخاب می‌شوند تا به مدرسان استانی آموزش ‌دهند. این روند، به روش آموزش معکوس انجام می‌شود و در آن، مدرسان استانی به راهبران قرآنی مناطق، آموزش می‌دهند.

اجرای طرح آزمایشی «اتقان» نقد و بررسی شد

فریدونی بر لزوم توجه به گزینش مدرسان تاکید کرد و گفت: به نظر می‌رسد که مدرسان کشوری، فرصت پیدا نکنند که در تمام استان‌ها حضور داشته باشند لذا تصمیم بر این گرفته شده است، که مدرسان استانی ابتدا، گزینش شده و سپس آموزش ببینند، تا به این وسیله، در هر استان یک فرد به نمایندگی از استادان کشوری در آن دوره حضور داشته باشد، و ما بتوانیم به بهترین روش نظارت علمی را بر روی اجرا داشته باشیم البته تا امروز که این صحبت مطرح می‌شود، افرادی نیز در این راستا انتخاب شده‌اند.

قهرمانی بیان کرد: همانطور که مستحضر هستید، هم اکنون در هفته قرآن، عترت و نماز قرار داریم و هر ساله در این هفته برنامه‌هایی را اجرا می‌کردیم. در این راستا، امسال نیز از همه دارالقرآن‌های تهران دعوت کرده‌ایم، تا با اهدای هدایایی بتوانیم، پیوندی میان عاطفه و عقل به وجود بیاوریم.

وی افزود: از زمان انتخاب معلمان پرورشی، ۱۸۵۰ نفر در این فرم ثبت نام کرده‌اند که از بین آنها، ۳۵۰‌ نفر انتخاب شدند. در بخش دیگری مجددا تعدادی دیگر توسط، روسای عترت نماز استان انتخاب شدند. در این روند، حفظ، فنون قرائت، توانمندی و روش تدریس، جزء سه معیار مهم برای انتخاب این افراد بود که در مرکز توجه نیز قرار گرفت.

در ادامه خانم صمدی نیز بر لزوم توجه به معیارهای گزینش افراد تاکید کرد، و گفت: به نظر من، ضروری است که قبل از گزینش افراد، در تعیین معیارهای مورد نظر به توافق دست پیدا کنیم و سپس در گام بعدی برای انتخاب افراد مورد نظر اقدام کنیم.

شکری در تصریح صحبت مطرح شده، بیان کرد: به نظر من نیز، باید درباره معیارها در بخش انتخاب افراد، تامل کنیم تا در نهایت بر روی یک جمع بندی کلی به اتفاق نظر برسیم و بتوانیم بر روی آن متمرکز شویم.

وی ادامه داد: قاعدتا کسانی که انتخاب می‌شوند باید در دوره‌ها شرکت کرده باشند و با کتاب های درسی جدید نیز، آشنا شوند.

شکری خاطرنشان کرد: اگر بحث مدرس از راهبر، جدا شود کار بسیار مشکل می‌شود لذا در حوزه استادان، ما ‌باید تامل کنیم که یک استاد نمی‌تواند چند رشته را در برگیرد، ضمن اینکه راهبر نباید پایین تر از مدرس باشد.

ضرورت تمرکز بر توانمندسازی مربیان قرآن کریم

عزتی نیز تاکید کرد: در فرمی که طراحی و بین افراد توزیع شد، بر موارد مختلفی تاکید داشتیم لذا افرادی که انتخاب شدند، ویژگی و معیارهای لازم را دارا هستند.

تقی پور، تربیت مربیان قرآن را امری مهم خواند و اظهار کرد: روشن است که الویت‌های آموزشی در حوزه قرآن، هرچه متناسبتر باشد و مربی بر مبنای آن تربیت شود، بازخورد بهتری به دنبال دارد.

وی خاطر نشان کرد: در این مسیر، اگر اهداف نه‌ گانه بر اساس قرائت، حفظ و تمام موارد دیگر قرار گیرد و تمامی ابعاد مورد توجه باشد، باید مربیانی انتخاب شوند که قابلیت پوشش دادن به تمام این اهداف و ابعاد آن را داشته باشند.

نباتی، بر لزوم توجه به بنیه سازمان تاکید کرد و گفت: بر اساس تجربه‌ای که به صورت پایه به پایه دارم، معتقدم که ما باید ابتدا بنیه سازمان را در استان و کشور محکم کنیم.

وی افزود: ما باید به وسیله تربیت مدرسان مرجع در این مسیر تقویت بنیه حرکت کنیم بنابراین باید بتوانیم کسانی که شاخصه‌های لازم و توانمندی‌های حرفه‌ای دارند، به عنوان مدرسان مرجع انتخاب کنیم.

وی بیان کرد: مدتی پیش دوره‌های سواد رسانه‌ای برگزار شد، و چندین هزار نفر در آن، شرکت کردند که یک دوره ضمن خدمت بود. مسئله اصلی اینجاست که ما هر مقدار لایه‌ها را گسترده‌تر کنیم پیام‌ها کمتر به مخاطب می‌رسد، بنابراین ما باید ساز و کاری را در نظر داشته باشیم که برای مخاطبین اصلی یعنی معلمان، به نتیجه مطلوب منجر شود.

دانشور نیز در ادامه جلسه، گفت: نکته مهمی که وجود دارد، این است که ما، در یک کار موازی با یک کارگروه دیگری، در حال انجام وظیفه هستیم و مبحث اصلی کارگروه ابتدایی است. نکته بعدی این است که ۱۰۸ نفر در دوره مورد نظر شرکت کرده، و انتخاب شدند لذا ما سه دوره را، برای طرح اتقان در نظر گرفته‌ایم.

جلالی نیز بیان کرد: یکی از موضوعاتی که از ابتدا مطرح بود، مسئله زمان شروع این طرح است. همانطور که می‌دانید، کمیسیون حوزه آموزش قرآن کشور، کارگروه‌های مختلفی در زیر مجموعه خود دارد که یکی از این کارگروه‌‌ها تربیت نیروی انسانی و تربیت معلم است لذا باید بین این دو موضوع یعنی زمان شروع و تربیت معلمان یک اتفاق نظر شکل گیرد.

سرابی نیز بز لزوم توانمندسازی معلمان تاکید کرد، و گفت: این فرصتی که در ارتباط با توانمندی سازی معلمان قرآن پیش آمده، یک اتفاق مبارک است زیرا در بخش‌های مختلفی، این موضوع یکی از مقدمات تحول، در عرصه توسعه فرهنگی قرآنی تلقی شده است.

وی افزود: یکی از فرآیندهای مهم برای این تحول، بازآموزی، آموزش و توانمند سازی معلمان قرآن است که مورد توجه قرار گرفته است.

تحول در قرآن به معنای تحول در آموزش و پرورش است

حجت الاسلام حمید محمدی، مشاور عالی رئیس سازمان نیز در ادامه، گفت: نسبت به ضرورت توانمندسازی معلمان در آموزش قرآن، هیچ بحثی وجود ندارد اما در این راستا باید به یک نقطه نظر مشترک دست پیدا کنیم. همانطور که می‌دانید، ابتدا که این بحث در دبیرخانه شورای توسعه و گروه قرآن و عربی مطرح شد، همه افراد ایده‍آل و عالی بودن طرح را، تایید کردند.

وی افزود: تحول در قرآن کشور، به معنای تحول در آموزش پرورش است و تحول در آموزش پرورش نیز به معنای تحول در مقطع ابتدایی است لذا می‌توان گفت که آموزگاران، بخش طلایی این تحول به شمار می‌روند به همین خاطر اگر این طرح اجرا شود، چهره آموزش عمومی قرآن کشور تغییر پیدا می‌کند.

مشاور عالی رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تصریح کرد: همانطور که می‌دانید، پس از جمع بندی‌های جلسه قبل، مشخص شد که مسئول اجرای این طرح معاونت ابتدایی است و بخش تولید محتوا، تامین و تربیت استادان مرجع کشوری و استان‌های لایه دوم نیز بر عهده سازمان پژوهش خواهد بود، بنابراین توزیع کار انجام شده است.

معصومه نجفی پازوکی، مدیرکل دفتر تالیف کتابهای آموزش عمومی و متوسطه نظری نیز درباره طرح اتقان، بیان کرد: طرحی که در استان البرز اجرا شده، همانطور که مشخصا می‌دانید، هم اکنون در سطح آموزشی است و بحث آموزش مدرس در آن مطرح، شده است، لذا برای اینکه متوجه شویم مسیر این کار چگونه است، حتما نیاز داریم که اجرای آموزشی دقیق تری اجرا شود.

وی افزود: بدیهی است که این طرح موافقین و مخالفینی دارد اما با توجه به اینکه کار در برخی از مدارس اجرا شده است، بدیهی به نظر می‌رسد که اگر ما بر روی آموزش عربی قرآن تمرکز کنیم، نتایج خوبی به دنبال دارد زیرا این طرح علاوه بر کاهش هزینه‌ها، نتایج بهتری را نیز در اجرا به دنبال خواهد داشت.

خدائیان نیز بر لزوم توجه به سطح دانش آموز و مدرسه تاکید کرد، و گفت: به نظرم، در بدو امر، باید سطح مدرسه و دانش آموز را در نظر داشته باشیم و بدانیم، مربی قرآنی که انتخاب می‌شود، باید چه موردی را انتقال ‌دهد؟ و خروجی کار معلم باید بر برنامه درسی یا چیز دیگری متمرکز باشد؟

وی افزود: بدیهی است که اجرای این برنامه ضرورت و اهمیت ویژه‌ای دارد لذا باید بر اجرای آن تاکید شود اما در این مسیر اولویت بندی در گزینش، ابتدا باید، تسلط بر برنامه درسی قرآن باشد و بعد سطح قرائت و حفظ مد نظر قرار گیرد.

بازنویسی و بازنگری طرح اتقان در دستور کار قرار گیرد

ملکی در بخش پایانی جلسه به جمع بندی مباحث مطرح شده پرداخت و گفت: هم اکنون و در این دور جدید، سومین جلسه‌ای که برگزار شده و در هر سه جلسه به نوعی این طرح مطرح شده است.

وی افزود: مشخص است که به هرحال این طرح اتقان نیز، مانند هر اقدام دیگری، اشکالاتی نیز دارد اما همانطور که می‌دانید، در جلسه اول و دوم نیز، به نوعی مطرح شد، که ما باید با حکم عقل بازنگری و بازنویسی این طرح را بپذیریم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تصریح کرد: بعد از این مشکلاتی که مطرح شد و با توجه به اختلاف نظری که بین اساتید قرآنی وجود دارد، من فکر می‌کنم که این طرح اتقان باید بر اساس نتایج اجرای آزمایشی، بازنویسی و بازنگری شود و سپس، پس از بازنگری به تصویب برسد.

ملکی تاکید کرد: طرح اتقان از مصادیق برنامه ریزی است، بنابراین باید برنامه کار تدوین شود و سپس به شکل منسجم تصویب شود. در مرحله بعدی نیز، طرح اتقان بازنگری شده، و مطلوب، با الگوی مصوب، در مسیر اجرای آزمایشی قرار خواهد گرفت تا بر اساس نتایج و بازخوردهای اجرای آزمایشی طرح اتقان، برای سراسری شدن آن، تعیین تکلیف شود.