هشدار درباره افزایش بیماری‌های غیرواگیردار مزمن ناشی از استرس‌های شهری

مهدی پیرهادی روز شنبه در نخستین نشست هم اندیشی کارگروه های تخصصی کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران اظهار داشت: شهرنشینی پدیده ای بسیار پیچیده و در عین حال تاثیرگذار بر زندگی فرد، خانواده و جامعه است.

وی افزود: امروزه کیفیت زندگی شهری به طور مستقیم بر همه حیطه های فیزیکی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، زیست محیطی و فرهنگی شهروندان تاثیر می گذارد.

وی با بیان اینکه جالب است بدانیم که در س ال ۲۰۰۷ جمعیت شهرنشین جهان برای اولین بار از مرز ۵۰ درضد گذشت و پیش بینی می شود که این رقم در سال ۲۰۳۰ یعنی کمتر از ۹ سال دیگر از مرز ۶۵ گذشت نیز بگذرد، گفت: در سال ۲۰۳۰ از هر سه نفر جمعیت جهان ۲ نفر آن در شهرها زندگی می کنند.

وی بیان طرح این پرسش که آیا امکان توسعه زیرساخت ها و خدمات شهری نیز به موازات رشد جمعیت شهرها وجود دارد یا خیر؟ گفت: موضوع وقتی جدی تر می شود که بدانیم که هم اکنون نیز زیرساخت های شهری با میزان جمعیت موجود، متناسب نیست و یک عقب ماندگی جدی در این حوزه وجود دارد. علاوه بر شهرنشینی، مشکلات مربوط به تغییر اقلیم، امنیت غذا و آب، بحران های اجتماعی - اقتصادی، نزاع ها و درگیری های داخلی و اپیدمی ها نیز از معضالت قرن حاضر هستند.

پیرهادی تاکید کرد: این مشکلات مخصوصا در کشورهای کمتر توسعه یافته و به ویژه در شهرها نمایان تر خواهند بود.

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران عنوان کرد: بنابراین سرعت رشد شهرنشینی در جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه، طوری است که شهرها را با مشکلات جدی و متعددی مواجه خواهد ساخت .

وی افزود: به عنوان مثال بانک جهانی پیش بینی می کند که بر خالف تصور عامه، قطب اصلی فقر در آینده، در شهرها متمرکز خواهد بود.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: بیش از یک سوم شهرنشینان در سراسر جهان، در سکونتگاه های غیررسمی زندگی خواهند کرد که بالطبع این وضعیت جوامع را با مشکلاتی نظیر افزایش آسیب های اجتماعی، شرایط نامطلوب محیط زندگی، افزایش فقر، خشونت، اعتیاد ، بیماری های مزمن و طغیان بیماری های نو پدید، مواجه خواهد ساخت.

وی با بیان اینکه وضعیت در کشور ما از متوسط دنیا بالاتر است، گفت: طبق سرشماری های انجام شده در کشور، میزان شهرنشینی در سال ۱۳۳۵ در ایران حدود ۳۱ درصد بوده است که این میزان در سال ۱۳۷۵یعنی فقط طی ۴۰ سال، به میزان ۶۱ درصد رسیده است. آخرین سرشماری مربوط به سال ۱۳۹۵ است که نشان می دهد میزان شهرنشینی در ایران از مرز ۷۰درصد نیز گذشته است.

وی افزود: این موضوع کاملا واضح است که کلید حل بسیاری از این مشکلاتدر دست دولتمردان، سیاستگزاران محلی و مدیران شهری است.

به گفته وی، برنامه ریزی مطلوب و مدیریت شهری مناسب، می تواند از طریق حمل و نقل فعال، طراحی پویای فضاهای شهری، رعایت استانداردهای مسکن و شهرسازی، تسهیل دسترسی شهری برای همه اقشار جامعه، توسعه فعالیت های اجتماعی و مشارکتی و هم چنین همکاری و هماهنگی بین بخشی، میتواند نقش به سزایی در ارتقاء سطح محیط زیست و سالمت شهر و شهروندان داشته باشد.

پیرهادی عنوان کرد: در سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور، یکی از ویژگی های جامعه ایرانی، برخورداری از رفاه، امنیت غذایی ، تامین اجتماعی، سلامت، فرصت های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده به دور از فقر و فساد ، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب، ذکر شده است .

وی با بیان اینکه دستیابی به این چشم انداز نیازمند توجه جدی به حوزه های مختلف شهری است، افزود: بدین منظور استقرار یک نظام جامع و یکپارچه سیاستگزاری در حوزه سلامت، محیط زیست و خدمات شهری ضروری است.

پیرهادی افزود: مرور مطالعات انجام شده در حوزه های مختلف مدیریت شهری و محیط زیست شهر تهران حاکی از این است که پایتخت جمهوری اسلامی ایران با چالش های متعددی در حوزه های گوناگون مواجه است که می توان به مواردی همچون، افزایش میزان بیماری های واگیردار از جمله کووید ۱۹ و بیماریهای غیرواگیردار مزمن ناشی از استرس های شهری اشاره کرد.

وی ادامه داد: ضعف در شاخص های ایمنی، بهداشت و محیط زیست در توسعه شهر اعم از اقدامات زیرساختی و عملکردی؛ وجود بافت های فرسوده، سکونت گاه های غیررسمی داخل شهرها و حاشیه شهرها و مهاجرین؛ عدم توجه کافی به سلامت روانی و اجتماعی شهروندان و سیاست گذاری‌های مربوط به آن؛ از دیگر موارد مورد اشاره است.

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران؛ ادامه داد: وجود انواع آلودگی های زیست محیطی و در راس آنها آلودگی هوا ؛ ضعف در امنیت و ایمنی مواد غذایی و تغذیه و سبک زندگی شهری؛ تغییر اقلیم و چالش های مربوط به آن؛ میزان خطر وقوع حوادث طبیعی از جمله زلزله، سیل، فرونشست از دیگر چالش ها است.

وی به کمبود فضای سبز در برخی نقاط شهر تهران؛ ضعف در ساماندهی مشاغل، ضعف در سیما و منظر شهری؛ افزایش ساختمانهای ناایمن در سطح شهر؛ افزایش هزینه های نگهداشت شهر تهران و ضعف در مدیریت پسماند، به عنوان ساثر چالش ها، اشاره کرد.

پیرهادی تاکید کرد: حل این مشکلات نیازمند نگاه تخصصی و جهادی، مسئله محور بودن، مبتنی بر شواهد و جامعه محور بودن است.

وی تاکید کرد که کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران یکی از کمیسیون های ششگانه شورا است که وظیفه سیاستگزاری و تبیین راهبردهای حوزه مربوطه را در راستای توسعه پایدار، حفظ و بهبود محیط زیست شهری، ارتقای سالمت شهر و شهروندان، بهبود ایمنی و کاهش مخاطرات طبیعی و انسان ساخت، ارائه مطلوب خدمات شهری و بهبود سیما و منظر شهری را به عهده دارد.

وی با بیان اینکه تحقق این مهم، نیازمند استفاده از همه ظرفیت های موجود و مشارکت همه بخشها از جمله نهادهای اجرایی، مردمی، نخبگان و... می باشد، افزود: ساختار ی که به لطف خداوند متعال امروز از آن رونمایی خواهیم کرد، سعی دارد بستری را برای تحقق اهداف این کمیسیون در دوره جدید فراهم کند.

به گفته وی، گستردگی موضوعات و امور محوله به کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری و لزوم اتخاذ رویکرد تخصصی به موضوعات مربوط به کمیسیون و از طرف دیگر تعدد ذی نفعان و همکاران این حوزه در بررسی و تدوین برنامه ها و لزوم استفاده از تمام ظرفیت های موجود در بررسی جامع وضع موجود شهر تهران در شاخص های سلامت، محیط زیست ، ایمنی و خدمات شهری ، سیاستگزاری محلی، نظارت و ارزیابی اقدامات و برنامه ها ما را بر آن داشت که این ساختار را طراحی و پس از کسب نظر خبرگان شهر، آن را اجرایی کنیم.

وی ادامه داد: آنچه ما به دنبال آن هستیم و امیدواریم کارگروه ها در تحقق آن به کمیسیون و نهایتا شهر کمک کنند این است که اولا وضع موجود شهر را به صورت دقیق بررسی نموده و عوامل و علل زمینه ای آن را تحلیل کنند. همچنین انتظار داریم راهبردها و راهکارهای بهبود وضع موجود را احصا و پیشنهاد کنند.

رئیس کمیسیون سلامت شورای تهران، ادامه‌داد: از اقدامات دیگری که این ساختار انجام خواهد داد این است که برنامه های ۵ ساله شهرداری تهران را با استفاده از شاخص های عینی و کمی مشخص شده پایش نموده و در بررسی طرح ها، لوایح، پیشنهادات، مطالعات و گزارش ات همکاری کنند.

پیرهادی گفت: امیدواریم که این ساختار که متشکل از مسئولین، نهادهای مردمی، دانشمندان و سازمان های مر دمی است بتواند بستری برای تصمیم گیری مناسب و مشارکتی برای حل مشکالت شهر باشد.