بررسی موضوع «حکمرانی سایبری در ایران» در برنامه غیرمحرمانه

به گزارش روابط عمومی برنامه«غیرمحرمانه»، تقی پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در این برنامه خاطرنشان کرد: قطعا هر کشوری نحوه ای از حکمرانی را در تمام ابعاد کشور دارد و حکمرانی در فضای مجازی نیز از این قائده مستثنی نیست. منتهی اینکه آیا این حکمرانی یک نظام نوشته شده و تدوین شده است؟
وی در تعریفی از حکمرانی گفت: در حکمرانی معمولا سه عامل یا مولفه اصلی وجود دارد که اولین بحث آن دامنه حکمرانی است. دوم، بحث نظام یا رژیمی که حکمرانی بر آن استوار است و سومین و مهمترین عامل بحث مردم است که طبیعتا در این قلمرو قرار می گیرد.
تقی پور افزود: اگر حکمرانی مبتنی بر روش های مبهم و نامناسب باشد، قطعا اولین و بیشترین گروهی که ضرر خواهند کرد مردم هستند و شورای عالی فضای مجازی بخشی از کارها را انجام نداده است.

فقدان حکمرانی مدرن در حوزه فضای مجازی حاکم است
سردار جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل درباره حکمرانی فضای مجازی اظهار داشت: حکمرانی رابطه میان حکمرانان، حاکمیت، دولت و مردم در راستای خدمات و برطرف کردن نیازهایی است که باید میان آنها تبادل شود.
وی با بیان اینکه کشور در نقطه صفر نیست اما فاقد یک نظام حکمرانی جامع است، گفت: قوانین کنونی پاسخگوی شرایط فعلی فضای مجازی نیستند. برخی از قوانین بعضا بسیار قدیمی هستند و قابل اجرا نمی باشند. همچنین مدل توسعه زیرساخت های سایبری کشور مبتنی بر قوانین نیست و دارایی ها در حال تبدیل شدن به دارایی های فضای سایبری شده و جایگاه نظام پولی مشخص نیست.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل به رابطه میان مردم و حاکمیت اشاره کرد و گفت: قوه قضائیه قدرت اعمال قانون در فضای سایبری را ندارد، سیستم های ارائه کننده سرویس و خدمات در داخل کشور تابع قوانین نیستند و ما نیز قادر نیستیم قانونی بر آنها اعمال کنیم، در نتیجه ما در این فضا حاکمیت نداریم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا سامانه پدافند غیرعامل باید به موضوع فضای سایبری بپردازد، پاسخ داد: ماموریت سازمان پدافند غیرعامل رصد و پایش تهدیدات، تشخیص تهدید و سپس طراحی راه های مقابله با آن و ایجاد مقابله در برابر تهدید است.
جلالی درباره اهم فعالیت کشور در سال های اخیر برای افزایش قدرت حکمرانی در فضای مجازی صورت گرفته، گفت: رهبران کشور، دولتی ها، حاکمیت و بخش نظامی باید به یک فهم واحد از مفاهیم فضای سایبر برای تصمیم گیری برسند و تشکیل شورای فضای مجازی راهبرد مناسبی برای ایجاد وفاق میان مسئولین کشور می باشد. همچنین تشکیل مرکز ملی فضای مجازی و کانون هماهنگ سازی ظرفیت داخلی کشور که در ابعاد امنیتی، دفاعی و محتوا و همچنین در سایر بخش ها در حال فعالیت است و در بخش دفاعی قرارگاه های سایبری تشکیل داده ایم که ساختارهای دفاعی کشور را در این زمینه دنبال می کنیم و اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است.

مجلس نیز به اندازه کافی قانون و مقررات مورد نیاز را تهیه نکرده است
سلجوقی کارشناس فناوری اطلاعات همچنین یادآور شد: هدف حکمرانی معمولا شفاف سازی رابطه میان دولت و مردم است تا بتواند رفاه و زندگی بهتری را برای جامعه تامین کند.
وی افزود: در ایران به دلیل اینکه ساختار حقوقی کشور فراتر از دولت است و حاکمیت نیز باید مدنظر باشد که مجموعه ساختارهایی که تحت نظر قوه ای مانند قوه قضائیه یا نهادهایی که زیر نظر مقام معظم رهبری هستند در حکمرانی جایگاه خاص خود را دارند. لذا؛ حکمرانی کشور کمی فراتر از سایر حکمرانی ها در دنیا می باشد.
سلجوقی تصریح کرد: عملا فضای مجازی ابزاری در فضای فیزیکی و شتاب دهنده می باشد. با چنین نگاهی حکمرانی مجازی می تواند به حکمرانی خوبی در کشور برسیم. هرچند که به نظر می رسد که در این مدت از این ظرفیت استفاده لازم نشده است.
وی تاکید کرد: به صراحت می گویم که شورای عالی فضای مجازی وظیفه اصلی خود را که تعریف نقش یک حکمرانی مناسب می باشد، انجام نداده و به نظر می آید که در این حوزه مباحث سیاسی بیشتر از مباحث دانشی حاکم شد و مجلس نیز به اندازه کافی قانون و مقررات مورد نیاز را تهیه نکرده است و همچنان این ضعف مشاهده می شود.

اقدامات عجولانه مسئولین یک خطر بالقوه است
طالبی دبیر انجمن صنفی کسب وکارهای اینترنتی در ادامه گفت: نبود قانون یکی از مشکلات بسیاری جدی ماست و شورای عالی فضای مجازی به نظر می آید که ماموریت خود را به شکل کامل انجام نداده است و مجلس انتظار داشته تا نهاد دیگری این قوانین را مطرح کند.
وی افزود: نبود قوانین در بخش حاکمیتی، اقتصادی و در بعد برنامه ریزی باعث سردرگمی در فضای مجازی شده است.
طالبی اضافه کرد: اکنون خطری که بسیار بالقوه است، اجرای اقدامات عجولانه از سوی مسئولین است. طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی به نظر می رسد یک طرح بسیار عجولانه است. داشتن حاکمیت در فضای مجازی بسیار خوب است لیکن باید در این راستا برنامه ریزی مناسبی صورت بگیرد. هیچ کشوری منکر این قانون در این فضا نیست.
نبود گفتمان مشترک در لایه حکمرانی حوزه فضای مجازی از مشکلات اساسی است
مشهدی رئیس کنسرسیوم تولید محتوا در فضای مجازی خاطرنشان کرد: به نظر می رسد که نبود نظریه و یا گفتمان مشترکی میان فعالین این حوزه اشکال عمده در لایه حکمرانی در حوزه فضای مجازی است.
وی با بیان اینکه جبهه گیری سیاسی در این فضا بسیار مشهود است، افزود: در حال حاضر ظرفیت های بسیار بزرگی در حوزه پیام رسانی و پلت فرم داریم و همچنین در مباحث محتوا نیز از جزو کشورهای پیشرو در کل دنیا هستیم. در صورت جهت دهی ظرفیت ها به آسانی در بسیاری از مسیرهای دیگر فعالیت و پیشرفت داشته باشیم. لیکن به دلیل نبود گفتمان مشترک خروجی مناسبی نیز حاصل نشده است.
مشهدی در پایان گفت: متاسفانه یک مبحث مبنای کشور به مبحث فوق العاده سیاسی تبدیل شده و متاسفانه این عدم توفیق دولت بود که نتوانست فضای مطلوب در این خصوص را مهیا سازد.
‎گفتنی است؛ «غیرمحرمانه» کاری است از گروه اقتصاد و دانش به تهیه کنندگی و کارگردانی علیرضا عاصم یوسفی و اجرای محمدجعفر خسروی که جمعه‌ها ساعت ۱۸:۳۰ و تکرار آن شنبه ها ساعت ۱۴:۳۰از شبکه دو سیما پخش می‌شود.