آسیب‌های بی‌حوصلگی

به‌گزارش آخرین خبر، بسیاری از ما احتمالا به خصوص در یک سال گذشته احساس بی‌حوصلگی کرده‌ایم. محدودیت در گردهمایی‌های اجتماعی، مسافرت و بسیاری از فعالیت‌های دیگر هر چند برای کنترل بیماری کرونا لازم است اما باعث می شود بسیاری از ما کارهای کمی برای انجام‌دادن داشته باشیم. ظاهراً بی‌حوصلگی ممکن است تجربه پیش پا افتاده‌ای به نظر برسد که بعضی از ما به خاطر نعمت داشتن زمان زیاد با آن مواجه می‌شویم اما بی‌حوصلگی از بسیاری جهات روی افراد تأثیر می‌گذارد و این پرسش را ایجاد می‌کند که آیا کلاً بی‌حوصلگی خوب است یا بد؟ از نظر روان‌شناسی، پاسخ این سوال ممکن است هم بد و هم خوب باشد.

آسیب‌های بی‌حوصلگی
بروز رفتارهای تکانشی| بی‌حوصلگی همراه با تمایل به یافتن فعالیتی راضی کننده، دردسرساز می‌شود. نداشتن حوصله، انجام کارهای بدون فکر و رفتارهای عجولانه را افزایش می‌دهد و توانایی انجام وظیفه را مختل می‌کند. گاهی ما با انجام کارهایی مانند خوردن یا بازی با تلفن‌همراه و... تلاش می‌کنیم تا حواس خود را از این مشکل پرت کنیم. گرچه این حواس‌پرتیِ گاه به گاه، ممکن است بی‌ضرر باشد اما بی‌حوصلگی مزمن در بسیاری از رفتارهای مشکل‌ساز از جمله اعتیاد به قمار، مصرف مواد‌مخدر و حتی رانندگی خطرناک نقش دارد. اکنون که در این موقعیت بیماری همه‌گیر قرار داریم، معلوم می‌شود که بی‌حوصلگی یکی از دلایل اصلی شکستن قوانین قرنطینه توسط بعضی از مردم است که قطعا آسیب زاست.

به‌خطر افتادن سلامت روان| توجه داشته باشید ‌که هر از گاهی احساس خستگی و کسالت طبیعی است اما اگر این احساس ملالت مکرر به وضعیتی بیمارگونه تبدیل شود، جای نگرانی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد بی‌حوصلگی و خستگی مداوم دلیل ضعف سلامت روان مانند رنج بردن از افسردگی و اضطراب است. افرادی که احساس خستگی و بی‌حوصلگی می‌کنند به راحتی می‌گویند که زندگی برایشان معنا ندارد. آن‌ها به احتمال زیاد تحصیل را رها می‌کنند، دیگر وارد بازار کار نمی‌شوند یا روابط عاشقانه رضایت‌بخش کمتری با همسر و خانواده‌شان دارند.

افزایش پرخاشگری سادیستی| تاکنون ممکن است به نظر برسد که بی‌حوصلگی در درجه اول مشکل شخصی است که آن را تجربه می‌کند اما باید بدانید که بی‌حوصلگی یک شخص می‌تواند مشکل شخص دیگر هم باشد. بی‌حوصلگی می‌تواند باعث پرخاشگری شود. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ با انجام آزمایشی، به این پرسش پاسخ داد که آیا خستگی ممکن است باعث پرخاشگری سادیستی شود یا خیر؟ محققان، شرکت‌کنندگان را مجبور کردند که یک فیلم خسته‌کننده از یک آبشار به مدت ۲۰ دقیقه یا یک مستند خسته‌کننده درباره کوه‌های آلپ را تماشا کنند. در صورت تماشای این فیلم‌ها و در صورت تمایل، شرکت‌کنندگان می‌توانند سه کرم زنده را که به آن‌ها نام‌های Toto، Tifi و Kiki داده شده است، در یک دستگاه خرد‌کن بریزند. شرکت‌کنندگانی که فیلم خسته‌کننده را تماشا کرده بودند به طور‌قابل‌توجهی کرم‌های بیشتری را نسبت به دیگران خرد کردند. به نظر می‌رسد افراد بی‌حوصله تا حدی چنین کارهایی را انجام می‌دهند زیرا اشتیاق به هیجان دارند و البته پرخاشگری‌شان افزایش یافته است.

فواید بی‌حوصلگی
در جست‌وجوی چالش‌های تازه| شاید باورش برای‌تان سخت باشد اما بی‌حوصلگی جنبه‌های مثبتی هم دارد. بی‌حوصلگی به جای جست وجوی آرامش در رفتارهای تکانشی یا پرخاشگری، باعث می‌شود افراد به دنبال موقعیت‌ها یا چالش‌های جدید باشند. افرادی که به راحتی کسل می‌شوند می‌توانند حس کنجکاوی بیشتری نشان دهند. در یک آزمایش در سال ۲۰۱۹، به شرکت‌کنندگان این فرصت داده شد تا به عکس‌هایی که قبلاً دیده بودند یا عکس‌هایی که برای آن‌ها ناآشنا بود، نگاه کنند. کسانی که حوصله‌شان سر رفته بود، ترجیح می‌دادند عکس‌های ناآشنا را نگاه کنند، حتی وقتی می‌دانستند این عکس‌های جدید چیزهای ناخوشایندی مانند سوسک یا ظروف کثیف را به آن‌ها نشان می‌دهد!

یافتن معنا در زندگی| شاید یکی از شگفت‌آورترین‌جنبه‌های بی ‌حوصلگی مربوط به یافتن معنا در زندگی باشد. افرادی که احساس بی‌حوصلگی می‌کنند، اظهار می‌کنند که وضعیت فعلی آن‌ها فاقد هرگونه هدفی است. از این رو، آن‌ها فعالانه به دنبال راه‌هایی هستند که بتوانند زندگی را دوباره معنادار کنند. به عنوان مثال، بی‌حوصلگی باعث می‌شود افراد با شدت بیشتری به جهان بینی خود بچسبند. در یک آزمایش، شرکت‌کنندگانی که کار خسته‌کننده حروفچینی را انجام می‌دادند، نسبت به کسانی که مشغول استراحت در همان زمان مشابه شده بودند، بیشتر به دنبال راه‌هایی برای تغییر شرایط و هدف‌گذاری در همان فعالیت بودند. همچنین فعالیت‌های خسته‌کننده باعث می‌شود تا افراد در خاطرات نوستالژیک زندگی کنند. نوستالژی ترکیبی از احساس مثبت مانند امنیت و احساسات منفی مانند احساس از دست دادن است. نکته مهم این است که این خاطرات نوستالژیک باعث می‌شود که افراد ارتباط بیشتری با دیگران داشته باشند، به‌طوری که به آن ها کمک می‌کند معنای بیشتری در زندگی خود پیدا کنند.