سراب آبرسانی به تشنه‌ترین نقاط سیستان و بلوچستان
حکایت کودکانی که برای آب «جان» می‌دهند
زاهدان (پانا) - در کنار اخبار فراوانی که از افتتاحیه و یا کلنگ زنی های مختلف آبرسانی به روستاهای سیستان و بلوچستان منتشر‌می‌شود، هراز چندگاهی خبر غرق شدن کودکان سیستان و بلوچستانی در هوتگ‌های محلی موضوع آبرسانی به این استان را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد و این سوال را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که چرا آبرسانی در سیستان و بلوچستان به جایی نمی‌رسد؟
در جنوب سیستان و بلوچستان و عمدتاً در مناطقی که خاک منطقه از نفوذپذیری کمی برخوردار است، گودال‌هایی وجود دارد به نام هوتگ یا هوتَک که گودال مصنوعی و یا طبیعی نسبتاً بزرگی است که آب حاصل از بارندگی‌ها در آن هدایت و جمع‌آوری شده و در طول سال به مصارف حیوانات اهلی، وحشی و کشاورزی می‌رسد. این گودال که در زبان بلوچی در منطقه بلوچستان به هوتگ مشهور است، سامانه‌ای سنتی برای مهار، کنترل و بهره برداری از سیلاب محسوب می‌شود که عمق آن بیش از ۵، ۱۰، ۲۰ متر و حتی بیشتر است.
شریف بشکار از اهالی روستای «سندمراد» از بخش مرکزی شهرستان دشتیاری و یکی از هزاران مردمی است که در این منطقه سالیان سال در آرزوی بهره‌مندی از آب آشامیدنی سالم زندگی خود را سپری می‌کنند. مردمانی قناعت‌پیشه که تشنگی در کنار دریا را تاب می‌آورند و دم نمی‌زنند. غرق شدن فرزند ۵ ساله او در هوتگ، خبری دلخراش بود که ۲ ماه پیش، بار دیگر تشنگی مردم در روستاهای سیستان و بلوچستان را برای همه یادآوری کرد. مانند خبر «حوا رئیسی» ۱۰ ساله و «امیرحمزه بخشان» ۹ ساله که در جدال با تمساح پوزه کوتاه (گاندو) قرار گرفتند، اما زنده ماندند.
صحبت با پدری که پسر ۵ ساله‌اش را بر اثر غرق شدن در هوتگ از دست داده، شاید از سخت‌ترین و دلخراش‌ترین گفت وگوهایی باشد که برای تهیه گزارش مجبور به انجامش شدم. پدری که پس از گذشت ۲ ماه از این حادثه همچنان داغش تازه مانده و امیدوار است دیگر این اتفاق برای هیچکدام از اهالی روستایش تکرار نشود. اتفاقی که باز هم در عصر روز چهارشنبه ۱۴ آبان در روستای نندوآباد تکرار شد و این بار به زندگی یک کودک ۵ ساله دیگر به نام «محمد جدگال» پایان داد. هر چند به گفته بخشدار پلان از توابع شهرستان چابهار این روستا حدود یک ماه است که به آب لوله کشی وصل شده و این اتفاق ارتباطی به برداشت آب از هوتگ ندارد. اما به هر حال آمارها؛ از تکرار چندباره حادث‌های تلخ در این منطقه خبر می‌دهد که باید برای جلوگیری از آن تدبیری اساسی اندیشیده شود.
همه کودکانی که در طول ۸ماه در هوتگ ها غرق شدند
۲۰ فروردین ماه «علی اصغر بهرا» از روستای عارف آباد نوبندیان از توابع شهرستان دشتیاری نخستین کودکی بود که امسال در هوتگ غرق شد و جان باخت. پس از او ۲۱ مردادماه "امیرحمزه" ۹ ساله اهل هوت گت بالا باز هم از توابع شهرستان دشتیاری هنگامی که به همراه مادرش برای شستن لباس کنار هوتگ رفته بود طعمه تمساح پوزه کوتاه ایرانی" گاندو" شد و دست چپش از مچ قطع شد.
بعد از گذشت حدود ۱۰ روز یعنی اول شهریور ماه «علی اکبر» ۵ ساله از روستای «سندمراد» از بخش مرکزی شهرستان دشتیاری و با فاصله سه روز بعد «فاطمه» ۳ ساله و «یحیی» ۲ ساله و «یسنا» ۵ ساله از روستای هدار از توابع بخش مرکزی شهرستان راسک در هوتگ ها غرق شدند و جان باختند. غرق شدن یک کودک ۵ ساله دیگر به نام «محمد جدگال» در روستای نندوآباد از توابع بخش پلان شهرستان چابهار در چهارشنبه هفته گذشته یعنی ۱۶ آبان نیز آخرین مورد از تکرار این رویداد تلخ در سیستان و بلوچستان است.
هر چند انتشار این اخبار برای افکار عمومی تکان دهنده و یا شاید برای برخی قابل تصور هم نباشد اما با هیچ یک از این رویدادها تغییری در زندگی محرومانه مردم در روستاهای سیستان و بلوچستان روی نمی‌دهد؛ مردمی که در قرن ۲۱ از اصلی ترین نیاز بشر برای حیات یعنی آب، محرومند.
محرومیتی تاریخی و ادامه دار که حرف‌های پدر «علی اکبر» بر آن صحه می‌گذارد. او دلیل غرق شدن کودکش را تشنگی او در میان بازی های کودکانه عنوان می‌کند و به پانا می‌گوید: فرزندم برای بازی با بچه های روستا از خانه بیرون رفت، اما گویا در میانه بازی برای رفع تشنگی به سمت هوتگ می‌رود که متاسفانه در آب می‌افتد و غرق می‌شود، اما کسی متوجه این موضوع نمی‌شود.
شریف بشکار ادامه داد: پس از گذشت چند ساعت مادرش متوجه غیبتش می شود تا اینکه همه مردم روستا برای یافتن وی بسیج می شوند و پس از ساعت ها جستجو، پیکر بی‌جان فرزندم در هوتگ اطراف روستا پیدا می شود.
وی با بیان اینکه این اتفاق ۱۵ سال پیش هم در این روستا افتاده بود، افزود: در روستای ما آب لوله کشی وجود ندارد و آبرسانی سیار هم ماهانه یک بار انجام می‌شود. برخی مردم برای تامین آب مورد نیاز خود آب را به صورت آزاد خریداری می‌کنند و کسانی هم که توان مالی برای خرید آب نداشته باشند مجبور به استفاده از آب هوتگ‌ها هستند.
بشکار ادامه داد: از آنجایی که دام و سایر حیوانات مانند شترها نیز از همین آب هوتگ ها استفاده می کنند، این آب آلوده است و مشکلات گوارشی زیادی برای مردم ایجاد می‌کند. به طوری که برخی کودکان مدت ها از دل درد رنج می‌برند، اما با این حال مجبورند برای رفع نیازهای خود از همین آب آلوده استفاده کنند.
این اخبار و حواشی مربوط به استانی است که براساس اعلام وزارت نیرو به طور متوسط هر ساله معادل ۱۰ درصد از اعتبارات کل کشور به آبرسانی روستایی آن تعلق گرفته و از این حیث سیستان و بلوچستان در کشور رتبه اول را به خود اختصاص داده است، اما با این حال شاخص بهره‌مندی مردم این استان از آب آشامیدنی سالم ۶۸ درصد است.
به گفته مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان از مجموع ۵ هزار و ۵۹۴ روستای دارای سکنه در این استان تنها ۸۱۳ روستا دارای تاسیسات آب آشامیدنی است و ۲ هزار و ۶۴۷ روستای دیگر فاقد تاسیسات آب آشامیدنی هستند که از این میان برای ۹۷۰ روستا آب رسانی سیار انجام می‌شود. استاندار سیستان و بلوچستان نیز اخیرا از اختصاص ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار به حوزه آب و آبرسانی به روستاهای سیستان و بلوچستان خبر داد. این شرایط در حالی است که براساس پروژه‌ای ملی قرار است از طریق انتقال آب از دریای عمان مشکل آب استان‌های دیگر نیز حل شود.
جدال با گاندو مشکل مردم روستای هوت گت
روستای هوت گت بالا یکی دیگر از روستاهای شهرستان دشتیاری هم نمونه دیگری از محرومیت در سیستان و بلوچستان است که مردم آن با جمعیتی بالغ بر ۸۰۰ نفر از نبود آب لوله‌کشی رنج می‌برد و برای آشامیدن و سایر مصارف روزانه از آب هوتگ ها استفاده می کنند و بارها مورد حمله گاندوهای گرسنه هم قرار گرفته‌اند.
«امیر حمزه» پسر بچه ۹ ساله ای از اهالی همین روستاست که مرداد ماه امسال بر اثر حمله گاندو دستش از مچ قطع شد و حالا باید برای ادامه زندگی‌اش با شرایط جدید عادت کند.
پدر امیرحمزه در تشریح حادثه ای که برای فرزندش رخ داد به پانا عنوان کرد: پسرم به همراه مادرش برای شستن لباس‌هایشان و برداشتن آب مورد نیاز به هوتگ می‌روند و زمانی که مادر مشغول شست و شوی لباس‌ها می‌شود امیرحمزه طعمه جدید تمساح پوزه کوتاه یا همان گاندو می‌شود.
وی ادامه داد: زمانی که مادر متوجه می‌شود که دست کودکش در دهان گاندو است، با پرتاب سنگ به سمت گاندو تلاش می‌کند پسرم را نجات دهد، اما گاندوی گرسنه و سرسخت به شدت دست او را می‌کشد و بعد از لحظاتی که آسیب جدی به فرزندم وارد می‌شود رهایش می‌کند.
پدر امیرحمزه تصریح کرد: با وجود اینکه چندین مورد از این حوادث در طی سال‌های گذشته در این روستا اتفاق افتاده، ولی متاسفانه مسئولان از دهیاری و شورای روستا گرفته تا فرماندار هیچ کاری برای تامین آب لوله‌کشی و فکری به حال این تمساح‌های گرسنه نکرده‌اند.
وی که شغلش کشاورزی است، از شرایط سخت زندگی با وجود فرزندی آسیب دیده سخن گفت و از مسئولان و خیران طلب کمک کرد.
این شرایط زندگی برای مردم دشتیاری در حالی است که احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان در نشست خبری با اصحاب رسانه گفت: «در گذشته مردم برخی مناطق جنوب استان از هوتگ استفاده می کردند اما اکنون به عنوان استاندار اعلام می‌کنم امروز کسی از هوتگ‌ها آب نمی‌خورد.»
موهبتی همچنین در خبری دیگر آب خوردن مردم از هوتگ ها را تکذیب و اعلام کرد:« بر اساس استعلام صورت گرفته، حتی یک بخشدار، فرماندار یا مجموعه آب و فاضلاب تایید نکرده‌اند که در حال حاضر در نقطه ای از استان، مردم از هوتگی آب بخورند که دامشان هم از آنجا آب می‌خورد.»
این در حالی است که اکثر این اتفاقات ناگوار برای مردم سیستان و بلوچستان در جنوب سیستان و بلوچستان و در منطقه دشتیاری رخ می دهد. مردمی که در همسایگی دو سد زیردان و پیشین زندگی می کنند، اما به دلیل نبود شبکه آبرسانی از آب آن بهره‌مند نمی‌شوند.
دشتیاری کجاست؟
دشتیاری که در آذر سال گذشته در تقسیمات کشوری به شهرستان تبدیل شد، در منتهی الیه جنوب شرقی ایران قرار گرفته است. این شهرستان با مدار راس‌السرطان تنها یک درجه و ۳۷ دقیقه فاصله دارد که قرار داشتن در چنین موقعیتی، شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی به‌ویژه بالا بودن درجه حرارت و میزان کم نزولات آسمانی را به وجود آورده است.
شهرستان دشتیاری از طرف شمال به شهرستان راسک از غرب به شهرستان چابهار از شرق به کشور پاکستان و از جنوب به آبهای آزاد دریای عمان ختم می شود. به طوری‌که ۸۵ کیلومتر خط ساحلی با دریای عمان و ۱۳۲ کیلومتر مرز خشکی با پاکستان دارد به این ترتیب امکان دسترسی به آبهای آزاد از این طریق برای شهرستان دشتیاری جایگاه ویژه‌ای را به وجود آورده است. کشت موز، انبه و هندوانه از شهرستان دشتیاری در استان سیستان و بلوچستان تا جنوب غرب این استان رونق خاصی داشت، اما با گذر توفان گنو از منطقه در سال ۸۶، بسیاری از آنها از بین رفت. همچنین این شهرستان زیستگاه گاندو، تمساح ایرانی نیز است.
با این حال این شهرستان تازه تاسیس از جمله محروم‌ترین مناطق کشور است که اکثر جمعیت آن در روستاهای فاقد امکانات اولیه زندگی می‌کنند. در سال های گذشته نیز خسارات ناشی از توفان گاندو و خشکسالی بر این محرومیت افزوده است.
فقط ۱۹ درصد مردم دشتیاری از آب سالم بهره مندند
منصور امیری رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری در گفت و گو با پانا در تشریح وضعیت آب در روستاهای این شهرستان اعلام کرد که میزان بهره مندی مردم این شهرستان از آب آشامیدنی سالم ۱۹ درصد است.
به گفته وی این شهرستان دارای ۱۶۹ روستا است که ۱۳۹ روستا با جمعیت ۶۸ هزار و ۸۳۵ نفر و یا به عبارتی ۱۳ هزار و ۷۶۷ خانوار توسط ۲۴ تانکر بصورت سقایی (سیار) آبرسانی می شوند.
امیری ادامه داد: این در حالی است که حدود نیمی از این تانکرها به دلیل مشکلات فنی یا صعب العبور بودن مسیر روستاها کار آبرسانی را به موقع انجام نمی دهند و تقریبا هر خانوار روستایی در این مناطق در فاصله هر یک ماه تا ۴۵ روز سهمیه خود را دریافت می‌کند.
نماینده شورای دشتیاری در شورای عالی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه سهم هر فرد روستایی از آبرسانی سیار ۱۵ لیتر است، ادامه داد: در این حالت به عنوان مثال یک خانواده ۵ نفره در هر نوبت آبرسانی سیار ۷۵ لیتر آب دریافت می کند که از این آب، باید هم برای آشامیدن، نظافت و سایر نیازهای روزانه استفاده کند که قطعا این میزان آب پاسخگوی نیاز حتی یک نفر هم نیست.
امیری تصریح کرد: در این شرایط مردم روستاها در صورتی که توان مالی داشته باشند برای تامین آب مورد نیاز خود اقدام به خرید تانکرهای ۱۱ هزار لیتری آب به قیمت ۴۰۰ هزار تومان می‌کنند و در صورتی که خانواده ای توان مالی پرداخت این هزینه را نداشته باشد مجبور به استفاده از آب جمع شده در هوتگ هاست.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به محرومیت مردم روستاهای دشتیاری و ناتوانی مالی در اکثر روستاها مردم سعی می کنند تا جایی که ممکن است آبی که از طریق آبرسانی سیار به دست می آورند را برای آشامیدن نگاه دارند و برای سایر مصارف روزانه از آب هوتگ ها استفاده می کنند.
رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری تصریح کرد: ۳۰ روستای دیگر این شهرستان لوله کشی آب دارند، اما به دلیل فرسوده بودن خطوط انتقال آب حدود یک ماه است که با قطع آب مواجهند.
امیری ادامه داد: از آنجایی که آبرسانی سیار برای روستاهای دارای لوله کشی آب انجام نمی‌شود؛ مردم این ۳۰ روستا مجبورند آب مورد نیاز خود را به صورت آزاد خریداری کنند.
خطر غرق‌شدن در هوتگ‌ها فقط کودکان را تهدید نمی‌کند
رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری با اشاره به غرق شدن کودکان و نوجوانان این منطقه در هوتگ‌ها تصریح کرد: وقتی بزرگترها برای برداشت آب و یا شست و شوی ظروف و لباس به سمت هوتگ ها می روند کودکان نیز به تبعیت از آنان در این محل ها حاضر می شوند.
امیری ادامه داد: علاوه بر این بسیاری از همین کودکان برای کمک کردن برای برداشت آب به همراه خانواده به هوتگ می‌روند، اما با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه، نوع خاک و عمق زیاد هوتگ‌ها نه تنها کودکان بلکه بزرگسالان نیز در معرض خطر افتادن در هوتگ ها و غرق شدن قرار دارند، به طوری که حدود سه یا چهار ماه پیش، ۲ دختر حدود ۱۸ ساله نیز در همین هوتگ‌ها غرق شد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به بارندگی های خوبی که سال گذشته و امسال در بلوچستان رخ داد، هم اکنون اکثر هوتگ‌ها در روستاهای این منطقه آب دارند و این بار، بین ۶ تا ۸ ماه در این نقاط باقی می ماند.
وابستگی حیات مردم روستاها به آب هوتگ‌ها
رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری افزود: امسال به منظور جلوگیری از شکسته شدن سدهای پیشین و زیردان تا کنون دو مرحله رهاسازی آب از پشت سدها انجام شده است.
امیری با اشاره به وخامت خشکسالی در منطقه دشتیاری اظهار کرد: در سال های گذشته که میزان بارندگی ها بسیار کم بود همین هوتگ ها هم آب نداشتند و وضعیت مردم هم از نظر آبرسانی و هم از نظر خشکسالی بسیار وخیم بود.
وی ادامه داد: این شرایط در حالی بود که آب جمع شده پشت سد زیردان در حال تبخیر شدن بود، اما به دلیل کامل نشدن پروژه‌های آبرسانی مردم پایین دست از آن بهره مند نمی‌شدند.
وی تصریح کرد: پس از پیگیری‌های فراوان سرانجام در سال ۹۶ یک مرحله آب پشت سد زیردان برای استفاده کشاورزی رهاسازی شد.
رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری ادامه داد: از آنجایی که آب رهاسازی شده در رودخانه مستقیم به دریای عمان می ریزد پیشنهاد دادیم برای ماندگاری آب و همچنین بهره مندی بیشتر مردم در بستر رودخانه بندهای خاکی یا بتنی ایجاد شود، اما تاکنون اقدامی در این زمینه انجام نشده است در صورتی که اگر این بندها ایجاد شود، حداقل ۶۰ روستا می توانند از این آب برای کشاورزی استفاده کنند.
امیری تصریح کرد: با این شرایط تنها راه ذخیره آب در این روستاها همان هوتگ ها هستند.
بی نتیجه ماندن پروژه های آبرسانی
رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری درباره پروژه های آبرسانی، کلنگ زنی و یا افتتاح شده در این منطقه اظهار کرد: به عنوان مثال پروژه آبرسانی به مجتمع روستایی دلگانا سه سال پیش کلنگ زنی شد و مقرر شد در طول مدت ۸ ماه این پروژه به بهره برداری برسد، اما این پروژه از سوی پیمانکار رها شد تا اینکه در ۲۰ روز گذشته یک پیمانکار جدید این پروژه را به دست گرفت.
امیری ادامه داد: علاوه بر پروژه دلگانا، ۲ پروژه دیگر آبرسانی به مجتمع روستایی رهگاما و بریس نیز اخیرا در این شهرستان کلنگ زنی شده که اگر این سه به اتمام برسد و تمامی مراحل آن به درستی انجام شود، شاخص بهره مندی مردم دشتیاری به آب سالم به ۵۰ درصد خواهد رسید.
وی نبود مدیریت و نظارت کافی بر حسن انجام پروژه های آبرسانی را دلیل اصلی تاخیر در بهره برداری از این پروژه ها عنوان کرد و گفت: در همین پروژه آبرسانی به مجتمع دلگانا، پیمانکار فقط حدود ۴ ماه کار کرد و پروژه را رها کرد و رفت. پس از پیگیری های انجام شده مشخص شد هزینه انجام ۸۰ درصد از پروژه را هم دریافت کرده است. این در حالی است که تاسیسات استفاده شده در این پروژه مانند لوله های انتقال آب و همچنین گودبرداری‌های انجام شده پس از گذشت سه سال بلاتکلیفی بر اثر سیل از بین رفتند و همه کارهایی که تاکنون برای این پروژه انجام شده بود به هدر رفت.
رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری ادامه داد: حال که پیمانکار جدید این پروژه را در دست گرفته باید مجدد همه این مراحل را با هزینه چند برابری سه سال گذشته انجام دهد.
۲۶۴۷ روستای سیستان و بلوچستان فاقد تاسیسات آب آشامیدنی است
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در گفت و گو با پانا درباره وضع موجود آبرسانی به روستاهای این استان اظهار کرد: از مجموع ۵ هزار و ۵۹۴ روستای دارای سکنه استان با جمعیت ۱.۴ میلیون نفر، ۸۱۳ روستا دارای تاسیسات آب آشامیدنی است و ۲ هزار و ۶۴۷ روستای دیگر فاقد تاسیسات آب آشامیدنی هستند که از این میان برای ۹۷۰ روستا آبرسانی سیار انجام می شود.
وی با بیان اینکه از سال ۱۳۹۴ تاکنون، اقدامات زیربنایی مهمی در آبرسانی به جمعیت روستایی استان انجام شده است، تصریح کرد: در قالب طرح ملی "آبرسانی به تک روستاها و تکمیل مجتمع‌های آبرسانی اولویت دار روستایی" با تحت پوشش قرار گرفتن ۲ هزار و ۱۹۴ روستای این استان با جمعیت ۷۵۳ هزار نفر معادل ۵۶.۳ درصد جمعیت روستایی استان، هزار و ۵۹۹ روستای بالای۲۰ خانوار و ۵۹۵ روستای زیر۲۰ خانوار تحت پوشش این طرح قرار گرفته‌اند.
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان ادامه داد: به طور متوسط هر ساله معادل ۱۰ درصد از اعتبارات کل کشور در بحث آبرسانی روستایی به سیستان و بلوچستان تعلق گرفته است که از این حیث سیستان و بلوچستان در کشور رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در سال ۹۸ مبلغ ۲۳۰ میلیارد تومان معادل ۱۰.۶ درصد بودجه کل کشور و در سال ۹۹ نیز ۱۵۶ میلیارد تومان (۹۶ میلیارد تومان صندوق و ۶۰ میلیارد تومان بودجه عمومی) معادل ۱۰ درصد بودجه کشور به این استان تعلق گرفته است. این در حالی است که از کل اعتبارات این استان بیش از ۵۰ درصد آن مربوط به طرح های آبرسانی جنوب سیستان و بلوچستان است.
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان همچنین در خصوص اقدامات انجام شده در زمینه برنامه تامین آب حوزه جنوب این استان عنوان کرد: پروژه های آبرسانی روستایی بزرگ و مهمی در شهرستان های چابهار، دشتیاری، کنارک، قصرقند و نیکشهر مشتمل بر ۵۹۸ روستا با جمعیت ۲۴۶ هزار نفر که اغلب فاقد شبکه آب شرب و بهداشتی بوده یا تأسیسات و منابع آبی آنها بطور کامل از بین رفته اند در دست اجرا قرار گرفته است.
قاسمی تصریح کرد: این پروژه ها شامل مجتمع ۲۶۱ روستایی تلنگ، پلان و پیرسهراب (زیر مجموعه سد زیردان)، مجتمع ۲۱۳ روستایی زیرمجموعه سد پیشین، مجتمع ۵۵ روستایی زیر مجموعه سد کهیر، مجتمع ۲۸ روستایی بندینی شهرستان کنارک، مجتمع ۲۳ روستایی حمیری شهرستان قصرقند و مجتمع ۱۸ روستایی خیرآباد بخش مرکزی نیکشهر است.
وی ادامه داد: بر اساس اقدامات انجام شده از محل اعتبارات طرح ملی تا پایان سال ۱۳۹۸، آبرسانی به ۱۸۵ روستای فاقد شبکه با جمعیت ۴۵ هزار نفر در قالب مجتمع تلنگ، پلان و پیرسهراب از منابع آبی پایدار سد زیردان و با استفاده از سیستم پکیج تصفیه آب در مدار بهره برداری قرار گرفته است و جهت ضد عفونی کردن آب احداث سامانه الکترولیز نمک طعام در حال اجرا است.
وی خاطر نشان کرد: در شرایط فعلی آب با پودر پرکلرین گند زدایی می شود و همچنین آبرسانی به ۲۸ روستای مجتمع بندینی کنارک نیز با جمعیت ۷ هزار نفر صورت پذیرفته است.
قاسمی اظهار کرد: تا پایان سال ۱۳۹۸ مبلغ ۳۳۵ میلیارد تومان در این پروژه ها هزینه شده و جهت تکمیل آن ها ۹۲۰ میلیارد تومان دیگر مورد نیاز است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا طرح آبرسانی از سد زیردان به روستاهای پایین دست با تاخیری ۱۲ ساله روبروست، تصریح کرد: مطالعات طرح آبرسانی به ۲۶۱ روستایی مجتمع تلنگ، پلان و پیرسهراب با تامین آب از سد زیردان در سال ۸۷-۸۸ انجام و تصویب شده است.
قاسمی ادامه داد: عملیات اجرایی این طرح از سال ۸۹ آغاز شده است و با توجه به اعتبارات ابلاغ شده استانی پیشرفت داشته است. در سال ۹۴ و پس از ابلاغ اعتبارات صندوق توسعه ملی به دستور مقام معظم رهبری عملیات اجرایی طرح، سرعت بیش‌تری گرفته به گونه‌ای که در حال حاضر از ۳۰۳ کیلومتر خط انتقال طرح نزدیک ۳۰۰ کیلومتر اجرا شده است.
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان افزود: تعداد ۱۸۰ روستا در حال حاضر از آب شرب و بهداشتی تصفیه شده بهره‌مند شدند و پیشرفت فیزیکی طرح با در نظر گرفتن احداث تصفیه خانه اصلی بالغ بر ۷۰ درصد است.
قاسمی تصریح کرد: چنانچه پکیج در مدار بهره‌برداری طرح به عنوان بخشی از تصفیه خانه در نظر گرفته شود می توان عنوان کرد پیشرفت فیزیکی طرح بیش از ۸۵ درصد است.
بهره مندی ۸۰ درصدی مردم استان از آب سالم تا پایان سال ۱۴۰۰
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان ادامه داد: در سال جاری از محل اعتبارات متمرکز ملی برای استان سیستان و بلوچستان، مبلغ ۱۵۶ میلیارد تومان مصوب و ابلاغ شده که با تخصیص کامل اعتبارات، برنامه تامین آب پایدار ۱۷۳ روستا با جمعیت ۵۳ هزار نفر در کل استان تا پایان سال مالی ۹۹ در دستور کار شرکت آب و فاضلاب استان سیستان و بلوچستان قرار گرفت.
قاسمی خاطرنشان کرد: جهت توسعه آبرسانی به روستاهای استان تفاهمنامه‌ای در مرحله بررسی و ابلاغ است که با اجرایی شدن آن میزان اعتبارات استان به ۱۱۵۰ میلیارد تومان افزایش یافته و با این اعتبار تعداد ۶۰۸ روستای فاقد شبکه آبرسانی با جمعیت حدود ۲۰۰ هزار نفر دارای آب پایدار شده و ۳۰۰ روستای دارای تنش آبی با جمعیت حدود ۵۰ هزار نفر ارتقا کیفی و کمی خواهند یافت و شاخص بهره مندی استان از ۶۸ درصد تا پایان سال مالی ۱۴۰۰ به حدود ۸۰ درصد ارتقا خواهد یافت که جهش بی نظیری را در پی خواهد داشت و عملا به شاخص متوسط کشور خواهد رسید.
۴۱ درصد روستاهای چابهار و دشتیاری به صورت سیار آبرسانی می‌شود
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان درباره آبرسانی سیار روستاهای جنوب سیستان و بلوچستان اظهار کرد: از مجموع ۴۳۰ روستای شهرستانهای چابهار و دشتیاری حدود ۴۱ درصد روستاها به صورت سیار آبرسانی می‌شوند.
قاسمی در پاسخ به این سوال که چرا تانکرهای آبرسانی با تاخیر آب را به روستاها می‌رسانند، گفت: آبرسانی سیار بر اساس خانوار ساکن در روستا انجام می‌شود به نحوی که با توجه به جمعیت روستا سهمیه مشخص و طبق برنامه زمانبندی تحویل اهالی می‌شود و تأییدیه تحویل آب نیز از شورای روستا اخذ می‌شود.
وی درباره آب‌خوردن مردم از هوتگ ها با رد هر گونه استفاده شرب از این آب‌ها برخلاف اتفاقی که در حال رخ دادن است، عنوانکرد: باید گفت به استناد اظهارات استاندار، فرمانداران و بخشداران مناطق مذکور در استان از آب هوتک به هیچ عنوان برای شرب استفاده نمی شود و جهت مصارف شرب این روستاها آبرسانی سیار در منطقه به صورت مرتب انجام می گیرد.
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان تصریح کرد: این آبرسانی سالانه بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان هزینه در بر داشته است. همچنین در روستاهایی که دارای تاسیسات آب هستند هوتگ‌ها هنوز وجود داشته و از آن برای کشاورزی و دامپروری استفاده می‌شود.
قاسمی تاکید کرد: از آب هوتگ‌ها به هیچ عنوان جهت شرب استفاده نمی‌شود و یکی از دلایل آن گزارشات ۵ ساله اخیر مراکز بهداشتی مبنی بر عدم شیوع بیماری های واگیر مانند التور، وبا و... در منطقه است که مستقیماً از آب آلوده منتقل می شود.
وی در خصوص حمله گاندو در این مناطق نیز گفت: با توجه به سیلاب‌های گذشته محل زیست گاندوها از پایین دست سد پیشین جابجا شده و در منطقه دشتیاری به داخل هوتگ ها راه پیدا کرده اند. این جانور در زمان عادی به هیچ وجه مهاجم نیست، ولی در فصل تخم گذاری مهاجم بوده و در صورت نزدیک شدن به آن به شخص حمله می کند که مواردی از آن کودکانی بوده اند که مورد حمله گاندو قرار گرفته اند.
مدیرعامل آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان همچنین خاطرنشان کرد: براساس آمار و ارقام شاخص بهره مندی جمعیت روستایی از نعمت آب شرب سالم و بهداشتی در شهرستانهای چابهار و دشتیاری ۴۸.۸ درصد، شهرستان کنارک ۷۸.۴ درصد، شهرستان نیکشهر ۶۴.۲ و شهرستان قصرقند ۵۱.۹ درصد است که براساس برنامه ریزی های به عمل آمده و با اتمام پروژه های در دست اجرا تا پایان دولت دوازدهم شاخص های فوق افزایش خواهد یافت.
گزارش از حسنیه ارباب افضلی
ارسال دیدگاه