با افزایش قیمت سکه تکلیف مهریه چه می‌شود؟
تهران (پانا) - افزایش قیمت سکه ، تاثیر چشم‌گیری بر شرایط زندگی مردم داشته است .
به‌گزارش آفتاب‌یزد، در این میان چالش‌های بسیاری برای دریافت و پرداخت مهریه‌ها به وجود آمده است. زیرا مردان معمولا زمانی به پرداخت مهریه متعهد شدند که قیمت سکه تقریبا یک سوم قیمت کنونی آن و یا خیلی کمتر بوده است.
مهریه
مرد به هنگام اجرای صیغه نکاح، چیزی را به زنش می‌دهد که نشان‌دهنده قصد او برای نکاح باشد و در اصطلاح مهریه یا صداق نامیده می‌شود. این هدیه و بخشش که از طرف مرد انجام می‌شود، امروزه به هدف پایبندی به لوازم زندگی مشترک و ارتباط زناشویی یا ضامنی برای حق طلاق زن درآمده است. همچنین در آموزه‌های دینی برای مهریه، مقدار معینی تعیین نشده است. همچنین در نوع مهریه نیز محدودیتی وجود ندارد و هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد، می‌تواند مهریه قرار گیرد؛ مانند طلا، نقره، پول‌های رایج، لوازم زندگی و حتی آموزش علم یا مهارتی ویژه. در بسیاری از اوقات، مهریه دختران ایرانی بر مبنای سکه‌های طلا تعیین می‌شود؛ از سالِ تولد دختر گرفته تا شمار ائمه اطهار(ع) یا سوره‌های قرآن به عنوان تعداد سکه‌های مهریه دختران بریده می‌شود. بر اساس تحقیقی در سال ۱۳۸۷ در مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه نشان داده شده است که میانگین مهریه به اعلام زنان ۳۵۰ سکه طلا و به اعلام مردان ۲۶۰ سکه طلا است. این پژوهش از رشد سریع میانگین مهریه در دهه ۸۰ حکایت داشته به‌طوری‌که در عرض ۵ سال از میانگین ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه طلا رسیده است. البته مهریه‌هایی با مبنای
۱۲۴۰۰۰ سکه طلا هم در ایران دیده شده است.
قوانین حمایتی
برخی از مردان به علت ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می‌شدند اما بنا بر قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که در اسفند ۹۳ اجرایی شد، ناتوانی در پرداخت مهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه، مشمول زندان رفتن مرد نمی‌شود و زندانی شدن مرد با توافق طرفین و قسط بندی مهریه حذف می‌شود. همچنین در سال ۱۳۹۰ دیوان‌عالی کشور در رای وحدت رویه‌ای شماره ۷۲۲ پذیرش دادخواست اعسار به شکل دعوای تقابل را هم پذیرفت که به موجب آن فرایند رسیدگی به اعسار به شدت تسریع یافته و امکان صدور دستور بازداشت بسیار کاهش پیدا کرد.
در محکومیت‌های مهریه، باید وضعیت اقتصادی افراد لحاظ شود
در تقسیم مهریه باید به توان اقتصادی فرد هم دقت شود و اگر کسی واقعا از پرداخت مهریه ناتوان بود نباید به زندان برود. رییس قوه قضاییه گفت: «مهریه دِینی است که زوج باید به زوجه پرداخت کند و اگر کسی از انجام تعهد امتناع می‌کند باید طبق قانون با او برخورد کرد و قاضی ما اجازه نمی‌دهد حق کسی ضایع شود، اما اگر بررسی‌ها نشان داد شخصی توان مالی ندارد، باید برای او شرایطی در نظر گرفت که بتواند دِین خود را بپردازد.»
سرازیر شدن دادخواست‌های مهریه به سمت دادگاه‌ها
رئیس کمیسیون حمایت و صیانت مرکز وکلای قوه قضاییه با اشاره به اینکه اکثر مهریه‌ها سکه تعیین شده و مهریه‌های غیر منقول خیلی اندک است، گفت: «هر چقدر قیمت سکه افزایش پیدا می‌کند، دادخواست‌های مهریه به همان نسبت به سمت دادگاه‌ها سرازیر می‌شود. در حقیقت آنچه در ارتباط با مهریه در جامعه امروز پیش می‌آید، بی ارتباط با مسائل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی روز نیست.»
فرزام اردلان با بیان اینکه قرآن کریم تحت عبارت صداق از مهریه نام می‌برد، توضیح داد: «از مهریه با عنوان صداق یاد می‌شود، زیرا مرد در جهت اثبات صداقت خودش به زن، باید تضمین‌هایی در اختیار زوجه قرار دهد و در شرع اسلام، حمایت از زن مقصود بوده است.
رئیس کمیسیون حمایت و صیانت مرکز وکلای قوه قضاییه با اشاره به مشکلات اقتصادی و اجتماعی در جامعه بیان کرد: «بیماری کرونا امروز دامن خیلی از خانواده‌ها را گرفته است و فشار‌های روحی و روانی این موضوع و کنار هم قرار گرفتن زوجین در ساعات زیادی از روز به دلیل قرنطینه در کنار مسائل معیشتی ناشی از تعطیل شدن کار‌ها و بحران اقتصادی واقعا در گسترش دعاوی بی‌تاثیر نیست.»
وی با بیان اینکه ریاست قوه قضاییه در سال ۱۳۹۸ به جهت حفظ شان حقوق عامه و کیان خانواده بخشنامه تسهیل در صدور احکام اعسار در احکام مالی را صادر کرد، گفت: « متاسفانه زندان‌های کشور به دلیل بدهی‌های مالی گاهی ناچیز، پر از زندانی شده که بخش عمده‌ای از این افراد زندانیان مهریه هستند.»
طرح مجلس برای اصلاح مبنای ۱۱۰ سکه مهریه
خبر از ارائه طرحی در مجلس به گوش می‌رسد که قرار است به اصلاحاتی در قانون مهریه منجر شود. بر اساس این لایحه قرار است مبنای محاسبه مهریه، به جای سکه طلا، حقوق پایه کارگران باشد تا هم قابلیت پرداخت و پیگیری حقوقی داشته باشد و هم وسوسه‌های طلایی برای سست‌شدن بنیان خانواده را کمتر کند. سیدجواد حسینی‌کیا از جمله ۵۰ نماینده امضاکننده این طرح است که درباره جزئیات آن می‌گوید: «یکی از دغدغه‌های جدی ما افزایش پرونده‌های خانواده در دادگاه‌ها و محاکم قضایی است که بخشی از آن به افزایش تعداد زندانیان مهریه هم منجر می‌شود. نوسانات قیمت سکه، مشکلات و آسیب‌های بسیاری را به وجود آورده که متاسفانه یکی از آن‌ها افزایش درخواست به اجرا گذاشتن مهریه‌ها و تاثیر مخرب آن در خانواده‌ها بوده است، به همین دلیل جمعی از نمایندگان مجلس طرحی را ارائه کرده‌اند که شاید بتوان این آسیب را کاهش داد». او در ادامه می‌گوید:
«بر اساس این طرح می‌خواهیم قانون مهریه تغییر کند و در آن به‌جای در نظر گرفتن مبنای ۱۱۰ سکه به‌عنوان مهریه عندالمطالبه، ۵ هزار روز حقوق پایه کارگری لحاظ شود. به‌گفته حسینی‌کیا، بر اساس این مبنا، اگر حقوق روزانه هر کارگر را ۷۰ هزار تومان در نظر بگیریم، سقف قانونی برای مهریه عندالمطالبه ۳۵۰ میلیون تومان خواهد شد و بیشتر از آن در صورت اثبات توان مالی (عندالاستطاعه) قابل پیگیری قانونی خواهد بود. او درباره وضعیت پیگیری این طرح هم می‌گوید: «کمیسیون‌های مربوط، این طرح را بررسی خواهند کرد و نظرات دیگر نمایندگان را هم اخذ می‌کنیم، پس از آن طرح در صحن علنی مجلس ارائه خواهد شد تا درباره آن تصمیم‌گیری شود.»
از بین رفتن توازن مالی
در همین خصوص محمد ملک ثابت وکیل پایه یک دادگستری گفت: «با تغییر قیمت ناگهانی سکه، توازن مالی بین زوج و زوجه به هم خورده است. در زمانی که قیمت سکه ۵ میلیون تومان بود و کارگر یا کارمندی حقوق ماهانه سه میلیون تومان دریافت می‌کرد، قاضی می‌توانست رای به پرداخت مهریه بدهد و زوج موظف می‌شد هر دو ماه یک سکه به عنوان مهریه به زوجه پرداخت کند. اگر این افراد امسال حتی ۵ میلیون حقوق دریافتی داشته باشند قیمت سکه ۳ برابر شده است و توازن قبلی از بین رفته است. امروز در محاکم، قضات برای حکم دادن به پرداخت حتی یک سکه، باید به بررسی استحقاق زن و تمکن پرداخت مرد بپردازند.»
عملا بیش از یک چهارم در آمد فرد را نمی‌توان توقیف کرد
وی در ادامه افزود: «بر اساس قانون، تنها از حقوق افراد در صورت تجرد یک سوم و در صورت تاهل یک چهارم می‌توان برای پرداخت مهریه کم کرد. چون مرد علاوه‌بر خرج زندگی خود باید نفقه زن را پرداخت کند و عملا بیش از یک چهارم در آمد فرد را نمی‌توانند توقیف کنند. این افزایش قیمت‌ها باعث شده است تعداد مطالبات برای مهریه افزایش پیدا کند ولی در عمل اکثر مردان ایرانی توان پرداخت مهریه را ندارند. با افزایش قیمت سکه مطالبات زنان برای دریافت آن بیشتر شده است اما به پرداخت آن از سمت محاکم رای داده نمی‌شود. به نظر من در اینجا معادله معکوسی وجود دارد و پرونده‌ها برای مطالبه مهریه نسبت به سال‌های قبل نتیجه معکوس می‌گیرند. امروز برای کاهش آمار زندانیان، قاضیان ما مامور به زندان زدایی هستند بر اساس تجربیات من، متضرر اصلی این قضیه زنان هستند نه مردان.»
ارسال دیدگاه