تشکیل کارگروه نجات شمشاد در گیلان

به گزارش ایسنا، اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت درختان شمشاد استان‌های گیلان، مازندران و گلستان را در فهرست گونه جنگلی در خطر انقراض قرار داده است.

بیماری سوختگی و آفت شب پره شمشاد که در جنگل‌های هیرکانی شیوع یافته است، در گرما و سرما و برف و باران به فعالیت خود ادامه می‌دهند و به دلیل محدودیت راه‌های مبارزه، عرصه‌های وسیعی از شمشادهای هیرکانی را در معرض خطر نابودی قرار داده است.

لاروهای شب پره شمشاد سبب بی‌برگی گیاهان میزبان می‌شوند و یک تهدید جدی برای این درختان هستند. در واقع بی‌برگی باعث کاهش زیبایی گیاه شده و تکرار آن می‌تواند سبب مرگ گیاه شود.

میرحامد اختری گفت: جنگل های شمشاد را یکی از مهمترین جنگل های شمال کشور دانست و اظهار کرد: شمشاد جزو گونه های پهن برگ همیشه سبز است که در جنگل های گیلان نیز وجود دارد.

وی خاستگاه گونه شمشاد(BUXUS) را خزری دانست و افزود: شمشاد از گونه های بومی جنگل های شمال محسوب می شود و به واسطه پهن برگ بودن بسیار حساس، مهم و منحصر به فرد است.

سرپرست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان، شب پره را یک آفت دانست که به جان شمشادهای شمال کشور افتاده است و تصریح کرد: خاستگاه این آفت به خارج از کشور باز می گردد و علت اصلی ورود آن به منطقه عدم توجه به بحث های قرنطینه ای در مبادلات کالا به ویژه واردات است که موجب شده آفت وارد جنگل های ما شود.

اختری، با بیان اینکه آفت شب پره فقط به گونه شمشاد(مونوفاژ) آسیب می زند، عنوان کرد: این آفات درصدد نابودی کامل شمشادهای جنگل های شمال است و اگر ورود به موقع سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان جهت مبارزه با این آفت صورت نمی گرفت، امروز شمشادها به تاریخ پیوسته بودند.

وی با اشاره به کنترل نسبی آفات شمشاد از طریق مبارزه فرمونی، شیمیایی و مکانیکی، یادآور شد: از سال ۱۳۸۹ شاهد ورود بیماری بلایت در رویشگاه شمشاد بودیم که موجب صدمه دیدن این گونه جنگلی شد. در واقع عامل بلایت یک نوع قارچ بود که بسیاری از رویشگاه های شمشاد را تحت الشعاع قرار داده بود و باعث سوختگی برگ ها و نهایتا از بین رفتن درخت می شد، بنابراین عملیات های بهداشتی را به صورت سالانه در رویشگاه شمشاد انجام می دهیم، اما از سال ۱۳۹۵ آفت شب پره به جنگل های گیلان وارد شده و بخشی از جنگل های شمشاد را نابود کرده است.

سرپرست منابع طبیعی گیلان، با بیان اینکه آفت شب پره از جنگل های آسیای شرقی شروع شد و از طریق گونه شمشاد تزئینی به اروپا رفت و سپس به جنگل های شمال رسید، خاطرنشان کرد: شمشاد گونه ارزشمندی است، زیرا سن زیستی آن تا ۱۵۰۰ سال است و سالانه کمتر از نیم میلیمتر رشد می کند.

اختری، با اشاره به میزبانی ۶۳۶ گونه جنگلی همچون توسکا، راش و ممرز از کرم ابریشم باف ناجور(شب پره)، اضافه کرد: متاسفانه لارو شب پره شمشاد، تنها از گونه شمشاد تغذیه می کند و اگر شمشاد بدون برگ باشد، از پوست تنه آن تغذیه می کند، بر این اساس کارگروه نجات شمشاد را در اداره  کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تشکیل دادیم تا بتوانیم لاروهای شب پره را کنترل کنیم.

وی با بیان اینکه آفت شب پره در سال چهار تا پنج نسل دارد و هر نسل از شش تا هفت سن لاروی تشکیل شده است، گفت: رویشگاه های شمشاد که دچار آفت شب پره شده را با ترکیبات زیستی محلول پاشی می کنیم؛ نه سم پاشی، زیرا ترکیبات زیستی خطری برای انسان و حیوان ندارد.

سرپرست منابع طبیعی گیلان، از محصورسازی رویشگاه شمشاد به عنوان ذخیره گاه خبر داد و افزود: جمع آوری شفیره و جلوگیری از تبدیل لارو به پروانه نیز از جمله اقدامات مبارزه مکانیکی است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر بالغ بر ۱۴.۵ کیلومتر از رویشگاه های شمشاد را در سطح استان حصارکشی و محلول پاشی کردیم، یادآور شد: از دیگر راه های مبارزه با آفت شب پره، استفاده از تله های فرمونی است که علاوه بر عقیم سازی پروانه های نر و کاهش تولید لارو، پایش آفات و تعداد پروانه ها را امکان پذیر می کند.

اختری، با اشاره به محلول پاشی چند مرحله ای در سال براساس نسل های مختلف لارو، تصریح کرد: سال گذشته بالغ بر دو میلیارد و ۱۷۰ میلیون تومان برای مبارزه با آفت شب پره شامل محلول پاشی، محصورسازی و پهنه بندی رویشگاه شمشاد هزینه کردیم و کلیه اطلاعات مربوط به وضعیت شمشادها و مناطق خشک شده و قابلیت زنده مانی و از بین رفتن آنان در دست است. امسال نیز یک و نیم میلیارد تومان در راستای حفاظت از گونه شمشاد هزینه کردیم.

سرپرست منابع طبیعی گیلان، حفظ گونه شمشاد را بسیار مهم دانست و اظهار کرد: از مردم می خواهیم گونه شمشاد را قطع و سرشاخه زنی نکنند و در صورت مشاهده آفت با شماره رایگان ۱۳۹ امداد جنگل ها و مراتع تماس بگیرند. همچنین از سایر دستگاه ها می خواهیم به اهمیت شمشاد توجه کنند، زیرا آفت شب پره خطرناک است و اگر موفق به کنترل آن نشویم، شمشاد به یک خاطره تبدیل خواهد شد.