سرداور گروه مکانیک در جشنواره کتاب رشد: نقطه ضعف مولفان و ناشران بی‌توجهی به مهارت‌افزايي است

محمد لطفی‌نیا، کارشناس مسئول مکانیک دفتر تالیف کتاب‌های درسی فنی وحرفه‌ای دارای لیسانس صنایع چوب از دانشگاه شهید رجایی و کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی از دانشگاه آزاد است. سرداور گروه مکانیک در پانزدهمین جشنواره کتاب رشد عقیده دارد منابع كمك آموزشي در تفهيم و تسهيل عناصر و فرآيند ياددهي و يادگيري نقش بسزایی ایفا می‌کنند.

لطفی‌نیا در گفت‌وگو با پانا در پاسخ به این سوال که آیا رویکردهای کتاب درسی در آثار داوری شده دنبال شد‌اند یعنی علاوه بر دانش افزایی و آشنایی با فرایند علم مکانیک، به روش های علمی و مهارت تفکر توجه شده است؟ اظهار کرد: این موضوع در ترجمه و تاليف كتاب‌هاي مورد بررسي و داوري شده كاملا مصداق عيني دارد . حتي يكي از اين كتابها كه رتبه اول را بدست آورد كتاب آلماني ترجمه شده است كه كاملا آموزشي و مهندسي و كاربردي است، يعني محتواي آن در هرسه پايه 10و 11و 12 در چندين رشته مورد استفاده و بهره برداري قرار گرفته است. ساير كتاب‌ها نيز علي رغم استفاده كمك آموزشي و كمك درسي در نظام فعلي در برخي از رشته ها مي توانند به تسهيل يادگيري كمك كنند و در محتوا به اجراي پروژه هاي عملي كه به مهارت آموزي منجر مي شود، پرداخته شده است. در داوري به اين موضوعات بيش از پيش توجه شده است.

وی درباره رضایت گروه داوری از آثار رسیده به جشنواره از لحاظ کمی و کیفی گفت: 4 اثر برتر و برگزيده كه به جشنواره معرفي شده اند شرايط كمي و كيفي لازم را دارا هستند و از نظر داوران كاملا آموزشي محسوب شده و رضايت كامل از آنها احصاء شده است.

لطفی نیا افزود: از 20 عنوان بررسي شده حدود 15 عنوان كاملا آموزشي و كمك درسي مهارتي (ساخت پروژه - طراحي وترسيم نقشه هاي فني و ......) و بقيه نسبتا مناسب بودند.

وی درباره اثر برگزیده این گروه داوری گفت: در اين دوره دو عنوان كتاب به عنوان آثار برگزيده انتخاب شده و به جشنواره معرفي شدند. يكي ترجمه كتاب و اثر نفيس آلماني HOLZ TECHNIK Tabellenbuch با ترجمه جداول و استانداردهاي صنايع چوب كه تاكنون بي‌نظيرترين و جامع ترين كتاب در گروه تحصيلي رشته صنايع چوب و مبلمان به شمار می‌رود كه از مجموع 200 امتياز 197 را كسب كرد. در محتواي اين كتاب از برخي رشته‌ها مانند تاسيسات، ساختمان، برق و معماري مطالب جامع و مفيدي عنوان شده است. اين اثر توسط پيشكسوت مراد سليمي در مدت 4سال به سرانجام چاپ رسيده است.

لطفی نیا ادامه داد: اثر دوم با عنوان "دكوراسيون چوبي از طراحي تا اجرا" است كه امتياز 194 از 200 را كسب کرد. این کتاب مهارت اجراي پروژه هاي چوبي و دكوراسيون را بصورت پله به پله تشريح وتبيين مي‌كند. در اين كتاب نيز چند مهارت از جمله طراحي و نقشه كشي - استفاده از ابزار و ماشين‌آلات رشته و اجراي پروژه هاي كامل چوبي را مي توان آموزش داد. است. در اين دو عنوان كتاب نوآوري و بروز بودن مطالب به چشم مي‌خورد، اما ساير كتابها بيشتر گردآوري از آثار و محتواي كتابهاي چاپي گذشته است .

سرداور گروه مکانیک درخصوص وضعیت آثار این بخش از لحاظ پاسخگویی به نیازهای جامعه خصوصا قشر دانش آموز - معلم در زمینه مهارت آموزی با توجه به اهمیت آن در اسناد تحولی و برنامه درسی ملی گفت: باتوجه به اسناد تحولي و برنامه درسي ملي كه در حال اجراي پايه 10و 11 و تاليف كتابهاي پايه 12 هستيم مي‌توان گفت هنوز بطور كامل وگويا در كتابهاي تاليف شده توسط ناشران خارج از آموزش و پرورش تاكنون در حوزه فني و حرفه اي به محتواي اصلي آنها پرداخته نشده است. البته هم چنان اين كتابها به عنوان منابع كمك آموزشي و كمك درسي مي‌توانند در بهبود و تسهيل كيفيت آموزش مهارتي هنرستانها مفيد و موثر باشند.

وی بیان کرد: اميد است با اتمام يك دوره كامل كتابهاي درسي نظام جديد كه در هنرستانهاي فني و حرفه اي بصورت 6 پودمان در سه سال در حال آموزش است، مولفان و ناشران رويكرد جديدي را در تاليف كتابهاي خود پيدا كنند كه درنهايت به اشتغال‌زايي بينجامد. البته در خصوص هنرآموزان و معلمان با تاليف كتابهاي راهنماي هنرآموز يا راهنماي معلم در پاسخ به نياز علمي و آموزشي آنان گام مثبت و مهمي در دفتر تاليف كتابهاي درسي فني و حرفه‌اي و كاردانش برداشته شده است. تنها نقطه ضعف مولفان وناشران عدم توجه به نياز اصلي و مهم مخاطبان یعنی مهارت افزايي است و ناشران بيشتر به تيراژ و فروش بيشتر در نتيجه درآمدزايي توجه دارند تا محتواي مناسب و مفيد. البته با همين داوري و امتياز دادنها شايد به رويكرد مثبتي در این زمینه برسیم.