نشست جی.یی.سی.اف فرصت طلایی ایران برای اثرگذاری بر قیمت گاز منطقه

این روزها یکی از مهمترین رویدادها در حوزه دیپلماسی انرژی در حال برگزاری است. عنوان این رویداد ششمین نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی.یی.سی.اف) با محوریت امنیت انرژی در جهان است.

نقش ایران در دیپلماسی انرژی خاورمیانه

از جمله دلایلی که برگزاری این نشست را مهم کرده است موضوع تنش میان روسیه و غرب است و به تبع آن افزایش تقاضای انرژی از سوی اروپا باعث شده تا ایران به عنوان دومین کشور دارنده ذخایر گازی در دنیا نقش محوری در معاملات سیاسی خاورمیانه داشته باشد.

جواد اوجی، وزیر نفت هم در شروع برگزاری این نشست بر اهمیت ایران در دنیا به عنوان یک منبع تامین‌کننده انرژی در طولانی‌مدت تاکید کرده و اعلام کرده است: «ایجاد تنش بین روسیه و غرب و افزایش تقاضای انرژی پس از پایان ویروس عالم‌گیر کرونا می‌تواند از جمله دلایلی باشد که این دور از نشست مجمع کشورهای صادرکننده گاز را حائز اهمیت کرده است.»

بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که این نشست بهترین فرصت برای ایران است تا با اعمال سیاست‌های صحیح در عرصه انرژی و البته اصلاح الگوی مصرف در داخل کشور جایگاه خود را به عنوان هاب گازی منطقه ارتقا دهد و این مهم با استفاده ایران از فرصت سوآپ و یا ترانزیت گاز قطر به کشورهای همسایه ممکن می‌شود.

انرژی در جهان نقش مهمی پیدا کرده است

در همین رابطه «حمیدرضا صالحی»، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع ومعادن ایران در گفت‌وگو با پانا گفت: «یکی از فرصت‌های آینده اقتصاد ما در منطقه و دنیا موضوع قرارگیری در معادلات و تبادلات گازی دنیاست و این مهم به دلیل داشتن ذخایر گازی بزرگ ایران است. این فرصتی است که در گذشته به خوبی از آن استفاده نشده و اکنون باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.»

وی افزود: «مسئله تبادلات گاز و انرژی از گذشته مهم و اثرگذار بوده، برای مثال خط لوله گاز روسیه به آلمان یکی از مسایلی است که در مناقشه اخیر اوکراین از موضوعات محوری است و البته انرژی نقش مهمی در جهان داشته و ایران به عنوان کشوری که این ثروت خدادادی را دارد می‌تواند به عنوان ابزار دیپلماسی انرژی در مناسبات خود استفاده کند.»

موقعیت جغرافیایی ایران برای دستیابی به هاب گازی منطقه

نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع ومعادن ایران با اشاره به ذخایر گازی ایران برای تقویت جایگاه ایران در منطقه اظهار کرد: «ایران با توجه به شرایطی که در منطقه دارد و اینکه بین شرق و غرب دنیا قرار گرفته است موقعیت استراتژیکی دارد. همچنین به لحاظ منطقه‌ای و موقعیت جغرافیایی یک کشور چهار فصل است و قاعدتا مصرف انرژی داخلی زیادی دارد که این مهم باید مدیریت شود.»

این کارشناس حوزه انرژی با تشریح موقعیت جغرافیایی ایران برای دستیابی به هاب گازی منطقه عنوان کرد: «ایران از شمال به با کشورهایی مانند روسیه و از جنوب با کشورهای گرمسیر حاشیه خلیج فارس متصل است و می‌تواند در این موضوع نقش مهم و موثری به عنوان هاب انرژی در منطقه ایفا کند. کشورهای گازی منطقه مانند ترکمنستان و روسیه در کنار ایران هستند. همچنین قطر که شریک استراتژیک ما در پارس جنوبی است در این اجلاس حضور دارند و از این جهت ایران می‌تواند نقش محوری داشته باشد.»

جایگاه ایران در تعیین قیمت گاز در منطقه

صالحی با اشاره به موقعیت ایران برای تعیین قیمت گاز در منطقه گفت: «می‌توانیم از این فرصت بوجود آمده در این نشست در آینده برای تقویت و توسعه میادین گازی مان و سرمایه‌گذاری در قبال ظرفیت‌هایی که پیش رو داریم، استفاده کنیم. در شرایطی که در شرف گشایش مذاکرات وین هستیم برای توسعه میادین ما فرصت خوبی است و این می‌تواند ما را در آینده در نقطه‌ای قرار دهد که یکی از بازیگران اصلی منطقه باشیم و برای تعیین قیمت گاز در منطقه و جهان نقش اثرگذاری داشته باشیم به شرط اینکه عقب ماندگی تحمیلی که در گذشته وجود داشته سریعا جبران کنیم.»

اصلاح الگوی مصرف داخلی فرصتی برای توسعه صادرات گاز است

نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع ومعادن ایران درباره اثرگذاری این نشست بر روی بازار جهانی گاز و بازار اروپا اظهار کرد: «باید بپذیریم که روسیه بازیگر قوی در منطقه است که متقاضی بالایی در بین مشتری‌های جهان دارد. آوردن این کشور در این نشست و اینکه بازار را به دیگران بدهد و از بازار خودش عقب‌نشینی کند، نیازمند برنامه‌ریزی دقیقی از سوی ایران است تا سهم ایران در مناسبات صادرات گاز دنیا افزایش یابد.»

صالحی با اشاره به اهمیت اصلاح الگوی مصرف گاز در داخل کشور ایران گفت: «باید در داخل کشور بازار مصرف انرژی‌مان را اصلاح کنیم و زیرساخت‌های تولیدی و مصرفی در کشور به گونه‌ای اصلاح شود تا با کمبود گاز در داخل کشور روبرو نشویم، آن هم در شرایطی که رتبه دوم گاز دنیا را داریم. کل صادرات ما به کشوری مانند عراق در بیشترین حد، حدود 50 میلیون مترمکعب است و این مهم در شرایطی که به آن گاز نیاز نداشته باشیم اهمیت خودش را نشان می‌دهد و سهم ما را در این اجلاس به عنوان بازیگر نشان خواهد داد زیرا آنها آمار تولید و مصرف و صادرات ما را دارند و همه اینها مولفه‌هایی است که جایگاه ایران را در حوزه تبادلات گازی نشان می‌دهد.»

ایران در مسیر گشایش دیپلماسی با دنیاست

وی افزود: «در این نوع اجلاس‌ها می‌توانیم با تعاملاتی که با شرکایمان در منطقه انجام می‌دهیم امتیازهای خوبی بگیریم. دیپلماسی انرژی با دیپلماسی‌های دیگر ما عجین شده است. نقطه قوت ما این است که ما پتانسیل عظیمی از ذخایر گاز در دنیا داریم و در مسیر گشایش با دنیا هستیم. وقتی دنیا می‌بیند که ایران در حال گفت و گو با دنیاست یعنی ایران پتانسیل عظیمی در حوزه دیپلماسی‌های مختلف از جمله انرژی دارد فقط باید برنامه درستی داشته باشیم. این اجلاس‌ها می‌تواند تبدیل به سرمایه‌ای آشکار برای ایران شود.»

لازم به ذکر است که در اجلاس اخیر اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) با پیوستن موزامبیک به ۱۸ کشور رسید. مالزی، نروژ، عراق، پرو، آذربایجان و امارات هم اکنون به‌عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت می‌کنند. کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، ١۱ عضو اصلی جی‌ئی‌سی‌اف هستند.