طرح توزیع یارانه کتاب اقتصاد نشر را می چرخاند

به گزارش ستاد خبری بیست‌نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، پدرام پاک آیین، نماینده مدیران مسئول رسانه‌ها در هیات نظارت بر مطبوعات اظهار کرد: هفته کتاب یک پویش خبری و تبلیغاتی برای گسترش کتاب و کتابخوانی است. این پویش مخاطبان متنوعی دارد و بخشی از این مخاطبان کتاب‌خوان‌ها و بخشی هم ناشران، دست اندرکاران چرخه تولید و نشر کتاب، مانند نویسندگان، مترجمان، ویراستاران، گرافیست‌ها و چاپخانه‌داران هستند. مدیران و سیاست‌گذاران فرهنگی هم مخاطبان خاص هفته کتاب به‌شمار می‌آیند.

نماینده مدیران مسئول رسانه‌ها در هیات نظارت بر مطبوعات همچنین مطرح کرد: هفته کتاب توانسته طی 28 دوره گذشته یک الگوی ارتباطی منسجم و هدفمند بین شبکه ذی‌نفعان و تاثیرگذاران حوزه فرهنگ ایجاد کند. طبعا بخشی از این پویش ناظر به پیام‌رسانی درحوزه‌هایی است که خلاء و مساله محسوب می‌شوند.

وی ادامه داد: مسائل مربوط به حوزه کتاب امروز با ظهور فناوری‌های جدید، مشکلات اقتصادی و حذف کالاهای فرهنگی از سبد خانوار و همین‌طور تغییر سبک زندگی و کاهش مطالعه در سطح جامعه و حتی در میان نخبگان مسائل جدیدی در حوزه نشر و کتاب به وجود آورده است که این مسائل نیازمند صورت‌بندی و تعریف جدیدی است.

وی با اشاره به این‌که برخی از این مسائل به گونه‌ای است که راه حل آنها ممکن است خود منشاء مسائل جدیدی باشد، بیان کرد: چراکه مسائل تک متغیری نیستند بلکه چند متغیری بوده و در فرآیند اجرا و در تعامل با شبکه ذی نفعان قابل حل و فصل است. هفته کتاب فرصت مناسبی است که شبکه ذی نفعان حوزه کتاب و نشر به این مسائل بپردازند و صورت‌بندی جدیدی از آنها داشته باشند و درواقع در یک هماهنگی و هم‌افزایی جدیدی نسبت به حل آنها همت کنند.

پاک آیین عنوان کرد: هفته کتاب نباید به تکرار پیام‌ها و رویداد‌های گذشته محدود شود. بلکه باید فرصتی برای ایده‌‌یابی و استعدادیابی در حوزه ابتکار و خلاقیت‌های بخش نشر و ایجاد کسب‌وکارهای نوین و استارتاپ ها در حوزه کتاب و نشر باشد. اگر از منظر پیام‌رسانی به موضوع کتاب نگاه کنیم در سال‌های گذشته خلاءهای فراوانی در این بخش ایجاد شده است. در گذشته نشریات خوبی تحت عنوان کتاب ما و هفته‌نامه‌ای تحت عنوان کتاب هفته منتشر می‌شد که امروز در جمع رسانه‌های کتاب‌گزار وجود ندارند. حتی اگر استدلالی که برای تعطیلی این رسانه‌ها وجود داشت توسعه فضای مجازی بود. این استدلال درباره کتاب که ماهیت فیزیکال دارد قابل پذیرش نیست. بخش خصوصی و عمومی فعال در حوزه کتاب باید به یک تفاهمی برای احیای رسانه های کتاب‌گزار و کانال های اطلاع رسانی حوزه نشر برسد.

موسس خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره طرح توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشی‌ها (طرح‌های فصلی فروش) یادآور شد: این طرح‌ها نباید به عنوان حمایت مقطعی و مسکن نادیده گرفته شود. ممکن است اثر گذرا و موقت خود را در اقتصاد نشر بگذارد اما می‌شود از آنها به عنوان گامی در مسیر توسعه پایدار حوزه کتاب یاد کرد.

او در ادامه تصریح کرد: این گام لرزان و شکننده‌ای است. باید برای توسعه پایدار حوزه کتاب به دنبال تغییر ساز‌وکارهای حاکم بر این حوزه بود. امروز مسائل کتاب حتی از حوزه کمبود زیرساخت‌ها هم عبور کرده و نیاز به سازوکارهای جدید برای مدیریت این حوزه داریم. حمایت‌های مقطعی و گذرا چون طرح‌های فصلی فروش کتاب مسائل حوزه نشر را حل نمی‎کند، بلکه ممکن است آثار کوتاه مدت داشته باشد که در دراز مدت مانع ایجاد سازوکارهای اساسی و پایدار شود.

نماینده مدیران مسئول رسانه‌ها در هیات نظارت بر مطبوعات در ادامه با بیان این‌که هفته کتاب نباید هفته رونمایی‌ها و نشست‌های تشریفاتی باشد، گفت: هفته کتاب باید یک پویش تبلیغاتی فراگیر در جامعه باشد و نگاه‌های همه مردم را به سوی زیبایی‌های بخش کتاب و نشر و ارزش‌های ملموس کتابخوانی در زندگی مردم جلب کند. هفته کتاب باید هفته مساله‌یابی و طراحی سازوکاهای جدید برای حل مساله و بحران‌های حوزه کتاب باشد.

پاک آیین کارکرد سوم هفته کتاب را چنین بیان کرد: باید ذی نفعان حوزه کتاب و نشر در این هفته با یکدیگر هم‌افزا باشند و به هم نزدیک شوند و به اصطلاح رویکردهای جزیره‌ای در حوزه مدیریت کتاب را از بین ببرند.

این نویسنده چهارمین انتظار از هفته کتاب را کشف و نهادینه ساختن ایده‌ها و استعدادهای نو در حوزه کسب وکارهای جدید دانست.

او مهمترین ماموریت هفته کتاب را ارائه یک تعریف علمی، فراگیر و قابل فهم از مقوله خواندن اعلام کرد و گفت: امروز خوانش‌های انقطاعی که مردم در فضای مجازی دارند، مطالعه محسوب نمی‌شود. خواندن زمانی اتفاق می‌افتد که 3 شاخص تمرکز، استمرار و لذت در آن وجود داشته باشد و ورود انقطاعی عبارت در سایت‌ها و کانال‌های مجازی خواندن محسوب نمی‌شود.

پدرام پاک آیین در پایان گفت: خواندن فرآیندی است که در آن عالم در ذهن شکل می‎گیرد و ذهن در حقیقت در تعامل با مفاهیم تغییر شکل و ساختار پیدا می‌کند. باید برای مردم اهمیت خواندن و آثار خواندن در پیشرفت‌های مادی و معنوی زندگی آنها در هفته کتاب تبیین شود. این بخش مربوط به ماموریت اولی است که تحت عنوان پویش تبلیغاتی هفته کتاب عنوان شد و وظیفه آن این است که مردم را دعوت به خواندن کند؛ البته به این معنا نیست که فقط بگوییم کتاب بخوانید و صرفا یک شعار مد نظر نیست. بلکه باید به مردم بگوییم خواندن چیست و آثار خواندن در پیشرفت مادی، معنوی، کسب‌وکارها، تحصیلات، مهارت‌های زندگی بهینه‌سازی رفتار و کنش‌های آنها چیست. می‌شود کتاب را به این ترتیب وارد متن زندگی مردم کرد و یک پیوند عمیق بین خواندن در زندگی برقرار کرد.

بیست‌و‌نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از بیست‌وچهارم آبان‌ماه آغاز شده و تا یکم آذرماه ۱۴۰۰با شعار «جای خالی را با کتاب خوب پُرکنیم» در سراسر کشور ادامه خواهد داشت.