"شوچله" یاشب یلدا

به نوشته سمیرا دادور خبرنگار‌ خبرگزاری پانا، چله و جشن‌هایی که در این شب برگزار می‌شود، یک سنت باستانی است، این سنت می‌تواند در بین اقوام ایرانی هم متفاوت‌تر برگزار شود و رنگ و روی زیباتری به خود گیرد، در استان چهارمحال و بختیاری هم این شب با آداب و رسوم خاصی برگزار می‌شود.

 شب چله، دور هم‌نشینی و جشن شبانه همراه بیداری تا بامداد و تماشای طلوع خورشید در اولین روز زمستان است. لازمه آن جمع شدن تمام فامیل و خانواده در منزل بزرگ‌ترها و ریش سفیدان به عنوان نماد کهنسالی خورشید در پایان پاییز، نشستن در زیر کرسی و همچنین خوراکی‌های فراوان برای بیداری دراز مدت همچون هندوانه، انار، انگورهای بسته با نخ به سقف خانه‌های چوبی، کشمش، بادام، گردو، سنجد، گندم برشته، شاهدانه و کشک و تنقلاتی است که مادر بزرگ‌ها از تابستان فراهم کرده و بر روی سفره شب چله و بیشتر بر روی کرسی چوبی قرار می‌دهند. در چهارمحال و بختیاری نیز مادربزرگ و پدربزرگ‌ها "کرسی" می‌اندازند، کرسی که زیر آن منقلی از زغال و آتش است و لحافی که بر روی چوبی چهار پایه قرار می‌دهند، کرسی که همه را گرم نگه می‌دارد‌.

همچنین‌ در استان چهار محال و بختیاری در شب یلدا آش‌کشک درست می‌کنند، یکی از مواد تشکیل دهنده این آش، همان کدو تنبل آب پز شده است؛ بدین صورت که بعد از آب پز کردن کدو تنبل، آن را ریز کرده و در داخل آش‌کشک می‌ریزند.

همچنین بو دادن گندم و برنج و شاهدانه که این کار را بیشتر زنان خانه برعهده دارند؛ از جمله آیین‌های شب یلدار در این استان است.

معمولاً آش کشک و کدو در ظرف‌های بزرگی به نام تغار یا تاغار ریخته و بعد از آن با استفاده از قاشق‌های چوبی بزرگ بین افراد خانواده تقسیم می‌شد همچنین در گذشته مرسوم بوده در این شب بزرگان خانواده تجربیات و خاطرات خود را برای سایرین بازگو می‌کردند.

آیین‌های شب چله از غروب آفتاب آغاز و تا فرا رسیدن بامداد ادامه داشت، در این شب خواندن کتاب‌های شاهنامه، هفت لشکر، حمله حیدری، فلک‌ناز، امیر ارسلان نامدار و… نیز مرسوم بوده البته این کار معمولاً در خانواده‌هایی که سواد خواندن و نوشتن داشتند صورت می‌گرفت.

یکی دیگر از رسوم دیرینه و زیبای شب چله استان، هدیه بردن برای نوعروسان است، این رسم که همچنان نیز پابرجا است توسط داماد و خانواده او انجام می‌شود، در حقیقت این نوع هدیه بردن نوعی تجدید مودت و دوستی به شمار می‌آید.

متأسفانه امروزه با فاصله گرفتن از سنت‌های گذشته و رواج زندگی مدرن در جوامع صله ارحام و گردهمایی‌های صمیمی و گسترده کمرنگ شده است همچنین بی توجهی به نقش بزرگ‌ترها در جامعه و تکریم جایگاه این افراد که در حقیقت داعیه‌داران اصلی آیین‌های شب چله هستند موجب شده بسیاری از آداب و رسوم این شب تحت تأثیر قرار بگیرد.