دوربینت را زمین نگذار!

آن دو که در دید اول چندان هم حرفه‌ای به نظر نمی‌رسند در طول نصف روزی که کل مدت اتفاق است، متعهدانه دوربین را خاموش نمی‌کنند و از آنچه بر خودشان و محیط اطراف می‌گذرد تصویر می‌گیرند. صداقت و زلالی نماهای باران خورده، دیالوگ‌های واقعی، ترسیده و گاهی طنز، تعلیق و اضطراب ناشی از اینکه چه خواهد شد به استنادی‌ترین شکل ممکن ضبط شده‌اند و حاصل حدود ده ساعت راش شده که به مرتضی پایه‌شناس، طراح روایت و کارگردان مشترک سپرده‌اند.

مسئله‌ فنی و اساسی این مستند، مسئله‌ی بغرنج تدوین اثر است. اساساً روایت فیلم پای میز تدوین شکل گرفته و برای کسانی که دستی بر آتش دارند، پرپیداست که کارگردان ـ تدوینگر چه رنجی را هنگام تدوین متحمل شده و فریم به فریم این تابلوی گِل و خون را به مثابه یک پازل هزار تکه چیده تا ما در نهایت یک کل منسجم را ببینیم و بگوییم: «عجب! چه لحظات دلهره‌آوری بر آن‌ها گذشته ... ». گاهی ضرب المثلی مناسب‌تر از «با مژه کوه کندن» برای تدوین مستند نمی‌توان یافت!

آنچه در گلوله‌ باران می‌گذرد، برخلاف بیشتر آثار در حوزه سینمای مستند محور مقاومت، زمان و مکان خاصی ندارد و بر جغرافیای خاصی تأکید نمی‌کند، فیلم‌ساز آگاهانه خواسته یک روایت جهان شمول داشته باشد و مخاطب خود را محدود به یک قشر یا ایدئولوژی خاص نکند. «گلوله‌باران» بیش از آنکه درباره‌ی جهاد و سوریه و دفاع از حرم باشد، مستندی درباره‌ی مستند است.

حسی که نسبت به حسین مومن به عنوان تصویربردار و کارگردان در میدان و سعید منفرد که تصویربردار دوم است برای منِ بیننده‌ی مستند ایجاد می‌شود این است که گویی این دو به قاب تصویر وفادارتر بوده‌اند تا به جانشان و هر چه بر سرشان رفته باز دوربین را خاموش نکرده‌اند، مثل سربازی که ننگ دارد در خشاب اسلحه‌اش گلوله‌ای باقی بماند و همین است که آن دو را در کنار تصویربرداران نام آشنا شایسته‌ی نامزدی بهترین تصویربردار از سیزدهمین جشنواره‌ی سینمای مستند ایران «سینما حقیقت» کرده است و وقتی به این شجاعت، چاشنی تکنیک‌های روایت افزوده شود و آن را از صافی نوع نگاه حرفه‌ای مستندساز بگذراند، نتیجه اثری خواهد شد که در همان جشنواره، برنده‌ی نشان فیروزه‌ای بهترین مستند، تندیس و جایزه‌ی بهترین کارگردانی و بهترین تدوین می‌شود.

نگارنده معتقد است، فیلم‌هایی که جسارت، نوآوری و حرفی برای گفتن دارند، منتقدان جدی هم خواهند داشت و طبعاً برخی انتقادها هم به جا و وارد است، اما در هر حال این اقبال عمومی است که برآینده نظرات مخاطبان است و به نظر می‌رسد مستند «گلوله‌باران» ساخته‌ی مشترک مرتضی پایه شناس و حسین مومن به خوبی توانسته نظرات و نگاه‌ها را به خود جلب کند.

روزنامه‌نگار و مستندساز