از «هناس» تا »کمال الملک«؛ نگاهی به فیلم‌های ژانر بیوگرافی در سینمای ایران
تهران (پانا) - بیوگرافی یکی از ژانرهای گمشده سینمای ایران است. ِژانری که در سالهای اخیر سینماگران جوان به احیای آن پرداخته اند.
ژانر بیوگرافی یکی از مهم‌ترین ژانرهای سینمایی است که سوژه خود را بر مبنای زندگی افراد سرشناس انتخاب می‌کند. افراد، چهره‌ها و مشاهیری که هر یک با انجام فعالیتی نام خود را در تاریخ باقی گذاشته‌اند. اما این ژانر در سینمای ایران مهجور است و فیلمسازان کمی به سراغ آن رفته‌اند.
در جشنواره امسال فیلم فجر اما چراغ ژانر بیوگرافی با فیلم «هناس» روشن نگه داشته شده است. فیلم «هناس» به کارگردانی حسین دارابی و تهیه کنندگی محمدرضا شفاه جزو محصولات سازمان سینمایی سوره حوزه هنری است.
این فیلم که در ژانر بیوگرافی ساخته شده، درباره زندگی شهره پیرانی همسر شهید داریوش رضایی‌نژاد است. شهید هسته‌ای که در پی ترور ناجوانمردانه سرویس‌های جاسوسی خارجی به مقام رفیع شهادت نائل آمد. «هناس» گوشه‌ای از زندگی این همسر فداکار را به عنوان الگویی برای بانوان ایرانی به تصویر می‌کشد. فیلمی با بازی مریلا زارعی و بهروز شعیبی که می تواند جزو کاندیدهای بهترین فیلم در جشنواره فیلم فجر باشد.
حضور این فیلم در جشنواره فیلم فجر بهانه‌ای شد تا مروری بر فیلم‌های ژانر بیوگرافی داشته باشیم که توسط سینماگران ایرانی ساخته شده‌اند.
«منصور» اولین فیلم در این لیست است. اثری ساخته سیاوش سرمردی که در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور یافته است. این فیلم که محصول سال ۱۳۹۸ است، داستانی براساس زندگی شهید منصور ستاری را برای مخاطب خود روایت می‌کند. منصور ستاری سرتیپ پدافند نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود که در حادثه سقوط هواپیما به درجه شهادت نائل آمد.
«تک‌تیرانداز» فیلم دیگری درباره فرماندهان نظامی کشورمان است. این اثر که ساخته علی غفاری بوده، محصول بنیاد فرهنگی روایت فتح و درباره شهید عبدالرسول زرین است. فیلمی محصول سال ۱۳۹۹ که به برشی از زندگی برترین تک‌تیرانداز جهان با بیش از ۷۰۰ شلیک موفق می‌پردازد. شهیدی که در عملیات خیبر توسط نیروهای توپخانه عراق به شهادت رسید.
«شبی که ماه کامل شد» فیلمی عاشقانه و البته تلخ به کارگردانی نرگس آبیار است. فیلم که محصول سال ۱۳۹۷ است، پیرامون زندگی واقعی عبدالحمید ریگی و همسرش فائزه منصوری روایت می‌شود. عبدالحمید ریگی برادر عبدالمالک ریگی یکی از فرماندهان گروهک تروریستی جندالله است که عملیات‌های تروریستی بسیاری را برعلیه مردم بی‌گناه سیستان و بلوچستان انجام داده است.
«۲۳ نفر» ساخته مهدی جعفری یکی دیگر از آثار ژانر بیوگرافی است که پیرامون زندگی ۲۳ نفر از اسیران ایرانی حاضر در زندان‌های عراق ساخته شده است. فیلمی محصول سال ۱۳۹۷ که برنده سیمرغ بهترین فیلم از نگاه ملی در جشنواره سی و هفتم شد. این فیلم محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج و براساس کتاب «آن ۲۳ نفر» اثر احمد یوسف زاده ساخته شده است.
«غلامرضا تختی» تنها فیلم این لیست بوده که سوژه آن یک ورزشکار ملی یا به تعبیری جهان پهلوان ایرانی‌ست. فیلم درباره زندگی کشتی‌گیر ایرانی، غلامرضا تختی است که با حضور در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر، برنده دو جایزه سیمرغ بلورین شد. فیلم را بهرام توکلی به جلوی دوربین برده و محصول سال ۱۳۹۷ است. اثری در ژانر بیوگرافی که سیاه و سفید ساخته شده است.
«چ» ساخته ابراهیم حاتمی کیا، محصول سال ۱۳۹۲ و براساس برشی از زندگی مصطفی چمران است. یکی از فرماندهان هشت سال جنگ تحمیلی که داستان ۲ روز از زندگی مصطفی چمران طی نبرد پاوه در این فیلم به تصویر کشیده می‌شود. این فیلم از سی و دومین جشنواره فیلم فجر توانست ۶ سیمرغ بلورین دریافت کند که یک رکورد به حساب می‌آید.
«ایستاده در غبار» براساس طرحی از نسخه سریالی ایستاده در غبار است که در سال ۱۳۹۶ از شبکه یک سیما پخش گردید. فیلم درباره شخصیت احمد متوسلیان، یکی از فرماندهان دفاع مقدس است. این فیلم که توسط محمد حسین مهدویان ساخته شده، در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد.
«بشارت منجی» ساخته نادر طالب زاده است. این فیلم که از روی نسخه سریالی آن ساخته شده، محصول سال ۱۳۸۳ و درباره حضرت عیسی مسیح است. محوریت داستان فیلم از زبان انجیل برنابا و پیرامون زندگی آن حضرت و حواریون اوست. فیلمی با درونمایه مذهبی که سریال آن نیز حواشی زیادی در کشورهای مسیحی داشت.
«محمد(ص)» یکی از فیلم‌های بیگ پروداکشن سینمای ایران است. فیلمی درباره زندگی پیامبر خاتم حضرت محمد (ص) که زندگی پیامبر را در ایام نوجوانی بر پرده سینما می‌آورد. فیلم را مجید مجیدی در سال ۱۳۹۳ کارگردانی کرده است. این اثر بعد از فیلم مصطفی عقاد، دومین فیلمی است که پیرامون زندگی پیامبر اسلام ساخته می‌شود.
«کمال‌الملک» آخرین فیلم در لیست ماست که داستانش مربوط به زندگی نقاش مشهور ایرانی، محمد غفاری معروف به کمال‌المُلک است. این فیلم در سال ۱۳۶۲ و توسط زنده یاد علی حاتمی کارگردانی شد. فیلمی تاریخی که به عنوان یکی از اولین آثار ژانر بیوگرافی در سینمای ایران از آن یاد می‌شود.
ارسال دیدگاه