صمد چینی‌فروشان: همیشه به تئاتر و ترجمه متعهدم
تهران (پانا)-مترجم و منتقد تئاتر می‌گوید که سال‌ها زمانش را برای ترجمه کتاب‌هایی که در زمینه تئاتر نوشته شده‌اند صرف کرده زیرا او خودش را به تئاتر مسئول می‌داند و احساس تعهد به ترجمه و تئاتر دارد.
صمد چینی‌فروشان مترجم و منتقد تئاتر یکی از افرادی است که زمان زیادی از عمر خود را صرف ترجمه و نقد آثاری که در زمینه تئاتر هستند کرده است. به پاس ارج نهادن به هنر او و زحماتی که در این سال‌ها کشیده است با او به گفت‌وگویی نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
از چه سالی کار مترجمی را شروع کردید؟
قبل از اینکه کار ترجمه را شروع کنم، نویسندگی را با نوشتن کار کودک شروع کردم. اولین کتابی که نوشتم مربوط به اوایل سال ۷۰ بود. شروع همکاری من با انتشارات سروش در اواسط دهه ۷۰ بود. برای این انتشارات چند مقاله در حوزه تئاتر ترجمه کردم که تمامشان به چاپ رسیدند. طی سال‌ها با مجله‌ها و روزنامه‌های گوناگون همکاری می‌کردم و مطالبم به چاپ می‌رسیدند. بعد از آن به غیر از مطالب نقدی که در نشریه سروش و نشریه‌های دیگر داشتم کتاب حیاتی و زیبای تئاتر پست مدرن را چاپ و ترجمه کردم. این کتاب حتی به چاپ دوم رسید، با اینکه استقبال خوبی داشت اما چاپ آن متوقف شد. بعد از آن نمایشنامه «ترکه‌ها و استخوان‌ها» را در چاپ قطره منتشر کردم این کتاب درباره مسائل جنگ ویتنام است.
کتاب «چشم کارگردان» چه سالی چاپ شد؟
کتاب «چشم کارگردان» سال ۹۸ به چاپ رسید و ناشر آن سازمان سمت بود. این کتاب به دلیل زبان و ادبیات خاصی که داشت ترجمه آن بسیار طول کشید زیرا نمی‌خواستم آن را بد ترجمه کنم. من همیشه به مسئله ترجمه تعهد دارم و کارم را با وسواس زیاد انجام می‌دهم به همین دلیل چاپ کتاب «چشم کارگردان» بیش از ۶ سال طول کشید.
«چشم کارگردان» درباره چیست؟
«چشم کارگردان» کتابی است جامع درباره کارگردانی و بازیگری، به این پرسش پاسخ مثبت می‌دهد. به جرأت می‌توان گفت که دانشجویان آن را به عنوان منبعی شغلی و حرفه‌ای در تمام عمر حفظ خواهند کرد. با آنکه این کتاب رویکردی درون‌نگر و فردبنیان دارد، اما بر نیم قرن تجربه آموزش و کارگردانی استوار است. از نظر آهارت، تئاتر ابزار کارآمد و مؤثری است برای مواجهه زنده ملت‌ها با تاریخ و فرهنگ گذشته و حال، ارزش‌های معنوی، واقعیت‌ها و حقایق زندگی، و گسترش همه‌جانبه تفاهم و درک متقابل. در اینجا خواننده با کتابی درباره اجرای تئاتر مواجه است که او را با همه لایه‌های آفرینش تئاتر، تئاتری همواره به یادماندنی، درگیر می‌کند.
کتاب‌هایی که ترجمه می‌کنید با چه معیاری انتخاب می‌شوند؟
در هر رشته‌ای مترجمان واقعی کسانی هستند که خودشان دغدغه جدی درباره ترجمه داشته باشند، چنین مترجمانی درواقع پژوهشگرانی هستند که با اهداف آموزشی و فرهنگی خاصی دست به ترجمه می‌زنند. همانطور که انتخاب‌هایم نشان می‌دهند در تمام این مدت به دنبال یافتن آثاری برای ترجمه بودم که به نوعی و در مقاطعی بتوانند پاسخگوی نیازهای زمانه خودشان باشند. برای مثال کتاب «کارگردانی پست مدرن» زمانی منتشر شد که بحث مدرنیته دغدغه بسیاری از هنرمندان به خصوص تئاتری‌ها شده بود. با مشاهده نزول روز افزون ارزش‌های زیبایی و معنا شناختی و اجرایی تئاتر و عمیق شدن روز افزون شکاف میان تئاتر و نیازهای ادراکی و زیبایی شناختی مخاطب ما بود که ترجمه کتاب «چشم کارگردان» را به دست گرفتم و وقت زیادی را هم برای ترجمه و چاپ آبرومندانه آن صرف کردم.
کتاب «چشم کارگردان» چه کاربردی برای اهالی تئاتر می‌تواند داشته باشد؟
کتاب «چشم کارگردان» حاصل تجربیات عملی جان هارت در حوزه‌های مختلف کارگردانی، نویسندگی، بازیگری، تدریس و اجرای تئاتر است که می‌تواند به مرجعی برای تمام حوزه‌های تئاتر در سراسر کشور تبدیل شود تا در آینده شاهد نسل متفاوتی از فعالان تئاتر در کشور شویم به نظر من مدرسان و اساتید تئاتر می‌توانند با استفاده از بحث‌های مختلف این کتاب منبع آموزشی کافی برای کلیه مراحل تئاتر از مرحله مقدماتی تا لیسانس و فوق لیسانس را فراهم کند و از این طریق روند آموزشی کشورمان را اعتلای جدی ببخشند.همچنین آنها می‌توانند بر اساس فصل‌های مختلف آن در سال های آینده فصل های آموزشی جذاب تری را تدوین کنند.
ارسال دیدگاه