ابوالفضل ظهره‌وند*
تلاش آمریکا برای تغییر ژئوپلتیک منطقه
در پیشینه روابط و تعاملات میان ایران و افغانستان طی سال‌های گذشته به کانون‌هایی برمی‌خوریم که اساسا رویکردی ضد ایرانی دارند.
بخشی از این نیروها شامل پشتون‌های متعصب هستند که روحیه ناسیونالیست بومی دارند. گروهی دیگر شامل بازیگران منطقه‌ای مثل آمریکا، کشورهای حوزه خلیج فارس، رژیم صهیونیستی و... می‌شوند که از هر شیوه‌ای برای ایجاد چالش در روابط ایران و افغانستان استفاده می‌کنند.
فارغ از این گروه‌ها و عوامل دخیل، برخی نیروها مثل منافقین هم وجود دارند که صرفا کارکرد آنها ابزاری است و وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف و برنامه‌های بازیگران منطقه‌ای به‌شمار می‌روند اما در عین حال همه هسته‌ها و کانون‌هایی که برای اختلاف افکنی میان ملت‌ها و دولت‌های افغانستان و ایران وجود دارد، گام‌های بزرگی برای همگرایی میان مردم این دو کشور برداشته شد و الان در شرایطی به سر می‌بریم که حدود پنج میلیون افغانستانی بدون تنش در ایران زندگی می‌کنند.
واقعیت آن است که در هیچ جای دنیا ما چنین وضعیتی نداریم. زمانی که پناهجویان از آفریقا و آسیا راهی اروپا می‌شوند، مقامات اروپایی به بهانه بر هم ریختن امنیت، سعی می‌کنند در ورود این مهاجران مانع تراشی کنند. با این وصف، ایران با همه مشکلاتی که در طول ۴۰سال گذشته با آنها دست به گریبان بوده و تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داشته و با تنش‌های آبی سروکار دارد، پذیرای تعداد زیادی از مهاجران و پناهجویان افغانستانی بوده است.
این همزیستی مسالمت‌آمیز البته حاکی از آن است که ایران و افغانستان یک روح در دو جسم‌هستند. این دو کشور از ارزش‌ها و هنجارهای واحدی برخوردارند و با وجود مرزبندهای سرزمینی از همدیگر جدا نیستند.گویش فارسی، زبان مشترک میان دو ملت است و بدون تردید کسانی که به کنسولگری ایران در هرات سنگ انداختند، ضد زبان فارسی هستند.
بنابراین باید مسأله پناهجویان افغانستانی را با رخدادهای تلخ چند روز اخیر کاملا جدا بدانیم و قطعا مهاجران افغانستانی این مسأله را درک می‌کنند و می‌دانند تعرض‌کنندگان به اماکن دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در هرات و کابل ضد مردم افغانستانند و هدفی جز اعمال سیاست‌های منطقه‌ای دشمنان ایران و افغانستان ندارند.
نکته دیگر این‌که در مقطع حاضر، آمریکایی‌ها از شرایط کنونی نابسامان افغانستان استفاده می‌کنند تا استراتژی تغییر در ژئوپلتیک منطقه را به ضرر ایران، روسیه و چین شکل دهند.
به عبارت دیگر، آنها در پی تجزیه در منطقه‌اند و این سیاست را دنبال می‌کنند که موجی از پناهجویان مستأصل را به سمت مرزهای ایران سوق دهند. در چنین شرایطی هر کشوری که باشد، قطعا با چالش جدی مواجه خواهد شد.
بنابراین مسؤولان کشور باید متوجه ورود این پناهجویان به کشور باشند و هم با در نظر گرفتن شرایط و برنامه‌هایی که از سوی جریان‌های ایران ستیز صورت می‌گیرد نسبت به اهداف پشت پرده اختلاف افکنان، اطلاع رسانی درستی انجام دهند و جلوی هر گونه سوء استفاده را بگیرند.
*کارشناس ارشد حوزه روابط بین‌الملل
منبع: جام جم
ارسال دیدگاه