گزارش پانا از اولین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری
تهران (پانا)- نخستین مناظره زنده تلویزیونی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری عصر امروز از ساعت ۱۷ با حضور هفت کاندیدای تایید صلاحیت شده برگزار شد. این مناظره از شبکه‌های مختلف صدا و سیما پخش شد.
براساس مصوبه کمیسیون تبلیغات نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، مناظره نامزدهای انتخابات برای روزهای شنبه۱۵ خرداد، سه‌شنبه ۱۸ خرداد و شنبه ۲۲ خرداد تعیین شده که اولین مناظره از دقایقی پیش آغاز شده است.
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای انجام قرعه کشی جهت تعیین صندلی و روال پرسش‌ها از ساعت ۱۶ وارد استودیوی محل مناظره شدند.
موضوع پرسش‌های نخستین مناظره زنده تلویزیونی نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، درباره مباحث اقتصادی است.
مدت تعیین شده برای مناظره، ۳ ساعت اعلام شده است.
صندلی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از طریق قرعه کشی مشخص شد که بر این اساس صندلی شماره یک به سعید جلیلی، صندلی شماره دو به ابراهیم رییسی، صندلی شماره سه امیر حسین قاضی زاده هاشمی، صندلی شماره چهار به علیرضا زاکانی، صندلی شماره پنج به محسن رضایی، صندلی شماره شش به محسن مهرعلیزاده و صندلی شماره هفت به عبدالناصر همتی اختصاص یافت.
هر نامزد برای پاسخ به هر سوال سه دقیقه فرصت دارد، همچنین هر نامزد ۴ دقیقه فرصت نقد پاسخ های دیگر نامزدها و ۴ دقیقه فرصت دفاع از پاسخ های خود را در مقابل نقد دیگر نامزدها دارد.
در مجموع برای مناظره اول ۲۱ سوال در نظر گرفته شده است یعنی هر نامزد باید سه سوال را پاسخ دهد، در پایان مناظره، هر نامزد ۴ دقیقه فرصت جمع بندی دارد. در بخش اول سوال ها، نامزدهای انتخاباتی به ترتیب زیر به سوالات پاسخ دادند.
رییسی: مساله قاچاق از موانع جدی تولید است
یکی از مشکلات اساسی در مسیر رونق و جهش تولید در کشور وجود موانع مانند انحصار، تورم مقررات و مجوزها فشار کالا در مسیر حرکت بخش خصوصی است، از نظر شما علت کم توفیقی در این زمینه چیست و اولویت اقدامات شما چیست؟
رییسی در پاسخ به این سوال ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت امام صادق (ع) و با گرامیداشت یاد و خاطر امام و شهدای ۱۵ خرداد گفت: موضوع موانع تولید از مسائل مهم است که امروز تولیدکنندگان ما با آن مواجه هستند موانع تولید کاری کرده که تولید کنندگانی که با اندیشه و انگیزه در عرصه تولید حضور یافتند تولیدشان دچار مشکل شده است برای این که تولید رونق پیدا کند باید برای تولید جذابیت ایجاد کنیم و از آن طرف جذابیت امور اقتصادی غیرمولد را بکاهیم.
وی گفت: این که نقدینگی یا پول ها به طرف ارز و طلا و زمین و امور غیر مولد باید جاذبه اش از دست برود، این نیاز به سازو کار دارد. این که می گوییم جذابیت نداشته باشد این جذابیت نداشتن به این معنا نیست که از فردا مانع شویم بلکه باید کاری کنیم سازو کارها برای کارهای غیر مولد و کاستن از مالیات هایی که تولیدکنندگان تولید خود را انجام می دهند انجام شود. اگر ۲۵ درصد مالیات برای تولید گذاشتیم باید با شیب ملایم به میزان پایین تری برسانیم که به میزان ۱۰ درصدی برسد.
رییسی افزود: برای حل مساله تولید باید در عمل کاری کنیم که تولید کننده مشکل نداشته باشد. صدور برخی مجوزها برای تولید کننده مشکل است. باید سازو کاری داشته باشد. این سازو کارها که به صورت مجوزهاست باید پسینی باشد نه پیشینی تا وقتی که بتواند تولید کننده را موفق کند کاری باید بکنیم که مساله قاچاق از موانع جدی تولید به حداقل برسد و نقدینگی باید به سمت تولید برود.
رضایی: رابطه اقتصاد با مردم و دولت درست تنظیم نشده است
محسن رضایی روز شنبه در نخستین مناظره تلویزیونی با بیان اینکه فرآیند بودجه ریزی کشور با مشکلات ساختاری متعدد روبروست که یکی از آنها تدوین بودجه دارای مشکلات کسری است، با در دست گرفتن یک قطعه اسکناس هزار تومانی، گفت: هشت سال پیش در همین مکان در مقابل آن کلید بی خاصیت این هزار تومانی را نشان دادم و گفتم اگر اوضاع به این صورت ادامه پیدا کند پول ملی ما سقوط می کند. امروز به جیب هایتان، به یارانه‌ها، به حقوق کارگران، کشاورزان و درآمد مردم بازاری نگاه کنید امروز چه وضعی در زندگی مردم داریم و به آن رسیدیم و چرا اینگونه شد؟
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با طرح این پرسش که چرا امروز مردم باید با زباله گردی و نان قرضی و مشکلات دیگر دست و پنجه نرم کنند، گفت: وقتی مطالعه می‌کنیم، می‌بینیم رابطه دولت با اقتصاد و رابطه اقتصاد با مردم تنظیم نشده است هرگاه مشکلی برای دولت پیش بیاید دست در جیب مردم می کند.
وی خطاب به یکی دیگر از نامزدها گفت: اقدامات بانک مرکزی، آقای همتی و دوستانشان نشان می دهد که چه بلایی بر سر کسری بودجه به وجود آورده‌اند و تا مشکلاتی پیش می آید دست در جیب مردم می‌کنند و کسری بودجه را اینگونه جبران می کنند. اینطور می خواهید پول ملی ارزش پیدا کند؟
رضایی خاطرنشان کرد: دولت راه‌های غیرقانونی برای کسری بودجه در پیش گرفت، نرخ سود بانکی را کاهش داد نرخ ارز را به قدری تعیین کرد که پول‌ها به سمت بازار بورس رفت و مردم را در زمین و آسمان رها کردند و آیا این شیوه بودجه کشور است و بودجه کشور را باید با دست کردن در جیب مردم تامین کنند آیا زندگی مردم باید از زندگی دولت جدا باشد؟
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری این کار را یکی از خطاهای اساسی عنوان کرد و گفت: چرا باید قطار انقلاب روز به روز کوچکتر شده باشد که پشت این اقتدار عظیم ملی امروز این قطار انقلاب به یک اسکوتر تبدیل شده است.
همتی: اقتصاد کشور ما توان کافی برای تحقق وعده‌های رنگارنگ را ندارد
عبدالناصر همتی در پاسخ به پرسشی درباره ابر بدهکاران بانکی و راهکار بازگشت پول در دست آنان به بانک‌ها، اظهار کرد: پیش از پاسخ به پرسش، باید بگویم که تأسف می‌خورم که در میان کاندیداها یک زن حضور ندارد. همچنین می‌دانم که بسیاری از مردم در میان کاندیداها نماینده‌ای از خود ندارند و تصمیم دارند که با صندوق قهر کنند.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری افزود: اما عرض میکنم که به جای قهر بیاید و رای بدهید و سرنوشت خود را تعیین کنید. من میخواهم به جای اینکه بیایم و مثل برخی کاندیداها وعده‌های رنگارنگی که امکان تحقق ندارد، را به شما بدهم، بیایم و با راستی و صداقت بگویم که وضعیت اقتصادی ما توان اجرای چنین وعده‌هایی را ندارد.
همتی تصریح کرد: من اقتصاددان هستم و می‌دانم که اقتصاد ما توان کافی برای تحقق این وعده‌ها را ندارد. این کاندیداها با وعده‌هایشان عملاً از توزیع فقر میگویند ،نه از توزیع ثروت. ما به اصلاحات اقتصادی نیاز داریم و من می‌دانم که چگونه باید این مشکل را حل کرد. برنامه و توان آن را هم دارم که این امور را انجام دهم.
وی در واکنش به سخنان رضایی علیه بانک مرکزی گفت: آقای رضایی بگوید که چگونه می‌خواست درآمد ارزی کشور را بالاتر ببرد؟ ما چندماه است منتظریم که ایشان برنامه خود را در این زمینه اعلام کند. شما آقای رضایی، شما باید بدانید با عدم پذیرش FATF در مجمع تشخیص مصلحت، پدر اقتصاد کشور را درآورده اید.
قاضی زاده هاشمی: مسوولان به جای دلار به پول ملی اهمیت دهند
امیرحسین قاضی زاده هاشمی در نخستین مناظره با محوریت اقتصادی درباره ارزش پول ملی و محقق نشدن کنترل نرخ ارز و ضررهای هنگفت این موضوع به اقتصاد کشور، گفت: در مورد ارزش پول ملی در چند سطح می‌توان بحث کرد وقتی از حفاظت از ارزش پول ملی حرف می‌زنیم، آن طرف سکه، کنترل تورم است و اگر بتوانیم تورم را در جامعه حفظ کنیم می‌توانیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: البته مساله بعدی ما بحث حکمرانی است متاسفانه در کشور ما مسوولان مربوطه به جای آنکه مسوول حفاظت ارز و ارزش پول ملی باشند، مسوول حفاظت از ارز خارجی شده‌اند. هنر ما این است به نحوی مشخصات ممیزات و وجهه صحیح از حکمرانی پول ملی را تعریف کنیم.
قاضی زاده هاشمی افزود: آن مسوولانی که وظیفه پاسخگویی دارند مسوولیت خود را به گردن دیگران می اندازند و ای کاش رییس بانک مرکزی بجای آنکه خود را مسوول حفظ دلار بداند، مسوول حفظ ریال بداند.
وی ادامه داد: بسته مفصلی را شامل ۲۱۳ پروژه در نظر گرفتیم که ۵۱ پروژه مستقیما به مساله کنترل قیمت و تورم برمی‌گردد، مساله نقدینگی و اصلاحات و ساختاری بانک مرکزی را در آن بررسی کردیم. ای کاش بیشتر توضیح می‌دادید که بحث عمده کسر بودجه کشور با خلق تورم در حال تامین است و تورم یک مالیات دائمی است که از سمت مردم پابرهنه به سمت دولت و یک طبقه مرفه در ۵۰ یا ۶۰ سال گذشته مرتبا ادامه داشته است. موضوع ما کنترل و گسترش تولید و هدایت نقدینگی به سمت تولید و کنترل قیمت هاست.
مهرعلیزاده: برنامه مدونی برای حل مشکلات کشور دارم
محسن مهرعلیزاده در نخستین مناظره نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که به موضوع اقتصاد اختصاص یافته است، اظهار کرد: از ۲ سال پیش، برنامه مدونی شامل برنامه‌های نظری و اجرایی و همه راهکارها در همه زمینه‌ها با سه پیوست در خصوص اهداف کمی و کیفی تهیه کرده‌ام که امشب، آنرا در سایتم بارگذاری خواهم کرد و جواب همه سئوالات به ویژه در خصوص فرار مالیاتی را دربر می گیرد.
وی تصریح کرد: اینک که به هر دلیل از جمله شائبه مهندسی انتخابات با حذف تعدادی از افراد صالح در فرایند انتخابات روبه رو هستیم تا جایی که از کنار فرمایش رهبر معظم انقلاب در جایگاه ولایت فقیه مبنی بر لزوم جبران جفا و ظلمی که بر برخی از آنان رفته است به راحتی عبور می‌کنند، پرسش این است که این امر چگونه از سوی طراحان وضعیت موجود توجیه میشود؟ آیا حمایت از یک فرد خاص در دستور کار قرار گرفته است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری افزود: شما می‌دانید باوجود ظرفیتهای فراوان و علیرغم تلاش‌های بسیاری که شده است، ایران عزیز امروز مشکلات فراوانی دارد و من اگر بخواهم فهرستی از مشکلات را در مقابل شما بیان کنم می‌توانم به ده‌ها مورد اشاره کنم؛ مشکلاتی که بعضا رخنه در جان و مال و زندگی روزمره مردم کرده و سال‌ها زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده است.
مهرعلیزاده خطاب به مردم گفت: شما با عزت و سربلندی تاریخی‌تان، امروز روزگار سختی را می‌گذرانید. آمارها نشان می‌دهد که نزدیک ۵۰ درصد مردم ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند و این زیبنده مردم شرافتمند ایران نیست که هفت میلیون سرپرست خانوار درآمد ثابتی نداشته و در تامین زندگی به کمک‌های مستقیم معیشتی نیازمند هستند.
وی، حجت الاسلام ابراهیم رییسی دیگر نامزد انتخابات را خطاب قرار داد و پرسید: آیا حاضر هستید که خانواده‌تان را در جاده چالوس به راننده مومنی بسپارید که گواهی‌نامه ندارد و رانندگی بلد نیست. شما که فقط از نظر کارهای کلاسیک و تحصیلات فقط ۶ کلاس سواد دارید؛ ضمن احترام به سواد حوزوی حضرتعالی باید بگویم با این سواد نمیشود اقتصاد را اداره و برای کشور برنامه‌ریزی کرد.
زاکانی: بانک‌ها بدون نظارت بانک مرکزی خلق پول می‌کنند
علیرضا زاکانی امروز با حضور در نخستین مناظره سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با محوریت اقتصاد به سوالی مبنی بر اینکه روزانه هزاران میلیارد تومان به حجم نقدینگی افزوده می شود و میزان زیادی از این نقدینگی به تحریک تقاضا و افزایش قیمت در بخش هایی مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو منتهی می شود، این در حالی است که بسیاری بنگاه های تولیدی در تنگنای مالی و اعتباری قرار دارند؛ برنامه شما برای کنترل این حجم از نقدینگی مخرب و هدایت آن به سمت بخش های مولد چیست، پاسخ داد.
وی در ابتدای سخنان خود با انتقاد از اظهارات عبدالناصر همتی، دیگر نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار داشت: در ظاهر داریم با هم مناظره می کنیم اما دوستان انشا می خوانند، اینجا کلاس انشا نیست اینجا وقت پاسخ دادن، وقت مستدل صحبت کردن و وقت راست گفتن است. آقای همتی خیلی زشت است که ما را متهم به دروغگویی می کنید، ما که هنوز حرف نزدیم، شما غیب می گویید؟ شما غیب نمی دانید؛ شما خلاف می گویید. سال ۹۸ گفتید FATF هیچ تاثیری در اقتصاد ایران ندارد، چرا به مردم دروغ گفتید؟ همتی می گوید اقتصاددان است در حالیکه به نظر من به او باید نوبل شیمی بدهند چرا که پول ملی مملکت را نابود کرده است.
وی افزود: سخن از توزیع فقر می گوید، شما فقر را توزیع کرده اید؛ بنده سخن از تولید و جهش تولید می زنم. معتقد هستم باید سر مسائل درست حرف بزنیم و به دیگران تهمت نزنید چون مجبور می شویم حقایق بگوییم که اوقات شما و مردم تلخ می شود. اگر درباره عدم صلاحیت ها حرف بزنید، اگر بنا بود افراد دیگر را تایید کنند، شما نباید اینجا باشید. ۸۵ میلیون نفر مقابل شما قرار دارند و ما پنج یا شش نفر نیستیم. شما ۸۵ میلیون نفر را نابود کردید.
وی ادامه داد: بانک ها امکانی ایجاد کرده اند که ما به ازای آن ۱۱ ابربدهکار با ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارند. راه حل ماجرا اتصال بانک ها بهم و اطلاعات را در خدمت نظام مالیاتی قرار دادن است که وظیفه آقای همتی و وزیر اقتصاد بود اما این کار را انجام ندادند.حجم نقدینگی بیش از سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است که به علت تولید پول پرقدرت در کشور رخ داده است و بانک‌ها بدون نظارت بانک مرکزی خلق پول می‌کنند.
به گفته این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، خیلی ها پول می گیرند، بدهکار بانکی هستند و رفتند جای دیگر سود می گیرند.
جلیلی: باید حق مردم در عرصه‌های مختلف به آنها داده شود
سعید جلیلی در نخستین مناظره تلویزیونی که به موضوع اقتصادی اختصاص دارد در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در صورت رای آوردن در مدت ۴ سال دولت خود چه اقدامات ویژه‌ای برای محرومیت زدایی انجام خواهید داد، گفت: حضرت امام به حقیقت اسلام را در دوره معاصر احیا کرد و یکی از بحث‌های مهم حضرت امام محرومیت‌زدایی بود. برای محرومیت زدایی قبل از این که طرح‌های اقتصادی داشته باشید مهمترین بحث این است که این نگاه را داشته باشید که آیا قائل به محرومیت زدایی هستید یا خیر؟ یکی از مشکلاتی که در سال‌های گذشته داشتیم این است که در نگاه اقتصادی مردم و محرومین در اولویت نبودند.
وی ادامه داد: یکی از بحث‌های مهم در اقتصاد این است که اگر صحبت از جمهوری اسلامی و جمهوریت که یادگار بزرگ حضرت امام میشود، بحث این است که جمهور مردم را در اقتصاد هم توجه داشته باشیم. موقع رای‌گیری با بالگرد می بریم که رای آنها را بگیریم اما آیا در آن روستاهای دور افتاده این کار را می‌کنید آن چیزی که حق مردم در جنبه های اقتصادی است به آنها می‌رسد.
جلیلی گفت: اگر شما این نگاه را نداشته باشید به یکسری کارهای نمایشی روی خواهید آورد که کار برای مردم نخواهد بود. برای محرومیت زدایی باید طرح و برنامه داشت اما قبل از طرح و برنامه باید باور و اراده داشت. اما آن چیزی که در این زمینه داریم چند طرح اساسی که حتما باید انجام شود تا محرومیت مردم به حداقل برسد.
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: باید حق مردم در عرصه‌های مختلف به ویژه در آن سهمی که از مصرف انرژی دارد به آنها داده شود. ما در طرح وان یا واحد انرژی این را تعریف کردیم که به مردم این حق داده شود.
وی افزود: طرح دوم طرح سبد غذایی است که در این طرح مردم باید در روز ۲۵۰۰ کالری حداقل آن انرژی لازم با غذاهای لازم به آنها برسد که براین اساس برنامه‌ای تهیه شده است که چگونه باید به خوبی توزیع شود. متاسفانه آماری که امروز در اثر سیاست‌هایی که همین عدم نگاه به محرومین است شاهد هستیم که به مردم نمی‌رسد.
جلیلی یادآورشد: اگر صحبت از محروم زدایی می کنیم فقط در بحث حقوق اولیه نیست در بحث تفریح و سلامت مردم هست. طرح مفصلی در باره موضوع سفر که چگونه با امکانات و بودجه فعلی می توان مردم را از سفر برخوردار کرد و آخرین بحث من طرح سلامت است.
در بخش دوم به نامزدهای انتخاباتی ۴ دقیقه فرصت داده شد تا اظهارات خود را مطرح کنند.
رضایی: برای اداره اقتصادی کشور برنامه جدیدی دارم
رضایی در بخش دوم اظهارات خود خطاب به همتی گفت: شما منبع برای سلطان‌سازی در فولاد و شکر دارید. اما منبع برای مستضعفین و محرومان ندارید؟ چطور رانتخوارها را با ارز ۴۲۰۰ تومانی تامین مالی کردید اما به محرومان کشور یارانه با همان قیمت واقعی ۴۵ هزار تومانی که الان ۴۵۰ هزار تومان هست را ندارید.
وی ادامه داد: این واقعاً برای شما جای تاسف دارد که در دوران شما وضعیت اقتصاد به جایی رسیده که نرخ دلار از ۸۰۰۰ تومان به ۲۱۵۰۰ تومان رسید.
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: اگر ایشان اقتصاددان بود چرا نتوانست تشخیص دهد اقتصاد چگونه است.سیاست پولی که ایشان در پیش گرفت بسیار غلط بود و فاجعه بزرگی در نقدینگی کشور به وجود آورد و اگر امسال نتوانیم جلویش را بگیریم خطرهای زیادی از حیث فوق تورمی کشور را تهدید می‌کند.
رضایی در پاسخ به اظهارات همتی درباره گروگان گیری گفت: من سرباز نظام هستم، در خصوص گروگان‌گیری که پیش از این مطرح بود، وقتی آمریکا ایران را تهدید می کند، پاسخ ما نیز همین گروگان‌گیری است. آنها میگویند گروگان‌ها را می‌کشیم و ما در مقابل برای آنها رجز می‌خوانیم و به دهن آمریکا می زنیم و به شکلی که جنبه انسانی ما نیز حفظ شود.
وی با بیان این که برای اداره اقتصادی کشور برنامه جدیدی دارم، گفت: این برنامه اقتصاد از خانوارها تا به اقتصاد ملی می‌رسد؛ اولاً یارانه ۴۵۰ هزار تومانی با محاسبات دقیق و منابع اتلاف منابع از دست رفته و صرفه‌جویی در ۴ میلیارد دلار، ارز ۴۲۰۰ تومانی و ۴ هزار یارانه‌ای که به طبقه بالا داده میشود به دست می‌آید .
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: مسئله اقتصاد از بسیج همه مردم از اهل تسنن، بانوان، جوانان تشکیل می شود. من اقتصاد را بزرگ میکنم که همه اقوام و استان‌های مرزنشین و همه اقشار وارد اقتصاد شوند. در آن موقع تنها منابع یارانه و مالیات را بهبود می‌دهیم، که جهش در اقتصاد اتفاق می افتد.
رضایی گفت: امیدوارم مردم این فرمان را در اختیار ما قرار دهند که ایران همانطور که در دفاع مقدس و امنیت ملی بزرگ و عظیم است در دیگر وجوه نیز برتر شود.
زاکانی: ارزش پول را نابود کردید
در ادامه مناظره زاکانی برای پاسخ به اظهارات دیگر کاندیداها و انتقاد نسبت به این اظهارات در اختیار داشت گفت: در ابتدای صحبتم گلایه ای از آقای همتی داشتم چون تعرضی به دیگران داشت. این سوال را از آقای همتی پرسیدم که ابربدهکاران بانکی چه کسانی هستند شاهد بی انضباطی در بانک های مختلف هستیم؛ چرا این وضعیت درست نمی شود. مفسده بانکی از کجا سرچشمه می گیرد. باید نظارت درستی توسط بانک مرکزی صورت می گرفت.
وی افزود: سال گذشته از ۵۴۰۰ هزار میلیارد تومان سپرده بانکی ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات داده شد که دو سوم آن استمهال بود، یعنی به بدهکاران بانکی این پول داده شد. این حجم بالا متعلق به کسانی است که نقش فعالی در حوزه اقتصاد ندارند و این کار از طریق سوداگری و سفته بازی انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: بزرگترین خدمت آقای همتی این بود که نظارت دقیقی در حوزه پولی و بانکی انجام می داد. از من درباره نقدینگی سوال شد که پاسخ دادم مهمترین عامل بالا بودن نقدینگی تولید پول پرقدرت است. بانک مرکزی به تقاضاهای دولت پاسخ داد و با چاپ پول آن را در بازار عرضه کرد. نتیجه آن است که دولت بدهی به دولت آینده انتقال می دهد. آقای همتی باید پاسخ دهند که چرا با این شرایط کشور اداره شد.
زاکانی افزود: این مدل کشورداری درست نیست که برای تعیین نرخ ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی در دولت پیشنهاد نرخ ۴۸۰۰ و ۳۸۰۰ تومان را بدهند اما بعد بگویند وسط این دو نرخ را می گیریم و با فرستادن صلوات نرخ ۴۲۰۰ را تعیین کردند. نمی توان کشور را این طور اداره کرد.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: ارزش پول را نابود کردید. آقای همتی باید پاسخگوی تورم فعلی و افزایش نقدینگی باشد.
جلیلی: مرد اقتصادی ما باید در میدان اقتصاد باشد نه در رسانه ها
در ادامه سعید جلیلی گفت : مردم سوال می‌پرسند وقتی پاسخ مسائل اقتصادی مشخص است، پس چرا انجام نمیشود؟ برخی از دوستان هم میگویند ما این پاسخ‌ها را از بقیه خیلی بهتر بلدیم.در همین جلسه برخی از موضوعات خودش را نشان داد؛ یک مسئله این است که شما پاسخ مشکلات را بدانید اما بحث این است که اراده حل این مشکلات را نیز داشته باشید و باور به حل آنها وجود داشته باشد.
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: آقای همتی گفتند که FATF چرا انجام نشد و مشکلات به خاطر آن حل نشده و ..؛ وقتی شما مسائل اقتصادی کشور را این چنین نگاه کنید، همین است که وضع کشور اینگونه میشود. شما رفتید با FATFبرنامه اقدام بستید؛ از ۴۱ بند، ۳۹ بند آن را اجرا کردید و هنوز از شما نپذیرفته است. کشورهای دیگر همین‌قدر را هم انجام ندادند. شما می‌گویید همه مشکلات کشور بخاطر این است که FATF انجام نشده است و من نمی‌توانم؛ حتما نمی‌توانید! این عدم فهم صحیح مسئله به شما کمک نخواهد کرد.
وی گفت: رویکرد اشتباهی وجود دارد و معتقدم آقای همتی جزیی از این رویکرد است. این رویکرد می‌خواهد عوض کار واقعی کشور را با نمایش اداره کند. وقتی می‌پرسیم ابربدهکاران بانکی را چه کار کردید، میگویند FATF! مرد اقتصادی ما باید در میدان اقتصاد باشد نه در رسانه ها.
جلیلی یادآورشد: زمانی که من دبیر شورایعالی امنیت ملی بودم، مدیران عامل بانک‌ها را دعوت کردیم و آقای همتی هم مدیرعامل بانک سینا بود؛ تمام مسئولین قضایی و امنیتی را هم دعوت کردیم. اواخر سال ۹۱ بود؛ گفتیم همه کشور در اختیار شماست تا معوقات بانکی را پس بگیرید؛ چرا آن موقع شکایت نکردند؟
نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: در این هشت سال، خود آقای همتی میگویند ۹۰ هزار میلیارد تومان معوقه بانکی دست ۱۱ نفر است. اینکه بدتر شد! پس شما چه کاره بودید؟
جلیلی افزود: دقیقا دو نگاه وجود دارد: یک نگاه می‌گوید کشور را به زور اداره کنیم و بقیه مسائل را بهانه بیاوریم و خودمان را راحت کنیم، یک نگاه می‌گوید سایه به سایه مسائل کشور را دنبال کردیم، کشور توانمندی دارد و به اتکا جوانان متخصص نه تنها کشور را اداره کنیم بلکه آن را جهش بدهیم.
وی ادامه داد: آقای همتی به صراحت میگویند نمیشود؛ نخیر، شما نمی‌توانید؛ شما همین‌طور بگویید نمیشود و ما می‌گوییم میشود. همچنانکه سال ۹۴ بعد از توافق برجام من گفتم طبق این سند تحریم ها لغو نمیشود، روزنامه هایشان گفتند جلیلی می‌گوید نمیشود، فلانی می‌گوید میشود؛ شد یا نشد؟
همتی: مردم از بالا رفتن قیمت ارز ضرر می‌کنند
عبدالناصر همتی در واکنش به سخنان سایر کاندیداها، اظهار کرد: قبلاً گفته بودم در مقابل پنج کاندیدا هستم و کاندیدای اصلی آقای رییسی است و مابقی پوششی هستند. اگر این افراد می‌خواهند جواب‌شان را بدهم قسم بخورند که تا آخر در رقابت‌ها می‌مانند وگرنه پاسخ دادن معنی ندارد.
وی افزود: البته من جواب این حرف ها را خواهم داد، اما نمیشود که همه کاندیداها بیایند به همتی حرف بزنند! من به آقای جلیلی در جلساتی که حضور داشتند، گفتم شما اقتصاد و فناوری نمی‌فهمید! چرا می‌خواهید برای همه مردم تصمیم‌گیری کنید؟ خسته نشدید از این همه بیانیه دادن؟ چرا همه تقصیرها را گردن بانک مرکزی می اندازید؟
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: آقای جلیلی شما در ماجرای برجام در زمین ترامپ بازی کردید و پدر کشور را درآوردید. به همت شما آقای جلیلی و آقای رضایی و دوستانشان در مجمع ما در لیست سیاه FATF قرار گرفتیم.
همتی تصریح کرد: آقای جلیلی خواهش میکنم از کاندیدای پوششی بودن دربیاید! شما دو کلاس اقتصاد خوانده‌اید؟ اصلا اقتصاد می‌فهمید؟ یا آقای رضایی شما می‌گویید من اقتصاد خواندم، چطور اقتصاد خواندید؟
وی افزود: من نخواستم بیشتر از این قیمت ارز بالا برود. من به خاطر مردم دفاع میکنم مردم از بالارفتن قیمت ارز ضرر می‌کنند. آقای زاکانی از پوششی بودن دربیایید! یعنی چه که این‌همه متهم می‌کنید؟ شما دو کلاس اقتصاد خوانده‌اید؟ اقتصاد نمی‌دانید! هسته‌ای پزشکی‌تان هم که مشخص است چطور مدرک گرفتید. دهن من را باز نکنید. من میخواهم محترمانه صحبت کنم.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری خطاب به رضایی تصریح کرد: آقای رضایی شما می‌گویید گروگانهای آمریکایی را میخواهم بگیرم و چنان کنم! آقای رضایی شما می‌گویید من اقتصاددانم. من که می‌دانم چگونه اقتصاد خواندید. من که نحوه اخذ مدرک شما را خبر دارم که استادان را مجبور می‌کردید بیایند و در دفتر شما درس بدهند و امتحان بگیرند! شما درخواست داشتید که وارد گروه دانشکده اقتصاد شوید که با اکثریت قاطع رد شد! اجازه ندهید که من مجبور شوم چنین مواردی را بگویم.
همتی همچنین خطاب به رئیسی افزود: من برای آقای رئیسی احترام ویژه قائل هستم ولی این افراد شما را پوشش می‌دهند. شما به جای رفتن به استانها و دادن وام به کارخانه‌ها، می‌رفتید و به زندانها سر می‌زدید. این کارها وظیفه بخش اجرایی است و آخر هم معلوم نشد آن وام‌ها چه شد؟ من خواهش میکنم اول مشکلات قوه قضائیه را حل کنید و بعد بروید مشکلات قوه مجریه را حل کنید.
وی ادامه داد: شما از معیشت مردم می‌گویید اما با رای مثبت به فیلترینگ اینستاگرام معیشت مردم را تهدید کردید و حالا نمایندگان شما اینجا من را تهدید می‌کنند.
رییسی: من معتقد به رقابت و مشارکت هستم
ابراهیم رییسی در نقد حرفهای دیگر کاندیداها گفت: از این همه تهمت زدن و اهانت کردن خسته نشدید؟ چرا این همه دروغ می‌گویید؟ چرا به شعور مردم اهانت می‌کنید؟ مردم هم من را دیده‌اند و هم شما را.
وی افزود: چرا اینگونه به دیگران اهانت می‌کنید؟ اولین بار در تاریخ سیاسی ایران کسی پوششی عمل کرد که از دوستان شما بود. من معتقد به رقابت و مشارکت هستم . در روز اول قوه قضائیه همه شکایت‌ها را پس گرفتم.
رییسی تاکید کرد: می‌گویید چرا من به کارخانه‌ها سر زدم؟ چون شما من را گرفتار کردید. این چیزها پیش روی مردم است. من مدیر نشسته در اتاق نیستم. شما باید پاسخ دهید که چرا من باید با تولیدکنندگان کار داشته باشم؟
وی تاکید کرد: چرا اینطور حرف می‌زنید؟ خسته نشدید از این همه تهمت زدن؟ جریان معاندین علیه من بسیج شدند.چرا داد جوان و کارافرین را در آوردید؟
وی افزود: اگر اهانت و تخریب جواب می‌داد، خیلی‌ها در همین سالن مناظرات اهانت کردند. در همین سالن افرادی به بقیه تهمت زدند. اگر مشکلات مردم با توهین و اهانت به بنده حل میشود خب بفرمایید.
وی افزود: شما دیدید ما در قوه قضاییه چطوری عمل کردیم. نه یک سایت بستیم و نه یک روزنامه را بستیم، نه یک نفر را بخاطر انتقاد دستگیر کردیم. من در دوره قبلی حتی از یک نفر هم بخاطر توهین و تهمت شکایت نکردم. من که نمیخواهم به کارخانجات سر بزنم، مردم مشکل و درد دارند. من به همه زندان ها سر میزنم. شما پاسخ دهید چرا من وقتی در استان می روم، با کارآفرین دیدار میکنم و داد آنها بلند است. چرا دادکشاورز را درآوردید؟
مهرعلیزاده: یکی از احکام توسعه اقتصادی دادرسی عادلانه است
همچنین مهرعلیزاده گفت: آقای رییسی سید هستند و ما برای جد بزرگوارشان احترام قائلیم، اما من از ایشان سوالی دارم؛ آقای رییسی شما راهکارهایی را برای رفع موانع تولید مطرح کردید، خودتان چقدر با مسأله تولید آشنایی دارید؟ ممکن است چند نفر کارشناس دور هم جمع شوند و مطالبی را بگویند، آدم حفظ و اینجا آن مطالب را عنوان کند اما اینها به درد مردم نمی‌خورد.
مهرعلیزاده خاطر نشان کرد: ۴۲ سال از پیروزی انقلاب گذشته است و مردم الان با مشکلاتی از جمله تولید و صادرات مواجه اند؛ امروز بیش از ۷۰ درصد ظرفیتهای تولید در کشور معطلند.
وی ادامه داد: از آقای رییسی این سوال را میکنم که آیا شما میتوانید یک سوال اقتصادی مطرح کنید و بدون کمک مشاوران‌تان به آن پاسخ دهید؟ اشاره کردند که آقای رییسی تشریف می برند به کارخانه‌ها و در هر سفر حداقل ۴۰ الی ۵۰ میلیارد تومان هزینه میشود؛ بعدش هم یک مصاحبه‌ای در کارخانه‌ای که بانک آن را توقیف کرده بوده و بر اساس حکم دادستانی آزاد شده و ۱۰ الی ۱۵ نفر مشغول بکار میشوند، انجام میشود؛ سوال من این است که تا کنون چند کارخانه باز شده است؟ آقای رییسی چند کارخانه تا کنون بسته بوده‌اند؟ چه کسی است کارخانه ها را بسته؟ یک نفر که از خارج نیامده که این کارخانه‌ها را ببندد؛ اسرائیل و آمریکا که نبستند بلکه قاضی شما بسته است و اتفاقاً نیز یکی مشکلات تولید همینجاست؛ شما (آقای رییسی) همینجا را مدیریت کنید، مشکلات حل میشود.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه یکی از احکام توسعه اقتصادی دادرسی عادلانه است، ادامه داد: آقای رییسی اگر شما دلتان برای اقتصاد می سوزد، همان قوه قضاییه را که هنوز به روش عهد قاجار اداره میشود، اصلاح کنید؛ شما از ۱۶ سالگی در این قوه بوده و هستید.
مهرعلیزاده کفت: برخی میگویند جناب آقای رییسی سندروم پست بی قرار شدید دارند؛ از دادستانی به دادستانی تشریف می‌برند؛ از آنجا کاندیدای ریاست جمهوری میشوند و سپس به ریاست قوه قضاییه میروند؛ شما ۵ سال فرصت کار دارید بر اساس نظر و تصمیم مقام معظم رهبری در حساس ترین محل یعنی قوه قضاییه؛ اتفاقاً سیستم قضا جای مبارزه با فساد است اما شما هوس ریاست جمهوری کرده‌اید؛ چه تضمینی است که ریاست جمهوری را هم به سودای یک مقام بالاتر رها نکنید؟
وی با بیان اینکه مردم نگران هستند، اظهار کرد: مردم نگرانند و نمی‌توانند اعتماد کنند.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در ادامه اظهار کرد: آقای زاکانی گفتند که شما انشاء نوشتید؛ اتفاقا حرف حق با منطق و اصول از روی کاغذ خوانده میشود. اینکه بخواهیم تهمت بزنیم، خیلی راحت می توانیم حرف بزنیم و هیچ ترمزی هم نداشته باشیم.
قاضی زاده هاشمی: بزرگترین رانت وام بانکی است
در ادامه این مناظره قاضی زاده هاشمی گفت: مردمی که پای گیرنده ها نشسته اند انتظار بیان چه مطالبی را از کاندیداها دارند؟ وقتی مردم تا خرخره در مشکلات غرق هستند می خواهند ببینند کاندیداها چه برنامه ای برای حل این مشکلات و امروز و آینده فرزندانشان دارند.
وی افزود: اینکه بحث از مناظره اقتصادی به انحراف برده می شود نشانه این است که همان طور که عده ای سال ها برای اداره کشور برنامه نداشتند، الان هم برنامه ندارند لذا با ایجاد دوقطبی و تهمت، بی برنامگی شان را نشان می دهند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: دو، سه سالی است که ما با جمعی از جوانان انقلابی تحت عنوان دولت "سلام" برنامه ای را تهیه کردیم. مسئله ما مدیریت است ، اما آنچه مهمتر از مدیریت است وجود سازوکار نادرست استضعفاگر است. اگر می خواهیم اصلاحات اقتصادی انجام دهیم و با فساد مبارزه کنیم باید به دنبال اصلاح ساختارهای استضعفاگر برویم.
وی با بیان اینکه نقدینگی ایجاد شده در هشت سال گذشته متوسط سرانه هر نفر ۴۰۰ میلیون تومان بوده است ، اضافه کرد: الان بزرگترین رانت وام بانکی است؛ چرا که نرخ سود تسهیلات زیر نرخ تورم است و تورم این انگیزه را می دهد که وام بانکی را پس ندهند. علاوه بر این ۶۵ درصد منابع بانکی به یک دهک اول و ۹۵ درصد به نیمی از جمعیت داده شده است. همچنین ۷۰ درصد منابع بانکی به تهران و ۲۰ درصد به ۲۵ استان کشور داده شده است. وقتی منابع این طور تقسیم می شود بشاگرد ایجاد می شود، خانه دو میلیاردی ۵ میلیارد می شود و خانه دیگری به آپارتمانی در ترکیه تبدیل می شود.
قاضی زاده هاشمی یادآور شد: اگر ساختار همین باشد حتی اگر مدیر عوض شود چه اصلاح طلب باشد و اصول گرا بیاید یا برعکس مشکلی حل نمی شود. اگر ما می خواهیم مشکلات اقتصادی حل شود باید به دنبال اصلاح ساختار برویم.
در ادامه بخش سوم مناظرات ۷ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری را می‌خوانید.
جلیلی: برای همه دستگاه‌ها باید ماموریت ایجاد اشتغال داشته باشیم
سعید جلیلی در بخش سوم این مناظره در تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت خود اظهار کرد: اگر می خواهیم کشور را به جهش برسانیم باید برنامه جدی اقتصادی داشته باشیم نه اینکه دنبال بهانه بگردیم. ارزش پول ملی وقتی ایجاد میشود که بتوانیم جهش تولید داشته باشیم. جهش تولید منوط به جهش صادرات و جهش صادرات منوط به تعاملات گسترده جهانی است و نباید معطل دو سه کشور باشیم.
وی توضیح داد: اگر صحبت می‌کنیم که در کشور تولید ثروت داشته باشیم یعنی باید یک برنامه جدی برای ارزآوری داشته باشیم. ارزآوری وقتی اتفاق می‌افتد که به همه دستگاه‌های دولتی ماموریت ارزآوری بدهیم. نه اینکه وزارت نفت، نفت نفروخت همه کارها تعطیل شود یا بگوییم هر وقت fatf تصویب شد، کار می‌کنیم. همه وزارتخانه‌ها باید برای ارزآوری برنامه داشته باشند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد :ما بررسی کردیم و در بخش‌های معدن، کشاورزی، نفت و گاز و برق می‌توانیم درآمد ارزی کشور را به صورت جهشی داشته باشیم نه اینکه بهانه fatf بیاوریم. در این زمینه‌ها دو برابر درآمد نفتی می‌توان درآمد داشت.
جلیلی همچنین گفت :باید برای همه دستگاه‌ها ماموریت ایجاد اشتغال داشته باشیم. بخش صنعت، کشاورزی، معدن و حتی علوم انسانی باید ماموریت ایجاد اشتغال داشته باشند، نه اینکه فقط کارمند اضافه کنیم. ما بررسی کردیم که در بخش پتروپالایشگاه نفت، گاز، بهینه‌سازی مصرف انرژی، شیلات، کشاورزی، محصولات باغی زراعی و دامی می‌توان جهش در اشتغال داشت. ما در این زمینه برنامه داریم.
رضایی: قدرت را از مرکز به استان ها می برم
همچنین محسن رضایی در بخش سوم این مناظره در تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت خود در واکنش به اظهارات همتی گفت: اینکه آقای همتی رجز خوانی نظامی را نمی داند یک طرف است اما اینکه دلسوز مردم خود را معرفی می کند طرف دیگری است.
وی ادامه داد: ایشان طی سه سالی که در بانک مرکزی بوده کاملا با تحریم های آمریکایی همراهی کرده است. من در صورت رئیس جمهور شدن در اولین فرصت ایشان و برخی از اعضای هیئت دولت آقای روحانی را ممنوع الخروج می کنم و ثابت می کنم چه آسیبی به کشور زدند.
رضایی در واکنش به صحبت‌هایی که علیه مدارک تحصیلی‌اش شد، گفت: قبل از انقلاب که فارغ‌التحصیل رشته مهندسی دانشگاه بودم با زور اسلحه بود؟ مدرک من در دانشگاه تهران را دکتر عارف از دوستان آقای همتی امضا کرده است.
وی درباره بایدهای اقتصادی در کابینه احتمالی اش گفت: مسئله کسب و کار های خانگی مسئله خانه سازی و استفاده از بانوان را در دستور کار قرار می دهم. با مشورت از مراجع محترم قم حتما از دو نفر از بانوان در کابنیه و از تعداد بیشتری از آنان در سمت‌های مدیریتی استفاده می کنم.
وی با تاکید بر استفاده از ظرفیت اهل تسنن و اقلیت‌های مذهبی بیان کرد: برنامه اقتصادی که تبیین کردم به یک ایران بزرگ اقتصادی در کنار ایران سیاسی دفاعی امروز منجر خواهد شد.
وی گفت: در اقتصاد چند پیشران وجود دارد،ْ هر کدام فعال شود سیصد تا چهارصد شغل را با خود همراه می کند مثل مسکن و گردشگری.
رضایی همچنین گفت: همه این کارها بستگی به این دارد که ما حکمرانی کشور را تغییر دهیم. من از اختیارات قانونی استفاده می کنم و قدرت را از مرکز به استان ها می برم. باید مدیریت های محلی که در شوراهای شهر و استان است اختیار داشته باشند. در تمام استان ها در کابینه من اقوام نقش دارند و من از خودشان مدیر خواهم گذاشت.
مهرعلیزاده: مانع زدایی از تولید یک اصل است
مهرعلیزاده در بخش سوم این مناظره در تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت خود گفت: یکی از مشکلاتی که طی ۴۲ سال گذشته مواجه بودیم این بود که هیچ وقت یک الگوی صحیح علمی تجربه شده توسعه بویژه توسعه اقتصادی حاکم نبوده است؛ هر دولت، وزیر و هر جمع اقتصادی آمده یکسری اقدامات انجام دادند و یکی به نئولیبرالیسم و دیگری به سوسیالیسم اعتقاد داشت و ملغمه‌ای از کارها انجام شد.
وی افزود: چون دکترای مهندسی اقتصاد خوانده ام و اقتصاد را مهندسی میکنم، به این نتیجه رسیدم روشی که به آن الگوی حکمرانی اقتصاد اجتماعی میگویند. الان در کشورهای اروپایی از جمله آلمان به عنوان یک کشور پیشرفته در حال اجراست؛ امروز آلمان با حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت بیش از ۱۶۰۰ میلیارد دلار درآمد دارد اما ما ممکن است ۵۰ الی ۶۰ میلیارد دلار درآمد داشته باشیم؛ علت درآمد بالای آلمان این است که یک الگوی صحیح را بکار گرفته است.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: در الگویی که من در برنامه‌ای طراحی کرده‌ام، مانع زدایی از تولید، معافیت های مالیاتی بر تولید و هدایت نقدینگی به تولید را بعنوان یک اصل گذاشتیم و همچنین ایجاد کار و گردشگری محیط زیست را شدیداً مورد تاکید قرار داده‌ایم. افزایش تولید و درآمد سرانه و جلوگیری از فرار مالیاتی از دیگر بخش‌های برنامه من است.
مهرعلیزاده در ادامه با اشاره به سوابق کاری و تحصیلی خود گفت: عملاً آنچه را که در دانشگاه خوانده‌ام، در عمل هم تجربه کردم و معتقدم باید با مدیریت منطقی، برنامه محور و عملگرایانه بر اساس علم روز دنیا، اقتصاد محوری، تولید گرایی و کارآفرینی، سیاست های رفاهی مناسبی را ترتیب دهیم که در مجموع این مجموعه را «دولت زندگی» گذاشته‌ام.
قاضی زاده هاشمی: طراحی کردیم که در چهار سال تورم به زیر ۵ درصد برسد
امیر حسین قاضی زاده در بخش سوم این مناظره در تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت خود گفت: روش اداره کشور فرسوده است. قانون تجارت، بیمه و بانک ما باید اصلاح نهادی شود. الان مسئله این است که زانوی دولت بر گردن مردم است و دولت باید زانوی خود را بردارد.
وی افزود: دولت وظیفه دارد حقوق مردم را از دولت استیفا کند. مثل کاری که در بورس، بانک و مالیات میشود. ما نظام تحول را برای تغییر اکوسیستم کشور طراحی کردیم و معتقدیم باید انقلاب سازوکاری انجام شود، زیرا با پروژه و برنامه مشکل حل نمی شود، لذا ۲۰ مسئله ۲۰ راهکار را پیش بینی کرده ایم.
قاضی زاده هاشمی ادامه داد: یکی از مسائل اصلی تورم و گرانی است ما طراحی کردیم که در چهار سال تورم به زیر ۵ درصد برسد. همچنین طراحی کردیم که مسئله اشتغال و ازدواج جوانان حل شود. ما می خواهیم وزارت خانواده ایجاد کنیم. همچنین صندوق اعتبار خانواده را پیش بینی کردیم و ۵۰۰ میلیون تومان اعتبار برای زوج های جوان در نظر گرفتیم.
وی یادآور شد: در حال حاضر عددی نزدیک به هفت میلیون نفر بیکار و یا با شغل ناقص داریم. برنامه ما این است که طی سه سال اول ۴.۵ تا ۵ میلیون نفر از این افراد در مشاغلی اشتغال پیدا کنند که حداقل معیشت را داشته باشند.
قاضی زاده هاشمی با تأکید بر ضرورت حل مسئله بورس گفت: بورس یک مسئله حاد و یک مسئله ساختاری و مزمن دارد که بخش ساختاری آن در مجلس در حال اصلاح است و بخش حاد آن با سه دستورالعمل در سه، چهار روز اول دولت پیش بینی شده که به سمت بهبود بازار سرمایه برویم.
وی یادآور شد: همچنین ما برای هزینه خانوار شامل خوراک، ریزمغزی ها، انواع پروتئین ها و کالری ها پیش بینی هایی کردیم و بسته های ۳۰۰ هزار تومانی در نظر گرفته ایم. همچنین برای هزینه حمل و نقل، بهداشت و درمان و مسکن نیز پروژه طراحی کرده ایم.
همتی: اصلاحات اقتصادی را باید به سرعت انجام دهیم
عبدالناصر همتی در بخش سوم این مناظره در تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت خود اظهار کرد: من پیش از این و در جریان مصاحبه‌ها و سخنرانی‌های مختلف رئوس برنامه خود را اعلام کرده‌ام که بحث اساسی من تغییر حکمرانی اقتصادی است. ما سال ها کشور را دست سیاستمداران سپردیم، یکبار هم کشور را به اقتصاددان بسپاریم و سیاست تحت نظر اقتصاد باشد. ما فرصت زیادی نداریم و باید به سرعت اصلاحات اقتصادی را انجام دهیم.
همتی ادامه داد: من همیشه برای آقای رئیسی احترام ویژه قائل هستم، اما اینجا رقیب هم هستیم و من باید مواردی را بگویم که مردم دیدگاه‌های ما را بدانند. من الان یک شهروند عادی و استاد دانشگاه هستم و ایشان رییس قوه قضاییه هستند و این یک تعارض منافع را در خود دارد. آقای رئیسی شما به من امان‌نامه می‌دهید که بعد از پایان این برنامه‌ها اقدامی قضایی علیه من نکنند؟
وی تصریح کرد: بالاخره الان آقای رضایی حرف‌هایی زدند درباره محاکمه‌کردن، اما آقای رضایی شما بروید و خدا را شکر کنید با شکایاتی که برای برخی عملیات ها علیه شما هست، از شما پیگیری نمی‌کنند. البته این را هم بگویم که ما به عنوان فرمانده جنگ برای شما احترام قائل هستیم اما آقای رضایی اگر من رییس جمهوری شوم شما را به عنوان یکی از مخلان اقتصادی به همین آقای رئیسی معرفی میکنم.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری افزود: اینگونه صحبت نکنید! کشور را به این روز انداخته‌اید و بعد می‌گویید فلان و بهمان و بانک مرکزی مقصر است؟ تمام اقتصاد کشور را بسته‌اید. آقای جلیلی شما می‌گویید چرا صادرات ما کمتر از افغانستان است؟ معلوم است در این شرایط کسی از شما خرید نمی‌کند! از آن روزی که شما بیانیه‌خوانی را شروع کردید رشد اقتصاد کشور طی یک دهه به سالانه نیم درصد رسیده است.
همتی گفت: آقای جلیلی خواهش میکنم نخندید. این وضعیت گریه‌دار است. شما مردم را فقیر کردید و بعد می‌آیید ایده می‌دهید؟ شما و دوستان‌تان و شرکت‌ها و نهادهای‌تان پای خود را از اقتصاد بیرون بکشید مطمئن باشید اقتصاد درست میشود.
وی یادآور شد: در مورد واحدهای تولیدی هم باید بگویم که آقای رئیسی من با نظر شما موافقم که باید اینها احیا شوند اما آیا این واحدها را بانک‌ها تعطیل کرد یا قوه قضائیه؟
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: آقای رئیسی شما دادستان کل کشور بودید و در قوه قضائیه بودید همان زمان جلوی این کار را می‌گرفتید حالا هم که دارید این کار را می‌کنید و من هم از این کار شما در همان زمان تقدیر کردم اما حالا که به استانها سفر می‌کنید دیگر چرا اخبار ۲۰:۳۰ از شما خلاصه خبر می‌رود؟ معلوم بود که می‌خواهید وارد انتخابات شوید. الان پنج نفر در برابر یک نفر قرار دارند و همه در ستادهایشان برنامه تخریب علیه من را در نظر گرفته‌اند، چرا؟ مردم خودشان قضاوت خواهند کرد.
زاکانی: باید در تمام حوزه‌های اقتصادی، مدیریت، فرهنگ و اجتماع و سیاست خارجی به فوریت ورود و اصلاح کرد
همچنین علیرضا زاکانی در بخش سوم این مناظره در تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت خود گفت: از ابتدا از آقای همتی خواهش میکنم به صورت علمی و دقیق صحبت کرده و تهمت نزند. بارها ستادهای تخریب علیه من، خانواده، همسر و بچه‌هایم راه افتاده و رحم هم نکرده‌اند. انصاف را رعایت کنید.
وی افزود: من با مفاسد اقتصادی مبارزه کرده و مقابل فسادهای معاون رئیس‌جمهور، وزرای اطلاعات و نفت، برادر رئیس‌جمهور، دادستان تهران، رئیس دانشگاه تهران، مدیران قضایی درباره قرارداد کرسنت فرزند رئیس مجمع تشخیص مصلحت و دیگران ایستادم و برخورد کردم. نمی‌توان با این صحبت‌ها ما را از میدان به در کرد.
این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری با بیان اینکه باید در تمام حوزه‌های اقتصادی، مدیریت، فرهنگ و اجتماع و سیاست خارجی به فوریت ورود و اصلاح کرد، گفت: تمرکز و اولویت بنده جهش تولید و تمرکززدایی در حوزه مدیریت است. مبارزه با فساد اقتصادی، دیوان‌سالاری و همچنین رشد اقتصادی و توزیع مناسب ثروت را دنبال میکنم. موانع را از پیش پای تولید با مقررات‌زدایی و تسهیل در صدور مجوزها برمی‌دارم که اکنون ۸۰ درصد مجوزها با رانت توزیع میشود.
به گفته وی، اساس تولید در دولت بنده بر پایه ۹ پیشران اقتصادی اعم از نفت، گاز، پتروشیمی و توجه به زیرساخت‌ها است. باید با سرمایه‌گذاری درست این موارد را به نفع مردم سوق داد و ثروت را به درستی توزیع کرد.
وی مجددا خطاب به همتی گفت: آقای همتی تهمت بزرگی علیه ما زدند که ما به دنبال توزیع فقر هستیم. ما به دنبال جهش تولید، خلق ثروت و توزیع آن بین مردم هستیم.
رییسی: اقشار مختلف از ناکارامدی و فقر و ظلم صدایشان درامده است
ابراهیم رییسی در بخش سوم این مناظره در تشریح برنامه‌های اقتصادی دولت خود گفت: اقشار مختلف صدای شان از ظلم و فقر و تبعیض درآمده است. من در قوه قضائیه مطالبه گر هستم و نیاز ندارم که بخواهم دنبال پست جدید باشم. مردم با روحیه و عملکرد من آشنا هستند و از من دعوت کرده‌اند. چرا ناراحتید؟
وی افزود: چرا از اینکه ما کارخانه رفتیم ناراحتید؟ چهار تا هم شما می‌رفتید و احیا می‌کردید. وضعیت کارخانه‌ها بخاطر خصوصی‌سازی‌ای است که شماها رقم زده‌اید و داد مردم را درآورده‌اید. باید مجموعه ای که تولید پرونده می کند و علل فساد است، پیدا کرد.
رئیسی ادامه داد: ده ها بار ارزیابی کردیم اقشار مختلف از ناکارامدی و فقر و ظلم صدایشان درامده است.
وی افزود: می‌دانید که این خواست مردم از من است که ورود بکنم برای اصلاح امور. من الان در قوه قضاییه مطالبه‌گر هستم و اگر بیایم در دولت باید پاسخگو باشم. من در قوه قضاییه هستم و همه می‌دانند به این فکر نمی‌کنم که دنبال مقام باشم.مردم دنبال دعواهای اقتصادی نیستند و این را می‌خواهند که مدیری مقتدر بیاید و کارشناسان را برای حل مشکلات به صف کند.
این نامزد ریاست جمهوری تاکید کرد: من در ریاست قوه قضاییه با پرونده‌های بسیاری که دستگاه اجرایی تولید میشود، مواجه هستم. برای همین باید رفت در مرکز تولید فساد. مردم هم این را می‌دانند که من در مبارزه با فساد خط قرمز ندارم.
در مرحله اول از دور دوم؛ کاندیداها به سوالات مجری پاسخ دادند.
رضایی: اقتصاد عقب آمده و کوچک شده است
رضایی در پاسخ به سوالی درباره فرایند خصوصی سازی گفت: این دولت روحانی سیاه ترین دولت بوده است؛ نه تنها آنها قفل‌های بیرونی را باز نکردند بلکه درهای داخلی را هم بستند.
وی ادامه داد: متوسط رشد اقتصادی در این دولت صفر بوده، تورم ۲۴ درصد و رشد سرمایه منهای پنج درصد بوده است.
رضایی یادآور شد: رشد استهلاک از سرمایه گذاری پیشی گرفته است و اقتصاد در دهه‌ای که من آن را فرصت های از دست رفته می‌نامم، عقب آمده و کوچک شده است.
وی همتی را نماینده دولت روحانی دانست و به انتقاد از رفتار اقتصادی دولت فعلی پرداخت.
رضایی اضافه کرد: خصوصی سازی در این دوران چگونه باید شکل می گرفت؟ کسانی که کارخانه‌جات دولتی را می گیرند و می برند چرا نظارتی بر آنها نبود؟ کسی که می خواهد وارد خصوصی سازی بشود باید اهلیت داشته باشد. در روسیه آیین نامه خصوصی سازی ۱۰۰ صفحه ای وجود دارد که کارآمدی فرد را مد نظر قرار می‌دهد.
جلیلی: یکی از مشکلات کشور ما خام‌فروشی مواد معدنی است
سعید جلیلی در پاسخ به دومین سوال خود مبنی بر اینکه چه برنامه‌ای برای استفاده از ظرفیت معادن کشور دارید، اظهار کرد: در کشور فرصت‌های بسیار ارزشمندی داریم که هر کدام می‌تواند پیشران اقتصاد کشور باشد مثل کشاورزی، صنعت، معدن و شیلات، دولت باید برنامه داشته باشد که با هر کدام از این موارد کشور را اداره کند.
وی با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت معدنی کشور اظهار کرد: مهمتر از کشف و استخراج معادن، ایجاد ارزش افزوده در داخل کشور است، زیرا یکی از مشکلات کشور ما خام‌فروشی مواد معدنی است. با ایجاد ارزش افزوده می‌توان ارزآوری داشت و اشتغال‌زایی کرد.
جلیلی با بیان اینکه معدن یکی از فرصت‌هایی است که می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد و موتور اقتصاد کشور را به راه بیندازد، اضافه کرد: معدن حتی می‌تواند بخشی از هزینه‌های اساسی کشور را تامین کند. البته نباید بگوییم نمیشود عده‌ای نتوانستن خود را به کشور تسری می‌دهند.
وی تاکید کرد: ما باید به دنبال جهش کشور باشیم که بخش معدن می‌تواند به جهش کشور کمک کند و نباید فقط بگوییم که مشکل دو معدن را حل کرده‌ایم، بلکه باید در این زمینه دنبال جهش بود.
قاضی زاده: اقتصاد کشور باید صادرات محور باشد
قاضی زاده در پاسخ به دومین سوال خود درباره راهکار جلوگیری از واردات بی رویه گفت: ما الان متأسفانه شاهد مافیای بزرگ و در هم تنیده واردات هستیم که با برخورداری از رانت های مختلف مجوز ارز ارزان قیمت، انحصار و واردات، تولید را تهدید می کند. دولت مسئول باید هدف اصلی اش این باشد که از تولید و اشتغال داخلی حمایت کند.
قاضی زاده هاشمی افزود: قانون گذار مکانیزم تعرفه گذاری را در اختیار دولت گذاشته ولی راه های دیگری به وجود آمده که واردات انجام می شود و تولید را تهدید می کند. یکی از آن ها قاچاق است آن هم از مبادی رسمی و مناطق ویژه و آزاد و دیگری ارز ارزان قیمتی که در اختیار صادرکننده قرار می گیرد.
وی ادامه داد: مثلا ما نیاز به تولید برنج داریم ولی همزمان در فصل تولید برنج اجازه واردات حجم زیادی برنج داده می شود. واردات همیشه باید کمتر از صادرات باشد و اقتصاد کشور باید صادرات محور باشد، ضمن اینکه تولید و اشتغال داخلی هم دچار مشکل نشود.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: ما به گونه ای طراحی کردیم که تولید، ارزش را در کشور به مدیران زنجیره تأمین بسپارد و آن ها باید در مقابل اختیاراتی که دارند پاسخگو باشند. الان اتفاقی که می افتد این است که مجوزهایی برای واردات تولید صادر شده، ولی صاحب مجوز بخشی از قاچاق را انجام می دهد که نمونه آن مسئله سیگار است.
رییسی: تا اخر سال ۱۴۰۰ کاداستر به سرانجام می رسد
ابراهیم رییسی در پاسخ به دومین سوال خود درباره مقابله با زمین خواری و تصرف اراضی گفت: یکی از مشکلات جدی کشور مساله زمین خواری است و زمین به جای کشاورزی و سکونت تبدیل به سرمایه و ابزار سوداگری شده است. سازوکارهای زمین‌خواری باید در دولت اصلاح شود. قوه قضائیه فقط می‌تواند با خروجی‌ها برخورد کند.
وی ادامه داد: ما شورای حفظ حقوق بیت المال را ایجاد کردیم که از زمین خواری پیشگیری می کند. ما باید سند عادی را به سند رسمی تبدیل کنیم و با مجلس آن را دنبال کردیم و در گیر و دار مسایل اداری است. مساله حدنگار و کاداستر مهم است و کشور ما در این زمینه عقب است وان شاءالله تا اخر سال ۱۴۰۰ کاداستر به سرانجام می رسد.
وی افزود: مردم و تشکل‌ها باید در جلوگیری از تغییر کاربری‌ها فعال شوند و اجازه این کار را ندهند. با پیگیری‌های دستگاه قضایی زمین‌خواری کاهش جدی در کشور پیدا کرده است. ما مدیریت جدی در امور می خواهیم والا قوانین هست ولی عمل نمی شود.
مهر علیزاده: سرمایه گذار باید اطمینان پیدا کند که امنیت دارد
مهرعلیزاده در پاسخ به دومین پرسش مناظره درباره اولویت سرمایه گذاری برای توسعه صنعتی و اقتصادی اظهار کرد: انجام طرح‌های بزرگ اقتصادی نیاز به سرمایه اعم از داخلی و خارجی دارد؛ در داخل وضعیت مشخص است و هر سال با کسری بودجه مواجهیم و امسال نیز با همین وضعیت مواجهیم و در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد بودجه صرف مسائل کاری و عملا کمتر از ۱۰ درصد بودجه صرف امور عمرانی میشود.
وی با بیان اینکه اصولاً دولت نباید سرمایه گذاری کند بلکه باید راه را برای سرمایه گذاری بخش خصوصی باز کند، افزود: برای واردات پول به داخل کشور باید راه های خاصی را باز کنیم؛ اولین کاری که باید انجام دهیم تامین امنیت سرمایه گذاری است؛ سرمایه گذار باید اطمینان پیدا کند که امنیت دارد و مزاحم ندارد؛ چراکه سرمایه فرار است؛ وقتی به قصد یک گنجشک سنگی به درخت پرتاب میشود، همه گنجشک های روی درخت فرار می‌کنند.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری روان بودن بروکراسی، نبود فساد و رانت را از شروط اصلی جهت انجام سرمایه گذاری خارجی در کشور عنوان کرد و گفت: از همه مهمتر نداشتن تنش در سطح بین‌المللی و داخل است بویژه درباره کشورهای همسایه و رفاقت و همزیستی مسالمت‌آمیز با آنها. ما در منطقه‌ای قرار داریم که سطح دانش علمی، فنی، کارخانه، صنعت و تجربیات صنعتی ما در مقایسه با اغلب کشورهای همسایه بالاتر است و باید روی بازار ۵۰۰ میلیون نفر در منطقه حساب باز کنیم نه روی بازار ۸۰ میلیونی ایران.
مهرعلیزاده اضافه کرد: به آقای رییسی که به شورای حفاظت از حقوق بیت المال اشاره کردند باید بگویم که من در اصفهان مسئول ستاد تسهیل رفع موانع تولید بودم؛ در جلسات در جهت مانع زدایی کار می کردیم و در چارچوب قانون جلو می‌رفتیم اما یک نفر از بیرون از این موضوع خوشش نمی‌آمد؛ نامه می‌نوشت به قوه قضاییه و می‌گفت حقوق بیت‌المال در اینجا حفظ نشده و این باعث توقف کار جهت بررسی بیشتر می شد، درواقع دخالت مستقیم در امور اجرایی رخ می‌داد.
زاکانی: برنامه تک بعدی اقتصادی فایده‌ای ندارد
زاکانی در پاسخ به دومین سوال خود درباره برنامه‌اش برای عبور از اقتصاد مبتنی بر نفت گفت: اقتصاد ما دولتی است و بالغ بر ۹۰ درصد دولت در اقتصاد موثر است. دولت‌ها در گذشته خود را با پول نفت اداره می‌کردند که این کار را دولت آقای روحانی انجام داد و از تورم ارتزاق کرد.
وی افزود: من از طرف آقای روحانی و از آقای همتی از مردم عذرخواهی میکنم. هیچ کسی در این دولت مسئولیت کارهایش را نمی‌پذیرد. انگار عده‌ای از فضا آمده و این بلا را سر ما آورده‌اند.
زاکانی با بیان اینکه راهی جز جهش تولید و بهره‌مندی از ظرفیتهای کشور و خلق و توزیع ثروت وجود ندارد، گفت: برای این کار باید به سمت گرفتن درست مالیات، توجه به تولید و استفاده از ظرفیتهای کشور رفت. در حال حاضر ۳۲۰ هزار میلیارد تومان معوقه مالیات، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان معافیت مالیاتی وجود دارد. باید مالیات را اصلاح کنیم. نباید دولت دست در جیب مردم کند. دولت باید با اقتصاد سالم مسیر را دنبال نماید.
وی همچنین اظهار کرد: ما برنامه چندجانبه‌ای داریم. برنامه تک‌بعدی اقتصادی فایده‌ای ندارد. برنامه ما اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، مدیریتی، سیاسی و امنیتی و سیاست خارجی است. امروز ۷۰ درصد اقتصاد جهان دانش‌بنیان و وابسته به مدارس و دانشگاه است. ما برای همه اینها بسته جامعی آماده کردیم که در راس آن مبارزه با مفاسد اقتصادی و مفاسد اداری و بروکراسی است.
همتی: موافق قیمت دستوری نیستم
همتی در پاسخ به دومین سوال خود درباره کنترل قیمت‌ها و تنظیم بازار، اظهار کرد: من نماینده روحانی نیستم من از بانک مرکزی کنار گذاشته شدم به خاطر اختلاف‌نظری که با ایشان داشتم، اما صادقانه بگویم آقای روحانی از ۵ نامزد فعلی ریاست‌جمهوری، دنیادیده‌تر، دقیق‌تر و باهوش‌تر است. اما مشکل من با ایشان این بود که درکی از اقتصاد نداشتند، این نامزدها هم درکی از اقتصاد ندارند. آقای روحانی و این نامزدها همه سیاسی هستند! اقتصاددان می‌خواهیم.
وی افزود: آقای رئیسی گفتند دو گروه اقتصاددان می‌آیند و نظر می‌دهند، اگر آدم بینش اقتصادی نداشته باشد کدامیک از موارد را انتخاب می‌کند؟ در دنیا این مسئله حل شده است. آن کسی تصمیم می‌گیرد که بینش اقتصادی دارد.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: من برنامه مفصلی دارم دوستان فکر نکنند که چون همه در بخش اول علیه من حرف و من مجبور شدم پاسخ دهم برنامه‌ای ندارم. من موافق قیمت دستوری نیستم. من معتقدم دولت نباید وارد این موارد جزئی مثل قیمت‌گذاری برای هرچیزی شود. دولت باید به زیرساخت‌ها وارد شود. قیمت مشکلش در نقدینگی است ما باید نقدینگی را حل کنیم.
همتی ادامه داد: من از استقلال بانک مرکزی به شدت حمایت میکنم. مشکل ما مربوط به ساختار بودجه است که هرروز بر آن می‌دمند و هزینه‌ها را بالا می‌برند و این می‌آید در بانک مرکزی تبدیل به پایه پولی و نقدینگی میشود.
وی ادامه داد: قیمت‌گذاری در دنیا شکست خورده است اینکه میگویند با گران‌فروشی و گرانی می‌خواهیم مبارزه کنیم با چنین چیزی که نمیشود مبارزه کرد! این امر نتیجه تورم است. وقتی در بازاری قیمت بالا می‌رود این به همه بازارها کشیده میشود.من فکر میکنم راه‌حل این امر کنترل نقدینگی و خنثی‌سازی پایه پولی تزریق شده به جامعه از طرف دولت است که یکی از راه‌های اصلی آن همین ارزها بود که مسدود شده است و مدتها برای بانک مرکزی ارز تازه‌ای نیامده است.
در ادامه کاندیداها به آخرین سوالات خود پاسخ دادند.
همتی: باید اقدامات جدی از نظر نوع کشت و آبیاری انجام دهیم
عبدالناصر همتی در پاسخ به آخرین سوال خود مبنی بر اینکه چه برنامه‌ای برای کاهش ضایعات بخش کشاورزی و رفع مشکلات در این بخش دارید، اظهار کرد: بخش کشاورزی اهمیت زیادی دارد و زندگی روستاییان وابسته به فعالیت‌های کشاورزی است که من هم برنامه مفصلی برای نجات کشاورزی از این وضعیت دارم. سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار نهاده‌های کشاورزی وارد می‌کنیم که بخشی از آن از محل ارز ۴۲۰۰ تومانی و بخشی هم از طریق ارز نیمایی تامین میشود.
وی با بیان اینکه بخش کشاورزی ۷۵ درصد آب را در کشور مصرف می‌کند، گفت: باید اقدامات جدی از نظر نوع کشت و آبیاری انجام دهیم. از سویی قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی هم اهمیت دارد. خرید تضمینی ما خرید تضمین قیمت بوده است که مثلا گندم پنج هزار تومان خریداری شده در حالی که باید تضمین خرید به قیمت روز باشد. مساله دیگر انتقال محصولات کشاورزی به بازار مصرف است که در شب عید دیدیم که چه مشکلاتی به وجود آمد. برای حل این مشکل باید انبارهایی درست کنیم و محصولات از طریق بورس کالا به فروش برسد تا تولیدکننده مجبور نباشد محصولات خود را با قیمت پایین پیش‌فروش کند.
همتی با بیان اینکه نتوانستیم نظام پایدار کشاورزی را برقرار کنیم، تصریح کرد: استان‌هایی که در حوزه کشاورزی فعال هستند را نیز نتوانستیم صنعتی کنیم. اکنون بذر، کود و سم با قیمت بالا به دست کشاورز می‌رسد و من برای حل این مشکلات برنامه دارم.
زاکانی: باید از ظرفیت نخبگان استفاده شود
زاکانی در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا درباره برنامه اش در خصوص بومی گزینی گفت: تحول در عرصه اقتصاد مدیریتی، جهش تولید، حکمرانی فضای مجازی، دولت الکترونیک، تمرکززدایی و مبارزه قاطع با فساد اداری و فساد اقتصادی از جمله برنامه های بنده است. تمرکز زدایی مبنی بر بازآمایش ایرانی اسلامی است.
وی توضیح داد: کشور به ۴۵۱ شهرستان تقسیم می شود. دولت من تلاش می کند که جهت تحول شهرستان ها را فعال کند. اکنون ۹۰ درصد بودجه در مرکز استان تصمیم گیری می شود که باید با اصلاحات اعمال شده شهرستان ها محور قرار گرفته و از ظرفیت نخبگان در شهرستان ها استفاده شود.
زاکانی افزود: با این برنامه ۴۵۰ نقطه کشور با یکدیگر مسابقه می دهند و این مبتنی بر ۹ پیشران در حوزه هایی همچون جهش تولید و توجه به بنگاه های خرد، کوچک و میانی است.
وی با تأکید بر اینکه باید در مسیر تولید گام برداشت، گفت: برای حرکت در این راه باید اختیارات در کل کشور توزیع شده و از ظرفیت نخبگان استفاده شود تا از این فلاکتی که این دولت و دولت های قبلی ایجاد کرده اند، نجات پیدا کرد که این با مشارکت مردم میسر خواهد شد و مردم می توانند در سال اول دولتم تغییر را احساس کنند.
مهرعلیزاده: نهادهای عمومی ناظر بر محیط زیست را بعنوان ناظر فعال کنیم
مهرعلیزاده هم در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا درباره راهکارهایش برای تغییر کاربری و تخریب محیط زیست گفت: تغییر کاربری‌ها یا برای ایجاد صنایع است یا برای ایجاد مراکز مسکونی؛ با توجه به اینکه هر کدام در نهادهای متفاوتی تصمیم گیری می شود باید تصمیمات مشخص آن بخش را در نظر بگیریم.
کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه متاسفانه امروز محیط زیست‌مان بیشتر در خطر است، اظهار کرد: یکی از دلایل عمده این موضوع این است که با تشکیل شوراهای اسلامی در مراکز استانها و معین نبودن دقیق اختیارات آنها در مقایسه با اختیارات سایر ارگانها در مسأله زمین و همچنین نحوه ارتباط آنها با شهرداری‌ها، باعث شده بعضاً اعمال نفوذهایی انجام شود و برخی تغییر کاربری‌ها فراتر از آنچه قانون اجازه می‌دهد، صورت بگیرد.
مهرعلیزاده ادامه داد: درباره تغییر کاربری‌های صنایع نیز معمولا در نظامی که در بودجه نویسی داریم، یک نکته آینده‌نگرانه و عمیق در طراحی وجود دارد اما در عمل وقتی در مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد، به دلیل نگاه نماینده‌ها به حوزه‌های انتخابیه شان باعث میشود فشارهای زیادی جهت ایجاد صنایع و توسعه‌های دیگر در حوزه خودشان وارد کنند که متاسفانه باعث تخریب محیط زیست میشود.
وی تاکید کرد: یکی از راه های اساسی جلوگیری از تخریب محیط زیست تقویت سازمان محیط زیست است؛ باید نهادهای عمومی ناظر بر محیط زیست را بعنوان ناظر فعال کنیم. من متاسفم از اینکه به هر دلیلی در چند سال قبل شاهد بودیم تحت عنوان محیط زیستی ها برای عده‌ای مشکل ایجاد کردند؛ معاون جوانی آمد و در محیط زیست کار کرد و هزاران اسم جاسوس بر او گذاشتند اما مشخص شد که مشکلی وجود نداشته است؛ حضور آقای کاوه مدنی و نگاه دقیق محیط زیستی او در محیط زیست اتفاق مغتنمی بود. در شرایط فعلی اگر به این مسائل کم توجهی کنیم در آینده باید با بحران مواجه شویم.
جلیلی: باید ده‌ها مجوز از ده ها سازمان و دستگاه بگیریم تا کار را انجام دهند
سعید جلیلی در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا درباره شهرک های صنعتی اظهار کرد: از بسیاری شهرکهای صنعتی بازدید کردم همه اذعان دارند که یکی از مهمترین موانع تولید تامین مالی است و اگر ما روزانه دوهزار میلیارد تومان خلق پول می‌کنیم، چطور این افراد مشکل تامین مالی دارند؟ این پول‌ها به کجا می‌رود و به دست چه کسی می‌رسد؟
وی افزود: عدم ثبات در مقرارت اقتصادی برای صادرات هم یکی دیگر از مشکلات این شهرکهای صنعتی است. یکی از خواسته‌های این شهرکهای صنعتی این است که ما را هم در این جلسات مقررات گذاری شرکت دهید و حرف ما را هم بشنوید.
این کاندیدای ریاست‌جمهوری تاکید کرد همه میگویند ما باید ده‌ها مجوز از ده ها سازمان و دستگاه بگیریم تا کار را انجام دهند. باید از ظرفیت دولت الکترونیک استفاده کنند و این موضوع را حل سازند.
قاضی زاده: اشتغال مولد وجود داشته باشد و اختیارات داده شود
قاضی زاده هاشمی در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا به سوالی درباره راهکار حل مشکل بیکاری و جلوگیری از مهاجرت قشر جوان از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ گفت: اینکه من می گویم ساختارها استضعاف گر هستند و منابع مالی به صورت نادرست بین دهک ها ومناطق مختلف توزیع می شود نتیجه اش مهاجرت روستاییان و از بین رفتن مشاغل کشاورزی است.
وی افزود: آمریکایی ها سال ها پیش برای ما اصلاحات ارزی را طراحی کردند که هدفش توسعه شهرنشینی بود. از طرفی درآمدهای نفتی باعث شد سطح رفاه در شهرها افزایش یابد و تمایل به مهاجرت نیز بیشتر شد. در حال حاضر نسبت روستانشینان به شهرنشینان ۲۰ به ۸۰ شده است که عمدترین دلیل آن بازتوزیع نامناسب منابع است.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه ایران بیشترین درآمد مالیات بر تولید را در بین دیگر کشورهای دنیا دارد، اضافه کرد: در بحث سپرده های بانکی هم می بینید که دهک اول بیشترین سپرده را دارد و میزان سپرده دهک های پایین تقریبا صفر است. اگر جوانان روستایی علاقه به ماندن در روستا ندارند به این دلیل است که درآمد کافی و رفاه لازم را ندارند. ما باید شیفت بندی را به گونه ای انجام بدهیم که منابع بانکی به آن سمت سوق پیدا کند، مالیات کمتر شود، اشتغال مولد وجود داشته باشد و اختیارات داده شود که فرماندار مدیریت کند و مردم محل هم بر آن نظارت کنند.
رضایی: باید از آنچه که دولت قبلی و فعلی کرد درس بگیریم
رضایی در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا در پاسخ به پرسشی درباره فقر، فساد و تبعیض گفت: به عنوان یک سرباز لازم است هشدار دهم و بگویم که چرا سینه خود را دوباره می خواهم سپر مردم کنم.
وی با نام بردن از مشکلات ریشه ای در اقتصاد کشور همچون فقر ، فساد و تبعیض گفت: باید از آنچه که دولت قبلی و فعلی کرد درس بگیریم.
رضایی خطاب به همتی گفت: آقای همتی چرا کنار آقای روحانی بودید؟ اگر او تخصص اقتصادی نداشته است پس به دست شما این کارها را انجام داده است؛ چرا به شعور مردم توهین می کنید؟
وی خطاب گفت: مردم عزیز ایران می تواند فاجعه بزرگی رخ دهد. بیش از ۲۰ سال است دارم فریاد می زنم به داد اقتصاد برسید. دولت آینده باید قوی ترین دولت باشد چه از اصلاح‌طلب چه اصولگرا ، چه از بانوان و چه اهل سنت باید استفاده کنیم. باید از خودخواهی ها دست برداریم و از جنگ‌های روانی دست برداریم؛ خدا خوشش نمی آید. ملتی که می خواهد تمدنی بسازد نباید دستاویز مشکلات مختلف قرار گیرد.
رییسی: بسمت ارز تک نرخی باید رفت
ابراهیم رییسی در پاسخ به آخرین سوال خود در مناظره اول با رقبا درباره راهکارش برای کنترل تورم گفت: متاسفانه یکی از مشکلات جدی مردم تورم است. قیمت کالاهای اساسی فوق العاده افزایش پیدا کرده است. مسکن هفت برابر، خودرو هشت برابر، گوشت و مرغ پنج الی شش برابر شده و سفره مردم کوچک شده و سفره کوچک مردم را نالان کرده است.
وی افزود: در همین مناظره برخی گفتند اگر رئیسی بیاید قیمت دلار پنج هزار تومان میشود و خودشان دلار را سی هزار تومان کردند و بعد هم گفتند اگر نبودیم دلار پنجاه هزار تومان می‌شد! این مثل دروازه‌بانی که هفده گل خورده بود و گفت اگر من نبودم سی گل می‌خوردیم! تورم راهکار دارد.
رییسی ادامه داد: ارز ۴۲۰۰ تومانی چه مصیبتی برای کشور درست کرد و چقدر پرونده برای قوه قضائیه تولید کرد؟ باید بسمت ارز تک نرخی رفت و باید ارزصادراتی را مدیریت کرد. با اعلام اینکه ارز برنگشته کاری پیش نمی‌رود، مدیریت باید کرد و تسهیلات بانکی را باید مدیریت کرد.
در پایان نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به جمع بندی اظهارات خود پرداختند.
زاکانی: دولت را از جلوی مردم کنار کشیده و در خدمت آنها قرار دهیم
زاکانی در بخش آخر صحبت‌هایش به عنوان جمع‌بندی اظهار کرد: مردم عزیز جرم بنده به عنوان یک رزمنده این است که در مقابل مفسدان ایستاده‌ام. تنها جرم انتسابی من مبارزه با فساد، فقر و تبعیض است، البته اتهاماتی هم می‌زنند مثلا دو بار در دیپلم تجدید آورده‌ام که مایع خجالت است، چون ۱۵ روز بود که از جنگ برگشته بودم و امتحان دادم و دو درس تجدید شدم. یا اینکه میگویند یک ترم مشروتی دارم. من با داشتن زن و فرزند ۱۱ ماه مسافرکشی کردم؛ اینها چیزهایی است که آدم را آزار می‌دهد.
زاکانی افزود: در مورد محل تحصیل من صحبت کردند. من در دانشگاه علوم پزشکی تهران درس خوانده‌ام. اگر شما خارج از کشور درس خوانده‌اید و بعد برگشته‌اید من کنکور دادم و بعد رزیدنت شدم به دلیل معلولیت دستم گفتند که به پزشکی هسته‌ای بروم. اگر می‌دانید دیگر تکرار نکنید اگر هم نمی‌دانید به شما گفتم که دیگر تکرار نکنید؛ این مایه خجالت است.
وی افزود: به من میگویند نامزد پوششی که ان شاءالله دفعه آخری باشد که چنین چیزی را میگویند. اگر بنا باشد کسی پوششی باشد شما اصلی‌ترین نامزد پوششی هستید که هشت سال افتضاح دولت را پوشش دادید. مردم شرایط را لمس می‌کنند. قرار بود قرارگاه اقتصاد مقاومتی راه‌اندازی کنید آخرش به قرارگاه مرغ رسیدید. مردم بدانند یکی از مقصران در مورد نهاده‌های دامی آقای همتی است که بی‌تدبیری ایشان و دیگران باعث تبدیل شدن قیمت مرغ به کیلویی ۳۵ هزار تومان شد.
این نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری اضافه کرد: مردم یادشان است که زمانی گفتند رکود را رد کرده، کرونا را پشت سر گذاشته و تحریم به پایان رسید و رونق اقتصادی به وجود آمد، اما چرا به مردم دروغ گفتید. مردم صداقت، دانش و عرضه می‌خواهند. پول چاپ کرده و در بازار ریختید و پدر مملکت را درآوردید، آنگاه خود را نامزد مردمی می‌دانید. شما کاندیدای معمولی هستید.
وی خطاب به همتی گفت: شما می‌گویید با استقلال بانک مرکزی و قانون مجلس موافقید که اگر اینطور است اعلام کنید تا من بگویم در مجلس چه گفتید.
زاکانی اظهار کرد: تنها کار ما این است که دولت را از جلوی مردم کنار کشیده و در خدمت مردم قرار دهیم. بانک در خدمت تولید و بازار سرمایه در خط تلاش اصلی سرمایه‌گذاری در کشور میشود که برای همه اینها منابع و عناصری تامین میشود. دولت خود را پشتیبان بازار سرمایه می‌داند نه اینکه دست در جیب مردم کند. بنا بر گفته وزیر اقتصاد دولت سال گذشته ۳۰۰ هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه برداشته است. آقای روحانی به چه حقی این کار را کرده است.
وی گفت: مسیر غلط گذشته باید اصلاح شود. همگی باید به میدان تغییر و تحول آمده و باید خود را اصلاح کنیم؛ البته توقع‌ام آن است که وعده ندهیم بلکه بگوییم چطور می‌خواهیم تحول بزرگ به وجود آوریم. ما برنامه جامع داریم که مردم در پایان سال اول دولتم تغییر و بعد از چهار سال تحول را خواهند دید.
قاضی زاده: نحوه اداره کشور مشکل دارد
قاضی زاده هاشمی در جمع بندی اظهارات خود اظهار کرد: در جمع حاضر من جوان ترین هستم ما جوان ها آرمان های بلندی داریم و می خواهیم تحولات عمیقی اتفاق بیفتد مردم میگویند چرا در هر انتخابات حرفها تکرار می شود و مشکل بیکاری، گرانی، معیشت و مرغ و تخم مرغ حل نمی شود.
وی اضافه کرد: ما سه سال است به خصوص بعد از بیانیه گام دوم رهبری به جمع بندی رسیدیم که نحوه اداره کشور مشکل دارد من جراح هستم ما بیماری های خطرناک را با مسکن درمان نمی کنیم سرطانی که راه نفس بیمار را گرفته باید جراحی شود ما باید کارهای اساسی تری انجام دهیم. البته در موضوعات اضطراری باید دستور العمل و برنامه باشد که داریم .
قاضی زاده هاشمی یادآور شد: ما در دولت سلام ۱۹ برنامه اجرایی دقیق را پیش بینی کردیم و ۲۱۳ پروژه اجرایی را در نظر گرفتیم اما نیاز به تغییر نگاه و رویکرد وجود دارد. دولت سلام آمده که حاکمیت مردم را تعمیق ببخشد. دولت باید پاسخگوی مردم باشد و جایی که خطا می کند با آن برخورد شود اما سطح نگاه ما این است که مردم بیایند به ما رای بدهند و بروند.
وی ادامه داد: ما مساله سربازی را از این جهت مطرح می کنیم که مانع توسعه استارت آپ هاست یا مدیریت کرونا که چند پارچگی مدیریت این بلا را به سرما آورده است.
قاضی زاده هاشمی با بیان این که باید مسائل ۵۰ و ۱۰۰ ساله را حل و فصل کنیم یادآور شد: نقدینگی۷۰هزار برابر شده اما چه کسی عامل خلق نقدینگی است آیا این مربوط به خارج از کشور است یا ساختار بودجه و بانکی این مشکل را ایجاد کرده است. اقتصاد رانتی غارتی ایجاد شده و طبقه مرفه به وجود آمده که در کنار منافع دولت قرار گرفته است. در حالی که اگر بخواهیم منابع کشور را بین مردم تقسیم کنیم به هر کدام ماهی سه میلیون تومان می رسد.
رییسی: ما اصحاب «ما می‌توانیم» هستیم
رییسی در جمع بندی سخنان خود در مناظره اول گفت: رئیس جمهور رئیس همه مردم از هر گویش و اقلیم و جنسیت است. باید با نگاه عمیق حل مسائل همه مردم برای او مساله باشد.
وی افزود: مردم دیدند من در قوه قضائیه برنامه ارائه دادم و در اختیار همه قرار دادم. مردم هم بعد از دو سال و اندی احساس کردند که اتفاقی افتاده و وضعیت متفاوتی رقم خورده است.
وی ادامه داد: ۱۲ اندیشکده فعال در کشور برای برنامه با ما همکاری کردند. نظام مسائل و حل مسائل مردم در اختیار ماست.
وی با بیان اینکه در فضای مجازی ما عقبیم گفت: من از جوانان و بچه‌ها می‌پرسم، وقتی دارید در اینترنت گیم بازی می‌کنید چند بار حال شما گرفته میشود؟ باید کار بسیاری شود. من خودم صفحه دارم و دو میلیون فالوئر دارم و مسائل از این طریق به من می‌رسد. حق خانم ها ضایع می شود حتی خانم های خانه دار.
وی گفت: ما اصحاب «ما می‌توانیم» هستیم. درباره بانک‌ها گفتند به حرف گوش نمی‌کنند، من گفتم ببینید به حرف من گوش می‌کنند یا نه؟ زیرساخت ها مشکل دارد و باید کامل شود.
جلیلی: رئیس‌جمهور باید به موقع تصمیم بگیرد و تصمیمش اجرایی شود
سعید جلیلی در بخش جمع‌بندی سخنان خود با بیان اینکه موضوع اصلی این جلسه این است که نقش و هنر رئیس‌جمهور این است که چگونه می‌تواند برنامه‌های خود را به نتیجه برساند، اظهار کرد: سوال این است که چه تضمینی وجود دارد که رئیس جمهور برنامه‌های خود را به نتیجه می‌رساند؟ رئیس‌جمهور باید بگوید برنامه‌اش چه نتیجه‌ای دارد؟ هشت سال پیش اینجا مطالبی مطرح شد اما کدامش انجام شد؟ کدام تحریم‌ها برداشته شد و دلار چند برابر شد؟
وی ادامه داد: ما می‌گوییم سال اول ۱۰۰ هزار، سال دوم ۱۲۶ هزار و سال چهارم ۲۵۳ هزار شغل ایجاد می‌کنیم که اینها قابل ارزیابی است.
این داوطلب انتخابات اضافه کرد: رئیس‌جمهور باید به موقع تصمیم بگیرد و تصمیمش اجرایی شود. برخی مشکلات ما، ساختاری نیستند، بلکه مربوط به فرهنگ سیاسی کشور است و مربوط به این جناح و آن جناح هم نیست. باید بگوییم فرهنگ سیاسی غلط را چگونه کنار می‌گذاریم. به طور مثال کار با نمایش به نتیجه نمی‌رسد بلکه به کار واقعی نیاز داریم. به قول شهید حاج قاسم سلیمانی اگر آب را ول کنیم معلوم نیست به پای درخت برسد، بلکه باید مسیر آب را دنبال کرد. نمیشود فقط کشور را با بخشنامه اداره کرد.
وی در پایان با بیان اینکه می‌توان به بهترین شکل از ماشین دولت استفاده کرد، گفت: تعارفات سیاسی و جناحی مانع کار رئیس‌جمهور میشود. اینها را باید اصلاح کرد.
مهرعلیزاده: میخواهم با مدیریت منطقی و برنامه‌محور و عملگرایانه مناسب فعالیت کنم
مهرعلیزاده در بخش پایانی مناظره اول کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری خطاب به مردم گفت: مردم ایران آمارهای اقتصادی و شاخص‌های سیاسی، اجتماعی و حافظه تاریخی شما گواه این است که در این کشور دولتی روی کار آمد که توانست شرایط کشور را به نحوی مناسب در جهت توسعه کشور قرار دهد و این دولت، دولت اصلاحات، سیدمحمد خاتمی بود.
وی افزود: در آن دوران شاهد رشد اقتصادی به میزان ۵.۷ درصد بودیم، کاهش تورم از ۵۰ درصد به تک‌رقمی و توسعه نهاده‌های تاثیرگذار اجتماعی و تنش‌زدایی گسترده با دنیا و روابط بین‌المللی بودیم.
این کاندیدای ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: مردم عزیز، ما ۱۶ سال است که در مسیری قرار داریم که تعادل کشور برای حل مشکلات از بین رفته است؛ مسائل سیاسی در صدر و مشکلات مردم در ذیل قرار گرفته است و کوچکترین مساله اجتماعی کشور ظرفیت تبدیل به یک بحران بزرگ را دارد. امروز بحران کم‌آبی داریم و با تورم‌های افسارگسیخته و منابع کم معیشت بخشی از جامعه در خطر افتاده است و مردم ناراضی هستند.
مهرعلیزاده ادامه داد: نارضایتی مردم از مدیران است یا از ساختارها؟ چرا مشکلات مردم حل نمی‌شوند؟ چرا تحصیل کرده های داخل و خارج از کشور نمی‌توانند مشکلات کشور را حل کنند؟ پاسخ ساده است چون به آنها اجازه داده نمیشود؛ همین رویکرد نیز در سیستم اجرایی کشور مشاهده میشود. این میشود که امروز کشور با بیش از ۵۰ بحران مواجه شده است و برای حل مشکلات مربوطه اجماع وجود ندارد و تریبون‌های مسئولین به جای حل مشکلات مردم، محلی برای دعوا شده است.
وی با تاکید بر اینکه من برای اجماع‌سازی آمده‌ام، گفت: من از تشکیل دولت اصلاحات یعنی دولت زندگی با مردم صحبت میکنم؛ زندگی در مقابل مرگ، زندگی در مقابل جنگ و زندگی در مقابل فقر و زندگی در مقابل تحریم. بیایید شرایط زندگی خوب را فراهم کنیم.
مهرعلیزاده گفت: میخواهم با مدیریت منطقی و برنامه‌محور و عملگرایانه بر اساس علم روز با سیاست‌های رفاهی مناسب فعالیت کنم.
رضایی: باید دولتی نو قوی و پاسخگو و مسئولیت پذیر بوجود بیاید
رضایی در بخش پایانی این مناظره گفت: دولت‌های گذشته نبایدد تکرار شوند، سفره دولت و مردم جدا شده است، اعتماد به نفس‌ها کشته شده و ما نمی توانیم گفته شده است.
وی تاکید کرد: باید دولتی نو به وجود بیاد که قوی و پاسخگو و مسئولیت پذیر باشد. دولت جوان و انقلابی ان شاءالله درست می کنیم و شعار ما می توانیم را نشان می دهیم.
وی تاکید کرد: یارانه ۴۵۰ هزار تومانی برای ۴۰ میلیون نفر تضمین می کنم. یک میلیون مسکن به صورت احیای بافت‌های فرسوده را در دستور کار قرار می دهم. خسارات بورس را جبران کرده و ایالت های اقتصادی را طبق قانون انجام می دهم.
رضایی گفت: موضوع کشاورزی و کشاورزان را حل کرده و دست دلالان را قطع می کنم و همچنین فضای مجازی را در دسترس همگان قرار می دهم.
وی گفت: من خودم را سرباز وطن می دانم. یک بار دیگر آبرویم را کف دست گذاشته و به صحنه آمدم تا با کمک متخصصان نظام تصمیم گیری را تقویت کنم. من شرمنده صبر و تحمل شما مردم مومن ، زباله گردها، نان قرضی ها و کولبران هستم.
وی در جمله پایانی گفت: من به جای همه دولتمران کشور از محضر شما مردم عذرخواهی می کنم.
همتی: ما مردم می‌توانیم صحنه را تغییر دهیم
همتی در بخش پایانی سخنانش گفت: من فکر می‌کردم آقای زاکانی پوششی هستند اما الان فهمیدم سوپرپوششی هستند و به هیچ‌وجه وقت خود را برای پاسخ به ایشان نمی‌گذارم.
وی افزود: از من پرسیدند که چرا به بانک مرکزی آمدی؟ افتخارم این است که بانک مرکزی کشور را در شرایط بسیار سخت اداره کردم و نگذاشتم کشور ونزوئلایی شود. الان آمده‌ام نگذارم اقتصاد کشور، اقتصاد کره شمالی شود.
همتی خطاب به مردم تصریح کرد: من هنوز پیروز این انتخابات نیستم؛ چرا که بسیاری تصمیم گرفته‌اید که رای ندهید. اما برای تقویت جمهوریت نیاز داریم قدرت بی‌قدرتان را نشان دهیم. ما فرصت و حق اشتباه کردن نداریم و اگر این چهار سال را از دست ندهیم میلیون‌ها ایرانی از زیر خط فقر درمی‌آیند.
وی تاکید کرد: اگر امروز درست انتخاب نکنیم، ۲۰ سال دیگر ارز ۴۲۰۰ توزیع می‌کنیم و قیر رایگان عرضه می‌کنیم و از همسایگان عقب می‌مانیم. خیلی‌ها نتیجه انتخابات را از پیش مشخص می‌دادند، اما مردم می‌توانند این صحنه را تغییر دهند. از شما میخواهم خودتان رای دهید و اگر اعتراض دارید، اعتراضتان را با رای دادن به من نشان دهید. تا هفته آینده لااقل نظر ده نفر را تغییر دهید و با خود همراه سازید. بحث پیروزی من نیست، بحث پیروزی جمهوری و مردم است که به نفع جمهوریت و مردم و فرزندانمان است.ما مردم می‌توانیم صحنه را تغییر دهیم.
ارسال دیدگاه