نذر سلامتی

به‌گزارش ایران، در ۱۸ ماه گذشته از شیوع ویروس کرونا هیچ یک از پیک‌های بیماری به اندازه پیک پنجم کرونا برای بیماران و خانواده‌هایشان دردسرساز نبوده است. ویروس دلتا به‌دلیل سرعت انتقال و شدت بیماری خیلی‌ها را در صف انتظار خالی شدن تخت بخش دولتی و نوبت دهی مراکز تصویر‌برداری و... نگه داشت. آن هم در شرایطی که بسیاری از بیمارستان‌های دولتی پر از بیماران کرونایی شد و فهرست انتظار مراجعه کنندگان به مراکز تصویر‌برداری طولانی. بیماران ناگزیر برای درمان به بخش خصوصی کشانده شدند و پرداخت هزینه‌های درمانی‌شان هم افزایش یافت. آنچنان که هزینه‌های سرسام‌آور درمان کرونا از انجام یک تست ساده تا بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان و تزریق داروهای رمدسیویر با اوج‌گیری دوباره بیماری بار سنگینی را بر دوش بیماران گذاشته است.

سقوط ۶۱۲ هزار نفر به زیر خط فقر
آن‌طور که ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت خبر می‌دهد؛ ۶۱۲ هزار نفر از ایرانی‌ها در طول یکسال گذشته به‌خاطر پرداخت هزینه‌های درمانی به زیر خط فقر رسیده‌اند. او در شرایطی این خبر کوتاه و البته تلخ را عنوان می‌کند که بیش از دو میلیون نفر از هموطنان‌مان مجبور به پرداخت هزینه‌های کمرشکن درمانی شده‌اند. به‌گفته وی، هزینه‌های سلامت برای هر خانوار ایرانی از ۳.۷ درصد به حدود هشت درصد رسیده است. طبق اعلام منابع رسمی، هزینه‌های درمان کرونا بسیاری از خانواده‌ها را به زیر خط فقر کشانده، حالا هر اندازه هم مسئولان از پوشش ۹۰ درصدی درمان بیماری و ارائه خدمات دولتی بگویند بازهم بخش قابل توجهی از خدمات درمانی بویژه در پیک اخیر خارج از مراکز درمان دولتی و از جیب خود بیماران پرداخت می‌شود؛ روندی که در حال حاضر موجب شده بسیاری از بیماران عطای درمان را به لقایش ببخشند و بهبودی و سلامتی‌شان را به‌دست تقدیر بسپارند. در چنین شرایطی، خیران پای در میدان گذاشته‌اند و سعی می‌کنند با راه انداختن کمپین‌های مختلف دست‌کم گره‌ای از مشکلات مردم بازکنند؛ کمپین‌هایی همچون «نذر سلامت».

درماندگی مردم زیر فشار هزینه‌های سنگین درمان کرونا
فشار بالای هزینه‌های درمان بیماری را می‌توان از روایت‌های بیماران نسخه به‌دست پشت درهای داروخانه‌های منتخب سطح شهر فهمید. از اینکه برای پرداخت دست‌کم ۵ میلیون تومان برای ۶ ویال آمپول رمدسیویر ناتوان و بی‌پول هستند.
کارشناسان هزینه‌های درمان کرونا در ایران را بین ۴۰۰ هزار تا حدود ۲۵۰ میلیون تومان تخمین می‌زنند. دکتر عین‌اللهی وزیر بهداشت نیز به‌تازگی اعلام کرده است هزینه درمان هر بیمار کرونایی حدود ۳۰ میلیون تومان است. این هزینه با توجه به شرایط بیمار و نیاز او به ‌آی‌سی‌یو یا خدمات ویژه تعیین می‌شود. روایت‌های بیماران بستری در بیمارستان‌ها نیز نشان می‌دهد شرکت‌های بیمه خدمات درمانی حتی هزینه‌های آزمایش خون و اسکن ریه را هم به‌طور کامل پرداخت نمی‌کنند چه رسد به درمان کامل بیماری.

مسعود فدایی ۳۴ ساله و شاگرد مغازه موبایل فروشی است. او از تجربه‌اش درباره پرداخت هزینه‌های درمان بیماری کرونا به ما می‌گوید: «خرج مادر، خواهر و برادرهایم با من است. چند هفته پیش همه مون کرونا گرفتیم. حال مادرم و خودم از همه بدتر بود. اول که بیمه نداشتم برم بیمارستان و هزینه هایم رایگان تمام شود دوم بیمارستان‌های دولتی آنقدر شلوغ بودند که پس از ساعت‌ها انتظار در نهایت اورژانس ویزیت می‌شدیم. کسی که بیمه نیست، یعنی دفترچه نداره. کسی که ماهانه ۳ تومن درآمد داره پولش کجا بود که پول تست پی‌سی‌آر و سی‌تی ریه و آمپول بده. برای بیمه سلامت آزمون وسع انجام دادند، گفتند باید پول بدی. اگر پول داشتم که می‌رفتم تأمین اجتماعی بیمه اختیاری می‌کردم. خلاصه ۹۵ درصد اشخاصی که هیچ نوع بیمه‌ای ندارند، قطعاً پولی هم برای پرداخت هزینه‌های درمان ندارند.»

آقای فدایی می‌گوید: «همه خانواده‌ام کرونا گرفته بودند و برای انجام تست پی‌سی‌آر و یک سی‌تی‌اسکن ساده، یک‌ میلیون تومان پرداخت کردیم و این تازه آغاز ماجرا بود. با دوبار سی‌تی ریه و تست پی‌سی آر همه حقوق ماهانه‌ام تمام شد. حالا بماند که با قرض و بدهی باید برای خانه میوه و گوشت و غذاهای مقوی می‌خریدم. برای همین سراغ هیأت امنای مسجد محل رفتم و از آنها کمک خواستم. محرم بود و مردم نذورات‌شان را به هیأت امنای مسجد داده بودند؛ از کمک‌های داوطلبانه مردمی حدود ۳ میلیون تومان به من و خانواده ام کمک کردند، من هم هر خرجی می‌کردم فیش اش را به آقای... واتس اپ می‌کردم که بداند دروغ نگفته‌ام همه را هزینه دوا و دکتر کردیم. خدا خیرشان دهد از یکی از اهالی محل برای مادرم دستگاه اکسیژن ساز قرض گرفتیم، یک پرستاری هم داوطلبانه می آمد و در خانه کارهای درمانی مادرم را انجام می‌داد.»

هزینه‌های سنگین درمان کرونا، یقه بیماران با ابتلای نه چندان شدید را هم گرفته است. آنها با هر بار مراجعه به متخصص، بین ۱۰۰تا ۱۲۰هزار تومان هزینه ویزیت پرداخت می‌کنند، برای هر بار تست پی‌سی‌آر، ۳۵۰ هزار تومان پول می‌دهند، برای سی‌تی‌اسکن تا ۶۵۰ هزار تومان می‌پردازند و داروهای تقویتی و جانبی درمان را با قیمت‌های بالای ۳۰۰ هزار تومان تهیه می‌کنند. یکی دیگر از بیماران به ما می‌گوید: «بسیاری از آزمایشگاه‌های بیمارستان‌های شناخته شده در تهران برای درمان کرونا با بسیاری از سازمان‌های بیمه خدمات درمانی قرارداد ندارند.» از سوی دیگر بیمارانی که به‌دلیل عدم امکان پذیرش در بیمارستان‌های شلوغ دولتی مجبور می‌شوند به بیمارستان خصوصی مراجعه کنند می‌گویند چند ده میلیون تومان هنگام پذیرش و تزریق داروی رمدسیویر در کلینیک‌های بستری موقت پرداخت کرده‌اند. تجویز داروهای گرانقیمت مانند آمپول‌های رمدسیویر که در داروخانه‌های بیمارستان هر کدام یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت داشته بخش دیگری از روایت بیماران است که به‌خاطر هزینه‌های کمرشکن درمان مجبور‌ند همه درآمد ماهانه‌شان را صرف خرید دارو کنند.

گرچه از ابتدای شیوع همه‌گیری بنا به گفته رؤسای بیمارستان‌ها، با دست خالی بحران را مدیریت می‌کنند و بار مالی زیادی به دولت تحمیل شده است با این حال خبرگزاری خانه ملت نیز چندی پیش در گزارشی از رشد کمرشکن هزینه‌های سلامت از ۳.۷ درصد به حدود ۸ درصد خبر داده و نوشته است این شاخص در بین خانوارهای روستایی از ۴.۹ درصد به ۱۲.۹ درصد و در خانوارهایی که دارای فرد بیشتر از ۶۰ سال هستند به ۱۲.۳ درصد افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی که روند کاهش بیماران کرونا پایدار نیست، مردم زیر بار هزینه‌های اسکن ریه، اقدامات پاراکلینیکی و تهیه دارو و تزریق برخی آمپول‌های میلیونی کمرشان خم شده است. در ۱۸ ماه گذشته کرونا دردسری نوظهور، بلای جان و مال مردم شده است. هزینه درمان و مراقبت و حتی خورد و خوراک برای رسیدن به سلامتی کامل برای برخی از مردم که دچار مشکلات شدید اقتصادی شده‌اند، سنگین قلمداد می‌شود.

در نظر بگیرید بیمار مبتلا به کرونا با درگیری بالای ۴۰ درصد ریه، اگر ۶ دوز رمدسیویرهم نیاز داشته باشد دست‌کم ۱۰ میلیون باید از جیبش پرداخت کند. مسئول فنی یکی از داروخانه‌های منتخب در تهران درباره همزمانی اوضاع سخت اقتصادی با اوج‌گیری ویروس کرونا و تهیه داروهای کرونایی از سوی مردم به ما می‌گوید: «ما اینجا بیمارانی داریم که مجبور می‌شوند نصف داروهای تجویز شده در نسخه‌هایشان را تهیه کنند. اگر پزشک برای یک دوره طول درمان ۶ دوز رمدسیویر تجویز کند برخی از بیماران به زحمت نیمی از دارو را تهیه می‌کنند و متأسفانه نمی‌توانند به سلامت طول درمان خود را طی کنند!» محسن اسدی می‌گوید: «در برخی داروخانه‌های سطح شهر مردم نذورات‌شان را به مسئول‌ فنی داروخانه‌ها می‌دهند و آنها از همین صندوق پس‌انداز به بیماران نیازمند کمک می‌کنند. بالاخره افرادی که در داروخانه کار می‌کنند تجربه دارند و می‌دانند چه کسی واقعاً ندار است. از همین پس‌انداز خرج داروی بیماران را پرداخت می‌کنند.» باید به این نکته اشاره کرد که این شعار «کرونا فقیر و غنی نمی‌شناسد» تعبیر غلطی است که دهان به دهان می‌چرخد و حتی در برخی از رسانه‌ها مطرح می‌شود. شرایط درمان بیماری برای کسی که مشکلی برای پرداخت هزینه‌های درمان تا رسیدن به سلامت کامل دارد بسیار متفاوت‌تر از کسی است که برای تأمین هزینه‌های درمانی‌اش مستأصل است. این در حالی است که به رغم آنکه ۹۰ درصد هزینه تخت بستری و هتلینگ در بیمارستان‌های دولتی برای بیماران بستری از سوی بیمه‌ها پرداخت می‌شود اما بیماران بستری موقت در کلینیک‌های ویژه از چنین مزیتی برخوردار نیستند؛ دغدغه پرداخت هزینه‌های خدمات پاراکلینیکی، اسکن ریه و تهیه دارو را دارند به گونه‌ای که چندی پیش یک عضو کمیسیون بهداشت مجلس از خیرین و سازمان‌های مردم نهاد خواست برای کاهش مرگ و میر بیماران کمک کنند.

برای سلامتی مردم نذر کنیم
ابراهیم ارونقی در یکی از مناطق جنوب تهران مغازه آهن فروشی دارد. او می‌گوید: «مردم منطقه ما اوضاع مالی خوبی ندارند. خیلی از این جوان‌ها که فوت می کنند بیکارند، نه بیمه دارند نه پول. برخی‌هایشان را می‌شناسم ۳۰۰ تومان ته جیب‌شان نیست که هزینه تست تشخیصی بدهند. برای همین با برخی از کسبه‌ تصمیم گرفتیم چند تا دستگاه اکسیژن ساز بخریم و داخل مغازه بگذاریم که اگر از اهالی منطقه کسی نیاز داشت اجاره دهیم. گاهی هم افراد معتمد برای ما، نسخه برخی بیماران را می‌آورند تا هزینه‌های داروهایشان را پرداخت کنیم. اتفاقاً این نوع نیکوکاری و احسان خیلی به دل می‌نشیند.» وی در ادامه می‌گوید: «کرونا ضربه سختی به اقتصاد و معیشت مردم زد بخصوص کسانی که کارگر روزمزد بودند. تعطیلی‌ها و در ادامه خراب شدن وضعیت اقتصادی بیشتر به ضرر افراد کم درآمد بود. باز ما‌ها که کمی دست و بال‌مان بازتره، می‌توانیم به بیماران کرونایی ناتوان در پرداخت هزینه‌های درمانی کمک کنیم. برای اربعین هم نذر کردیم چندتا دستگاه اکسیژن ساز برای سوله‌های بحران بخریم و برای افراد نیازمند در حاشیه شهر تهران ماسک ببریم.»

اختصاص هزینه نذر روز اربعین به تأمین دارو های کرونا
امید عبدی یکی از کسانی است که به گفته خودش هر سال برای اربعین نذری می‌دهد. او امسال هزینه پخت هزار غذای نذری را برای کمک به افرادی که نیازمند داروی کرونا هستند، اختصاص داده است. او در این‌باره چنین می‌گوید: «امسال با این حجم از ابتلای کرونا تصمیم گرفتم پولی که قرار است برای نذری اربعین غذا بپزیم به افرادی بدهیم که نیازمند درمان هستند. چند نفری را معرفی کردند که در تأمین دارو مستأصل بودند. پیش خودم گفتم چه کاری بهتر از اینکه جان کسی را نجات بدهیم. به همین خاطر با مطرح کردن این موضوع با برخی از دوستانم که در ایام محرم و صفر نذری می‌دهند تصمیم‌مان گرفته شده برای کمک به کسانی که کرونا گرفته‌اند و نمی‌توانند هزینه درمان را تأمین کنند.»

وی در ادامه می‌افزاید: «کسی که کرونا می‌گیرد گذشته از درمان نیازمند غذای مقوی است و باید به آنها کمک شود تا سلامتی‌شان را به‌دست بیاورند. خب نمی‌شود از دولت انتظاری داشت بنابراین ما باید به فکر یکدیگر باشیم. باید بگویم تا همین لحظه با کمک دوستانم به ۳۰ بیمار گرفتار کرونا کمک کرده‌ایم. ۱۵ کپسول اکسیژن خریده‌ایم و تلاش می‌کنیم تا تجهیزات بیشتری بخریم و افراد بیشتری را تحت پوشش قرار بدهیم. به‌نظرم باید نذرها و کمک‌ها را به این حوزه هدایت کنیم چراکه نجات یک نفر از مرگ ثوابش می‌ارزد به ۴۰ سال غذا پخش کردن.»

اما گذشته از اینکه کرونا و آثار اقتصادی‌اش به بسیاری ازخانواده‌ها آسیب رسانده است باید گفت بسیاری از مراکز درمانی با مشکلات تأمین بودجه برای تهیه اقلام مصرفی خود مواجه هستند. دکتر کمال حیدری، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از نذر سلامت برای جلب مشارکت و همراهی مردم از جبهه سلامت در این استان خبر داده و درباره مشکلات بیمارستان‌ها و مراکز درمانی چنین می‌گوید: «در حال حاضر به‌طور میانگین هفته‌ای ۵ میلیارد تومان وسایل مصرفی همچون لباس و ماسک و دستکش برای کادر درمان هزینه می‌شود، علاوه بر تأمین این وسایل، هزینه‌های دیگری باید برای مدیریت بیماری صرف شود، ضمن اینکه بیمارستان‌هایی که بیمار کرونایی پذیرش می‌کنند بسیاری از اعمال جراحی انتخابی را متوقف کرده‌اند و این موضوع بر درآمد حوزه درمان هرچند اندک و با تعرفه دولتی، تأثیر گذاشته و فشار مالی سنگینی به سیستم بهداشت و درمان استان تحمیل کرده است.»

وی در ادامه و هدف از راه‌اندازی چنین کمپینی می‌افزاید: «کادر درمان استان اصفهان با همت و ایثار تمام درحال انجام وظیفه است، اما نمی‌خواهیم فکر و ذهن‌شان درگیر کمبود منابع و امکانات باشد به همین خاطر برای تأمین نیازها و پشتیبانی زیرساخت‌ها، ستاد مردمی حمایت از سلامت راه‌اندازی شد تا در قالب نذر سلامت، هر کسی به اندازه وسع خود برای پشت سر گذاشتن این بحران کمک‌مان کند، در عین حال میزان کمک‌ها مهم نیست و چه بسا همین کمک‌های اندک دریایی شود و بتوانیم بسیاری از مشکلات را برطرف کنیم.»

اهدای تجهیزات پزشکی به پایگاه‌های اورژانس و شبکه‌های بهداشت شهری
در پیک پنجم کرونا و افزایش شدید مبتلایان، نیاز به دارو و کپسول‌های اکسیژن در بسیاری از شهرستان‌های کم برخوردار نیز پررنگ شد حتی برخی از بیمارستان‌های کوچک با مشکل جدی تأمین کپسول اکسیژن روبه‌رو شدند که در این میان خیران و کمک‌های مردمی برای برطرف کردن این چالش جدید روانه شدند. مردم خیرات اموات‌شان را صرف خرید تجهیزات مورد نیاز بیماران کردند. چندی پیش یک شهروند اهل گناوه هزینه برگزاری مراسم سالگرد درگذشت مادرش را صرف خرید ۲ کپسول اکسیژن کرد و آنها را به پایگاه اورژانس ۱۱۵ شهرستان گناوه بوشهر اهدا کرد. علیرضا علیمردانی که ساکن یکی از شهرهای توابع مرند است در یک سال گذشته بعد از فوت مادربزرگ و خاله‌اش همه هزینه‌های کفن و دفن و خیرات امواتش را برای تجهیز مرکز بهداشت شهرشان هزینه کرده است. علیمردانی می‌گوید: «هر خانواده‌ای که اینجا کرونا می‌گیرد مجبوراست برای انجام آزمایش تشخیصی، تهیه دارو و مراقبت‌های فردی از جمله غذاهای مقوی و میوه و سبزیجات هزینه کند. حساب کنید با این وضع گرانی اگر یک نفر در هر خانواده کرونا بگیرد چقدر برایش تمام می‌شود، حالا بماند که گاهی مردم شهرهای کوچک مجبور می‌شوند برای گرفتن اکسیژن خون‌شان راهی شهرهای همجوار شوند. برای همین بعد از آنکه برگزاری مراسم ختم طبق پروتکل‌های بهداشتی ممنوع شد با اعضای فامیل تصمیم گرفتیم هزینه فوت مادربزرگ و خاله‌ام را صرف امور خیریه در حوزه درمان مردم کنیم. می‌دانستیم شبکه بهداشت‌مان دستگاه پالش اکسی متر یا کپسول اکسیژن ندارد. ما ۴ تا دستگاه پالس اکسی متر و ۵ عدد کپسول اکسیژن و مقداری هم سرم تزریقی گرفتیم. پس از آن روحانی مسجد از طریق بلندگوهای مسجد خواست مردم برای شادی روح اموات‌مان صلوات بفرستند.»

او در ادامه می‌گوید: «بعد از شیوع بیماری کرونا این قبیل نذورات دهان به دهان بین مردم می‌چرخید و حالا نذر سلامت بین مردم منطقه ما باب شده است. هر کسی خیرات یا نذری دارد برای تجهیز پایگاه‌های اورژانس، شبکه‌های بهداشت و حتی بیمارستان‌ها هزینه می‌کند. گاهی هم مردم به جای خرید دسته گل برای مراسم ختم پول جمع می‌کنند و برای دانش‌آموزان تبلت می‌خرند یا اگر بدانند خانواده‌ای بیمار کرونایی بستری در بیمارستان دارند هزینه‌های درمان و دارو را متقبل می‌شوند.»
این روزها تنگدستان با اوج‌گیری ویروس کرونا وحشت زده‌تر از بقیه هستند. افزایش هزینه‌های درمان کرونا بار مضاعفی را بر دوش طبقه پایین، متوسط و حتی مراکز درمانی قرار داده است، سلامتی را برای مردم نذر کنیم پیش از آنکه خانواده‌ای به‌خاطر بی‌پولی و ناچاری دست روی دست بگذارد و بنشیند تا عزیزش بمیرد.