دیابت، چهارمین علت مرگ در ایرانی‌ها
تهران (پانا) - معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به شیوع دیابت در دنیا و بی‌اطلاعی برخی افراد از بیماری خود گفت: متاسفانه تعداد افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند یا در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند و شناسایی نمی‌شوند، بسیار زیاد است؛ بنابراین اطلاع‌رسانی درباره دیابت از اهمیت فراوانی برخوردار است.
دکتر علیرضا رئیسی در آیین افتتاحیه همایش «تازه‌های دیابت» که صبح امروز، شنبه، ۱۹ آبان ماه برگزار شد، اظهار کرد: توجه به بیماری‌های غیرواگیر از اهمیت بسیار فراوانی برخوردار است. کشورهایی که به بیماری‌های غیرواگیر توجه کرده‌اند میزان مرگ و میر ناشی از کرونا نیز در این کشورها کمتر بود و افرادی که به بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی‌عروقی و دیابت مبتلا بودند به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست می‌دادند.
وی ادامه داد: توجه به بیماری‌های غیرواگیر از اهمیت فراوانی برخوردار است. من بر این باور هستم که توجه به بیماری‌های غیرواگیر به معنای واکسیناسیون در برابر بیماری‌های واگیردار است. اگر بیماری‌های غیر واگیر را کنترل کنیم در برابر بیماری‌های واگیردار می‌توانیم میزان آسیب‌پذیری را کنترل کنیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه مطالعه‌ای در ارتباط با بیماری‌های غیرواگیر در سال ۲۰۲۱ انجام شده، تصریح کرد: نتایج این مطالعه بیانگر این است که از یک نفر از هر ۱۰ نفر در جهان به بیماری دیابت مبتلا است و همچنین یک نفر از هر ۱۸ نفر «اختلال قند ناشتا» "IFG" دارد.
رییسی با اشاره به نتایج مطالعه سال ۲۰۲۱ اظهار کرد: یک نفر از هر ۲ نفری که در معرض ابتلا به دیابت هستند یا به این بیماری مبتلا شده‌اند، تشخیص داده نشده‌اند. متاسفانه تعداد افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند یا در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند و شناسایی نمی‌شوند، بسیار زیاد است. با توجه به این شرایط، اطلاع‌رسانی درباره دیابت از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ به طور مثال، برخی افراد اظهار می‌کنند که میزان قند خون ناشتای آنها ۱۲۰ است و با مصرف توت خشک می‌توانند قند خون خود را کنترل کنند اما پس از مدتی و با انجام یک تست قند خون با عدد بیشتری مواجه می‌شوند.
وی با بیان اینکه سه‌چهارم مبتلایان به دیابت در منطقه خاورمیانه حضور دارند، افزود: تعداد مبتلایان به دیابت که در منطقه خاورمیانه حضور دارند بسیار زیاد است و می‌بایست به آن توجه کرد.
معاون بهداشت وزیر بهداشت با بیان اینکه شاخص‌های متعددی برای شاخص‌های توسعه‌ای در نظر گرفته شده، افزود: ریسک‌فاکتورها مانند میزان استعمال دخانیات، بیماری‌های قلبی‌عروقی، دیابت و فشارخون از جمله مواردی هستند که برای بررسی شاخص‌های توسعه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرند. کاهش میزان ریسک‌فاکتورها به عنوان شاخص‌های توسعه در نظر گرفته شده اما این موضوع برای دیابت لحاظ نشده است؛ بلکه ثابت ماندن نرخ شیوع این بیماری به عنوان شاخص توسعه در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه شیوع و بروز بیماری دیابت غیرقابل کنترل است، افزود: سازمان جهانی بهداشت بر این باور است که اگر کشورها بتوانند میزان بروز بیماری دیابت را کنترل کنند به کار بزرگی دست‌زده‌اند.
رییسی درباره وضعیت رشد بیماری دیابت در جهان گفت: ایران در منطقه‌ای قرار دارد که رشد بیماری دیابت در آن ۸۷ درصد گزارش شده است. میزان ابتلا به دیابت در برخی مناطق نیز ۱۳۴ درصد رشد کرده است. اگرچه ایران در منطقه‌ای قرار دارد که میزان ابتلا به دیابت ۸۷ درصد رشد کرده اما میزان رشد ۸۷ درصدی در میان جمعیت ۷۳ میلیون نفری رخ داده در حالی که رشد ۱۳۴ درصدی این بیماری در میان جمعیت ۲۴ میلیون نفری اتفاق افتاده است.
وی افزود: اپیدمیولوژیست‌ها نسبت به پیش‌بینی تعداد مبتلایان به بیماری دیابت در سال ۲۰۳۰ اقدام کردند و این پیش‌بینی در سال ۲۰۰۹ انجام شد. این پیش‌بینی بیانگر این بود که تعداد مبتلایان به دیابت در سال ۲۰۳۰، معادل ۴۳۸ میلیون نفر است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: سال ۲۰۱۲، در یک پیش‌بینی جدید اعلام کردند که در محاسبه پیش‌بینی گذشته اشتباه کرده‌اند و تعداد مبتلایان به این بیماری در سال ۲۰۳۰ به ۵۵۲ میلیون نفر می‌رسد. سال ۲۰۲۰، اپیدمیولوژیست‌ها باردیگر اعلام کردند که در محاسبات خود اشتباه کرده‌اند و تعداد مبتلایان به دیابت به ۵۷۸ میلیون نفر در سال ۲۰۳۰ می‌رسد.
رییسی ادامه داد: سال ۲۰۲۱، اپیدمیولوژیست‌ها در یک پیش‌بینی جدید اعلام کردند که تعداد مبتلایان به بیماری دیابت به ۶۴۳ میلیون نفر می‌رسد. تمام پیش‌بینی‌های مربوط به دیابت دچار اشتباه شده و کم‌شماری در این زمینه صورت گرفته است. اپیدمیولوژیست‌ها توانسته‌اند پیش‌بینی‌های درستی درباره بسیاری از بیماری‌ها داشته باشند اما این موضوع در ارتباط با دیابت صدق نمی‌کند و غیرقابل پیش‌بینی بودن از ویژگی‌های دیابت است.
وی درباره اقدامات معاونت بهداشت وزارت بهداشت در ارتباط با بیماری دیابت گفت: سال ۸۳، برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت در نظام شبکه ادغام شد و غربالگری افراد بالای ۳۰ سال که در معرض خطر بودند آغاز شد.
رییسی با بیان اینکه سند «کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر» در سال ۹۴ انجام شد، افزود: پیش از دوران کنونی، هنگامی که در وزارت بهداشت حضور داشتم در زمینه بیماری دیابت به اقدامات ریشه‌ای دست زدیم. وزارت بهداشت در زمینه کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در آن بازه زمانی به اقدامات ارزشمندی دست زد و جزو کشورهای پیشرو در زمینه کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر بود.
معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: امیدوارم بتوانیم سند کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر را احیا کنیم؛ چرا که از اهمیت فراوانی برخوردار است.
وی با بیان اینکه سند کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر به چهار رفتار توجه کرده است، افزود: «کم‌تحرکی»، «تغذیه ناسالم»، «مصرف دخانیات» و «مصرف مشروبات الکلی» مهم‌ترین علل ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر مانند سرطان و بیماری‌های قلبی‌عروقی هستند. همچنین «کم‌تحرکی»، «تغذیه ناسالم»، «مصرف دخانیات» و «مصرف مشروبات الکلی» از جمله علل مرگ‌های زودرس ناشی از ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر هستند.
رییسی با بیان اینکه استفاده از تکنولوژی یک امر ضروری است، افزود: استفاده از تکنولوژی سبب شد که شاخص اقدامات وزارت بهداشت علیه بیماری‌های غیرواگیر در دوران کرونا به دلیل استفاده از تکنولوژی چندان کاهش نیابد.
رییسی با بیان اینکه وزارت بهداشت به «حال خوب» بیماران دیابتی توجه کرده است، افزود: وزارت بهداشت بر این باور است که سلامت روان بسیار اهمیت دارد و به سلامت روان مبتلایان دیابت نیز توجه کرده است.
او با بیان اینکه اگر میزان ابتلا به بیماری دیابت را ثابت نگه داریم به کار بزرگی دست زده‌ایم، افزود: «افزایش پوشش درمانی بیماران دیابتی به میزان بیش از ۹۰ درصد تا سال ۲۰۲۵»، «بهبود کیفیت درمان در ۸۵ درصد بیماران»، «تعریف برنامه تا سال ۲۰۲۵ برای تمام بیمارانی که در غربالگری شناسایی می‌شوند»، «ثبت پرونده الکترونیک»، «تحت پوشش قرار گرفتن داروها و داروهای جدید» جزو برنامه‌های وزارت بهداشت در زمینه دیابت است.
رییسی با بیان اینکه موضوع ثبت اطلاعات در پرونده الکترونیک را به طور جدی پیگیری می‌کنیم و ثبت اطلاعات بیماران دیابتی که به بخش‌های خصوصی و دولتی مراجعه می‌کنند به طور جدی پیگیری می‌کنیم، گفت: ثبت اطلاعات بیماران دیابتی جزو اولویت‌های اصلی وزارت بهداشت است و این موضوع به دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت محول شده است. ثبت اطلاعات بیماران دیابتی را به طور جدی آغاز خواهیم کرد و اطلاعات بیماران را ثبت خواهیم کرد تا پزشکان به اطلاعات بیمار دسترسی داشته باشند. میزان ابتلا به دیابت در کشور ۱۴.۵ درصد است.
وی درباره اطلاعات و جامعه آماری دیابت در کشور گفت: مطالعات «استپس» تاکنون دو مرتبه در کشور انجام شده و این مطالعه برای مدتی متوقف شد. مطالعات استپس را با رویکردی جدید از سر می‌گیریم و اطلاعات خود را به روز می‌کنیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره شیوع دیابت در کشور توضیح داد: میزان شیوع دیابت در کشور بر مبنای FBS، به میزان ۱۴.۱ و براساس A۱c نیز ۱۷.۵ درصد است. پوشش درمان دیایت در کشور براساس مطالعات استپس، ۶۵ درصد است و درمان موثر این بیماری ۳۱ درصد است. همچنین نتایج مطالعات استپس بیانگر این است که ۷۱ درصد بیماران دیابتی از بیماری خود مطلع هستند.
وی ادامه داد: اگرچه ۷۱ درصد بیماران دیابتی از بیماری خود مطلع هستند اما توانسته‌ایم که بیماری ۳۱ درصد این افراد را کنترل کنیم. این آمار و ارقام بیانگر این است که بیماری ۲ نفر از هر ۳ بیمار کنترل نمی‌شود. برخی بیماران نسبت به بیماری خود آگاه هستند اما آگاهی از بیماری به تنهایی کافی نیست بلکه آگاهی از بیماری باید سبب تغییر رفتار و سبک زندگی شود. آمار و ارقام آگاهی از بیماری و اثرگذاری درمان بیانگر این است که اگرچه نسبت به ابتلا به بیماری آگاهی داریم اما نتوانسته‌ایم سبک زندگی و رفتار بیماران را تغییر دهیم و می‌بایست بر این موضوع متمرکز شویم.
رییسی درباره پوشش درمان موثر پس از A۱c گفت: پوشش درمان موثر پس از A۱c به میزان ۲۷ درصد است. در چنین شرایطی، افرادی که بیماری آنها کنترل نمی‌شود باید در انتظار عوارض دیابت باشند.
او با اشاره به «سیمای مرگ» و نقش دیابت در مرگ‌ومیر ایرانیان توضیح داد: دیابت، همواره چهارمین علت مرگ و میر ایرانی‌ها به حساب می‌آید. سال ۹۹، دیابت با عنوان پنجمین علت مرگ و میر ایرانیان معرفی شد و دلیل کاهش میزان مرگ و میر ناشی از دیابت در این سال نسبت به سال‌های گذشته این بود که با پاندمی کووید۱۹ مواجه شدیم و کووید ۱۹ جایگاه نخست علت مرگ‌ومیر ایرانیان را از آن خود کرد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه حوادث ترافیکی سومین علت مرگ و میر ایرانیان به حساب می‌آید، افزود: میزان مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی در کشور بسیار زیاد است. اغلب افرادی که در حوادث ترافیکی جان خود را از دست می‌دهند به بیماری‌های غیرواگیر مبتلا نیستند. اغلب افرادی که در حوادث ترافیکی جان خود را از دست می‌دهند جزو جمعیت جوان هستند. هنگامی که وزارت بهداشت از جوانی جمعیت سخن می‌گوید، می‌بایست به مسائلی مانند تعداد مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی توجه کرد. بررسی‌ها بیانگر این است که حدود ۲۰ تا ۲۲ هزار نفر در هر سال به دلیل حوادث ترافیکی جان خود را از دست می‌دهند.
رییسی درباره اقدامات درمانی بیماری دیابت در سطح یک خدمات توضیح داد: سال گذشته، حدود ۲ میلیون و ۶۰۰هزار نفر در سامانه بهداشت کشور ثبت شده‌اند. آمار و ارقام تعداد موارد ثبت شده در سامانه بهداشت کشور بیانگر این است که با توجه به میزان ۱۴.۵ درصدی مبتلایان به دیابت، اطلاعات افراد بسیاری در سامانه ثبت نشده است.
وی درباره کنترل FBS مطلوب توضیح داد: میزان کنترل مطلوب FBS افرادی که برای کنترل FBS به مراکز بهداشت مراجعه می‌کنند از ۳۴ درصد سال ۹۸ به ۵۰ درصد در حال حاضر رسیده است. این آمار و ارقام بیانگر این است افرادی که به پیش دیابت مبتلا هستند اگر به بهورزان مراجعه کنند و رفتارهای صحیح برای بیماران توضیح داده شود، نسبت به پزشکان می‌توانند در زمینه پیشگیری فعالیت کنند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه یکهزار پزشک عمومی در زمینه دیابت دوره‌های آموزشی را سپری کرده‌اند، افزود: این پزشکان می‌توانند بیش از ۹۰ خدمت مربوط به دیابت را به بیماران ارائه دهند.
رییسی گفت: ۶۵ درصد بیماران مبتلا به دیابت توسط بهورزان و مراقبان سلامت، مراقبت شده‌اند که یک عدد قابل توجه است. همچنین FBS مطلوب توسط مراقبت غیر پزشک ۵۱ درصد است و افرادی که توسط پزشکان وزارت بهداشت مراقبت شده‌اند، به میزان ۴۳ درصد است که این مراقبت به میزان چهار نوبت در سال است. مراقبت مطلوب پزشکان در مورد A۱c به میزان ۵۴ درصد است.
وی با بیان اینکه مداخلات روانشناختی در ارتباط با بیماری دیابت از اهمیت فراوان برخوردار است، افزود: وزارت بهداشت به موضوع مداخلات روانشناختی بیماران مبتلا به دیایت نوع یک و ۲ توجه کرده است. یک کارشناس بهداشت روان و یک کارشناس تغذیه در تمام مراکز جامع سلامت حضور دارند. وزارت بهداشت از کارشناسان بهداشت روان و تغذیه مراکز جامع سلامت خواسته است به موضوع سبک زندگی و روانشناختی بیماران ورود کنند. تاثیر مسائل روانشناختی بر بیماری دیابت مورد بررسی قرار گرفته است و کارهای خوبی می‌توان در این زمینه انجام داد.
رییسی گفت: انتظار داریم بیمارانی که تحت پوشش وزارت بهداشت قرار گرفته‌اند یک بسته خدمت جدید در حوزه روانشناسی دریافت کنند؛ چرا که معتقدیم مسائل روانشناختی می‌تواند بر روند درمان اثرگذار باشد. هنگامی که ابتلای یک فرد به دیابت تشخیص داده می‌شود ترومای بسیار زیادی به وی و خانواده او وارد می‌شود و این موضوع می‌بایست در کانون توجه قرار گیرد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت در پایان گفت: ناچار هستیم که از تکنولوژی تا پنج سال آینده استفاده کنیم. با توجه به اینکه ناگزیر به استفاده از تکنولوژی هستیم، سازمان‌های بیمه‌گر، وزارت بهداشت و پزشکان می‌بایست برای استفاده از تکنولوژی و سهل شدن کار بیماران آماده شویم.
الهه کلهری
ارسال دیدگاه