فروردین ۹۹؛ سوگ خاموش

نخستین ماه سال ۹۹ شاهد حوادث و رویدادهای بسیاری در حوزه اجتماعی بود که مهم‌ترین این رویدادها در ادامه آمده است:

سوگِ خاموش

وقتی کسی عزیزی را از دست می‌دهد دلخوشی‌اش به این است که اعضای خانواده بتوانند همدیگر را بغل کنند و دلداری بدهند یا اقوام و آشنایان دور و برشان باشند. در فروردین ماه سال گذشته، ایران متفاوت‌ترین روزهای خود را تجربه کرد. بسیاری از خانواده‌ها داغدار عزیزان خود شدند اما مراسم تشییع و خاکسپاری کسانی که بر اثر کرونا فوت کردند در بدترین و غم‌انگیزترین حالت ممکن برگزار ‌شد. زیرا معمولا وقتی کسی فوت می‌کند، اعضای خانواده‌ بعد از خاکسپاری به منزل می‌روند، دور هم جمع می‌شوند، به هم دلداری می‌دهند، مراسم ختم می‌گیرند، اقوام، دوستان و آشنایان برای عرض تسلیت می‌آیند اما در ایام کرونا و در فروردین ماه خانواده‌های داغدار، متفاوت‌ترین سوگ را در تنهایی سپری کردند.

بازارِ گرم مدعیان طب

فروردین ماه سال گذشته کشور درگیر شیوع کرونا بود و کرونا نقل هر محفلی بود و بازار شایعات داغ. در این میان، حضور مدعیان برای طب و عرضه داروی مقابله کرونا در کشور گرم شد. برخی افراد مدعی طب اسلامی نیز با حضور در برخی مراکز درمانی اقدام به طبابت کرده بودند. از جمله این افراد، مرتضی کهنسال بود که در اقدامی عجیب با ورود به بخش‌های مختلف بیمارستانی در گیلان ضمن به سخره گرفتن توصیه‌ها و دستورات پزشکی از خود فیلم‌هایی گرفته بود که نشان می‌داد مشغول مداوای بیماران مبتلا به ویروس کرونا است. این اقدام واکنش افکار عمومی و جامعه پزشکی را در پی داشت که دادگاه ویژه روحانیت حکم بازداشت این روحانی مدعی طب اسلامی را صادر کرد. در نهایت مرتضی کهنسال روحانی مدعی طب اسلامی با حکم دادگاه ویژه روحانیت در لنگرود بازداشت شد.

اعلام استفاده از ماسک برای عموم مردم

از ابتدای شیوع ویروس کرونا، استفاده از ماسک به عنوان یکی از روش‌های پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های ویروسی مطرح شد. در فروردین ماه سال گذشته که کشور درگیر پیک اول کرونا بود مباحث مختلفی در زمینه استفاده از ماسک از سوی پزشکان و مسئولان حوزه سلامت مطرح و اعلام شد که فقط افراد بیمار باید از ماسک استفاده کنند و افراد عادی نیاز به استفاده از ماسک ندارند اما پس از آن مقامات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کردند که استفاده از ماسک برای جمعیت عادی توصیه می‌شود.

مراکز عمومی در تعطیلی

در فروردین ماه بود که با تداوم همه‌گیری ویروس کرونا مصوبات جدید ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا نیز تعیین شد و طرح فاصله‌گذاری هوشمند تصویب شد. در این مرحله، مشاغل «غیر پرریسک» همراه با التزام به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مصوب وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مجوز فعالیت پیدا کردند اما تعطیلی‌های پایه (شامل تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها، ورزشگاه‌ها، مراکز فرهنگی، هنری، مشاغل پرریسک و ... ) و ممنوعیت ترددهای بین استانی ادامه پیدا کرد.

لغو طرح ترافیک

قرار بود طرح ترافیک تهران در فروردین ماه ۹۹ اجرا شود اما اجرای این طرح با مخالفت ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا واقع شد. سعید نمکی، وزیر بهداشت در این رابطه گفته بود: اجرای طرح ترافیک در تهران بزرگ و کلان‌شهرها وجود دارد. در آخرین نشستی که در وزارت کشور برگزار شد، طرح ترافیک از تهران برداشته شد، چرا که به‌نظر می‌رسد در شرایطی که وسایل نقلیه عمومی ما برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی تکافو نمی‌کند، وسیله نقلیه شخصی یکی از مطمئن‌ترین شیوه‌های استفاده و رفت‌وآمد است و ما باید مردم را ترغیب کنیم تا برای اجرای اصله‌گذاری هوشمند از وسیله نقلیه عمومی کمتر استفاده کرده و عمدتاً به سمت استفاده از وسایل نقلیه شخصی روند. به همین دلیل پیشنهاد ما این بود که طرح ترافیک در تهران لغو شود که در کمیته هم مصوب شد. پس از اظهار نظر وزیر بهداشت، غلامحسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران نیز اعلام کرد که طرح ترافیک تا اطلاع ثانوی در تهران اجرا نمی‌شود. در پی لغو طرح ترافیک به دنبال دستور ستاد ملی کرونا، انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران نیز از افزایش ۵۰۰ دستگاه اتوبوس به ظرفیت ناوگان حمل و نقل عمومی تهران خبر داد و گفت حذف طرح ترافیک در راستای کاهش بار ترافیکی حمل و نقل عمومی است.

ماجرای داروی کرونا

در فروردین ماه استفاده از داروی فاوی‌پیراویر (Favipiravir) برای درمان بیماری کرونا مطرح شد. فاوی‌پیراویر که یک داروی ضد ویروسی است توسط شرکت «تویاما کمیکال» (وابسته به گروه فوجی فیلم) ژاپن با فعالیت بر علیه بسیاری از ویروس‌ها RNA تولید می‌شود. رضا ملک‌زاده، معاون وقت تحقیقات وزارت بهداشت با بیان اینکه داروی فاوی‌پیراویر در ایران موجود است، گفته بود: «در حال تست آن روی حداقل ۲۰۰ بیمار کرونایی هستیم و جواب آن به زودی مشخص می‌شود.» با این حال در پی نگرانی مردم از ابتلا به ویروس کرونا و مراجعه آنها به مطب‌ها، برخی پزشکان داروی «فاوی‌پیراویر یا آویگان» را تجویز کرده‌ بود ند که خانواده این بیماران دچار سردرگمی و نگرانی شدند چون موفق به یافتن آن نشده بودند. کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت نیز درباره تجویز داروی فاوی‌پیراویر گفته بود: «افرادی که داروی فاوی‌پیراویر را تجویز می‌کنند بیماران را به بازار سیاه ارجاع می‌دهند که در آنجا نیز داروی تقلبی وجود دارد.»

آغاز روند نزولی کرونا

اواخر فروردین ماه ۹۹ بود که ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت اعلام کرد که شیوع بیماری کرونا در کل کشور روند نزولی گرفته است. او گفته بود: «با تلاش‌های مسئولان و همکاری مردم برای اولین بار در یک ماه گذشته تعداد بیمارانی که فوت می‌کردند به زیر صد نفر در روز کاهش یافته و در حال حاضر در ۲۵ درصد استان‌ها تعداد ابتلای جدید کمتر از ۱۰ نفر گزارش شده است.»

فرار زندانیان سقز

انتشار تصاویری از فرار زندانیان در غرب کشور در فروردین ماه جنجال به پانا کرد. پس از انتشار تصاویری از فرار حدود ۸۰ زندانی در سقز بود که روابط عمومی زندان شهرستان سقز با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که اکثر زندانیانی که از زندان سقز متواری شده بودند به صورت خود معرف و یا با تلاش نیروهای امنیتی و انتظامی استان دستگیر و به زندان بازگشتند. اداره زندان این شهرستان در اطلاعیه خود آورده بود: این زندانیان با سوء استفاده از شرایط خاص زندان به علت کنترل شیوع ویروس کرونا و اجرای برنامه های سلامت محور از زندان سقز متواری شده بودند که با تلاش های شبانه روزی اکثر آنان به زندان بازگشتند.

جنجال افشای اطلاعات هویتی ایرانیان

درپی انتشار خبری مبنی بر افشای اطلاعات شهروندان ایرانی از بانک اطلاعاتی سازمان ثبت احوال و فروش آن با قیمت ۱۰ بیت کوین معادل حدود ۶۰ هزار دلار در برخی از خبرگزاری‌ها بود که نگرانی از افشای اطلاعات هویتی در فروردین ماه سال گذشته افزایش یافت. پس از انتشار این اخبار، سازمان ثبت احوال با رد این اخبار اعلام کرد که هیچ‌گونه هک و نفوذ به زیرساخت‌ها و پایگاه اطلاعات جمعیت کشور صورت نگرفته است و خدمات الکترونیکی سازمان همانند سابق در حال ارائه است. سیف اله ابوترابی، سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور نیز با اشاره به اینکه طی چند روز اخیر خبری مبنی بر هک شدن سایت وزرات بهداشت و افشای اطلاعات شهروندان ایرانی در فضای مجازی منتشر شده بود، اعلام کرده بود: «هیچ اطلاعاتی از شهروندان منتشر نشده و هک شدن سایت وزرات بهداشت و افشای اطلاعات هویتی شهروندان ایرانی را تکذیب می‌کنم». او همچنین تاکید کرده بود که برای حفاظت از اطلاعات شهروندان مجبور به بسته شدن سایت وزرات بهداشت شدند.

نقض رأی پرونده نجفی در دیوان عالی کشور

روزهای ابتدایی ماه خرداد ۹۸ بود که محمدعلی نجفی شهردار پیشین تهران به قتل همسر دومش میترا استاد اعتراف کرد و دستگیر شد. حمیدرضا گودرزی، وکیل محمدعلی نجفی در فروردین ماه سال ۹۹ با اعلام اینکه رأی موکلش در دیوان عالی کشور نقض شده است، گفته بود: «در پرونده آقای نجفی مساله مهم این است که اگر دیوان عالی کشور نقصی به پرونده می‌گرفت باید پرونده به شعبه رسیدگی کننده یعنی شعبه نهم دادگاه کیفری استان تهران بازمی‌گشت اما اکنون دیوان عالی کشور پرونده را به شعبه هم عرض ارجاع داده و مفهوم این است که قتل را شبه عمد می‌داند.» او همچنین تاکید کرده بود: «وقتی شعبه نهم دادگاه کیفری استان تهران آقای نجفی را به لحاظ قتل عمد محکوم کرد، این حکم را با قوانین موضوعه سازگار ندانستیم و از این رو در دیوان عالی کشور برای صدور این دادنامه فرجام خواهی کردیم.»

بازداشت محمود شهریاری

در فروردین ماه سال گذشته، «محمود شهریاری» مجری سابق تلویزیون بازداشت شد. شهریاری یکی از افرادی بود که به دلیل انتشار شایعات و دروغ در فضای مجازی بازداشت شده بود.