مدرسهای که من دوست دارم
تهران (پانا) - مدرسهای که من دوست دارم، یک مدرسه بزرگ و قشنگ میان ساختمان‌های بلند و سر به فلک کشیده شهر است؛ شاخه‌های درختان حیاط از روی دیوار مدرسه، خودنمایی می‌کند و همچون میزبانی می‌ماند که به استقبال مهمانان آمده است.
درون مدرسه من، حیات معنای دیگر دارد؛ رنگ‌ها حرف‌ها برای گفتن دارند و کلاس‌ها نه جایی برای آموختن، که برای زندگیست. اینجا انوار درخشان خورشید آنچنان گرمابخش کلاس است که سلول‌های بدن، جان می‌گیرد و شوق یادگیری بیش از پیش است.
زندگی در مدرسه من، در راهروها پررنگ تر از کلاس‌هاست و راهروهای مدرسه، نه مسیری برای رسیدن به کلاس‌ها، بلکه خود کلاسی جذاب و دوست داشتنی است.
درهای کتابخانه، آزمایشگاه، نمازخانه و سالن ورزش در مدرسه من همیشه باز است. همیشه برای مطالعه کردن، کنجکاوی کردن، با خدا خلوت کردن و ورزش کردن، فرصت است و دری بسته وجود ندارد.
مدارس فعلی ما
۱۲ سال از بهترین روزهای زندگی هر فرد در مدرسه می‌گذرد؛ کودک در پایان ۶ سالگی وارد مدرسه می‌شود و در پایان هجده سالگی در شرایطی که گام‌های بلند برای جوانی بر می‌دارد، فارغ‌التحصیل می‌شود.
در ایران، دانش‌آموزان عمدتا در صورتی که جابجایی منزل نداشته باشند، بین ۲ تا ۴ مدرسه را در این مدت ۱۲ سال تجربه می‌کنند؛ برخی هم مدارس بیشتری را به دلیل تغییر منزل مسکونی، به یاد دارند اما همه این مدارس تقریبا به یک شکل هستند. برخی ممکن است بزرگتر و برخی کوچکتر باشد. برخی ممکن است امکاناتی چون کتابخانه، آزمایشگاه، نمازخانه و سالن ورزش را داشته باشند و برخی ممکن بعضی از این امکنات یا هیچکدام را نداشته باشند.
اما آیا همه مدارس باید به یک شکل باشند؟ آیا مدرسهای که قبلا یک منزل مسکونی بوده و حالا تبدیل به محل آموختن شده است، مناسب است؟ چرا برخی دانش‌آموزان می‌توانند از امکاناتی چون سالن ورزش، نمازخانه، آزمایشگاه و کتابخانه برخوردار شوند و برخی نمی‌توانند؟
مدرسه مورد نظر سند تحول آموزش و پرورش
در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، از مدرسه به عنوان کانون تعلیم و تربیت رسمی عمومی و محل کسب تجربه‌های تربیتی یاد شده است.
مدرسه جلوه‌ای است از تحقق مراتب حیات طیبه، کانون عرضه خدمات و فرصت‌های تعلیم و تربیتی، زمینه ساز درک و اصلاح موقعیت توسط دانش آموزان و تکوین و تعالی پیوسته هویت آنان بر اساس نظام معیار اسلامی در چارچوب فلسفه و رهنامه نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران که دارای ویژگی‌هایی همچون تجلی بخش فرهنگ غنی اسلامی، انقلابی در روابط و مناسبات با خالق، جهان خلقت، خود و دیگران به ویژه تکلیف گرایی، مسؤولیت پذیری، کرامت نفس، امانتداری، خودباوری، کارآمدی، کارآفرینی، پرهیز از اسراف و وابستگی به دنیا، همدلی، احترام، اعتماد، وقت شناس، نظم، جدیت، ایثارگری، قانون گرایی، نقادی و نوآوری، استکبارستیزی، دفاع از محرومان و مستضعفان و ارزش‌های انقلاب اسلامی، نقطه اتکای دولت و ملت در رشد، تعالی و پیشرفت کشور و کانون تربیت محله و برخوردار از قدرت تصمیم گیری و برنامه‌ریزی در حوزه‌های عملیاتی در چارچوب سیاست‌های محلی، منطقه‌ای و ملی است.
از دیگر ویژگی‌های مورد نظر مدرسه می‌توان به نقش آفرین در انتخاب آگاهانه، عقلانی، مسئولانه و اختیاری فرآیند زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی دانش آموزان بر اساس نظام معیار اسلامی، دارای ظرفیت پذیرش تفاوت‌های فردی، کشف وهدایت استعدادهای متنوع فطری و پاسخگویی به نیازها، علائق و رغبت دانش آموزان در راستای مصالح وچارچوب نظام معیار اسلامی، یادگیرنده، کمال جو، خواستار تعالی مستمر فرصت‌های تربیتی، تسهیل‌کننده هدایت، یادگیری و تدارک بیننده خودجوش ظرفیت‌های جدید در خدمت تعلیم و تربیت و خود ارزیاب، مسئول و پاسخگو نسبت به نظارت و ارزیابی بیرونی، تأمین کننده نیازهای فردی و اجتماعی و محیط اخلاقی، علمی، امن، سالم، با نشاط، مهرورز و برخوردار از هویت جمعی، برخوردار از مربیان دارای فضایل اخلاقی و شایستگی‌های حرفه‌ای با هویت یکپارچه توحیدی بر اساس نظام معیار اسلامی، اشاره کرد.
چنین مدرسه ای، مبتنی بر رویکرد مدیریتی نقد پذیر، مشارکت جو، متکی بر ارکان تعلیم و تربیت و بهره‌مند از ظرفیت عوامل سهیم و موثر و مبتنی بر مشارکت ذی نفعان با تأکید برمربیان، دانش آموزان و خانواده، برخوردار از بهره فناوری آموزشی در سطح معیار؛ با توجه به طیف منابع و رسانه‌های یادگیری، دارای ظرفیت تصمیم سازی برای نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی، دارای تعامل اثر بخش با مساجد و دیگر نهادها، مراکز مذهبی و کانون‌های محلی نظیر فرهنگ سرا، کتابخانه‌های عمومی و برخوردار از ارتباط مستمر و موثر با عالمان دینی، صاحبنظران و متخصصان و دارای پیوند موثر با موضوعات و مسائل جامعه در مقیاس محلی، منطقه‌ای و ملی با حضور فعال درحیات اجتماعی است.
مدارسی که قرار است ساخته شود
سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، به دنبال مدارس بزرگ مقیاس یا مجتمع‌های حیات طیبه است. این مدارس دارای زیربنایی بیشتر از ١٠ هزار مترمربع هستند و تمام مقاطع تحصیلی ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم را شامل می شوند.
اما چرا؟ دلیل اصلی ایجاد مدارس بزرگ مقیاس، امکان استفاده دانش‌آموزان بیشتری از امکانات مدرسه است؛ در مدارس بزرگ مقیاس، آزمایشگاه شیمی و فیزیک، سایت رایانه، کتابخانه، سالن‌های ورزشی، اتاق بازی، حیاط تفریح مجزا، کلاس‌های درس هوشمند، معماری ایرانی، نمازخانه و سالن‌های آمفی تئاتر وجود دارد.
محمود امانی طهرانی دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش درباره مدارس بزرگ مقیاس می‌گوید: اصولا مدارسی که از مقیاس بزرگ برخوردارند امکانات، فرصت‌ها و توانمندی‌هایی پیدا می‌کنند که مدارس کوچک به ندرت به این امکانات دسترسی پیدا دارند و این امکانات کمک می‌کنند که مدیر مدرسه در باب برنامه‌ریزی، سازماندهی، اجرا و ارزشیابی، عملکرد بهتری داشته باشد.
وی درباره نقش مدارس بزرگ مقیاس و مجتمع‌های آموزشی در افزایش کیفیت آموزش و پرورش دانش‌آموزان نیز ادامه می‌دهد: قطعا اگر ما بتوانیم اندازه مدارس‌مان را افزایش و به مدارس بزرگ مقیاس تغییر دهیم به معنای این است امکانات بیشتری برای رشد متنوع‌تر دانش‌آموزان به‌وجود آورده‌ایم. دانش‌آموزان در مدارس کوچک حق انتخاب زیادی ندارند، زیرا امکانات آن محدود است، اما در مدارس بزرگ مقیاس یا مجتمع‌های آموزشی امکانات بیشتری فراهم است و دانش‌آموزان حق انتخاب دارند.
مهدی نوید ادهم مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش نیز در خصوص مدارس بزرگ مقیاس می‌گوید: مجتمع فقط تجمیع مدارس نیست، بلکه یک مجموعه آموزشی است که ابتدا و انتهایی دارد و این ۱۲ سال فرصت مناسبی برای فراهم آوردن زمینه تحقق اهداف تربیتی مورد تأکید سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است و از این منظر مجتمع‌های آموزشی و تربیتی که تحت عنوان مجتمع‌های آموزشی حیات طیبه و بزرگ مقیاس در دستور کار سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور قرار گرفته است؛ مدارس موفق به یک دوره تحصیلی بسنده نکرده‌اند و چهار دوره تحصیلی(دو دوره ابتدایی و دو دوره متوسطه)، را با هم دایر کرده‌اند. این یعنی طولانی‌تر کردن زمان حضور دانش‌آموز در محیط تعلیم و تربیت.
وی ادامه می‌دهد: اگر برای رشد و تعالی دانش‌آموزان نیاز به امکانات و تجهیزات مناسب داریم، شرایط اقتصادی کشور به گونه‌ای است که تأمین آنها برای ۵۰ یا ۱۰۰ دانش‌آموز امکان‌پذیر نیست. امکان ندارد همه مدارس به نمازخانه، آزمایشگاه، زمین ورزشی، کتابخانه مجهز شوند اما تامین همه این امکانات برای مجتمع آموزشی که ۷۰۰ یا ۸۰۰ دانش‌آموز دارد توجیه اقتصادی دارد.
مدارس بزرگ مقیاس در دستور کار
سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، ساخت مجتمع‌های آموزشی حیات طیبه و بزرگ مقیاس را در دستور کار دارد.
مهراله رخشانی مهر معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در این خصوص می‌گوید: مجتمع‌های آموزشی و مدارس بزرگ مقیاس و در بردارنده فضاها و امکانات تربیت تمام ساحتی، طراحی شده بر اساس اقلیم و فرهنگ هر منطقه، نمونه‌های چشم‌نواز و ارزنده‌ای هستند که معماران و مهندسین توانمند کشور آن را ساخته‌اند.
وی ادامه می‌دهد: با هدف رویکرد یکپارچه مدیریتی و ارتقای فرهنگ کار گروهی، استفاده بهینه از امکانات ساخت مدارس بزرگ مقیاس را در دستور کار داریم.
ارسال دیدگاه