ذوعلم مطرح کرد؛
نحوه بازطراحی برنامه درسی در دوره‌های تحصیلی
تهران (پانا) - رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به کلیدواژه‌های بیانیه گام دوم انقلاب اشاره و جزئیات بازطراحی برنامه درسی و تربیتی در دوره‌های ابتدایی تا متوسطه را تشریح کرد.
علی ذوعلم، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در برنامه تلویزیونی پرسشگر با بیان کلیدواژه‌های مهم گام دوم انقلاب، گفت: «کلیدواژه اول، جوانان است که پایه‌های ارزشی و نگرشی آن‌ها در آموزش و پرورش نهاده می‌شود. جوانان چگونه باید تربیت شوند که بتوانند در گام دوم انقلاب نقش‌آفرینی کنند و رسالت عظیم خود را در تمدن‌سازی ایفا کنند؟ باید جایگاه‌ها، مسئولیت‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و مشارکت فعال را به جوانان بسپاریم و آن‌ها بتوانند وارد میدان شوند. معتقدم باید هرچه بیشتر موانع را برطرف و آیین‌نامه‌ها و قواعد را اصلاح کرد تا جوانان وارد این مسیر شوند.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به سه مرحله‌ای که باید در گام دوم انقلاب طی کنیم اشاره کرد و گفت: «خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی این سه گام هستند که نقش آموزش و پرورش در هر سه گام مهم است. باید بررسی کرد موانع در راه جامعه‌پردازی چیست و آیا مدیریت کلان برای ایفای این نقش به آموزش و پرورش کمک می‌کند؟. کلیدواژه سوم، سبک زندگی ایرانی اسلامی است. رهبری تاکید فرمودند باید در ۴۰ سال دوم انقلاب به این امر بپردازیم که نقش آموزش و پرورش و نقش جوانان در آن مهم است و باید طوری نظام آموزشی را بازطراحی کنیم که نوجوانان به ویژه در دوره متوسطه خودشان هم نقشی برای حرکت به سمت سبک زندگی ایرانی اسلامی داشته باشند.»
او ادامه داد: «اجرای کامل برنامه درسی به همین سمت می‌رود و از رسالت‌هایی است که سازمان پژوهش برای خود تعریف کرده است. طرح بوم نیز در همین راستا اجرا شد تا متناسب با هر کلاس درس محتوای خاصی تنظیم شود. البته طرح بوم در ابتدای راه است و باید غنی‌سازی شود و به یک تعریف مشترک در همه مدارس برسیم. باید به یک بازطراحی عمیق در هر چهار دوره ابتدایی تا متوسطه بپردازیم. در این میان بازطراحی دوره اول ابتدایی و دوره دوم متوسطه باید همزمان شروع شده و بیشتر مورد توجه قرار گیرند. روش‌های تدریس، رویکردهای ما و سایر موارد در این بازطراحی باید لحاظ شوند.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به کنکور به عنوان آفت و مانعی بزرگ در این مسیر اشاره کرد و گفت: «این بازطراحی میتواند کنکور را نیز تحت‌الشعاع خودش قرار بدهد و در نهایت کمک کند تا دانش‌آموزان هویتی عمیق پیدا کرده و خودشان را عنصری موثر در تمدن‌سازی دانسته و بتوانند نقش ایفا کنند. اگر بتوانیم رویکرد و نگاه حاکم امروز به کتاب درسی که فقط نکات کنکوری در آن مهم است را تعدیل کنیم و فرهنگ خانواده‌ها و مدارس در این زمینه اصلاح شود گام خوبی برداشته‌ایم.»
ذوعلم افزود: «قطعا بازطراحی برنامه درسی و تربیتی در دوره متوسطه دوم میتواند در دستور کار قرار بگیرد. باید فهم مشترکی در این باره شکل بگیرد. فراتر از سازمان ما نهادهای بالاتر چون شورای‌عالی آموزش و پرورش و انقلاب فرهنگی هستند که موارد و طرح‌ها را تصویب می‌کنند. کل سیستم مدیریتی کشور نیز همینطور. اخیرا بحث حذف انتگرال از کتاب ریاضی مطرح شد. اینکه انتگرال بخش مهمی از ریاضی است کاملا درست است، اما آیا همه مباحث ریاضی باید در دوره متوسطه مطرح شود؟ همه مقدمات بار دانشی دانشگاه را ما باید برعهده بگیریم؟ این کار در دوره بنده انجام نشده بود اما از حیث کارشناسی از آن دفاع و حمایت کردم.»
ذوعلم با بیان اینکه اگر بخواهیم همه مقدمات بار دانشی دانشگاه را بر دوش آموزش و پرورش بگذاریم یک مانع برای پرداختن به مهارت‌های دیگر گذاشته‌ایم، افزود: «در واقع دیگر انتگرال در کنکور هم نباید مطرح شود. از زمان تصویب برنامه درسی ملی از ۱۱ حوزه یادگیری ما چهارحوزه یادگیری جدید افزوده‌ایم که سبک زندگی از این جمله است.»
او درباره گلایه رهبری در دیدار با معلمان مبنی بر عملیاتی‌شدن کمتر از ۱۰ درصد سند تحول بنیادین گفت: «زیرنظام برنامه درسی تقریبا اجرا و وارد فرایند همسوسازی شده است. علاوه‌بر انتگرال مباحث دیگری هم حذف شده‌اند. باید این‌ها کنار بروند تا جا برای مهارت و سبک زندگی باز بشود، حرکت‌هایی شروع شده و سازمان میتواند بازطراحی دوره دوم را تا ۱۴۰۰ انجام دهد.»
علی ذوعلم افزود: «سهم حوزه‌های تربیت تغییر و برخی عناوین عوض می‌شوند که البته به میزان همکاری و صرف زمان شورای عالی برای تصویب طرح‌ها نیز بستگی دارد. شاید قوانین جدیدی برای مدرسه نیاز باشد. به مجموعه قواعدی نیاز داریم که شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای‌عالی آموزش و پرورش و مجلس باید همراه شوند.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: «اگر نتوانیم برنامه‌ها را پژوهش‌محور کنیم خود به خود برنامه‌های دیگر با چالش مواجه می‌شوند. محدودیت ساختاری از چالش‌های فعلی ماست. اگر قرار باشد معاونت‌ها ادغام شوند یکی از موارد مطرح شده ادغام معاونت پژوهشی است که ما را دچار چالش می‌کند.»
او با بیان اینکه به ثبات و مرجعیت علمی فرهنگی در راس آموزش و پرورش نیاز داریم گفت: «وزیر معتقد است مسائلی زیر پوست آموزش و پرورش است که باید به آن‌ها توجه کرد و تنها حرکت بروکراتیک نمی‌تواند پاسخگو باشد.»
ذوعلم به نقش جوانان اشاره کرد و گفت: «آموزش و پرورش باید حمایت‌کننده و توانمندکننده جوانان باشد. زمینه فراهم است و اگر زیرساخت‌های مورد نیاز برای ثبات مدیریت نیز فراهم باشد می‌توان کارهای خوبی انجام داد. به‌عنوان مثال اگر رئیس دانشگاهی بخواهد تغییر کند باید شورای‌عالی انقلاب فرهنگی اجازه بدهد. اما آیا تغییر مدیرکل آموزش و پرورش استان‌ها اینگونه است؟ اگر چنین مجوزی وجود داشته باشد فشارهای منطقه‌ای و جناحی و سیاسی کارساز نمی‌شود. چند سال قبل هم پیشنهادی مطرح شد که برای انتخاب وزرا هم استمزاجی از سوی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیاز باشد.»
او در پاسخ به اینکه آیا می‌توان در قالب کارگروهی با حضور نمایندگان دستگاهای مختلف ذیربط امر بازطراحی را انجام داد گفت: «در صدد همگرایی و مشارکت هستیم که در مرحله تصویب با چالش مواجه نشویم. این تجربه را در برنامه درسی ملی داشتیم و امیدواریم همین تجربه مورد استفاده قرار بگیرد.»
ذوعلم با بیان اینکه ورودی دانشگاه از آموزش و پرورش است گفت: «آموزش و پرورش هم مصرف‌کننده محصولات دانشگاه است. با چرخه‌ای مواجهیم که باید یک همسویی وجود داشته باشد. از دانشگاه‌ها دو گونه می‌توان استفاده کرد. نخست عرضه مسائل به دانشگاه است که انجام می‌شود و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با دانشگاه‌ها در ارتباط است. گونه دوم این است که نهاد دانشگاه به‌عنوان قوه عاقله نظام باید به مسائل آموزش و پرورش توجه کند و دانشکده‌های علوم تربیتی باید به آموزش و پرورش توجه جدی‌تری داشته و حتی خودشان هم از آموزش و پرورش مطالبه داشته باشند.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: «تا وقتی آموزش و پرورش مسئله اول کشور تلقی نشود کار به خوبی پیش نمی‌رود.»
ارسال دیدگاه