سروش: حاشیه امنی برای فعالیت‌های دانشجویی ایجاد شود
تهران (پانا) - به‌گفته یک عضو شورای مرکزی فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه «دستورالعمل‌های محدود کننده دانشجو را به سمت سکوت می‌برد»، باید ضمن ایجاد حاشیه امن برای خطاهای غیرعمد در فعالیت‌های دانشجویی آستانه تحمل نظام برای پذیرش آن بالاتر برود تا آن‌ها ترسی از برخوردهای خارج از عرف و قهرآمیز مسوولان و دستگاه‌های حکومتی نداشته باشند.
به‌گزارش ایسنا، ابوالفضل سروش با گرامیداشت روز دانشجو، دانشجویان را از مهمترین ارکان جامعه و چشم امید کشور دانست و در تشریح افت و خیزهای فعالیت‌های دانشجویی و علل گفت: امام علی (ع) در خطبه‌ای در تایید و تشویق به نقد حاکم فرمود «پس از گفتن حق یا رایزنی در عدالت، باز نایستید که نه من برتر از آنم که خطا کنم و نه در کار خویش از خطا ایمنم، مگر که خدا مرا در کار نفس کفایت کند که از من بر من تواناتر است» مهمترین درس این خطبه این است که حاکم باید مشوق نقدکنندگان و یا معترضان باشد.
او افزود: همانگونه که امام علی(ع) منتقدان به حاکم و حکومت را تشویق به ادامه مطالبه‌گری در صورت عدم اقناع کرد ما نیز با داعیه پیروی از امیرالمومنین(ع) باید این‌گونه باشیم؛ در این خطبه امام علی (ع) علاوه‌بر ارائه نحوه مطالبه‌گری آن هم به‌صورت مستدام و پیگیرانه خود در نقش حاکم مشفق به گستردن سفره پر برکت نقد در اجتماع می‌پردازد.
سروش با تاکید بر اینکه «ناقد آگاه و شجاع عین برکت برای یک حکومت و یا سیستم مدیریتی است»، گفت: آگاهی متضمن صحت نقد و شجاعت تضمین‌کننده سلامت و تمامیت بیان یک نقد است، تکرار و تکثر یک نقد و یا اعتراض نیز به‌لحاظ عددی در اجتماع نشانه قوت و ریشه نقد می‌باشد.
به‌گفته او با نگاه به سه عنصر آگاهی، شجاعت و تعداد منتقدین می‌توان اذعان داشت قشر دانشجو تقریبا از این سه مولفه برخوردار است و می‌تواند به‌عنوان یک نشانگر حساس و دقیق و مورد اعتماد برای انعکاس وضعیت جامعه عمل کند؛ بنابرین اگر چنین نشانگر خوبی را از کار بیندازیم باید بدانیم شاهد عواقب وخیم گسترش معضلاتی خواهیم شد که از چشم حساسگرهای جامعه دور مانده و یا به آلارم نشانگر توجه نشده است؛ در چنین شرایطی حاکم، مردم و حکومت از پیشرفت آفت‌های موجود متضرر می‌شود.
نماینده تهران همچنین به تاریخچه فعالیت‌های دانشجویی از ابتدای انقلاب تاکنون اشاره و اظهار کرد: این تاریخچه حکایت از رشد و افت‌های مکرر در فعالیت‌های دانشجویی است که بیشترین و پرشورترین آن به سال‌های نخستین انقلاب و سپس دوران دولت اصلاحات بر میگردد.
سروش رشد فعالیت‌های دانشجویی آن‌هم بیشتر با رویکرد سیاسی را مرهون چند دلیل دانست که پررنگ و یا کم رنگ شدن این دلایل باعث رشد و یا نقصان حضور دانشجویان در عرصه‌های فعالیت سیاسی، فرهنگی و یا صنفی می‌شود و در بیان دلایل آن گفت: می‌توان به انگیزه‌های شخصی و گروهی، فضای باز سیاسی و گاهی بسیار بسته و اختناق‌آور که باعث ترکیدن فضا همانند ۱۶ آذر۳۲ می‌شود، وجود نهادهای فعال دانشجویی، وضعیت اقتصادی و سیاست‌های آموزشی و تربیتی اشاره کرد.
او انگیزه و فضای باز سیاسی را اثرگذارتر بر رشد فعالیت‌های دانشجویی دانست و گفت: متاسفانه در حال‌حاضر همه این مولفه‌ها دچار لنگی می‌باشد که نتیجه آن باعث فضای سرد و منفعل دانشگاه‌هاست. در چنین فضایی فعالیت‌های دانشجویی ممکن است به‌شکل مقطعی، هیجانی و یا حتی انفجاری بروز کند که عمدتا با تحریک از خارج دانشگاه و در ایام انتخابات رخ می‌دهد.
سروش معتقد است: از طرف دیگر با سرد و کم حجم شدن فضای اشتغال به‌خصوص برای تحصیل‌کردگان و بزرگتر شدن جریان مهاجرت، انگیزه برای تلاش بیشتر دچار افول شده و دانشجو ممکن است آینده خود را در ایران نبیند و یا اگر ببیند در محدوده خارج از موضوع تحصیلی خود می‌بیند. همچنین عدم موفقیت جریانات سیاسی در نیل به اهداف کوچک و بزرگشان انگیزه فعالیت‌های سیاسی و صنفی را نیز کوچک می‌کند.
او درگیر شدن دانشجو برای تامین معاش و یا هزینه‌های تحصیلی را از دیگر عوامل مهم در افول مشارکت فعال آن‌ها در عرصه‌های صنفی و سیاسی دانست و خاطرنشان کرد: صرف وقت زیاد و خستگی ناشی از کار مجال سایر فعالیت‌های داوطلبانه و خودجوش را از دانشجو می‌گیرد به‌خصوص در این ایام سخت اقتصادی که حتی خانواده‌ها توان حمایت مالی از فرزندان دانشجوی خود را تدریجا از دست می‌دهند، نمی‌توان از اثر مولفه اقتصادی بر فعالیت دانشجویی چشم پوشید.
سروش با تاکید بر اینکه «فضای باز سیاسی و صنفی در چارچوب قانون اساسی از حقوق مسلم همه اقشار و از جمله دانشجویان است» افزود: در ابتدای دهه ۶۰ فضای باز سیاسی و صنفی به‌دلیل عملکرد غلط گروهک‌های سیاسی دچار محدودیت شد؛ فضایی که از سال ۷۶ تا پایان دوره اصلاحات و حتی کمی بعدتر از آن بازتر شده ولی در نهایت به‌خاطر عدم انسجام گروه‌های فعال دانشجویی و فقدان رویکرد صنفی در کنار فعالیت سیاسی مجددا این فضا به‌دلایل متعدد و بخصوص امنیتی از سال ۸۸ با محدودیت مواجه شد.
او ادامه داد: در این بین به‌نظر می‌رسد دانشجویان با توجه به جوان و کم تجربه بودن و در کنار آن کنشگری قوی که دارند زودتر دچار رفتارهای زودگذر و احساسی می‌شوند که آن هم در تمام دنیا امری طبیعی است. به‌همین دلیل باید یک حاشیه امنی برای این خطاهای غیرعمد در فعالیت‌های قشر دانشجو دیده شود و آستانه تحمل نظام برای پذیرش آن بالاتر برود تا جوانان تحصیل کرده و در حال تحصیل بتوانند خود را در فضای شفقت و رافت بروز دهند بدون اینکه ترسی از برخوردهای خارج از عرف و قهرآمیز مسوولان و دستگاه‌های حکومتی داشته باشند.
این عضو فراکسیون امید همچنین اقناع کردن جوان مطالبه‌گر با داشتن تجربه افزایش آگاهی‌های سیاسی و اجتماعی را کاری دشوار خواند و گفت: این موضوع نیز به صبر، رافت و درایت نیاز دارد؛ در مقاطعی از تاریخ فعالیت‌های دانشجویی فقدان و یا کمبود این صبر و رافت دیده شد، برخوردهای قهرآمیز و پدیده‌ای شوم به‌نام دانشجوی ستاره‌دار دقیقا بر خلاف توصیه‌ها و سیره بزرگان دین و پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) است که تاکید داشتند هیچ‌کس نباید برای بیان عقیده، نقد، حرف و پیشنهاد خود در مقابل حاکم و حکومت دچار لکنت شود. باید بتوان برای این موضوعات قوانینی از جنس تشویق در کنار تعیین مصادیق جرم تصویب کرد نه اینکه دستورالعمل‌های محدود کننده و ترسناک دانشجو را به سکوت بنشاند.
او ادامه داد: باید مسوولان حوزه‌های آکادمیک توجیه شوند که دانشجو همچون کبک نیست که ساکت سر در برف کتاب کند بلکه دانشجو باید ضمن انجام تکلیف شرعی و قانونی‌اش یعنی همان تحصیل در جامعه و اجتماع تمرین حضور و اثرگذاری داشته باشد. از طرف دیگر باید به دانشجویان از هر طریق ممکن آگاهی داد که ابزار دست سودجویان سیاسی، قدرت طلبان داخلی و یا مغرضان خارجی نشوند که این آگاهی علاوه‌بر مطالعه از طریق حضور فعال در عرصه سیاست و جامعه به‌دست می‌آید.
سروش با اشاره به تاکید امام خمینی(ره) درباره نقش دانشگاه در انسان‌سازی و هدایت جامعه و حکومت گفت: آن تاکیدات صرفا بر وجهه علمی دانشگاه نبود که به نقش اجتماعی و سیاسی هم نظر داشت. به‌لحاظ جمعیتی خیل کثیری از جامعه را دانشگاهیان در بر می‌گیرند که حقوقشان قابل اغماض نیست و باید از همه آزادی‌های مصرح در قانون اساسی برخوردار باشند.
او در جمع‌بندی اظهار کرد: باید برای به صحنه آوردن دانشجویان ضمن رسیدگی به اوضاع مالی آن‌ها، ضمانت قانونی و پایدار برای بی‌عارضه بودن فعالیت دانشجویی در عرصه سیاسی و صنفی را داد. شاید مجلس بتواند برای تصریح حقوق دانشجویان و پیشگیری از محدودسازی آنان قوانین تشویقی را تصویب کند و با فعال‌تر کردن کمیسیون‌های مربوطه برای حمایت از فعالیت‌های دانشجویی سازوکاری قائل شود که جدای از روابط عمومی و عامه مجلسیان با مردم باشد. باید هیات‌ها و انجمن‌ها و گروه‌های دانشجویی و یا نمایندگان آن‌ها در بررسی طرح‌ها و لوایح مرتبط با دانشگاه و دانشجو مورد مشورت مستقیم قرار گیرند.
سروش در پایان گفت که باید دانشجو بداند حضورش موثر است، شنیده می‌شود و فعالیتش بی‌عارضه است. باز هم تاکید می‌کنم امروز وضعیت معاش دانشجویان دغدغه اصلی آنان است که با روح فعالیت‌های داوطلبانه و آزاد دانشجویان در تقابل و تنافر قرار دارد همچنین ما به پژوهش درخصوص علل سرد شدن فعالیت‌های دانشجویی و یافتن راهکارهای برگشت علائق آنان به مسائل اجتماعی و در کل ایجاد آشتی بین آنان و ارکان نظام نیاز داریم.
ارسال دیدگاه